Wykład z mikrostruktur z dnia 9.05.2006 r.
Opcja interakcjonistyczna. Koncepcja George'a Homansa.
Koncepcja George'a Homansa należy do teorii wymiany społecznej,
Koncepcja ta należy do współczesnej socjologii i do nurtu interakcjonistycznego
W koncepcji tej nie podkreśla się różnicy między socjologią a psychologią
Założenia:
Podstawowymi elementami zachowań społecznych są działania jednostek
Działania te stanowią funkcję wypłat (działania podlegają mechanizmowi nagród i kar, tzn. jednostka dąży do osiągnięcia nagrody i uniknięcia kary przy jak najmniejszych kosztach)
Działania jednostek są jak najbardziej racjonalne
Aby wyjaśnić mechanizmy społeczne wystarczy mieć wiedzę na temat działalności jednostek
Wszelkie instytucje społeczne są efektem wyborów i działań jednostkowych
Najważniejszy element życia społecznego to interakcje między jednostkami!!! (którymi rządzi „rachunek zysków i strat”)
PIĘĆ PODSTAWOWYCH PRAW (TWIERDZEŃ) REGULUJĄCYCH ZACHOWANIA JEDNOSTEK (za ich pomocą można wyjaśnić także relacje, strukturę, itp.):
Pierwsze twierdzenie - „twierdzenie o sukcesie”
Twierdzenie to mówi o tym, iż im częściej działanie jednostki jest nagradzane, tym bardziej prawdopodobne jest podjęcie przez nią tego działania
Jednostka będzie podejmować działania przynoszące jej nagrodę (jeśli nie będą przynosić nagród to działania wygasną)
Uwaga! Nagroda częsta to nagroda mało atrakcyjna!
Nagroda dopiero oczekiwana daje wysoką motywację
Nagroda(coś, co ma wartość dla jednostki, co jest dal niej cenne i subiektywnie pożądane). Racjonalność to cecha zachowania, które zmierza do nagrody dla jednostki (racjonalność subiektywna, a niekoniecznie racjonalność dla obiektywnego obserwatora z zewnątrz). W wypadku nagród i kar kalkulacja wcale nie musi być świadoma.
Drugie twierdzenie - „twierdzenie o bodźcu”
bodźce to okoliczności towarzyszące nagrodzie
jeżeli w przeszłości wystąpienie określonego bodźca lub zespołu bodźców było okolicznością, w której działanie jednostki zostało nagrodzone to im bardziej aktualny bodziec jest podobny do tych w przeszłości, tym bardziej jest prawdopodobne, iż jednostka podejmie to lub podobne działanie
Dwa pierwsze twierdzenia zakładają tendencje do generalizacji zachowań!!!
Trzecie twierdzenie - „twierdzenie o wartości”
im bardziej działanie jest dla jednostki wartościowe, tym bardziej jest prawdopodobne, że będzie ona w przyszłości przejawiała to działanie
im bardziej karzący jest rezultat jakiegoś działania, tym bardziej prawdopodobne jest, ze jednostka w przyszłości nie będzie przejawiała tego działania
nagroda jest tym cenniejsza im sroższa jest kara, której można dzięki tej nagrodzie uniknąć
wybiera się najbardziej optymalną nagrodę (o najwyższej wartości i takiej, której koszty byłyby największe, gdybyśmy nie mogli jej zdobyć)
im wyższe koszty związane z działaniem, tym bardziej prawdopodobne, że działanie wygaśnie
Czwarte twierdzenie - „twierdzenie o deprywacji - nasyceniu”
Im częściej w niedawnej przeszłości jednostka otrzymywała określoną nagrodę, tym mniej wartościowa staje się dla niej każda następna jednostka tej nagrody.
Piąte twierdzenie-„twierdzenie o frustracji - agresji”
Jeżeli działania jednostki nie doprowadzą do otrzymania oczekiwanej nagrody lub doprowadzą do niespodziewanej kary - jednostka zareaguje gniewem, a w gniewie rezultaty zachowania agresywnego będą miały dla niej wartość nagradzającą
Założenia dalsze:
najbardziej nagradzające dla jednostek jest pozostawanie w relacjach z innymi (jednostka właśnie wtedy jest skłonna podporządkowywać się zasadom
aby grupa działała efektywnie musi skupiać się wokół wspólnych wartości
sama interakcja jest dla jednostki nagrodą!!!
aby grupa mogła utrzymywać konformizm swoich członków musi być ona dla nich atrakcyjna i oferować im coś w zamian za ten konformizm (coś cennego, aby nie opłacało się być nonkonformistą)
bycie w grupie musi dawać nagrody ( i wtedy jednostka podporządkowuje się grupie)
dużo zależy od alternatywnych grup wyboru (jeśli jest ich dużo to grupa musi się bardzo starać o utrzymywanie swoich członków)
Dla Homansa władza wynika z tego jak w interakcjach dane jednostki mogą nagradzać inne. Im bardziej atrakcyjnie nagradzasz tym większą masz władzę!!!
za pomocą tych 5 twierdzeń wyjaśniamy: interakcje, władzę i relacje