HASŁO DO ZASOBÓW: MAKRO PL
Strona Kondratowicza – WWW.acn.waw.pl/ack
Makro zajmuje się grupami podmiotów – agregatami. Sektory gospodarki omawiane przez makro:
- sektor gospodarstw domowych
- sektor przedsiębiorstw niefinansowych
- sektor finansowy
- sektor rządowy
- sektor zagraniczny – reszta świata
Agregują rezultaty gry ekonomicznej – rezultaty (dobra + usługi).
Agregujemy podmioty, efekty działania, agregujemy zachowania – uśredniamy.
Kto jest winnym za podzielenie ekonomii na makro i mikro? – Keynes, KURWA!!!!
Książka do przeczytania i zaorania - „Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza”
Dzięki niemu panuje metodologia: najpierw historia, potem teoria.
Obieg między przedsiębiorstwami a gospodarstwami domowymi
W gospodarce zakładamy istnienie pełnej własności prywatnej i tylko dwóch rodzajów podmiotów – gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa. Zakładamy, że wszystkie dobra wynajmujemy na pewien czas – płacimy za okres użytkowania. Interesujemy się co wchodzi do gospodarki a co wychodzi.
Funkcja przedsiębiorstw – wytwarzanie
Funkcja gospodarstw domowych – konsumpcja + własność czynników produkcji (pracy i kapitału
Gospodarstwa domowe sprzedają swoje czynniki wytwórcze (pracę + kapitał) producentom.
[Nie mówimy poszczególnych konsumentach, tylko dla jeszcze większego uproszczenia i zjebania analizy mówimy o gospodarstwach domowych – „pęczkach” konsumentów)
Rynek dóbr finalnych (konsumpcyjnych/niższego rzędu) – nie podlegają dalszemu przetwarzaniu
Rynek dóbr
Rynek czynników produkcji
Interpretacja:
Zaczynając od przedsiębiorstwa – przedsiębiorstwo wytwarza produkty zazwyczaj finalne. Dobra pośrednie zostają w przedsiębiorstwach i nie interesują nas w analizie makroekonomicznej.
Dobra finalne płyną do gospodarstw domowych. Gospodarstwa domowe płacą za te dobra pieniądzem – ogólnym ekwiwalentem. Pieniądze trafiają więc do przedsiębiorstw.
Przedsiębiorstwa mogły produkować dzięki posiadaniu czynników produkcji, które posiadały od gospodarstw domowych.
Od przedsiębiorstw do gospodarstw płynie wynagrodzenie za czynniki produkcji.
Tak więc dochód narodowy i produkt narodowy powinny się zrównywać.
Realne przepływy – dobra i usługi
Finansowe przepływy – kasa
Produkt narodowy = suma dóbr finalnych mierzonych w cenach/wartościach – wartość wszystkich nowo wytworzonych dóbr finalnych w danym okresie.
$$\sum_{i = 1}^{n}{q*p = PN \cong PK}$$
Dochód narodowy –
Funkcje państwa:
Tworzy instytucje prawne (sądownictwo, prawo)
Ingeruje w pojedyncze transakcje gospodarcze (monopole.. bo nieefektywność rynku prowadzi, bla bla bla)
Systematyczne ingerowanie w gospodarkę……………………………………. Antycykliczna polityka gospodarcza, no ja pierdole…. cykle koniunkturalne:
- cykl Kondratiewa – co 40-60 lat = czytać Rothbarda, ekonomiczne knypy – Kondradiet się mylił!
- cykle zwyczajne – co 5-7 lat
Ingeruje w rozkład dochodów (nierówności w dochodzie społecznym i inne pierdoły……) – przez podatki
Dostarcza dóbr publicznych, bo rynek niby nie może ich dostarczyć, bla, bla bla….
PODSUMOWANIE – państwo jest do dupy. Potrzebuje na to wszystko środki, które zabiera NAM.
Jeśli istnieją jakieś funkcje państwa, to wymagają środków, które muszą być pobrane pod przymusem od obywateli.
2. Obieg finansowy z dodatkiem rządu:
Tn – podatki netto = całe T – B
B – świadczenia społeczne
Nierytmiczność – wpływy i rozchody do budżetu nie są równomierne i jednostajne.
Tn > G- nadwyżka budżetowa
Tn = G – nothing special
Tn < G – deficyt budżetowy T>< G - B
Deficyty są pokrywane poprzez:
- zmuszanie nas do płacenia (ZAWSZE I WSZĘDZIE KURWA! PODATÓW NIE MOŻNA UNIKNĄĆ)
- „ zachęcać” do wspomożenia państwa, przez emisję obligacji na sfinansowanie deficytu.
Rolowanie długu – spłacanie starych pożyczek z nowych pożyczek. Piramida finansowa (Ponzi scheme?)
Pożyczki mogą być zagraniczne i wewnętrzne.
3. Obieg z dodatkiem sektora finansowego
Sektor finansowy jest pośrednikiem finansowym między tymi podmiotami, którzy mają oszczędności nettso, a tymi sektorami, które wyrażają popyt na kapitał.
W sektorze finansowym mamy:
- banki
- para banki
- ubezpieczalnie
- fundusze
- last and least: bank centralny, TADA!!!
Przedsiębiorstwa pożyczają kapitał na inwestycje. Gdyby nie rząd, to pieniadze byłyby na finansowanie wzrostu gospodarczego.
Im większy deficyt budżetowy – przy założeniu ceteris Paribas – tym gorszy wzrost gospodarczy.
4. Obieg z włączoną resztą świata
X > z – dodatni bilans handlowy
X = Z – zrównoważony bilans
X < Z – ujemny bilans handlowy
Jeśli mamy jedno albo drugie, to zawsze któraś ze stron będzie musiała opłacić tą różnicę.
5. BILANS PŁATNICZY - systematyczny zapis wszystkich transakcji z resztą świata:
Transakcje z resztą świata (ROW):
bilans obrotów bieżących [CA] >< 0
+ bilans obrotów kapitałowych [KA] ><0
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Bilans płatniczy [BP ] >< 0
KA – Bilas transakcji kapitałowych i finansowych
- krótko i długo terminowe
- prywatne i oficjalne
- inwestycje bezpośrednie i portfelowe (np. w giełdę
CA = NXg + NXf + NXt [ G = foods; F = factors; T = Transfer]
NXg = bilans handlowy (X-Z)
NXf = dochód netto zagranicznych czynników produkcji
NXt = saldo jednostronnych transferów z i do zagranicy
BP = - OFF BP + OFF = 0
OFF – oficjalne transakcje wyrównawcze
Każda transakcja powodująca przypływ walut do kraju jest zapisywana jako kredyt (z plusem); powodująca odpływ walut jest traktowana jako debet (z minusem).
Przypływ kapitału jakkolwiek zwiększa zobowiązania wobec reszty świata, jest traktowany jako pozycja dodatnia [tj. kredyt]; odwrotnie zaś odpływ kapitału = debet i zapisujemy go z minusem.
Bilans płatniczy wyszedłby na zero jeśli:
Nie byłoby błędów statycznych
Gdyby kursy walutowe byłyby w pełni płynne
Kurs w pełni płynny – ceny walut swobodnie kształtuje się na rynku
Kurs sztywny, interwencje walutowe = waluta nie może zrównoważyć bilansu
Aprecjacja – wzrost wartości naszej waluty
Deprecjacja – spadek wartości naszej waluty
PKB, PNB, ITP…
Bogactwo? :
- merkantyliści = bogactwo to napływ kruszców do kraju!
- fizjokraci = bogactwo jest w surowcach naturalnych!
- klasycy =
- keynesiści =
- monetaryści =
- Austriacy = bogactwo oznacza wzrost kapitału, knypy!
1929 r. – NBER = prywatna organizacja zajmująca się badaniami gospodarczymi . Podjęli próbę badania dochodu i produktu narodowego.
BEA – rządowa organizacja analizująca dane gospodarcze.
Komisja statystyczna ONZ obliczała PKN, na podstawach prac Kuznetsa. W 1953 r. Komisja wydała broszurę nt. obliczania PKB.
Simon Kuznets – kolejny keynesista, z noblem za swoje prace; „wykrył” średniej długości cykle koniunkturalne w przemyśle
John Nash –
Richard Stolz
Systemy liczenia PKB:
System of National Accounts (2008) – system międzynarodowy
European System of Accounts (1995) – obowiązuje dla wszystkich krajów UE, szerszy, lecz podobny do SNA
National Income Product Accounts 2009
PKB (GDP) Suma produkcji globalnej / suma wartości dodanych (tych z amortyzacją) / wartość wszystkich nowowytworzonych dóbr finalnych w danym roku.
PKB = $\sum_{}^{}\ $(wartości dodanych brutto [czyli z amortyzacją ])
+ podatki od produktów
- subsydia do produktów
Import odejmujemy od PKB, bo…. Chcemy obliczyć w PKB tylko to, co wytworzymy i na co wydajemy pieniądze w kraju; odejmując import odejmujemy wszystkie produkty niewytworzone w kraju.
Różnica miedzy brutto a netto wynika z amortyzacji.
DNB (GNI) dotyczy wynagrodzenia właścicieli czynników produkcji, tych w kraju (narodu), którzy inwestują kapitał w kraju.
DNB = PKB
+ dochody pierwotne otrzymywane z zagranicy / reszty świata
- dochody pierwotne wypłacone zagranicy / reszty świata
Amortyzacja - Rzeczy się zużywają, przez co tracą na wartości (deprecjacja). Gdy państwo się wpie…..prza do rynku, narzuca przepisy i sposoby liczenia amortyzacji.
Amortyzacja przyspieszona – dla produktów, które szybciej tracą na wartości.
K0 K1 = K0 + IB - amortyzacja
0 1
Przyrost kapitału trwałego = inwestycje brutto (IB)
Kapitał (K)
Inwestycje netto = IB - amortyzacja
Porównana:
- przestrzenne – między krajami / regionami – problemy różnic siły nabywczej między krajami / regionami oraz zagadnienia kursów walutowych
- w czasie – szeregi czasowe ( krótkie / długie) – problemy siły nabywczej zmieniającej się w czasie (inflacja i deflacja cenowa)
Parytet Siły Nabywczej pieniądza – wyrównanie różnic w sile nabywczej danej waluty w różnych miejscach geograficznych.
Dolar międzynarodowy – dolar o takiej sile nabywczej w danym kraju, jaką miałby w USA.
Inflacja - tendencja średnich cen do rośnięcia……
Deflacja – długookresowa tendencja cen do spadku, która jest oczekiwana (trolololo)
Zazwyczaj lepiej stosować indeksy cenowe Passchego, oraz indeksy ilościowe Laspeyresa.
Indeks Fishera – jako wagi używa średniej geometrycznej wag z początku i końca okresu.
Funkcja produkcji:
T = F(N, K, A)
+ + + == pierwsza pochodnia
T – produkt całkowity.
N – praca
K – Kapitał
A - Technologia
Oryginalnie sformułowana jako funkcja powyższych dwóch zmiennych:
gdzie oznacza nakład kapitału, a nakład pracy potrzebny do wytworzenia jednostek produktu, jest parametrem skalującym.
Funkcja dająca stałe korzyści skali?