Procesy automatyczne i kontrolowane:

AUTOMATYCZNE(nie angażują świadomości, można wykonać 2 czynności naraz, zadania łatwe i znane, wykorzystują proste Pr. Poznawcze, nie trzeba się ich uczyć)

KONTROLOWANE(angażują świadomość trzeba zakończyć czynność,aby rozpocząć drugą. Zad. nowe i trudne, wykorzystują złożone Pr. Poznawcze, niepowtarzane zanikają)

Fazy procesu spostrzegania:

1. Rejestracja sensoryczna

Zmiana bodźca zewnętrznego na impuls nerwowy. Detektory wrażliwe są tylko na jedną cechę, nie reagują na inne cechy. Z rejestracją sensoryczną ściśle związane jest przechowanie prostych informacji w buforze sensorycznym albo w magazynie informacji sensorycznej. Pamięć sensoryczna daje możliwość utrzymania informacji w systemie poznawczym tak długo, dopóki na zebranym materiale nie zostaną wykonane inne operacje.

2. Ocena emocjonalna o tą fazę chodziło w pytaniu

Bodźce oceniane są jako przyjemne lub nieprzyjemne bądź jako korzystne lub niekorzystne, zanim jeszcze jednostka zdąży się zorientować, czego one dotyczą.

3. Rozpoznanie treści bodźca

Faza oceny semantycznej. Pojawia się rozpoznanie bodźca, czyli określenie kategorii, do której należy ten bodziec .

efekt wielkości zbioru – im więcej bodźców należy wziąć pod uwagę w procesie porównywania, tym więcej czasu to zajmuje.

4. Ocena znaczenia metaforycznego. Dostrzeganie innego sensu odbieranych bodźców.

spostrzeżenie:

-obraz wszystkich dostępnych cech, rejestrowanych za pośrednictwem różnych zmysłów. Efekt aktywności pól czuciowych kory mózgowej, które odebrały informacje pochodzące z różnych zmysłów i połączyły je w całość.

połączenie wrażeń pojedynczych z danymi umysłowymi

Spostrzeganie – Akt organizowania i interpretowania napływających danych zmysłowych, tak by sygnalizowały one konkretny przedmiot lub zdarzenie.

Zasady wyodrębniania całości wg Wertheimera (1923)

(prezentował badanym abstrakcyjne zbiory kropek):

• bliskość przestrzenna lub sąsiedztwo w polu widzenia

• jednakowy wygląd lub podobieństwo

• „wspólna droga”

• dobra kontynuacja lub dobra figura

• niewielkie rozmiary (łatwiej wyodrębniamy te elementy, które cechują się niewielkimi

rozmiarami)

• symetria (łatwiej wyodrębnić figury symetryczne niż niesymetryczne)

• zgodność z chwilowym nastawieniem

• ubiegłe doświadczenie i przyzwyczajenia

Schemat poznawczy – jest to wzorzec poznawczy, który wyznacza sposób naszego spostrzegania, myślenia, zapamiętywania i działa w stosunku do określonego fragmentu rzeczywistości. Nie jest on bierną kopią rzeczywistości, a jej specyficzną idealizacją.
Schemat poznawczy nadaje procesom poznawczym charakter konstrukcyjny – interpretacja, organizowanie, przekształcanie i uzupełnianie dokonywane jest na podstawie schematu.

Fizjologiczne mechanizmy uwagi:

• odruch orientacyjny

organizm otwiera się na dopływ nowej stymulacji

skierowanie receptorów na źródło stymulacji, jednocześnie pojawia się wzrost wrażliwości wszystkich receptorów, nie tylko tych na które aktualnie działają bodźce

• indukcja ujemna

pobudzenie pojawiające się w pewnej okolicy kory mózgowej wywołuje hamowanie w

okolicach sąsiednich

• aktywność układu siatkowatego

układ odpowiedzialny za „procesy zasilania”, zawiera włókna pobudzające i hamujące

La-Berge (1997, 1998)

uwaga pojawia się wtedy, kiedy reprezentacja jakiegoś obiektu zostanie połączona z JA

trójkąt aktywności mózgowej; aspekty uwagi:

ekspresja, mechanizm wzmacniania oraz mechanizm kontroli

Teoria zasobów uwagi Kahnemena:

TEORIA ZASOBÓW UWAGI

W tej teoria uwaga na charakter aktywny. Nie odfiltrowujemy docierających do nas bodźców, ale pobieramy takie bodźce z otoczenia, które są nam potrzebne.

Uwaga jest mechanizmem wybierającym bodźce, na które należy zareagować. Są to bodźce ważne dla jednostki, a nie bodźce mające na przykład pewne z góry określone cechy fizyczne.

Psychofizyka – dziedzina wiedzy badająca związki pomiędzy zdarzeniami fizycznymi i odpowiadającym im doświadczeniom tych zdarzeń.

Transdukcja – proces, w którym energia fizyczna jest przetwarzana przez neuron czuciowy w impulsy neuronowe.

Cykl percepcyjny:

• Oczekiwania oparte na istniejących schematach poznawczych

• Procesy przeszukiwania otoczenia (eksploracja)

• Pobieranie informacji z otoczenia

Czopki – komórki siatkówki, które reagują najsilniej na jedną z trzech długości fal, odgrywają kluczową rolę w widzeniu barw.

Teoria miejsca – teoria głosząca że różne częstotliwości aktywują różne miejsca wzdłuż błony podstawowej.

Teoria częstotliwości – teoria głosząca że wyższe częstotliwości powodują większe tempo pobudzania neuronów.

Wskazówki dwuoczne – wskazówki dotyczące odległości przedmiotu pochodzące od obojga oczu pracujących wspólnie.

Głośność – siła dźwięku. Fale powietrza o większej amplitudzie wywołują doświadczenie głośniejszego dźwięku.

Głuchota przewodzeniowa – odmiana głuchoty spowodowana fizycznym upośledzeniem ucha zewnętrznego lub środkowego.

Efekt rykoszetu – myśli intruzywne, których próbujemy się pozbyć, wracają z jeszcze większą częstotliwością.

Zmysły chemiczne – zmysły smaku i węchu, które bazują na wyczuwaniu obecności określonych substancji chemicznych.

Zmysł kinestetyczny – zmysł rejestrujący ruch, oraz położenie kończyn.

Zmysł równowagi – zmysł dostarczający informacji na temat orientacji ciała względem siły ciążenia.

Kontrola wrót bólu – odgórne blokowanie neuronów kojarzących, które regulują napływ sygnałów bólowych do mózgu

Falsyfikacja – próba obalenia istniejącej teorii.

Skala stosunkowa (ilorazowa) – wartość może być traktowana jako wielokrotność innej. Można ją uprościć poprzez rangowanie czy nominalizację

Operacjonalizacja – poszukiwanie empirycznych odpowiedników dla term. Teoretycznych

Randomizacja – losowy przydział

Błąd próbkowania – inny rozkład cech osób w obu grupach

Zmienne niezależne – mogą mieć wpływ na zachowania osób badanych

Zmienne zależne – mierzone przez badacza podczas eksperymentu

Postępowanie korelacyjne – analiza ( współzmienności) wzajemnego związku dwóch zmiennych zależnych. Korelacja ma charakter prostoliniowy.

Eksperyment – procedurę, w której manipuluje się co najmniej 1 zmienną

Ranga pomiaru – określenie relacji w stosunku do innych wyników pomiaru w terminach nadrzędności

Kolaterale – drogi boczne od dróg czuciowych.