1.Struktura grupy społecznej
Zbiór/zbiorowość to statystycznie wyodrębniona liczba ludzi
Zbiorowości społeczne- zbiorowości, w których członkowie danego zbioru pozostają w stosunkach społecznych.
Kategorie społeczne to- zbiory/zbiorowości wyodrębnione ze względu na ważną cechę społeczną ( zawód, wiek, płeć (kobiety, dzieci, ludzie starzy)
Grupa społeczna
Rozumienie szersze jest równoznaczne z pojęciem zbiorowości społecznej
Rozumienie węższe- oznacza zbiory ludzi, które wytworzyły wewnętrzną organizację i których członkowie pozostają w interakcji społecznej
Cechy konstytutywne grupy społecznej
zbiór osób
wartości wspólnogrupowe
wieź społeczna
wewnętrzna organizacja
1.Zbiór ludzi. Pierwszy konstytutywny element grupy społecznej.
Grupy różnią się liczebnością. Zbiór trzech osób kreuje grupę społeczną, jest to minimalna liczba osób. Uzasadnia to się tym, że dopiero przy liczbie trzech osób w grupie występuje wielość stosunków interpersonalnych. W miarę wzrostu liczebności grupy wzrasta liczba możliwych relacji między członkami grupy
Wzrost liczby stosunków interpersonalnych może wpływać na funkcjonowanie grupy w sposób pożądany lub niepożądany.
1.Liczebność grupy ma wpływ na aktywność jej członków
Zwiększenie liczby członków grupy- zwiększa możliwość osiągnięcia celów w grupach zadaniowych ( grupie zawodowej)
Zwiększenie liczby członków grupy- zmniejsza jednolitość grupy, powoduje różnice poglądów, zmniejsza się zgodność celów i działań. Stąd aby tego uniknąć wiele grup ogranicza liczbę swych członków.
Im większa liczebność grupy tym mniejsza tendencja do aktywnego uczestnictwa członków grupy w jej działaniu- pasywność większości członków.
Im większa grupa tym niższa częstotliwość i poziom (jakość) komunikacji ( gdy tymczasem większa częstotliwość i jakość przyczynia się do wzrostu lojalności i zaangażowania się w działanie grupy
2.Liczebność grupy ma wpływ na strukturę i organizację
małe grupy- bezpośrednie porozumiewanie się
uwzględniają przekonania i potrzeby konkretnych jednostek
im większa liczebność- tym większa konieczność tworzenia mniejszych, specjalnych podgrup. Każdy wzrost wielkości jakiejkolwiek części jakiejś organizacji powoduje inne wzrosty w strukturze organizacyjnej grupy
2. Wartości grupy. Drugi konstytutywny element grupy społecznej.
Nie każda jednostka może być członkiem każdej grupy. Każda grupa określa wzór osobowościowy, moralny członka grupy, zespól cech jakie człowiek powinien posiadać. Na ten zespól cech składają się - cechy organizmu (wiek, płeć, wygląd zewnętrzny).
Najważniejszy czynnik konstytuujący grupę stanowią wartości jakie członkowie poprzez współdziałanie osiągają lub zamierzają.
grupa społeczna jest zbiorem ludzi
skupionych wokół wspólnych wartości
skupianych wokół zadań, jakie członkowie sobie stawiają. Zadania- to pożądane stany rzeczy czyli wartości.
skupionych wokół celu, wspólnych potrzeb, których zaspokojenie chcą osiągnąć przez wspólne działanie.
3. Więź społeczna -więź grupowa. Trzeci konstytutywny element grupy społecznej.
O istnieniu grupy społecznej decyduje więź społeczna.
Grupa aby istnieć musi wytworzyć więź, musi być zintegrowana normatywnie i funkcjonalnie.
Socjologia szeroko definiuje pojęcie więzi grupowej
stosunki społeczne wiążące członków grupy
jako świadomość grupowa
strukturalny- świadomościowy charakter więzi
Jan Szczepański- więź społeczna- zorganizowany system stosunków, instytucji, środków kontroli skupiający jednostki, podgrupy i inne elementy składowe zbiorowości w całość zdobną do trwania i rozwoju.
Więź- zorganizowany system elementów składowych grupy, który obejmuje instytucje grupowe, stosunki społeczne, środki kontroli społecznej, jednostki, podgrupy.
Więź - zapewnia trwanie i rozwój grupy. Powoduje wewnętrzną spójność zapewniającą zaspokojenie potrzeb indywidualnych i zbiorowych. Lojalność wobec członków wobec całości. Współpracę z innymi.
Każda zbiorowość musi być wewnętrznie zorganizowana i uporządkowana.
Więź obejmuje wewnętrzną organizację, jej uporządkowanie, spójność.
Więź traktuje się jako właściwość organizacji grupy, która zapewnia spójność, sprawność działania. Więź decyduje o rozwoju grupy lub rozpadzie-
Jakość więzi ma wpływ na integrację lub dezintegrację grupy.
Brak więzi powoduje zdezorganizowanie i dezintegrację grupy.
Wieź społeczną traktuje się ujmowana w znaczeniu:
psychospołecznych
strukturalnym
Więź społeczna w aspekcie psychospołecznym oznacza świadomość grupową, świadomość zbiorową, poczucie solidarności, poczucie identyfikacji, utożsamianie się jednostki z grupą (wsią, miastem, rodziną, grupą religijną).
August Comte- więź to naturalne dążenie ludzi do współdziałania
Ralf Durkheim - więź to zespół uczuć, idei, to świadomość zbiorowa
Stanisław Ossowski- więź to świadomość przynależności do grupy, zachowanie najważniejszych konformizmów grupowych, kult wspólnych wartości, świadomość wspólnych interesów, gotowość do przekładania interesów grupy nad interesy osobiste.
Zdaniem St. Ossowskiego- zbiór ludzi staje się grupą społeczną wtedy i tylko wtedy gdy u ludzi pojawia się świadomość łączności społecznej i gdy ta świadomość przekłada się na zachowania.
St Ossowski wyróżnia więź:
Dystrybutywną - (solidarność jest następstwem łączności jednostki z członkami grupy)
Kolektywną- jednostka identyfikuje się z celami i postawami postulowanymi dla członka grupy
Pojęcie postawy oznacza- emocjonalne nastawienie do grupy, gotowość do odpowiedniego zachowania się w stosunku do grupy
Postawy wobec grupy mogą mieć różny stopień- od zupełnej obojętności do całkowitego utożsamiania się z grupą.
Więź społeczna w aspekcie strukturalnym oznacza
Ogół stosunków społecznych- czyli system unormowanych działań, zachowań, które podejmują partnerzy stosunku, których podstawą są wzajemne uprawnienia i obowiązki wynikające z określonej postawy zależności.
Na każdy stosunek społeczny składają się trzy elementy:
1.postawa zależności (np. w stosunkach pokrewieństwa, pochodzenia: biologiczne lub społeczne)
2. Układ wzajemnych uprawnień, obowiązków, oczekiwań
3. System wzajemnych czynności regulowanych i oczekiwanych przez partnerów.
Każdy stosunek społeczny ma swą postawę zależności od innych. Wyróżnia się dwa rodzaje zależności:
1.obiektyne, sformalizowane, przedmiotowe- wynikają ze struktury i funkcjonowania społeczeństwa
2. intencjonalne, nieformalne, podmiotowe, subiektywne- zależne bezpośrednio od indywidualnych zamierzeń jednostki.
4.Organizacja wewnętrzna grupy- czwarty konstytutywny element grupy społecznej.
Stanowi system
Pozycji społecznych
Ról społecznych
Instytucji grupowych
Pozycja społeczna- uprawnienia i obowiązki, które uznaje się za przysługujące jednostce zajmującej daną pozycję. Od jednostki oczekuje się że wypełni kierowane pod jej adresem obowiązki.
Czyli pozycja społeczna- to miejsce jakie w zakresie uprawnień i obowiązków zajmuje dana jednostka w określonym systemie społecznym w określonym czasie.
Z każdą pozycja związane są role społeczne. Role wynikają z pozycji społecznej.
Rola społeczna- zespół zachowań wynikających z zajmowanej przez jednostkę pozycji społecznej.
Rola społeczna- wzory zachowań, które są przypisane do danej pozycji.
Rola społeczna - wzory zachowań jakie realizuje jednostka, jakie powinna realizować jednostka w imieniu i na rzecz grupy.
Grupa jako całość może osiągać swoje cele- spełniać swoje funkcje, dzięki temu ze tworzy instytucje grupowe.
Instytucje grupowe- trwały sposób postępowania, który zapewnia realizację funkcji grupy.
Instytucje skłaniają do wykonywania ról jakie są przydzielone jednostkom, zapewniają spójność wewnętrzna i ciągłość grupy.
W grupie najważniejszą instytucją jest
Instytucja władzy grupowej ( możliwość podejmowania decyzji o zachowaniach innych ludzi, stosowania systemu kar i nagród)