Antropologia kulturowa 8.01.2012

t: zagrożenia współczesnej rodziny

Zagrożenia współczesnej rodziny:
- autonomizacja członków rodziny
- egalitaryzacja członków rodziny
- zmniejszenie spójności i dezintegracja rodziny
- patologizacja społeczna i psychospołeczna jednostek mająca istotne reperkusje w życiu rodzinnym

Inne obszary zagrożeń:
- trudna sytuacja bytowa
- dezintegracja na płaszczyźnie kontaktów interpersonalnych w rodzinie
- postępujący zanik więzi rodzinnych
- emigracja zarobkowa
- media, multimedia

Sytuacja ekonomiczna rodziny w nowoczesnym społeczeństwie postindustrialnym:
- ubóstwo
- bezrobocie
- konsumizm

Ubóstwo polskich rodzin:
- niemożność zaspokajania elementarnych potrzeb życiowych
- destabilizacja, załamanie się drogi życiowej
- zawodowość wypracowanych dotychczas mechanizmów adaptacyjnych
- utrata wiary w siebie, często połączona z negatywnym osądem otoczenia
- niemożność poradzenia sobie z tą trudną sytuacją własnymi siłami

Dzieciństwo w biedzie…
- może mieć trwałe konsekwencje dla dalszego rozwoju
- prowadzi do zaburzonego rozwoju fizycznego i psychicznego oraz do niższych osiągnięć edukacyjnych i społecznych w przyszłości
- implikuje powstawanie drastycznych różnic i nierówności
- sprzyja dziedziczeniu biedy, marginalizacji społecznej, a nawet degeneracji biologicznej

Zjawisko bezrobocia:
- prawdziwa „klęska społeczna”
- negatywna tendencja ekonomiczna
- przyczyna frustracji i ogromnego cierpienia
- plaga
- nieład moralny
- dramat pracownika i jego rodziny
- wskaźnik niedorozwoju społecznego
- nośnik szeregu ujemnych skutków i elementów degradacji człowieka

Zjawisko konsumizmu:
- posiadanie rzeczy winno człowieka doskonalić w znaczeniu moralnym
- istota człowieczeństwa nie sprowadza się do „mieć” ale do „być”
- dobra materialne nie mogą zniewalać człowieka
- w miejsce marnotrawstwa winno pojawić się braterskie dzielenie dobrami z ubogimi

Zjawiska dezorganizujące życie rodzinne- indyferentyzm wobec wartości:
- prymat „mieć” ponad „być”
- degradacja wartości osobowych
- pycha, chciwość, zazdrość
- lęk przed ubóstwem
- zanik więzi
- pauperyzacja materialna
- urzeczowienia relacji
- kontestacja duchowości

Zjawiska dezorganizujące życie rodzinne- przemoc:
- fizyczna
- psychiczna
- nadużycie seksualne
- zaniedbywanie

Zjawiska dezorganizujące życie rodzinne- alkoholizm:
- niszczenie życia uczuciowego (zamiast poczucia bezpieczeństwa, miłości i zaufania, rodzina przeżywa lęk, gniew, poczucie krzywdy)
- brak źródeł oparcia i pomocy (życie rodzinne staje się źródłem problemów)
- izolacja od świata zewnętrznego (rodzina zmyka się w swojej tragedii)
- wyczerpanie zasobów materialnych

Nadopiekuńczość rodziców:
- spełnianie wszystkich zachcianek dziecka
- nadwrażliwość emocjonalna
- wyręczanie dziecka
- brak obowiązków domowych
- brak wymagań
- przesadna troskliwość
- odbieranie poczucia godności
- kreowanie życiowej niezaradności
- swoboda obyczajowa

Osamotnienie dziecka w rodzinie:
- jest rodzajem sieroctwa duchowego, emocjonalnego, psychicznego
- wiąże się z brakiem zainteresowania dzieckiem ze strony rodziców
- towarzyszy mu często wysoki stan posiadania rzeczy materialnych
- jest wynikiem dezintegracji rodziny i zaniku więzi

Symptomy sieroctwa emocjonalnego:
- zaburzenia życia emocjonalnego polegające na wystąpieniu zahamowań utrudniających nawiązywanie i utrzymanie więzi emocjonalnych
- zaburzenia nerwicowe i charakterologiczne
- niepowodzenia szkolne
- systematyczne wagary, ucieczki z domu, włóczęgostwo
- zachowanie agresywne, aspołeczne

T: Pozycja kobiety w rodzinie 8.01.2012

„O pięknie kobiety nie decyduje jej ciało, a w każdym razie nie tylko ciało, ale to światło od wewnątrz, które prześwietla ją całą”.

Retrospekcja historycznych stanowisk deprecjonujących kobietę:
- „Animals impudens- zwierzę bezwstydne” (Seneka)
- istota gorsza odstępstwo od standardu męskiego, zdecydowanie podporządkowaną mężczyźnie (Platon, Arystoteles)
- „głowa występku i broń szatana” (św. Antoni)
- „kobieta jest krnąbrną oślicą, strasznym robakiem w sercu mężczyzny, córką kłamstwa, forpocztą piekieł; ona wygnała Adama z raju” (św. Jan Damasceński)
- posiadanie lub brak penisa stanowi istotę psychicznej konstrukcji każdej osoby, stąd też ten, kto go nie posiada zawsze skazany jest na drugorzędny status (Z. Freud)
- Islam w ogóle odmówił kobiecie duszy

Obraz kobiety XXI wieku:
- szczególnie negatywną rolę w tym względzie należy przypisać mediom, w których zdecydowanie przeważa obraz kobiety- jako ciało: „w środkach masowego przekazu kobiece ciało oznacza: pożądanie, głód, pragnienie, szybkie samochody, perfumy, dżinsy i tysiące innych zjawisk”. Czasopisma dla nastolatek koncentrują się na ubierze, makijażu, wyglądzie i na tym, jak zdobyć chłopaka: podobnie rzecz się ma z czasopismami dla kobiet dojrzałych, w których akcent pada na wygląd i jeszcze raz na wygląd. „Czasopisma dla młodych mężczyzn zajmują się samochodami i kobiecym ciałem”. (…)