1. Definicja symptomu stanu diagnostycznego

Wielkość fizyczna(miara lub charakterystyka) współzmiennicza ze stanem technicznym obiektu.

1. Klasyfikacja symptomów diagnostycznych

Parametry funkcjonalne – robocze maszyny jak np. moc, maksymalna prędkość, sprawność – w celu ich określenia konieczne jest okresowe wyłączenie maszyny i poddanie badaniom testowym

Parametry i charakterystyki będące bezpośrednimi objawami zużycia, np. pomiar odchyłek kształtu wymiarów w stosunku do wzorca maszyny sprawnej konieczne zatrzymanie i demontaż maszyny; detekcja wad i uszkodzeń metodami NDT

Towarzyszące procesy resztkowe np. wibroakustyczne, termiczne, elektryczne, tarciowe; dają możliwość diagnozowania bezdemontażowego podczas normalnej pracy maszyny

1. Rodzaje diagnostyki

Konstrukcyjna - Analiza dynamiczna. Identyfikacja źródeł drgań i hałasu

Kontrolna - Ocena jakości wytworów

Eksploatacyjna - Analiza stanu technicznego maszyn

Likwidacji(recyklingu) – Odzyskiwanie surowców i podzespołów. Bezpieczne dla środowiska unicestwienie maszyny

Procesów Technologicznych – Ocena procesu i jego automatyzacja

1. Opis sposobu oceny stanu technicznego na pdst pomiarów drgań wg PN-ISO 10816

1. Strefy i klasy wg normy

1. Przyczyny niewyważenia w maszynach i urządzeniach wirujących

1. Rodzaje niewyważeń

1. Przyczyny uszkodzeń łożysk tocznych

1. Fazy degradacji łożysk

1. Metody oceny stanu łożysk tocznych

SPM – Schock Pulse Measurement –pomiar impulsów udarowych w paśmie rezonansu przetwornika ok. 32kHz. Ocena polega na porównaniu aktualnie zmierzonego poziomu prędkości z poziomem łożyska bez defektów.

Zalety: szybki pomiar; łatwa obsługa; wczesne wykrywanie uszkodzeń; opracowano wartości kryterialne dla oceny poszczególnych łożysk

Wady: Pomiar uzależniony od miejsca pomiaru i sposobu mocowania przetwornika; inne źródła(kawitacja, udary w innych elementach) mogą zakłócać pomiar; wymagana jest znajomość średnicy otworu oraz prędkości obrotowej

Pomiar Kurtozy – wielkość bezwymiarowa $K = \frac{\frac{1}{T}\int_{0}^{T}{x^{4}\left( t \right)\text{dt}}}{{(\frac{1}{T}\int_{0}^{T}{x^{2}\left( t \right)\text{dt}})}^{2}}$Dla łożysk bez defektów K wynosi ok. 3. Wzrost kurt ozy informuje o pogarszaniu się stanu łożyska Zależna jest od pasma częstotliwości w którym dokonywany jest pomiar. Nie jest zależna od prędkości obrotowej i obciążenia łożyska

Zalety: Szybki i prosty pomiar; nie jest wymagana znajomość wymiarów ani warunków pracy łożyska

Wady:dobór indywidualnego pasma dla danego węzła łożyskowego

Emisja Akustyczna EA – sygnały wysokoczęstotliwościowe towarzyszące min. pęknięciom materiału, wewnętrznemu tarciu międzycząsteczkowemu, ruchom dyslokacji. Najczęściej stosowane pasmo 100(50)kHz-1MHz. Sposoby analizy: 1.pomiar amplitudy 2.pomiar czasu trwania impulsów 3.zliczanie impulsów powyżej progu detekcji 4.pomiar energii sygnału

Zalety: Bardzo wczesne wykrywanie uszkodzeń

Wady: Brak zaleceń i norm zawierających zasady interpretacji wyników

Temperaturowa – temp łożyska nie powinna przekraczać 120’C (wzrost 10-20’C od nominalnej świadczy o złym smarowaniu lub o drganiach lawinowych

ZALETY: wysoka wiarygodność i pewność diagnozy; Prosty pomiar i interpretacja wyników

Wady: niektóre uszkodzenia nie wykazują wzrostu temp, zmiany termiczne są w końcowej fazie życia łożyska

1. Analiza widmowa drgań

1. Metoda Ferrograficzna diagnozowania przekładni zębatych

1.Ferrografia analityczna polegająca na: - wyodrębnieniu produktów zużycia elementów maszyny z oleju - rozłożeniu ich w zależności od wielkości(pod wpływem silnego pola magnetycznego)na przezroczystym podkładzie - obserwacji pod mikroskopem optycznym lub elektronowym - ocenie na podstawie katalogu form zużycia(sporządzonego dla danego typu urządzenia)

2. Metody uproszczone polegające na ocenie zagęszczonego produktu zużycia. Ocena na podstawie wartości liczbowych.

1. Ocena stanu zazębienia, łożyskowania, wałów

1. Zużycia kół zębatych

1. Obliczyć dozwolony czas pracy na szlifierce

1. Na podstawie rysunku gdzie bylo zaznaczone d1,d2 i f1 oraz podane L obliczyc: f2, Tp, fp

1. Dwa wałki,wolnoobrotowy kreci sie z predkoscia 300obr/min, podana liczba zębów dla obu,obliczyć częstotliwośc zazębiania i dla obu wałków czestotliwosc obrotu (każda osoba - inne dane)

Częstotliwość obrotowa wału f_o = n_w / 60 Hz

Częstotliwość zazębienia przekładni f_z = f_o * x * z₁

Prędkość V = ω * r ω = 2∏n / 60

1. Współczynnik szczytu

Wartość szczytowa / wartość skuteczna

1. Obliczenie poziomu mocy skutecznej hałasu

1. Dyrektywa odnośnie emisji hałasu maszyn (nie wiem czy na bank tak)

Przepisy dotyczące hałasu zawarte w dyrektywie maszynowej :

- ocena ryzyka wynikającego z emisji hałasu maszyny,

- ograniczenie ryzyka wynikającego z emisji hałasu przez maszynę (do najniższego osiągalnego metodami technicznymi

poziomu),

- deklarowanie emisji hałasu maszyny.

- jak najmniejsze oddziaływanie na środowisko naturalne

Wszystko to potrzebne jest by wspomóc projektowanie maszyny

• ocena ryzyka,

• wielkości charakteryzujące emisję hałasu maszyny :

- poziom ciśnienia akustycznego emisji L_pA,

- szczytowy poziom ciśnienia akustycznego emisji L_pCpeak

- poziom mocy akustycznej L_WA

1. ­­ Kryteria ekspozycji drgań – wartości dopuszczalne

PRZEZ KOŃCZYNY	Górne	Dolne
dla drgań działających na organizm człowieka wartość sumy wektorowej skutecznych, skorygowanych częstotliwościowo  przyspieszeń drgań wyznaczonych dla trzech składowych  kierunkowych x, y i z nie powinna przekraczać	2,8 m/s^2	0,8 m/s^2
przy 8-godzinnym działaniu drgań na organizm człowieka; dla ekspozycji trwających 30 minut i krócej maksymalna dopuszczalna wartość  sumy wektorowej skutecznych, skorygowanych częstotliwościowo przyspieszeń drgań wyznaczonych dla trzech składowych kierunkowych x, y i z nie powinna przekraczać	11,2 m/s^2	3,2 m/s^2

1. Wpływa drgań na organizm człowieka

Narażenie na drgania mechaniczne przenoszone do organizmu przez kończyny górne powoduje głównie zmiany

chorobowe w układach: 

krążenia krwi (naczyniowym)

nerwowym

kostno-stawowym.

Zespół wibracyjny:

- postać naczyniowa: zaburzenia krążenia krwi w palcach rąk. Występują wówczas napadowe skurcze naczyń krwionośnych, które objawiają się blednięciem opuszki jednego lub więcej palców
- postać kostno-stawowa/nerwowa: czucia dotyku, wibracji, temperatury, a także dolegliwości w postaci drętwienia czy mrowienia palców i rąk

- Jeżeli narażenie na drgania jest kontynuowane, zmiany pogłębiają się, prowadząc do obniżenia zdolności do pracy i innych czynności życiowych. 

- Zmiany w układzie kostno-stawowym ręki powstają głównie na skutek drgań miejscowych o częstotliwościach mniejszych od 30 Hz. Obserwuje się m.in. zniekształcenia szpar stawowych, zwapnienia torebek stawowych, zmiany okostnej, zmiany w utkaniu kostnym. 
-Narażeni są : operatorzy wszelkiego rodzaju ręcznych narzędzi wibracyjnych stosowanych powszechnie w przemyśle maszynowym, hutniczym, stoczniowym, przetwórczym, a także w leśnictwie, rolnictwie, kamieniarstwie, górnictwie i budownictwie.

Negatywne skutki zawodowej ekspozycji na drgania o działaniu ogólnym dotyczą zwłaszcza: 

układu kostnego

narządów wewnętrznych człowieka.

W układzie kostnym:

- chorobowe zmiany powstają głównie w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, rzadziej w odcinku szyjnym.

Zaburzenia w czynnościach narządów wewnętrznych pojawiające się na skutek działania drgań ogólnych, są głównie wynikiem pobudzenia poszczególnych narządów do drgań rezonansowych (częstotliwości drgań własnych większości narządów zawierają się w zakresie 2 ÷ 18 Hz).
Zmiany w czynnościach narządów: układu pokarmowego, oddechowego,

zwiększenie czasu reakcji ruchowej

zwiększenie czasu reakcji wzrokowej

zakłócenia w koordynacji ruchów

nadmierne zmęczenie

bezsenność

rozdrażnienie

osłabienie pamięci.

1. Źródła drgań

drgania ogólne – drgania o ogólnym działaniu, przenoszone przez nogi, miednicę plecy lub boki

drgania miejscowe - drgania działające na organizm człowieka przez kończyny górne

Źródłami drgań o działaniu ogólnym są np.: 

- podłogi, podesty, pomosty w halach produkcyjnych i innych pomieszczeniach, na których zlokalizowane są stanowiska pracy. Oczywiście pierwotnymi źródłami drgań są w tym przypadku eksploatowane w pomieszczeniach lub poza nimi maszyny oraz urządzenia stacjonarne, przenośne lub przewoźne, które wprawiają w drgania podłoże, na którym stoi operator. Przyczyną drgań podłoża może też być ruch uliczny czy kolejowy

- platformy drgające

- siedziska i podłogi środków transportu

- siedziska i podłogi maszyn budowlanych

Źródłami drgań działających na organizm człowieka przez kończyny górne są głównie: 

-ręczne narzędzia uderzeniowe o napędzie pneumatycznym, hydraulicznym lub elektrycznym (młotki pneumatyczne, ubijaki mas formierskich i betonu, nitowniki, wiertarki udarowe, klucze udarowe itp.)

- ręczne narzędzia obrotowe o napędzie elektrycznym lub spalinowym (wiertarki, szlifierki, piły łańcuchowe itp.)

- dźwignie sterujące maszyn i pojazdów obsługiwane rękami

- źródła technologiczne (np. obrabiane elementy trzymane w dłoniach lub prowadzone ręką przy procesach szlifowania, gładzenia, polerowania itp.).