Wykład z mikrostruktur z dnia 9.05.2006 r.

Opcja interakcjonistyczna. Koncepcja George'a Homansa.

• Koncepcja George'a Homansa należy do teorii wymiany społecznej,

• Koncepcja ta należy do współczesnej socjologii i do nurtu interakcjonistycznego

• W koncepcji tej nie podkreśla się różnicy między socjologią a psychologią

• Założenia:

• Podstawowymi elementami zachowań społecznych są działania jednostek

• Działania te stanowią funkcję wypłat (działania podlegają mechanizmowi nagród i kar, tzn. jednostka dąży do osiągnięcia nagrody i uniknięcia kary przy jak najmniejszych kosztach)

• Działania jednostek są jak najbardziej racjonalne

• Aby wyjaśnić mechanizmy społeczne wystarczy mieć wiedzę na temat działalności jednostek

• Wszelkie instytucje społeczne są efektem wyborów i działań jednostkowych

• Najważniejszy element życia społecznego to interakcje między jednostkami!!! (którymi rządzi „rachunek zysków i strat”)

PIĘĆ PODSTAWOWYCH PRAW (TWIERDZEŃ) REGULUJĄCYCH ZACHOWANIA JEDNOSTEK (za ich pomocą można wyjaśnić także relacje, strukturę, itp.):

Pierwsze twierdzenie - „twierdzenie o sukcesie”

• Twierdzenie to mówi o tym, iż im częściej działanie jednostki jest nagradzane, tym bardziej prawdopodobne jest podjęcie przez nią tego działania

• Jednostka będzie podejmować działania przynoszące jej nagrodę (jeśli nie będą przynosić nagród to działania wygasną)

• Uwaga! Nagroda częsta to nagroda mało atrakcyjna!

• Nagroda dopiero oczekiwana daje wysoką motywację

• Nagroda(coś, co ma wartość dla jednostki, co jest dal niej cenne i subiektywnie pożądane). Racjonalność to cecha zachowania, które zmierza do nagrody dla jednostki (racjonalność subiektywna, a niekoniecznie racjonalność dla obiektywnego obserwatora z zewnątrz). W wypadku nagród i kar kalkulacja wcale nie musi być świadoma.

Drugie twierdzenie - „twierdzenie o bodźcu”

• bodźce to okoliczności towarzyszące nagrodzie

• jeżeli w przeszłości wystąpienie określonego bodźca lub zespołu bodźców było okolicznością, w której działanie jednostki zostało nagrodzone to im bardziej aktualny bodziec jest podobny do tych w przeszłości, tym bardziej jest prawdopodobne, iż jednostka podejmie to lub podobne działanie

Dwa pierwsze twierdzenia zakładają tendencje do generalizacji zachowań!!!

Trzecie twierdzenie - „twierdzenie o wartości”

• im bardziej działanie jest dla jednostki wartościowe, tym bardziej jest prawdopodobne, że będzie ona w przyszłości przejawiała to działanie

• im bardziej karzący jest rezultat jakiegoś działania, tym bardziej prawdopodobne jest, ze jednostka w przyszłości nie będzie przejawiała tego działania

• nagroda jest tym cenniejsza im sroższa jest kara, której można dzięki tej nagrodzie uniknąć

• wybiera się najbardziej optymalną nagrodę (o najwyższej wartości i takiej, której koszty byłyby największe, gdybyśmy nie mogli jej zdobyć)

• im wyższe koszty związane z działaniem, tym bardziej prawdopodobne, że działanie wygaśnie

Czwarte twierdzenie - „twierdzenie o deprywacji - nasyceniu”

Im częściej w niedawnej przeszłości jednostka otrzymywała określoną nagrodę, tym mniej wartościowa staje się dla niej każda następna jednostka tej nagrody.

Piąte twierdzenie-„twierdzenie o frustracji - agresji”

Jeżeli działania jednostki nie doprowadzą do otrzymania oczekiwanej nagrody lub doprowadzą do niespodziewanej kary - jednostka zareaguje gniewem, a w gniewie rezultaty zachowania agresywnego będą miały dla niej wartość nagradzającą

Założenia dalsze:

• najbardziej nagradzające dla jednostek jest pozostawanie w relacjach z innymi (jednostka właśnie wtedy jest skłonna podporządkowywać się zasadom

• aby grupa działała efektywnie musi skupiać się wokół wspólnych wartości

• sama interakcja jest dla jednostki nagrodą!!!

• aby grupa mogła utrzymywać konformizm swoich członków musi być ona dla nich atrakcyjna i oferować im coś w zamian za ten konformizm (coś cennego, aby nie opłacało się być nonkonformistą)

• bycie w grupie musi dawać nagrody ( i wtedy jednostka podporządkowuje się grupie)

• dużo zależy od alternatywnych grup wyboru (jeśli jest ich dużo to grupa musi się bardzo starać o utrzymywanie swoich członków)

• Dla Homansa władza wynika z tego jak w interakcjach dane jednostki mogą nagradzać inne. Im bardziej atrakcyjnie nagradzasz tym większą masz władzę!!!

• za pomocą tych 5 twierdzeń wyjaśniamy: interakcje, władzę i relacje