• LEKI NEUROLEPTYCZNE

• Choroby psychiczne

• znane są od bardzo dawna, ale leczenie chemioterapeutyczne stosowane jest od 30 lat.

• Zaburzenia psychiczne mogą powodować niewielkie zmiany w budowie amin biogennych- neuroprzekaźników, np. jeżeli w DOPA jest inne położenie grup -OH lub w miejsce grup –OH zostanie wstawiona grupa –OCH3 może to powodować zaburzenia psychiczne. Leczenie zaburzeń psychicznych jest b.trudne.

• Leki psychotropowe

• wpływają na procesy psychiczne człowieka tj. uspokajają lub stymulują, wpływają na nastrój, myślenie i zachowanie. Leki te działają na różne struktury OUN. Ingeruja w procesy biosyntezy, magazynowania, uwalniania oraz metabolizmu poszczególnych neuroprzekaźników, np. Dopaminy, Adrenaliny, Acetylocholiny, Serotoniny, Histaminy, Endorfiny, GABA, Noradrenaliny, Enkefaliny.

• NERWICE:

• choroby psychiczne połączone z zaburzeniami emocjonalnymi, niepokojem, lękami.

• Psycholeptyki (hamujące):

• Neuroleptyki (zobojętniające)

• Anksjolityki (przeciwlękowe)

• DEPRESJE:

• stany przygnębienia, lęku, obniżenie nastroju, zaburzenia snu, tendencje samobójcze, zaburzenia psychoruchowe.

• Psychoanaleptyki (stymulujące)

• Tymoleptyki (Przeciwdepresyjne)

• Psychoanaleptyki ( Psychostymulujące)

• SCHIZOFREMIE:

• postępujące otępienie uczuciowe i autyzm (Utrata realnego poczucia rzeczywistości).

• NEUROLEPTYKI

• działają hamująco na procesy psychiczne, hamują neuroprzekaźnictwo dopaminowe i noradrenalinowe w mózgu.

• Leki tej grupy działające antagonistycznie w stosunku do recep. D2-dopaminowego, określa się mianem typowych neuroleptyków, wykazujących związane z tym mechanizmem ryzyko powstania zaburzeń pozapiramidowych.

• znoszą urojenia, iluzje, omamy

• powodują uspokojenie i zobojętnienie

• znoszą stany pobudzenia i agresji;

• powodują zmiany psychosomatyczne, w tym mogą:

• ↓p.krwi,

• ↓temp.ciała,

• ↓czynności serca

• mogą powodować zaburzenia neurologiczne i wydzielania wewnętrznego.

• Leki te stosowane są głównie w terapii SCHIZOFREMII oraz w fazie maniakalnej PSYCHOZ maniakalno-depresyjnych, przebiegających z objawami silnego pobudzenia i agresji.

• Wpływ leków neuroleptycznych na procesy behawioralne

1.) Charakterystyczną cechą większości tych leków jest wywoływanie zaburzeń czynności układu pozapiramidowego (parkinsonizm i dyskinezy).

2.) Wyrazem działania na układ pozapiramidowy jest zajwisko

a.) Katalepsji czyli:

• Bezruch

• Niemożność inicjowania ruchów

b.) Parkinsonizm:

• Zahamowanie aktywności ruchowej

• Zwiększona sztywność mięśni

• Drżenie mięśniowe

c.) Dyskinezy:

• Przymusowe ruchy

• OBJAWY PSYCHOZ:

1.) Pozytywne:

• Halucynacje

• Urojenia

2.) Negatywne:

- Obniżenie nastroju, autyzm: są one charakterystyczne dla schizofrenii

• Działanie leków neuroleptycznych

1.) Głównym punktem uchwytu jest hamowanie receptorów DOPAMINERGICZNYCH w O.U.N

• Powoduje to :

• „zwolnienie”,

• zaburzenia mózgowe,

• hamuje wymioty,

• Różne zaburzenia hormonalne m.in zwiększenia wydzielania prolaktyny (mlekotok, zaburzenia miesiączkowania), zachamowanie wytwarzania hormonu wzrostu.

2.) Działanie neuroleptyków polega na znoszeniu lub zmniejszeniu objawów psychopatologicznych (omamy, urojenia, iluzje) w ostrych i przewlekłych psychozach.

3.) Wywołanie stanu obojętności i uspokojenia

4.) Znoszenie stanów pobudzenia i agresji

I.) KLASYCZNE LEKI NEUROLEPTYCZNE

• 1.) Pochodne Fenotiazyny

• A.) Pochodne ALIFATYCZNE

- Wyśrodkowane działanie dopaminolityczne i alfa-adrenolityczne

• Chloropromazyna (Fenactil)

1.) Zmniejsza aktywność psychomotoryczną i aktywność emocjonalną.

2.) Oprócz działania przeciwpsychotycznego ma działanie:

• Adrenolityczne (blokuje receptory beta-adrenergiczne

• Spazmolityczne

• Przeciwwymiotne

• Hipotensyjne

• Znieczulające miejscowo

• Przeciwgorączkowe

3.) Zasadnicze działanie:

• Za działanie przeciwpsychotyczne odpowiedzialne jest blokowanie postsynaptycznych receptorów dopaminowych D2.

4.) Wiele działań Chloropromazyny wynika z depresyjnego wpływu na podwzgórze:

• Hipotermia

• Wpływ na niektóre gruczoły wydzielania wewnętrznego

• Blokada receptorów dopaminowych w podwzgórzu prowadzi do wzmożonego wydzielania PROLAKTYNY

• Zmniejsza wydzielanie hormonu wzrostu, gonadotropin

5.) Interakcje:

• Nasila działanie barbituranów, środków znieczulenia ogólnego, alkoholu, narkotycznych leków p-bólowych

• 6.) Działania niepożądane

Są związane z jej działaniem pozapiramidowym (pseudoparkinzonizm) (parkinsonizm polekowy)

• AKATYZJA (niepokój ruchowy)

• DYSKINEZJE (przyjmowanie groteskowych pozycji)

• Depresja

• Obniżenie ciśnienia i przyśpieszenie pracy serca aby wyrównać ciśnienie (może wystąpić arytmia)

• Impotencja

• Suchość w ustach

• Zaparcia

• Zaburzenia widzenia

• Żółtaczka (lek hepatotoksyczny)

• Agranulocytoza

• Embriotoksyczny

• Inne leki z tej grupy

• Promazyna

• Lewomepromazyna (Tisercin)

• B.) POCHODNE PIPERAZYNOWE

Głównie działanie dopaminolityczne

1.) Flufenazyna

2.) Tioproperazyna

• C.) POCHODNE PIPERYDYNOWE

Działają alfa-adrenolitycznie

1.) Tioridazyna

• 2.) POCHODNE BUTYROFENONU

• Działają podobnie do pochodnych fenotiazyny

• Silnie dopaminolitycznie a słabo adrenolitycznie

1.) Haloperidol:

• Praktycznie brak blokady receptorów alfa-adrenergicznych wyjaśnia rzadkość powstawania hipotensji ortostatycznej

2.) Droperidol

• HALOPERYDOL, 4-[4-(4-CHLORO-FENYLO)-4-HYDROKSY-PIPERYDYLO]-
  1-(4-FLUORO-FENYLO)-1-BUTANON

• 3.) POCHODNE TIOKSANTENU

• Podobnie jak pochodne fenotiazyny

• Silniej uspokajająco (czyli silniej alfa-adrenolitycznie)

1.) Chlorprotiksen

2.) Klopentiksol

3.) Flupentiksol

• CHLORPROTYKSEN, N,N-DIMETYLO-
  3-(2-CHLORO-9H-TIOKSANTEN-9-YLIDENO)-PROPYLO-AMINA

• II.) NEUROLEPTYKI ATYPOWE

• Nie powodują parkinsonizmu polekowego

• Oprócz blokowania dopaminy blokują też receptory serotoninowe

• POCHODNE DIBENZOAZEPINY

1.) Klozapina (Klozapol)

- Podstawowym działaniem niepożądanym klozapiny jest ryzyko uszkodzenia układu białkokrwinkowego (leukopenia, agranulocytoza) stąd konieczne są systematyczne badania morfologiczne krwi.

2.) Olanzapina (Zyprexa)

- Jak klozapina, ale nie uszkadza układu białkokrwinkowego.

• KLOZAPINA, 1-(4-METYLO-1-PIPERAZYNO)-8-CHLORO-DIBENZO-[B.E]-1,4-DIAZEPINA

• INNE

1.) SULPIRYD:

• Oprócz wskazania (schizofrenia itp.) polecany jest do leczenia zawrotów głowy i migren

2.) RISPERIDON(Rispolept)