Wykład z mikrostruktur z dnia 13.03.2006 r.
Cd. koncepcji Charles'a Cooley'a:
W grupie, która ma stać się grupą pierwotną musi pojawić się pewien rodzaj intymności w stosunkach między jej członkami i co więcej stosunki o charakterze intymnym muszą w tejże grupie dominować.
Jednostki, które tworzą grupę pierwotną muszą być powiązane poprzez bezpośrednie i intymne relacje
Grupa pierwotna nie może mieć charakteru wyspecjalizowanego, struktura grupy nie może być sztywna, może nastąpić zmiana ról i pozycji jednostek
Grupa wtórna nie jest konstruktem autonomicznym, lecz po prostu przeciwieństwem grupy pierwotnej
Grupy pierwotne mają olbrzymie znaczenie w procesie socjalizacji i w kształtowaniu tożsamości jednostki
Najczęściej przytaczanym przykładem grupy pierwotnej jest rodzina
W grupie pierwotnej przebiega proces internalizacji, należąc do grupy pierwotnej jednostka staje się członkiem grupy w pełnym tego słowa znaczeniu i potrafi odnaleźć się w społeczeństwie. Proces ten jest możliwy, dlatego, iż jednostka bardzo silnie utożsamia się z grupą (następuje duże zaangażowanie i identyfikacja)
Bez grup pierwotnych proces socjalizacji-uspołecznienia zostaje zaburzony, bo jednostka nie nabywa podstawowych umiejętności związanych z życiem społecznym
Koncepcja George'a Simmela(1858-1919)
jego koncepcja jest jedną z podstawowych koncepcji, do których odwołują się miłośnicy koncepcji strukturalistycznej
koncepcja uspołeczniania: jednostki ludzkie z ich emocjami, fizycznością, popędami itp. są podstawą tworzenia rzeczywistości społecznej, lecz nie one ją tworzą i stanowią, jednostki są jedynie treścią, tworzywem procesu uspołecznienia- jednostki są jedynie substratem, podłożem zjawisk i procesów społecznych, ale nie stanowią ich istoty, nie są tym, co rozstrzyga o charakterze tych zjawisk. Sam w sobie, dla siebie materiał ten, którym wypełnione jest życie i motywacje, które stanowią siłę napędową- nie mają charakteru społecznego. Ani głód, ani miłość, ani praca, ani uczucia religijne, ani technika, ani funkcje i osiągnięcia- nie są (biorąc pod uwagę ich znaczenie bezpośrednie) wyrazem uspołecznienia
„Uspołecznienie stanowi urzeczywistniającą się na niezliczone sposoby formę, w której jednostki wiedzione tymi potrzebami tworzą jedność mogącą potrzeby te zaspokoić”( forma ta jest tym, co interesuje socjologię, bo jest tym, co odrywa się od jednostki i powoduję, ze jednostki działają zgodnie z normą)
Znaczenie liczebności dla struktury grupy:
Po osiągnięciu pewnej liczebności grupa, by móc funkcjonować, istnieć i rozwijać się musi wykształcić pewne środki, formy i organa, których przedtem nie potrzebowała.
Cechy, typy wzajemnych oddziaływań między członkami w większych kręgach nieuchronnie zanikają w miarę wzrostu liczebności grupy.
Podstawowe prawa charakteryzujące różnice strukturalne miedzy diadami i triadami:
diada - istnieje przemożne poczucie zagrożenia jej wewnętrznych stosunków przez śmierć. W triadzie pojawia się poczucie trwałości.
triada stanowi dla swych członków rodzaj zewnętrznej całości, zbiorowości. W diadzie to zjawisko nie występuje.
diada daje możliwość pojawienia się intymności jako cechy tej struktury, w triadzie intymność zostaje poddana kontroli lub ograniczona do części grupy
w triadzie pojawia się zjawisko delegowania obowiązków i odpowiedzialności, które w diadzie jest nieobecne
5. pojawienie się kozła ofiarnego dezintegruje diadę, podczas gdy w triadzie może ono tymczasowo pełnić funkcje środka przebudowy strukturalnej
obecność trzeciego elementu pozwala przezwyciężyć rozbieżności lub zasymilować je w obrębie całości, co nie jest możliwe na terenie diady
Rozważania Simmla są podstawą do przyjmowanej w socjologii koncepcji, że grupę stanowią dwie a nie trzy osoby
Twierdzenia Simmla dotyczące dynamiki małych i dużych grup:
małe, scentralizowane grupy powodują zazwyczaj i rzucają do akcji całą siłę jaką dysponują, w dużych grupach zaś rezerwa sił jest większa, nie tylko w sensie bezwzględnym, ale także względnym
mała grupa angażując w znacznej mierze osobowości członków narzuca zdecydowanie postawy wobec poszczególnych osób, zadań rzeczowych oraz innych grup. Konieczność taka czy też możliwość jest o wiele mniejsza w grupie dużej, którą cechuje wielość różnorodnych elementów składowych
w małych grupach, w odróżnieniu od większych systemów, normy obejmują szerszą gamę zachowań i cechują się mniejszym stopniem tolerancji
komentarz Simmla do tych 3 twierdzeń:
„ W małych grupach brak środków, brak rezerw, brak elementów chwiejnych i niezdecydowanych utrudnia proces zmian, adaptacji oraz pomijając okoliczności zewnętrzne z uwagi na zasadnicze układy społeczne o wiele częściej stawia je przed alternatywą: życie lub zagłada”