Mariusz Dyba gr I

ANTROPOLOGIA KULTURY

DEFINICJA ANTROPOLOGII KULTURY

dyscyplina nauk 

społecznych badająca 

organizację kultury, 

rządzące 

nią 

prawa, 

historyczną  zmienność  i etniczną różnorodność 
kultur  w  celu  skonstruowania  ogólnej  teorii 
kultury.  Jest  to  jeden  z  głównych  działów  szeroko 
rozumianej antropologii, 

zajmuje 

się 

badaniem kultury we wszystkich jej przejawach.

ASPEKTY RZECZYWISTOŚCI 
KULTUROWEJ:

1) jest zjawiskiem społecznym
2) jest rzeczywistością historyczną
3) jest systemem symboli
4) jest powiązaną całością o 
charakterze instrumentalnym
5) jest zjawiskiem psychologicznym

ANTROPOLOGIA KULTUROWA

Funkcje kultury :
-    adaptacyjna (adaptuje człowieka do środowiska naturalnego)
-    jest dowodem aktywności człowieka
Kultura jest pojęciem teoretycznym, określa konkretną istotę 
empiryczną. Kultura zajmuje się wiele nauk: socjologia, filozofia, 
pedagogika, psychologia, etnografia, archeologia, kulturoznawstwo. 
Pierwsza koncepcja kultury – Edward Tylor XIX w.
Kultura jest to złożona całość, obejmuje wiedzę, wierzenia, sztukę, 
moralność, zwyczaje i inne nawyki zdobyte przez człowieka. 
Z definicji wynika, że kultura jest atrybutem człowieka i tylko człowieka

KULTURA CHARAKTERYZUJE SIĘ:

- kultury się uczymy (w procesie socjalizacji),
- kultura jest zorganizowana – żadna kultura nie jest chaotyczna. 
(Zawsze określonym wartościom odpowiadają określone normy.),
- kultura jest wieloaspektowa, tzn. że posiada swój aspekt materialny 
(wartości materialne), duchowy (wierzenia), społeczny (matka-ojciec),
- kultura jest dynamiczna (rozwija się),
- w kulturze występują pewne prawidłowości, które można zbadać 
metodami naukowymi,
- kultura jest systemem (system to zbiór powiązanych funkcjonalnie 
elementów),
- kultura jest aparatem adaptacyjnym człowieka ze środowiskiem,
- kultura występuje w czasie i przestrzeni; zawsze pojawia się w jakimś 
czasie historycznym i tak samo ginie. Kultura istnieje w przestrzeni – 
ma swój przestrzenny zasięg.

SUBDYSCYPLINY ANTROPOLOGII

•

antropologia społeczności pierwotnych czyli społeczności 
przedpiśmienniczych, przedpaństwowych, bezklasowych, żyjących 
do niedawna w znacznej izolacji od innych zbiorowości 

•

antropologia społeczności chłopskich- bada nie tylko obyczaje i 
materialne formy życia ludowego ale też inne przejawy kultury 
ludowej: literaturę, sztukę, muzykę ludową, obrzędowość, wzorce 
współżycia, mechanizmy społecznej kontroli i struktury wzajemnej 
zależności

•

antropologia współczesności badająca społeczeństwa współczesne, 
podważająca oczywistości życia codziennego tych społeczeństw, 
zwracająca uwagę na powstałe niedawno zjawiska

ANTROPOLOGIA KULTUROWA SKUPIA SIĘ 
NA:

•

sposoby adaptacji do środowiska, gospodarka i 
dystrybucja dóbr 

•

życie społeczne (m. in. instytucje społeczne, 
systemy pokrewieństwa:

•

systemy wyobrażeń o świecie (myślenie 
"pierwotne", "prelogiczne", "archaiczne", 

FRANZ BOAS

FRANZ  BOAS

Urodzony  1958,  zm  1942,  Amerykański  antropolog  i 
językoznawca niemieckiego

Pochodzenia. Profesor antropologii na uniwersytecie Columbia w 
Nowym  Jorku.  Z  wykształcenia    fizyk,  geograf.  Specjalista  w 
dziedzinie  kultury  i  języków  indian  Ameryki  północnej.  Był  on 
zwolennikiem  tego,  że  badanie  kultury  nie  jest  możliwe  bez 
uwzględnienia  kontekstów  historycznych.  Jako  pierwszy  zaczął 
mówić o kulturach a nie jednej kulturze. Interesował go konkret 
i  uważał  że  jedyną  metodą  słuszności  sa  badania  empiryczne. 
Uważał  że  wszystkie  ludy  ewoluowały  w  tym  samym  kierunku, 
choć  odmiennymi  drogami,  a  różnice  kulturowe  muszą  mieć 
uzasadnienie  w  uniwersalnych  prawach  przyrody.  Do  jego 
uczniów  zalicza  się  Alfreda  Kroebera,  Ruth  Benedict,  Edwarda 
Sapiera i Margaret Mead

RUTH BENEDICT

RUTH  BENEDICT

1987- 1948- amerykańska badaczka z dziedziny antropologii

Jej badania miały wielkie znaczenie w dziedzinie antropologii 
kulturowej.  Jej  największe  dzieło-  wzory  kultury  (1934) 
Badała  plemiona  ameryki  północnej  w  tym  kalifornijskie 
plemie  Serrano  i  kanadyjskie  czarne  stopy.  Wg  niej 
antropologia to nauka o ludziach żyjących w społeczeństwie, 
kultura natomiast to syntetyczna i zintegrowana konfiguracja 
zbiorów  myślenia-  czyli  nie  można  analizowac  pojedynczych 
wzorów  w  oderwaniu  od  całości.  Była  zwolenniczka  idei 
równości człowieka, co ciekawe sama była biseksualna- była 
żoną Stanleya Benedicta, ale romansowała z Margaret Mead- 
kolejną amerykańską antropolog 