Wykł. 8

Temat: Żywienie osób w wieku starszym

Wpływ żywienia na wiek

• Istnieje ścisła zależność między rodzajem pożywienia a:

  • Rozwojem organizmu

  • Odpornością na choroby

  • Długością życia człowieka

Co wpływa na sposób odżywiania

• Dawniej: pierwotne środowisko człowieka

• Wierzenia religijne

• Przesądy

• Obecnie warunki socjo – ekonomiczne tj.; ograniczenia finansowe, brak sprawności fizycznej, nawyki żywieniowe wykształcone w młodości, modne diety

Odmienność patofizjologiczna wieku podeszłego

• Spadek aktywności fizycznej – redukcja masy mięśniowej

• Zmniejszenie przemiany materii

• Spadek przewodzenia bodźców nerwowych średnio o 10-15%

• Upośledzenie czynności nerek , spadek masy nerek średnio o 25%

• Spadek stężenia aktywnej Wit.D

• Spadek pojemności oddechowej płuc do 70-80%

• Spadek zawartości składników mineralnych w organizmie z 6 do 4%

• Spadek wydzielania śliny i zawartości enzymów trawiennych

• Zmiany zanikowe błony śluzowej jamy ustnej, przełyku, żołądka , jelit

• Zmniejszenie sekrecji soku żołądkowego, a zwłaszcza kwasu solnego i pepsyny

• Wzrost wydzielania gastryny jako czynnika regulacyjnego

• Spadek wchłaniania Wit. B12 w żołądku

• Częste epizody refluksu żołądkowo – przełykowego – spadek napięci a LES

• Upośledzenie motoryki przewodu pokarmowego

• Utrata ok. 20% masy wątroby , redukcja jej zdolności regeneracyjnych oraz biotransferacyjnych przyjmowanych leków, obniżenie syntezy bialek

• Spadek aktywności enzymów trzustkowych, zmniejszenie wydzielania insuliny, wzrost oporności tkanek na insulinę – cukrzyca typu 2

• Choroby jamy ustnej i zębów

Zapotrzebowanie energetyczne ustroju

• Spoczynkowe zużycie energii – odpowiada za 60-65% całkowitego, dobowego zużycia energii – energia potrzebna do utrzymania temperatury ciała i podstawowych procesów fizjologicznych

• Termo geneza indukowana dieta – odpowiada za 10-15% dobowego zużycia energii – trawieni i metabolizm składników pokarmowych.

• Energia związana z aktywnością fizyczną, odpowiada za 10-30% całkowitego, dobowego zużycia energii przez organizm

• Spadek aktywności fizycznej, zmniejszenie spoczynkowego zużycia energii i beztłuszczowej masy ciała powodują spadek dobowego zapotrzebowania energii o 1200kcal u mężczyzn i 800kcal u kobiet

• Osoby u których masa ciała zmniejszyła się pomiędzy 70 a 75 r. życia o >10% wykazują istotne większe ryzyko zgonu w ciągu następnych 5 lat

• Depresja – częsta przyczyna chudnięcia

• Istnieje korelacja między spadkiem masy ciała a pogorszeniem stanu umysłowego

• Leki jako przyczyna jadłowstrętu

Zapotrzebowanie na energie i składniki odżywcze u starszych

• Zapotrzebowanie energetyczne u kobiet 1850 kcal u mężczyzn 2000kcal

• Węglowodany 55-60% sity tj. 330g/dobę

• Cukry proste <10% ogólne puli węglowodanów

• Tłuszcze 25-30% diety tj. 50g/dobę

• NNKT > 4% tj. 8g

• Białka 12-15% diety tj 65-70/dobę

• Błonnik pokarmowy 30-40g

Zapotrzebowanie na witaminy i sole mineralne

• Wit. A 800 mikrog

• wite 10

• Wit D 10 mikrog

• witC 70

• wit B11,4

• B2 2

• B62,2

• B12 2,5

• Foliany 320

• Wapń 1100

• Fosfor 800

• Magnez 300

• Żelazo 13 potas 3500

• Sod 575

Ogolne zasady żywienia w starszym wieku

• Dieta zróznicowana

• Zwiększyc spozycie błonnika, skrobi , NNKT

• Zmniejszyć spozycie tłuszczu, cholesterolu, cukru i soli

• Ograniczyc spozycie alkoholu

• Kontrolowac masę ciała

• Zwiększyć aktywność fizyczną

Zalecenia dietetyczne w starszym wieku

• Przetwory mleczne odtłuszczone

• Przetwory zbożowe z pełnego ziarna

• 5 porcji warzyw i owovóe codzinniechude mieso, drób, wedliny, przewaga ryb

• Oliwa z oliwek, oleje roślinne, miękkie margaryny zawierające NNKT

• 4-5 posiłków codziennie o malej objętości

• Spożywanie wody mineralnej

• Należy unikac przejadania się

• Trzeba dążyc do zachowania aktywnego trybu życia dostosowanego do indywidualnych możliweośći

• Jedzenia ma być przyjemnością

Niedobory witaminowe

• Niedobór Wit. B6 – neuropatia obwodowa, zaburzenia funkcji poznawczych

• Drożdże, orzechy , kiełki,, mięso , mleko, jaja

• Niedobór Wit. B12 w zanikowym nieżycie żołądka

• Ryby, jaja, podroby jak wątroba, nerki

• Niedobór Wit. D; jaja, sery, masło, mleko , tłuszcze spożywcze