LEKI NEUROLOGICZNE
BÓLE GŁOWY I MIGRENA
MIGRENA - występuje najczęściej połowiczo, bolą naczynia, rozszerzenie naczyń powoduje ból
-u co 10tej osoby, K>M
-z reguły rozpoczyna się wcześnie, trwa długo
-typowe dolegliwości :
-jednostronny
-pulsujący
-nasilony w różnym stopniu
-w aktywności fizycznej
-nudności, wymioty
-fotofobia, fonofobia
-zawsze wykluczamy przyczynę organiczną
-pacjent ma być zawsze poinformowany, że zagraża minimalny wzrost ryzyka udaru
Pojawia się napięcie: wzrost napięcia mm. ,moment odpływania stresu,
czekolada, wino, sery (tyramina w nich zawarta)
Leczenie:
-profilaktyka
1)przerywające napad-ważniejsze(nowa grupa TRYPTANY)
reszta: PARACETAMOL 3-4g, IBUPROFEN,KETOPROFEN, INNE NLPZ
2)leki na receptę- ERGOTAMINA(na receptę L), DIHYDROERGOTAMINA-działa na szereg innych receptorów(dopaminerg., serotoninerg.)
COFECORN FORTE-ergotamina +kofiena(do 4g)
U kogo nie stosujemy alkaloidów sporyszu:
-niekontrolowane NT
-CHD
-ch. naczyń obwodowych(ch. Burgera)
Dodatkowo w terapii:
-leki p-wymiotne(METOKLOPRAMID-bo ma też działanie neuroleptyczne)
-leki uspokajające p-padaczkowe(TIETYLOPERAZYNA-Torecan,KW. WALPROINOWY,KARBAMAZEPINA)
TRYPTANY:
-podajemy w napadzie, nie mogą służyć do profilaktyki
-nie podajemy, gdy jest aura(człowiek mówi o silnym skurczu ..... , obwódka błyski wokół obrazu,drażliwość i dysforia)
-nie stosujemy w aurze, bo wtedy naczynia rozszerzają się bardziej niż wyjściowo i pobudzane są rec. bólowe opon.
-tryptany obkurczają naczynia i przywracają obwód naczyń przed skurczem, działają szybko
-SUMATRYPTAN: Sumitra, Cinie (p.o. i.m.), RYZATRYPTAN: Zomit, Makrot(czopki)
LECZENIE PROFILAKTYCZNE:
-by naczynia się nie skurczyły(by nie było migreny białej)
-B-adrenolityki w dużych dawkach np. PROPRANOLOL 160mg.
-DIHYDROERGOTIAMINA
-leki p-serotoninowe (POLOMIGNAT, PIZOSIFEN)
-leki p-depresyjne (klasyczne trójpierścieniowe, FLUOKSETY, SSRI)
-antagoniści kanałów wapniowych(CINNARIZYNA, FLUNARYZYNA-zwiększa m. c. przyspiesza rozwój choroby Parkinsona)
-złocień(MOLIMIGRAN)
INNE BÓLE GŁOWY
-profilaktyka-w tym leki p-padaczkowe i p-depresyjne
-nie stosujemy tryptanów
Napięciowy ból głowy:
-masaż
-BAKLOFEN, KLONIDYNA -zmniejsza napięcie mm.
Klasterowy ból głowy (mortona)
-silny +obj. wegetatywne
-TRYPTANY-lek z wyboru
LECZENIE P-PADACZKOWE
-najczęstsza choroba neurologiczna
-przyczyny: zmiana akt. neuronów
-zmiany EEG w napadzie- fale szybkie
-typowy napada toniczno-kloniczny(toniczny-nie rusza się, szczękościsk, napięcie, oddawanie moczu i stolca, faza bezdechu, trwa ok. 1min. Kloniczny: grubofaliste rzucania głową i kończynami(napad duży) lub pacjent wyłącza się, mioklonie przysenne, napady polegające na drżeniu jednej kończyny górnej,wędrujący, mogące przejść w stan uogólniony)
-napady częściowe:
-proste(ograniczone obj., bez utraty świadomości)
-złożone
-częściowe wtórnie uogólnione
-napady uogólnione(od początku utrata świadomości)
-napady t. małego
-miokloniczne
-toniczno-kloniczne
Główne mechanizmy działania leków:
I gen. dawno stosowane,skuteczne, liczne DN
II gen.
1) wpływa na napływ jonów Na do wnętrza komórki
zmniejszony napływ powrotny
Spadek wyst. mot. Nap. Lub przemianie napadu
KARBAMAZEPINA, FENYTOINA, KW. WALPROINOWY, OKSAKARBAZEPINA
2) wpływa na kanały Ca t. T we wzgórzu- blok powstawania napadów typu absence
KW. WALPRONIANOWY, RETOSULISINID, DIMETADID(?)
3)wpływ na rec. GABA(kompleks)
Wpływ Cl- do komórek co zmniejsza prawdopodobieństwo powstania potencjału czynnościowego i wyładowania padaczki
BENZODIAZEPINY, BARBITURANY(działają w specjalnym miejscu w kompleksie, są bardzo skuteczne w leczeniu stanu padaczkowego)
4)wpływ poprzez modulacje zawart. Poziomu GABA
wzrost produkcji lub spadek degradacji
Rozkład GABA przez transaminazę (hamują: VIGABATYNA, KW. WALPROINOWY )
Rozkład dek. Semialdehydu …….też KW. WALPROINOWY
Zahamowanie wychwytu zwrotnego GABA
Wpływa na transporter GABA
KLASYKA:
Fenytoina:
-200-400mg
-działa przez kanał Na
-ma 0 kinetykę
-w zatr. Glikozydami naparst.
W: napady częściowe, częściowo uogólnione, proste
inne: nerwobóle NC. V-neuralgia trigeminale, zaburzenia rytmu serca
-nasila metabolizm innych leków w wątrobie(spadek stężenia,tez leków p-padaczkowych)
DN:
-OUN(oczopląs, ataksja, sedacja)
-przerost dziąseł,hirsutyzm
-anemia megalobl
-toczeń r.
-neuropatie
-osteomalacja
-hiperglikemia! Glikozuria
-hipoprotrombinemia(krwotoki u noworodków)
-teratogenna
Phenytoinum- tabl. 100mg, w czasie posiłku, wzrost dwaki co tydzień o 100mg, aż osiągniemy 300-400mg-inaczej sedacja itd..
Karbamazepina:
-600-1200mg
-po 3-4 dniach st. Stałe
-optymalne 4-8 g/ml -kont. Gdy DN lub gdy nasilą się napady padaczki
W: proste i częściowe uogólnione, n. skroniowe-b.złożone, różna symptomat.(zab psychiczne pod postacią włóczęgostwa), nerwobóle NC. V, inne bóle neuralg., w moczeniu nocnym, migrena, psychoza maniakalno-depresyjna
DN:
-oczopląs, ataksje, podwójne widzenie, dysart.
-agranulocytoza, anemia plastyczna 1/200000,
leukopenia 2%
-splenomegalia, limfadenop.
-hepatotoxycznośc(nasila met. Innych leków,
w tym p-padaczkowych stężenia)
Amizepin(tabl. 200mg, początkowo 200mg do 600-1200mg
Neuretrop retard
Kw. Walproinowy:
-1500-2000mg
-czas os. St. Stacj. 2-4 dni
-poz. Leku we krwi 50-100 g/ml
W: we wszystkich typach padaczki, inne:migrena,
ruchy mimowolne, tiki, kurcz torsyjny, stabilizacja nastroju
w psychozie maniakalno-depresyjnej
DN:
-mniej działań neurolog.
-b.czesty wpływ na ukł.
Pokarmowy(nudności,wymioty,osłabienie, biegunka)
-wzrost .m.c
-łysienie u K i M
-trombocytopenia
-hepatotox.(wzrost st.innych leków,
hamuje met. Fenobarbit.)
PW: ciąża, szczególnie pierwszy trymestr
Depalina, Depaline:
-200,300,500mg
-syrop 0,2/3,47ml
-początkowo 400-600 po tyg. wiecej
Fenobarbital:
-przerywanie napadów, podawany w czasie napadu
-śr. Dawka 100-200mg
-14-21 st.stan.
-10-40 g/ml
W: stany padaczkowe
DN:
-dużo
-depresyjne na OUN
-ataksje
-zaburzenia kognitywne, trudności w nauce
-nudności,wymioty- wtórne do ośrodkowych
Primidon:
-rzadko, bo DN: anemia megaloblastyczna
-kiedyś w napadach częściowych
Mizolin
Etoksymid:
-skuteczny w napadach typu abscense,moczenie nocne
DN:
-nudności, wymioty, anoreksja
-bóle głowy
-toczeń
NOWE LEKI P-PADACZKOWE:
-wykazują skuteczność w napadach częściowych
-krótki okres stos. Nie pozwala w p. ocenic bezp. Tych leków i ich DN
-stabilizacja zab. Psych.
Lek |
Wskazania |
DN |
FELBAMAT(Taloxa) |
|
Niewydolność wątroby, anemia plast. |
GABAPENTYNA(Neuratin?) |
Częściowe i częściowe wtórne uogólnione |
Senność, zawroty głowy |
LAMNOTRYGINA(Lamniktal?) |
Częściowe, cz. Wt. Uogólnione, nap pierwotne uog.kloton |
? |
OXCARBAZEPINA(Thileptol) |
Częściowe, częściowe uogólnione wtórne |
Spadek Na, leukopenia, senność |
LEVETIRACETAM(Keppra) |
Częściowe, częściowe uogólnione wtórne |
Senność, ataksje, bóle głowy |
TIGABINA(Gbitil) |
Częściowe, częściowe wtórne uogólnione |
Zawroty głowy, astenia |
WIGABATYNA(Sabril) |
Z.Westa. Częściowe Częściowe |
Możliwe retinopatie, upośledzone pole widzenia-zwężenie pola |
TOPIRAMAT(Tabomax) |
Częściowe, cz. Wt. Uogólnione, nap pierwotne uog.kloton |
Związane z wzrostem stężenia GABA, sadek m.c. korzystny wpływ na profil lipidowy, kamica nerkowa |
STAN PADACZKOWY:
-napadowy 1->2, pacjent nie odzyskuje przytomności
-gdy trwa >30 min to zagrożenie życia
->zap. Hipoglikemii-może być powodem napadu padaczkowego(np.. żul zapomina coś zjeść) pod: Glc, Wit. B1, bezod.,elektrolity
->leczenie obrzęku mózgu
ZAB. PRZED + URAZAMI:
-zab. Cz. Życiowych chorego (ABC)
-zap. Hipoglikemii
FARMA:
-BENZODIAZEPINY:
-Diazepam- w bolusie 10-20 mg 2-4 min, można powt. Po 10 min 10 mg, doodbytniczo NIE przekraczać 40mg(nie i.m.)
-Klonazepam-b. szybko, dzieci doodbytniczo, najbardziej skuteczny we wlewie
-Lorazepam-bolus 4mg i.v.
Mirazdam(Dormicum)- b.szybko, krótko, można i.m. wchłania się w 80-100%
-FENYTOINA:
-Epanutin(?)- po 10-30 min, może by podany bezpośrednio po benzodiazepinie, tylko i.v.
-BARBITURANY:
-Fenobarbital- w każdym rodzaju
-Tiopental
Działanie po 10 min,gdy długo to się kumuluje, można przejść na podawanie we wlewie
NADAL. BRAK EFEKTU:
-wprowadzamy pacjenta w śpiączkę barbituranową
-WSPOM:
-zaburzenia elektrolitowe
-glikemia
-zaburzenia odd.
-obrzęk mózgu-Mannitol, 4x0,5 butelki+furosemid
LECZENIE PODCZAS CIĄŻY, PORODU, LAKTACJI
-nie wolno przer. Leku
-monoterapia
-Okskonbamazep, Lamotrigina(?)
DRGAWKI GORĄCZKOWE:
-spadek temp. Ciała +NLPZ(nie ASA),paracetamol
-diazepam i.v. ,fenobarbital, miadazdam
CHOROBA PARKINSONA:
-niedobór neuronów dopaminergicznych
-musimy podawać prekursor dopaminy(nie dopamine bo BKM)
-stosowanie inhibitorów rozkładu na obwodzie : BENSERAZYD, KARBIDOPA
Agoniści: BROMOKSYPTYNA, PREGOLID, PRAMIPELSON(?)
Inh. Rozkładu Dopaminy
SELEGILINA(MAO-B)
TOLKAPON, EKTAKAPON(COMT)
DN: zaparcia
PW: jaskra, melanoma, tachykardia, ciąża, złośliwy z. neuropleptyczny
10