BudŜetowanie jest metodą wewnętrznego, oddolnego planowania w przedsiębiorstwie, podporządkowanegorealizacji strategicznych celów i efektywnemu wykorzystaniu zasobów

Celem budŜetowania jest zapewnienie efektywnego zagospodarowania z reguły ograniczonych zasobów, jakimi dysponuje przedsiębiorstwo,przez ukierunkowanie decydentów na ustalone cele i zobowiązanie ich do odpowiedzialności za uzyskane wyniki. NajwyŜsze kierownictwo za pośrednictwem budŜetówkomunikuje swoje zamierzenia podległym szczeblom. Pobudzanie działania na określone cele polega na tym,Ŝe budŜety zadają dokładnie określone wielkości (np. poziom kosztów, przychodów) i ramy czasowe, w których te wielkości powinny być osiągnięte

Plan – określa kierunek i sposób przyszłego działania;Prognoza – przewidywanie co do przyszłych warunków działania;Planowanie nie jest równoznaczne z prognozowaniem ale prognozy znajdują zastosowanie w planowaniu (pozwalają dokonywać odpowiednich wyborów )

Plan gospodarczy = dokument zawierającywytyczne prowadzenia działalności gospodarczej, będący wynikiem szeregu decyzji odnoszących się do wyboru przyszłych celów oraz metod ich realizacji i zakładanych środków, zgodnie z zasadami racjonalnego gospodarowania.

Rodzaje planów gospodarczych

Rodzaje w zaleŜności od kryterium

1) Przedmiot planowania;Plany organizacji gospodarczych, przedsięwzięć gospodarczych , jednostek gospodarczych, grup kapitałowych, firm zaleŜnych).

2) Podmiot planowania;Plany zarządów przedsiębiorstw, kierownictw pionów, kierownictw słuŜb;

3) Podejście metodyczne:Plany „odgórne”, plany „oddolne”, plany ustalane iteracyjnie

Blablabla

Podejście metodyczne – plany

„odgórne”

Plany ustalane centralnie „odgórnie”

Zarząd firmy buduje plany dla wszystkich jed.podporządkowanych

bezpośrednio i pośrednio,

Ustalenie celów, zasobów

dla całej firmy a następnie na kolejnym rozkładaniu ich na cele zadania zasoby coraz to niŜszych szczebli;

Podejście metodyczne – plany

„oddolne”

Plany ustalane demokratycznie „oddolnie”.Opracowanie planów przez komórki znajdujące się najniŜej w hierarchii

Organizacyjnej. na kolejnych wyŜszych szczeblach drabiny hierarchicznej tworzy swój plan drogą agregacji planów jednostek mu podległych

Podejście metodyczne – plany

ustalane iteracyjnie

Budowane w drodze kolejnych konsultacji i uzgodnień;

Poszczególne jednostki organizacyjne, piony

komórki przygotowują swoje plany, które są konsultowane i uzgadniane z jednostkami nadrzędnymi

;

BUDŻETY STRATEGICZNE: występują jako długoterminowe plany w formie funkcjonalnych budŜetów budŜetów inwestycyjnych i finansowych oraz jako

bilans i rachunek zysków i strat

• Z powodu odległego horyzontu czasowego i wynikającej stąd wysokiej niepewności budŜety

strategiczne są mniej szczegółowe niŜ operacyjne

BUDŻETY OPERACYJNE: • wychodzi od rynku: moŜliwości zbycia produktówprzeliczane są na potrzebne zasoby aŜ do najniŜszych komórek

• Niezbędnymi składnikami budŜetu są załoŜenia celów przyszłych działań oraz okresowe porównania aktualnych wyników z załoŜonymi

Celami

Cele budżetowania:

1. mobilizowanie do okresowego planowania, 2. umacnianie koordynacji, współpracy i komunikowania,

4. dostarczanie podstaw do kontroli i oceny dokonań,5. dostarczanie danych do opracowania systemów motywacyjnych w

Przedsięb.6. kreowanie świadomości gł.o kosztów prowadzonej

działalności,

CELE BUDRZETOWANIA WG. C. Drury:

1. wsparcie oraz wymuszenie planowania rocznej

Działalności, 2.koordynacja działań róŜnych części organizacji oraz upewnienie się, Ŝe działania tych części wzajemnie się harmonizują,3. komunikowanie róŜnorodnych zamierzeń kierownikom centrów odpowiedzialności, 4, motywowanie menedŜerów do starań dla osiągnięcia celów wytyczonych przez całą organizację, 5. sterowanie działalnością - przez porównanie

rzeczywiście osiągniętych wyników z planowanymi

Rodzaje budŜetowania:

1. Z góry do dołu (odgórne, regresywne, top-down)

Polega na ustaleniu planu dla przedsięb.jako całości przez zarząd, a następnie przekazaniu go niŜszym szczeblom zarządzania, 2. Z dołu do góry (oddolne, progresywne,

bottom-up). Rozpoczyna się na najniŜszych szczeblach

organizacji - stworzone tam plany częściowe przekazywane są na wyŜsze szczeble, gdzie

ulegają integracji, scaleniu w całościowy plan przedsiębiorstwa

3.Naprzemienne

Planowany budŜet krąŜy w hierarchii góra – dół wielokrotnie, zanim zostanie ostatecznie uzgodniony.

BUDŻETOWANIE ZEROWE- BudŜetowanie zerowe zakłada

tworzenie go od podstaw, tak jakby tworzony był w przedsiębiorstwie po raz pierwszy. Osoby odpowiedzialne muszą określić wszystkie konieczne i sensowne zadania częściowe, przeprowadzić dla nich prognozy, na ile te zadania muszą/powinny być wypełnione, a następnie

ocenić je z punktu widzenia relacji korzyści - koszty.

BUDŻETOWANIE ZEROWE I KLSYCZNE

Wady klasycznych systemów budżetowania

1.Nadużywanie metody przyrostowej planowania 2.Zbyt rozbudowane metody planowania3.Zbyt rozbudowane struktury wykonane według klasyfikacji rodzajowej

kosztów4.Nadużywanie dyscypliny budżetowej5.Nieznajomość funkcji budżetu6.Nieprawidłowy kierunek budżetowania

FUNKCJE BUDŻETU:1. Plnistyczna, 2. Zarządcza 3.informacyjna 4. Stymulacyjna

ZASADY POPRAWN. BUDŻETOW.

Odgórny proces budżetowania nastawiony na realizację celów strategicznych,Budżetowanie według rodzajów działalności, Budżetowanie według kosztów syntetycznych czynności, Budżetowanie jako metoda optymalizacji procesów

Zasady

Cele kształcenia zakresie

budŜetowania projektów

Celem jest wdroŜenie systemu budŜetowania projektów w

postaci sformalizowanej dokumentacji i instrukcji oraz

integracji systemu budŜetowania w projektach

WdroŜenie polega na realizacji poniŜszych zadań:

• opracowanie procedury planowania i budŜetowania• opracowanie wzorów dokumentacji dotyczącej planowania• wprowadzenie elementów badania odchyleń , -opracowanie procedur uzyskiwania danych dotyczących realizacji

Planowanie strategiczne inaczej długofalowe tu podejmowane są główne decyzje całości budŜetowania w przedsiębiorstwie.

Planowanie operacyjne (bieŜące, krótkookresowe), gdzie cele musza być wyraŜanie sprecyzowane. Są one na ogół wyraŜone wartościowo (budŜety ilościowe są

wielkościami uzupełniającymi.

Ośrodek odpowiedzialności moŜna przedstawić jako segment organizacji gospodarczej, którego kierownik odpowiada za wykonanie przyjętych zadań zarówno rzeczowych jak i finansowych.

RozróŜnia się organizacje:

1.Scentralizowane (decyzje najwyŜszy

szczebel) 2. Zdecentralizowane ( decyzje niŜszy szczebel)

3. Znajdujące się pomiędzy tymi

Ekstremami

5 typów ośrodków odpowiedz.

1. Ośrodki odpowiedzialności za koszty 2. Za limit wydatków 3. Za przychody 4. Za zysk 5. Za inwestowanie

Rodzaje budŜetów

BudŜety stałe (sztywne) jest planem

opracowanym przy załoŜeniu jednego poziomu działalności czyli określonej wielkości produkcji i sprzedaŜy.

BudŜet zmienny jest systemem który uwzględnia skutki planowanych zmian rozmiarów produkcji.

techniki budŜetowania kapitałowego:

• 1. Zaznajomienie się z załoŜeniami polityki Makroek. oraz mikroe.

determinacji działania jednostki.

• 2. Określenie mocnych i słabych stron organizacji. • 3. Zdefiniowanie czynników ograniczających

wielkości produkcji lub sprzedaŜy.

• 4. Sporządzanie budŜetu strategicznych stref działania jednostki oraz wstępne opracowanie

budŜetów pozostałych dziedzin organizacji. 5. Negocjowanie budŜetów z przełoŜonymi.

• 6. Koordynacja i weryfikacja budŜetów. • 7. Zatwierdzenie budŜetów i ich realizacja. • 8. Weryfikacja i analiza budŜetów w

trakcie realizacji. • 9. Kontrola i ocena wykonania budŜetów.

W oszacowaniu kosztów uzyskania przychodów, koszty

podzielono na następujące kategorie:

• 1. Koszty bezpośrednie związane z wielkością zaplanowanej sprzedaŜy poszczególnych produktów i

towarów. • 2. Koszty zmienne związane z łączną zaplanowaną

sprzedaŜą produktów i towarów.

• 3. Koszty stałe związane z projektem – ich wielkość jest

niezaleŜna od wielkości sprzedaŜy.

• 4. Koszty amortyzacji, które związane są bezpośrednio z

zakupionymi środkami inwestycyjnymi niezbędnymi dla

realizacji projektu

do wyliczenia kosztów bezpośrednich

sprzedanych produktów i towarów są:• 1. Kalkulacje kosztowe dla poszczególnych produktów.

• 2. Ceny jednostkowe zakupu materiałów• 3. Ceny jednostkowe zakupu opakowań• 4. Ceny zakupu czynników produkcji.• 5. Stawki wynagrodzeń bezpośrednich

• 6. Ceny jednostkowe sprzedaŜy towarów oraz jednostkowe

marŜe handlowe

.

• 7. Wielkość sprzedaŜy poszczególnych produktów

• 8. Ilość sprzedanych towarów i materiałów

Koszty zmienne• MoŜe wystąpić konieczność oszacowania kosztów

zmiennych uzaleŜnionych od sprzedanych w całości

produktów i towarów Mogą występować dwa rodzaje liczenia

kosztów zmiennych:

• 1. Od wartości sprzedanych produktów i towarów.

• 2. Od wartości poniesionych kosztów bezpośrednich

Istotnym zagadnieniem w planie

finansowym jest opracowanie

harmonogramu realizacji inwestycji

związanej z projektem.

• Harmonogram ma określić, w jakim czasienastąpi działanie związane z realizacją inwestycji. Harmonogram rzeczowy określa, w jakimokresie czasowym zostanie wykonane określone działanie przewidziane wprogramie inwestycyjnym.

Harmonogram finansowy określa na podstawie harmonogramu rzeczowego wydatki, jakie są ponoszone w przyjętych jednostkach czasowych na realizację działań w przyjętym programie inwestycyjnym