PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH 05.10.2011

Zerówka od 4.0 z ćwiczeń.

Mieć ustawy, literatura:

- Brzeziński, Kalinowski, Oleśnicka – Praso finansów publicznych

- Kosikowski - Finanse i prawo finansowe

Finanse – zasoby pieniężne oraz operacje dotyczące tych zasobów oraz normy prawne dotyczące gromadzenia i wydatkowania tych zasobów. Są dzielone na finanse prywatne i finanse publiczne.

Finanse prywatne – operacje środkami pieniężnymi, które są dokonywane w oparciu o prawa gospodarki rynkowej popytu i podaży.

Finanse publiczne – państwo ingeruje i determinuje przemieszczanie środków finansowych. Wykorzystując działania na poziomie władczym wpływa na ruch pieniądza od jednego podmiotu do drugiego. Ten ruch pieniądza może mieć postać np. pobierania określonego podatku.

Odmienności finansów publicznych od finansów prywatnych:

• Odmienne skale finansów publicznych i prywatnych – finanse publiczne są znacznie większe, aniżeli prywatne,

• W finansach publicznych mamy do czynienia z przymusem państwowym – państwo dysponuje przymusem w celu zapewnienia sobie dochodów, przy czym nie ma takiego przymusu w przypadku wydatków publicznych; odwrotnie jest w przypadku finansów prywatnych – nie można wymusić dochodów (brak jest środków prawnych), zaś podmiot prywatny podlega przymusowi w zakresie wydatków (które przekazuje do Skarbu Państwa w formie podatków),

• Finanse wyrażają się w pieniądzu, ale realnym inwestorem pieniądza jest państwo – państwo ma realny wpływ na pieniądz, jego ilość w obiegu, a poniekąd także na wartość,

• Różne cele obydwu rodzaju finansów – finanse publiczne służą zaspokajaniu określonych potrzeb zbiorowych,

• Obiektywny charakter finansów publicznych – są one obiektywną koniecznością, nie zależą one od woli ludzi.

System finansowy – ogół zasad i instytucji stworzonych przez prawo finansowe mający na celu regulowanie finansów publicznych.

Funkcje finansów publicznych – zespoły zadań jakie finanse publiczne mają realizować:

1. Polityczne - są czynnikiem programów określonych partii politycznych,

2. Ekonomiczne -

a) fiskalna – zadaniem finansów publicznych jest dostarczenie podmiotom publicznym środków pieniężnych na realizację ich zadań; nie należy jej mylić z fiskalizmem – pobieranie nadmiernych podatków, ingerujących w egzystencję podatnika (np. Szeryf z Nottingham), która by jej zagrażała.

b) redystrybucyjna – gromadzenie środków przez określony fundusz i wydatkowanie tych środków na realizację określonych zadań

c) stymulacyjna – państwo poprzez finanse publiczne oddziaływuje na określone stosunki społeczne lub gospodarcze stymulacja ta może mieć charakter pozytywny lub negatywny. Stymulacja pozytywna gdy państwo kieruje określone strumienie pieniężne na pewne procesy, zadania. Stymulacja negatywna – kary, sankcje finansowe mające przeciwdziałać niektórym zjawiskom.

d) ewidencyjno-kontrolna – polega na analizie kształtowania się przepływów finansowych, które tak naprawdę są pochodną zjawisk gospodarczych

Polityka finansowa polega na realizacji założonych celów (niekoniecznie finansowych) przy pomocy określonych finansów. Nie jest ona zjawiskiem prawnym, ale można zauważyć elementy prawa pozytywnego, jednakże na poziomie prawotwórczym. Etapy tworzenia polityki finansowej:

• Ustalanie norm planistycznych – obejmuje tzw. programowanie i planowanie finansowe; z reguły sprowadzają się do prognozy kwot określonych dochodów i wydatków,

• Ustalenie ogólnych norm prawnych – tworzenie ustaw i innych przepisów, pozwalających osiągnąć normę planistyczną,

• Ustalanie norm indywidualnych – przejawia się w aktach i orzeczeniach prawno-finansowych.

Warunki prawidłowej polityki finansowej:

1. cele polityki finansowej muszą być możliwe do osiągnięcia,
2. cele polityki finansowej nie mogą być ze sobą sprzeczne, (jak można zwiększyć wydatki jednocześnie obniżając podatki?!)
3. dostosowanie środków realizacji do celu, jaki ma być osiągnięty, dostosowanie to musi być zarówno merytoryczne jak i pod względem tzw. siły oddziaływania

4. cele te muszą być jasno określone

5. cele te nie mogą działać wstecz w myśl lex retro non agit

6. kompetentne kadry oraz odpowiednie zaplecze techniczne

PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH 19.10.2011

Prawo finansów publicznych to ogół norm prawnych, które regulują stosunki zaliczane do finansów publicznych. Podział prawa finansów publicznych:

• Prawo budżetowe – grupa norm prawnych opracowania i wykonania budżetu, zarówno budżetu państwa, jak i jednostek samorządu terytorialnego,

• Prawo podatkowe – najobszerniejsza część prawa finansów publicznych (ok. ¾ tej gałęzi prawa),

• Prawo celne – dawniej część prawa podatkowego,

• Prawo bankowe – normy prawne dotyczące banków,

• Prawo dewizowe – normy prawne regulujące dewiz,

• Prawo walutowe,

• Prawo karne skarbowe,

• Prawo materialne – dotyczące praw i obowiązków poszczególnych obowiązków,

• Prawo procesowe – zasady stosowania norm prawnych,

• Prawo ustrojowe – dotyczy kwestii organizacji podmiotów administrujących finansami.

Źródła prawa finansów publicznych:

• Konstytucja,

• Ratyfikowane umowy międzynarodowe,

• Ustawy,

• Rozporządzenia,

• Akty prawa miejscowego.

• Źródła prawa unijnego:

• Prawo pierwotne,

• Prawo stanowione:

• Rozporządzenia,

• Dyrektywy,

• Decyzje, opinie i zalecenia.

Prawo finansów publicznych a prawo konstytucyjne – rozdział X Konstytucji RP dotyczy finansów publicznych; można znaleźć odniesienie do prawa budżetowego, podatkowego.

Prawo finansów publicznych a prawo administracyjne – prawo finansów publicznych wywodzi się z prawa administracyjnego, w związku z tym istnieją pewne związki, zwłaszcza jeśli chodzi o stosunek administracyjnoprawny (podatnik – organ podatkowy); procedura prawa podatkowego czy celnego jest procedurą często administracyjną; występują w finansach publicznych również pewne organy administrujące.

Prawo finansów publicznych a prawo karne – prawo finansów publicznych nie przewiduje sankcji za przekroczenie tych praw; funkcję ochronną finansów publicznych pełnią normy prawa karnego.

Prawo finansów publicznych a prawo cywilne – istnieje problem czy w ogóle można mówić o jakichś związkach między obiema dziedzinami prawa, aczkolwiek po głębszej analizie można stwierdzić, iż jest on nierozerwalny.

Norma prawna finansów publicznych nie posiada sankcji (występująca w prawie karnym skarbowym). Nie znajduje więc zastosowania teoria trójelementowa. W przypadku norm prawnych finansów publicznych można mówić o teorii norm sprzężonych. W normach tych występuje zatem tylko hipoteza i dyspozycja.

Stosunek finansowo-prawny to więź prawna wiążąca podmioty prawa finansowego. Budową nie różni się on od wszystkich stosunków (podmiot bierny i czynny, treść regulowana prawem finansów publicznych i przedmiot). Charakterystyczną cechą jest charakter administracyjnoprawny.

PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH 02.11.2011

Polska należy do grupy krajów, które już w regulacjach konstytucyjnych zawarły określone przepisy dotyczące prawa finansowego. Nastąpiło to dopiero w ramach obecnie obowiązującej Konstytucji.

4 grupy regulacji konstytucyjnych:

1. Bezpośrednio i wyłącznie dotyczące finansów publicznych - przepisy które wyłącznie do tej gałęzi się odnoszą:

1. przepisy dotyczące specyfiki prawodawstwa finansowego: np. uchwalanie budżetu, zakaz uznawania za pilne ustaw podatkowych, elementy które powinna zawierać ustawa podatkowa,

2. przepisy dotyczące danin publicznych – art. 84 Konstytucji-> nakładanie danin publicznych, przepisy regulujące partycypację jednostek samorządu terytorialnego w dochodach publicznych,

3. regulacje dotyczące budżetu państwa – np. tryb uchwalania budżetu,

4. przepisy dotyczące NBP i polityki pieniężnej,

5. przepisy dotyczące gospodarki jednostek samorządu terytorialnego

1. Przepisy odnoszące się do finansów publicznych i do innych zjawisk społecznych i gospodarczych – no. źródła prawa

2. Przepisy nie odnoszące się wprost do finansów publicznych, ale ich stosowanie ma pewien wpływa na nie wywołuje skutki w zakresie finansów publicznych – np. prawo do sądu, przepisy regulujące prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy,

3. Przepisy dotyczące ogólnych zasad treści prawa, tzn. takie które odnoszą się do systemu prawnego jako całości więc również do finansów publicznych,

art. 2 Konstytucji – zasada demokratycznego państwa prawa, na jej podstawie Trybunał Konstytucyjny sformułował 3 KARDYNALNE DYREKTYWY:

1. Zasada niedziałania prawa wstecz,

2. Nie ma możliwości zmiany prawa daninowego w trakcie tzw. roku podatkowego (odnosi się jedynie do podatku dochodowego od osób fizycznych, osób prawnych),

3. Zasada odpowiedniego vacatio legis, wejście w życie ustawy podatkowej wymaga co najmniej 30 dni.

Na mocy pkt. 2 i 3 ustawy podatkowe należy tak wprowadzać aby zostały one zatwierdzone i podpisane do końca listopada danego roku.

Źródła prawa finansów:

1. Konstytucja,

2. Ratyfikowane umowy międzynarodowe (umowy w sprawach unikania podwójnego opodatkowania mają największe znaczenie ),

3. Ustawy,

4. Rozporządzenia,

5. Akty prawa miejscowego.

Zasady ogólne finansów publicznych – zasady o charakterze normatywnym czyli te wymienione w ustawie o finansach publicznych:

Zasada jawności i zasada przejrzystości finansów publicznych – art.33 ustęp 1

Zasada jawności polega na stwarzaniu instytucji prawnych, które zapewnią dostępność informacji

o finansach publicznych. Realizuję się poprzez:

1. Jawność debaty budżetowej,

2. Jawność debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu.

3. Publikowanie uchwalonych budżetów.

Na zasadę tę składają się:

- udostępnianie sprawozdań z wykonania budżetu,

- informowanie o dotacjach udzielonych przez państwo,

- publikowanie danych dotyczących finansów publicznych ( np. długu publicznego ),

- informowanie jakim podmiotom umorzono znaczące kwoty zadłużenia.

Zasada przejrzystości: ( jest to jawność materialna ) – zapewnienie aby informacja, która trafia do społeczeństwa w ramach tej zasady była zrozumiała i czytelna, aby nadawała się do pewnej analizy.

Przejawy tej zasady:

1. Jednolita klasyfikacja dochodów i wydatków budżetowych ( takie same zasady grupowania tych dochodów i wydatków w różnych sektorach/ elementach finansów publicznych,

2. Stosowanie jednolitych zasad rachunkowości,

3. Obowiązek stosowania jednolitych zasad sprawozdawczości.

Te zasady służą temu by gospodarka państwa i jednostek samorządu terytorialnego była jawna, żeby ludzie mogli je znaleźć i w odpowiedni sposób analizować i interpretować.

Ta jawność jest realizowana za pomocą jednostek sektora finansów publicznych, art. 9 ustawy o finansach publicznych -> wymienione są w nim organy, które tworzą ten sektor publiczny,

np. jednostki samorządu terytorialnego, jednostka budżetowa, NFZ, agencje wykonawcze.

Ogólne zasady prowadzenia gospodarki finansowej przez te sektory finansów publicznych:

2 modele finansowania :

1. Budżetowanie brutto,

2. Budżetowanie netto

Ad. 1

Jednostki sektora finansów publicznych w ramach tego modelu wszystkie dochody jakie osiąga przekazuje do właściwego budżetu, a środki na całość swoich wydatków otrzymuje z tego budżetu.

+	-
Pozwala pokrywać wydatki niezależnie od poziomu dochodów, a ścisła ewidencja i kontrola pozwala jasno określić jaka kwota została przeznaczona na finansowanie zadań	Taka jednostka nie ma możliwości żeby swobodnie dysponować dochodami -> brak bodźców do jakiegoś oszczędnego gospodarowania, można powiedzieć , że wręcz występują bodźce do nieoszczędnego gospodarowania.

Ad.2

Polega na tym, że jednostka, która jest finansowana takim sposobem finansuje swoje wydatki z osiąganych dochodów -> działa na zasadzie samofinansowania. Jeżeli taka jednostka ma niższe dochody niż wydatki, otrzymuje z budżetu dotacje, ale jeżeli osiąga wyższe dochody niż wydatki to taką nadwyżkę finansową przekazuje do budżetu.

+	-
Są bodźce do starania się o maksymalizowanie dochodów.	W budżecie widać tylko rozliczenie z taką jednostką, nie ma informacji jakie są łączne dochody i wydatki.

Jednostka budżetowa – definicja art. 11 ustawy o finansach publicznych

- jest to taka jednostka organu sektora finansów publicznych, która nie posiada osobowości prawnej, która wszystkie swoje wydatki pokrywa z budżetu, a osiągnięte dochody odprowadza na rachunek budżetu państwa lub budżetu JST.

- Przykłady: sąd, prokuratura, urzędy, szkoły, przedszkola,

- Taka jednostka jest powoływana przez ministra, wojewodę lub prezesa urzędu centralnego lub przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego,

- W obrocie działa jako państwowa lub samorządowa jednostka organizacyjna bo nie ma osobowości prawnej na gruncie finansowym.

Samorządowe zakłady budżetowe:

Zakład budżetowy może być tylko samorządowy.

- zakres ich zadań ( rzeczowych) określa art. 14 ustawy o finansach publicznych

- np. gosp. mieszkaniowe, drogi, ulice, cmentarze, itp. ( NA EGZAMIN TRZEBA UMIEĆ ¾ PRZYKŁADÓW PODANYCH W USTAWIE )

- jest budżetowany metodą netto czyli wykonuje powyższe zadania odpłatnie i z przychodów własnych pokrywa wydatki,

- podstawą gospodarki jest roczny plan finansowy,

- może otrzymywać różnego rodzaju dotacje ( z budżetu jednostki samorządu terytorialnego która go utworzyła ), mogą być to dotacje:

1) Dotacje przedmiotowe – to dopłata do ceny usług świadczonych przez taki zakład,

2) Dotacje celowe – na finansowanie przedsięwzięć współfinansowanych ze środków unijnych,

3) Dotację celową na finansowanie lub współfinansowanie inwestycji,

4) Dotację podmiotową ( jeżeli pozwala na to przepis szczególny ),

5) Dotację na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe dla nowo utworzonego zakładu budżetowego.

- dotacje nie mogą przekroczyć 50 % kosztów działalności takiego zakładu,

- tworzenie takiego zakładu -> organ stanowiący jednostek samorządu terytorialnego,

- jeśli została nadwyżka finansów to podlega ona wpłacie do budżetu.

Agencje wykonawcze:

- jest to twór nowy, najnowsza ustawa stypizowała ją jako jednostkę sektora finansów publicznych,

- art. 18 ustawy o finansach publicznych: agencje wykonawcze to: państwowe osoby prawne, które tworzone są na podstawie ustawy , w celu realizacji zadań państwa,

- gospodarkę finansową określa ustawa, która tworzy taką jednostkę, a po drugie plan finansowy,

- finansowana metoda netto ( pokrywa swoje wydatki z dochodów),

- może otrzymywać dotacje z budżetu państwa -> ich zakres wynika z ustawy powołującej taką agencję,

- osiągnięta nadwyżka środków finansowych na koniec roku wpłaca do budżetu państwa.

Instytucja gospodarki budżetowej:

- art. 21 ustawy o finansach publicznych,

- to jednostka sektora finansów publicznych,

- odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania,

- pokrywa koszty swojej działalności z osiąganych przychodów,

- może być tworzona przez ministra lub kierownika takich jednostek jak kancelaria sejmu, sąd, trybunał,

- posiada osobowość prawną, nabywa ją z chwilą wpisania do KRS,

- jest finansowana metodą netto,

- może otrzymywać dotację jeżeli odrębne przepisy na to pozwalają,

- dokonuje wpłaty nadwyżki pod koniec roku kalendarzowego do budżetu.

- gospodarkę finansową określa plan finansowy.

Fundusze celowe:

- art. 29 ustawy o finansach publicznych,

- tworzone na podstawie odrębnej ustawy przez państwo,

- istotą ich jest przepływ środków od dochodów do wydatków następuje poza budżetem,

- nie ma osobowości prawnej,

- stanowi wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje minister,

- podstawą gospodarki jest roczny plan finansowy.

PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH 16.11.2011

Budżet - to pewne urządzenia planistyczne (pewien plan finansowy) aby planować finanse. Pojęcie to jest przeznaczone do pewnych zasobnych środków finansowych.

W Polsce pierwszy budżet powstał w 1768 za króla Stanisława Augusta w klasycznej formie.

Pojęcie budżetu (doktrynalne) - podstawowy plan finansowy państwa lub JST mający charakter dyrektywny obejmujący dochody i wydatki o charakterze bezzwrotnym, uchwalane przez parlament na okres przyszły z reguły roczny.

Budżet obejmuje zasadniczą część dochodów i wydatków państwa lub JTS. Mogą się zdarzyć wydatki pozabudżetowe ale ich znaczenie jest znacznie mniejsze.

Charakter dyrektywny oznacza, że w znaczeniu prawnym budżet stanowi wiążące polecenia parlamentu skierowane do rządu i do poszczególnych ministrów, którego treścią jest zgromadzenie wskazanych w budżecie kwot dochodów i wydatkowania środków na określone w budżecie cele. Aspektem podkreślającym dyrektywność jest kontrola wykonania budżetu przez parlamentarzystów.

Uchwalany na okres roczny bo tak się przyjęło.

Budżet UE jest uchwalany na 7 lat.

Rodzaje budżetu:

1. a) Budżet państwa - ten, który obejmuje dochody i wydatki organów państwowych.

b) Budżety JST - te, które obejmują dochody i wydatki tych jednostek

* W pańśtwach federacyjnych jest również budżet federacji.

2. Budżety zwyczajne i nadzywczajne - podział ten występuje w niektórych państwach, w naszej ustawie nie ma on odzwierciedlenia

Zwyczajny - dochody i wydatki przewidywane zgodnie ze stanem gospodarki, zgodnie z prawodawstwem obowiązujących w danym kraju i zgodnie z polityką władz.

Nadzwyczajny - uchwalany wtedy gdy w trakcie roku pojawią się nowe wydatki nieprzewidziane. Celem nie jest finansowanie bieżących wydatków państwa, ale właśnie tych nieprzewidzianych.

W RP występuje instytucja rezerwy zamiast budżetu nadzwyczajnego.

3. Budżet wydatków bieżących i budżet majątkowy

Wydatków bieżących - obejmuje dochody i wydatki związane z utrzymaniem państwa i jego instytucji

Budżet majątkowy - jest rodzajem budżetu inwestycyjnego obejmująćego dochody i wydatki związane z inwestycjami majątkowymi.

Zasady budżetowe - mają charakter doktrynalny, nie mają odzwierciedlenia w przepisach ustawy.

Najważniejsze z nich:

1. Zupełności budżetu - postulat aby budżet obejmował wszytkie dochody i wydatki państwa, trzeba ją rozumieć w sensie materialnym. Ograniczenie tej zasady jednostki sektora finansów publicznych finansowane metodą netto.

2. Jedności budżetu - postulat aby całość wydatków i dochodó była ujęta w jednym dokumencie budżetowym.

3. Szczegółowości budżetu - postulat aby budżet uchwalać w pewnej szczegółowości, aby dochody i wydatki budżetowe były ukazane w pewnym układzie analitycznym, taki który pozwoli na analizę źródła przychodów i kierunków (proporcji) wydatków.

4. Równowagi budżetowej - postulat aby zachować odpowiednie realacje pomiędzy dochodami a wydatkami budżetowymi.

Jeżeli zostanie uchwalony deficyt budżetowy są teoretycznie 3 możliwośći jego pokrycia:

1. Można poszukiwać nowych źródeł dochodów (wprowadzenie nowych podatków, zwiększenie, podwyższenie) jest to rozwiązanie niekoniecznie dobre.

2. Pożyczanienie pieniędzy (w kraju, za granicą, od banków, obywateli) najczęstyszy sposób również w skali globalnej. Dwie wady pożyczki: przymus płacenia długu, odsetki od pożyczki są wydatkiem budżetowym zwanym obsługą długu.

3. Emisja budżetowa (w naszej Konstytucji zabroniona występuje w USA). Polega na wpuszczeniu na rynek środków pienięznych niezgromadzonych a wyemitowanych (wydruk pieniądza).

Charakter prawny budżetu (instytucje):

1. Materialność prawa budżetowego, wiążę sie z 2 kwestiami normatywną treścią budżetu (charakteryzuje sie tym ze maja ściśle określonych wykonawców/adresatów) i mocą wiążącą postanowień ustawy budżetowej (te postanowienai mogą być wykonane tylko raz).

2. Klasyfikacja budżetowa - prawnie określone zasady grupowania dochodów i wydatków budżetowych. Można stosować kryterium podmiotowe, przedmiotowe, funkcjonalne, mieszane, kryteria u nas są stosowane w sposób schierachizowany na gruncie naszych przepisów budżet składa sie z części odpowiadających organom państwowym. Części dzielą się na -> działy -> rozdziały -> paragrafy.

Dochody budżetowe - od strony czysto praktycznej najważniejszą częśćią dochodów budżetowych są podatki ok. 90%. Można je klasyfikować na różne sposoby:

* publicznoprawne i prywatnoprawne art. 5 ust. 2 ustawy -> katalog dochodów publicznych

Wydatki budżetowe - klasfyikuje sie na różne sposoby.

1. Definytywne - gdy za środki przekazywane z budżetu będą nabyte określone towary. Transferowe - powoduje zwiększenie zasobów pieniężnych innych podmiotów prawa publicznego np. przekazywanie subwencji JST.

2. Rzeczowe - na zakup rzeczy bądź usług materialnych.
   Osobowe - na wynagrodzenie.

Podział warunkowy wydatków:
1.
Dotacje - art.126 środki publiczne przekazywane innym podmiotom, które podlegają szczególnym zasadom rozliczenia.
Subwencje - środki przekazywane z budżetu państwa ściśle określonym podmiotom publicznym. Nie ma obowiązku rozliczenia subwencji. Poza JST subewnecje dostają też partie polityczne.

Rodzaje dotacji:

1. Podmiotowe - dotacje do bieżącej działalności określonego podmiotu ich zakres jest ograniczony mogą być przyznwane podmiotowi jeżeli to wynika z odrębnych ustaw

2. Celowe - mogą mieć różny charakter mogą być przekazane na finansowanie zadań zleconych z zakresu administracji rządowej na dofinansowanie projektów realizowanych ze środków unijnych lub na realizację inwestycji art 127-129

3. Przedmiotowe

4. Dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych - odmiana dotacji przedmiotowych.

2.

Świadczenia na rzecz osób fizycznych - wydatki budżetu pańśtwa kierowane bezpośrednio/pośrednio do osób fizycznych na podstawie odrębnych przepisów ustaw, które to świadczenia nie są wynagrodzeniem za pracę.

3.

Wydatki bieżące jednostek budżetowych - skłądaja sie na nie zakupy towarów/usług, koszty utrzymania tych jednostek budżetowych

4.

Wydatki majątkowe - na zakup lub objęcie akcji w spółkach handlowych są to wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych zalicza sie tutaj też dotacje celowa na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji realizowanych przez inne podmioty.

5.

Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa - to wydatki z tytułu oprocentowania dyskonta od skarbowych papierów wartościowych. Oprocentowanie zaciągnietych kredytów i pożyczek, wydatki z tytułów wypłat w związku z udzielonymi przez państwo gwarancjiami i poręczeniami.

6.

Wydatki na realizację programów finansowych z udziałem środków zorganizowanych (w szczególności środków UE)

7.

Środki własne UE - zalicza się do wpływy z opłat rolnych i cukrowych, ceł.

PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH

30.11.2011

Nadwyżka budżetowa: tylko w znaczeniu kasowym, to są środki pieniężne jakie pozostały po zakończeniu roku i wykonaniu budżetu

Niedobór budżetowy: może występować na kilku płaszczyznach:

1. może być wynikiem planu budżetowego,

2. ujawni się w trakcie wykonywania budżetu, będzie miał on charakter przejściowy, będzie wynikał z różnej dynamiki gromadzenia dochodów i wydatków,

3. może być efektem wykonania budżetu

Rezerwy budżetowe:

• to zaplanowane wydatki, których przeznaczenie nie jest określone (w sposób definitywny) w momencie planowania budżetu,

• mają za zadanie uelastycznienie budżetu,

• nie mają charakteru kasowego, są gromadzone wraz z dochodami w budżecie

Rodzaje rezerw budżetowych:

1. rezerwa ogólna,

2. rezerwy celowe

Rezerwa ogólna:

• w momencie uchwalania budżetu znana jest tylko wielkość tej rezerwy ogólnej, nie jest jednoznacznie znane przeznaczenie tych środków, nie są znani dysponenci, którzy będą mieć ją do dyspozycji

• rezerwa taka nie może przekroczyć 0,2 % wydatków budżetowych

• dysponuje nią Rada Ministrów, która może upoważnić Prezesa RM lub Ministra Finansów do dysponowania tą rezerwą, ale wyłącznie do określonej w tym upoważnieniu kwoty

Rezerwy celowe:

• znane są zadania na jakie mają być przeznaczone, które mają być sfinansowane, ale nie są znani dysponenci, lub znani są dysponenci ale nie są znane zadania na jakie mają być przeznaczone,

• co do zasady znany jest zakres tych wydatków, na finansowanie jakich wydatków będą przeznaczone,

• nie można ich umieścić w tej klasyfikacji budżetowej

Rodzaje rezerw celowych:

• rezerwy na wydatki, których podział klasyfikacyjny nie jest możliwy w momencie uchwalania ustawy budżetowej,

• tworzone na wydatki, których realizacja jest uwarunkowana zaciągnięciem kredytu w jakiejś instytucji międzynarodowej bądź też pozyskanie środków z innych źródeł,

• rezerwy na wydatki związane z realizacją projektów finansowanych ze środków UE,

• kiedy odrębne ustawy przewidują tworzenie rezerw celowych,

Rezerwy celowe nie mogą przekroczyć 5% wydatków budżetowych.

Podział rezerw celowych powinien być dokonany do 31 października roku budżetowego, Minister Finansów powinien zdecydować, kto te środki będzie wydatkował.

Proces techniczny przenoszenia wydatków budżetowych następuje w ten sposób, że zwiększa się określoną pozycję tych wydatków o daną kwotę, zmniejsza się kwotę danej rezerwy, a transfer finansowy następuje już do danego dysponenta środków.

Procedura budżetowa

Procedura budżetowa to całokształt prawnie określonych zasad postępowania z budżetem.

Zasady te odnoszą się do trzech grup działań, których celem jest:

1. sporządzenie budżetu,

2. wykonanie budżetu,

3. ustalenie w jaki sposób budżet został wykonany

Te trzy etapy zwane są też fazami budżetowymi. Wyróżnia się trzy fazy:

1. faza ustalania budżetu,

2. faza wykonywania budżetu,

3. faza kontroli wykonania budżetu,

Faza 1 – ustalanie budżetu

Obejmuje całokształt czynności, których treścią jest stworzenie budżetu jako planu posiadającego określoną formę prawną.

W ramach tej fazy wyróżnia się 2 stadia:

1. dotyczące przygotowania projektu budżetu, te wszystkie czynności, których treścią jest stworzenie budżetu jako planu finansowego określającego dochody i wydatki w kwotach globalnych i szczególnych, podejmowana przez organy administracji rządowej,

2. celem jest nadanie temu projektowi określonej formy prawnej, rozpoczyna się od przekazania parlamentowi projektu budżetu, a kończy się na publikacji ustawy budżetowej.

Faza 2 – wykonanie budżetu

Wiąże się z gromadzeniem dochodów i wydatków zgodnie z obowiązującymi przepisami. Towarzyszy temu ewidencja tych zdarzeń związanych z gromadzeniem dochodów i wydatków. Organy wykonania budżetu to organy administracji rządowej i podległe im jednostki organizacyjne.

Faza 3 – faza kontroli wykonania budżetu

Składa się również z dwóch stadiów:

1. sporządzenie sprawozdania z wykonania budżetu: sporządza je organ administracji rządowej,

2. kontrola prowadzona przez parlament, która kończy się udzieleniem rządowi absolutorium.

Procedura uchwalania budżetu Rzeczpospolitej Polskiej zgodnie z ustawą o finansach publicznych:

Projekt ustawy budżetowej jest przygotowywany na podstawie tzw. wieloletniego planu finansowego państwa.

Projekt planu przygotowuje Minister Finansów i przedkłada go Radzie Ministrów, która przyjmuje go w formie uchwały, przygotowywany na okres czterech lat. Ma on zapewnić ciągłość planowania finansowego. Plan ten jest aktualizowany corocznie, w ciągu dwóch miesięcy od uchwalenia ustawy budżetowej, ta aktualizacja polega też na skorygowaniu poprzez uwzględnienie prognozy na kolejne 3 lata. Plan finansowy stanowi podstawę do przygotowania ustawy budżetowej i ogłoszenia jej w Monitorze Polskim.

Coroczna procedura budżetowa rozpoczyna się przez wydanie przez Ministra Finansów tzw. noty budżetowej.

Nota budżetowa – to rozporządzenie określające zasady, tryb i terminy opracowania materiałów do projektu budżetu.

Adresatami tych rozporządzeń są dysponenci – poszczególni ministrowie.

Jest to jak gdyby instrukcja wskazująca jak ci ministrowie mają te materiały przygotować.

Na jej podstawie ministrowie przekazują materiały Ministrowi Finansów, który na ich podstawie tworzy projekt budżetu (na bazie tych wszystkich materiałów). Minister Finansów ma prawo ingerowania w te materiały, wielkości podane przez ministerstwo (i może te wielkości „obciąć”).

Minister Finansów nie może jednak ingerować w np. zaplanowane wydatki Sądu Najwyższego i innych jednostek wymienionych w ustawie o finansach publicznych (chodzi tu o zachowanie niezależności przez te jednostki).

Jednak parlament ma prawo ingerencji, może „obciąć” wydatki na te jednostki. Generalnie parlament nie ingeruje w wydatki tych podmiotów.

Minister finansów przedkłada projekt budżetu Radzie Ministrów, która go uchwala i ma obowiązek przedłożyć ten projekt ustawy w terminie 3 miesięcy przed zakończeniem roku budżetowego (do 30 września). Jest to termin konstytucyjny.

W przypadku roku wyborczego, po ukształtowaniu się nowego rządu jak gdyby jeszcze raz przedkłada się projekt. Możliwe jest późniejsze przedłożenie tego projektu w wyjątkowych wypadkach.

Jeżeli z ważnych przyczyn Rada Ministrów nie może złożyć parlamentowi projektu ustawy budżetowej, to musi złożyć projekt ustawy o prowizorium budżetowym.

Prowizorium budżetowe jest uproszczonym planem finansowym państwa, który to plan obejmuje okres krótszy niż rok budżetowy (zazwyczaj kwartał). Zasadą jest, że ustawa o prowizorium przestaje obowiązywać z chwilą uchwalenia budżetu.

Projekt ustawy o prowizorium budżetowym, tak jak przy projekcie ustawy budżetowej, wyłączne kompetencje ma Rada Ministrów.

Jeżeli ustawa nie zostanie uchwalona do końca roku budżetowego, to wtedy podstawą gospodarki jest złożony projekt ustawy budżetowej, jeśli nie został złożony to podstawą gospodarki jest projekt ustawy o prowizorium budżetowym.

Uchwalenie ustawy budżetowej odbywa się w trzech czytaniach:

I czytanie – odbywa się na posiedzeniu plenarnym w Sejmie, z expose budżetowym występuje Minister Finansów. Treścią I czytania jest co do zasady debata nad ogólnymi założeniami projektu ustawy budżetowej, odpowiedzi na pytania posłów, później projekt jest kierowany do komisji. Komisja Finansów Publicznych odgrywa tu kluczową rolę.

Następnie następuje przedstawienie sprawozdania z prac komisji i najwcześniej po 7 dniach odbywa się II czytanie.

II czytanie – obejmuje: pytania i dodatkowe wnioski, jeśli jest ich dużo, to znowu kieruje się projekt do komisji. Jeśli nie ma dużo wniosków, można przejść do III czytania.

III czytanie – przedstawienie dodatkowych sprawozdań z prac komisji, kończy się uchwaleniem projektu zwykłą większością przy obecności co najmniej połowy liczby posłów. Parlamentowi nie wolno zwiększyć deficytu ponad ten, który wynika z projektu. Poziom ingerencji parlamentu w projekt ogranicza się do „przesuwania” pozycji.

„Wydatki sztywne” – wynikające z innych ustaw, stan prawny nakazuje każdorazowo rządowi ponosić te wydatki.

Po uchwaleniu projektu:

Marszałek Sejmu przesyła uchwalony projekt do Senatu, Senat ma 20 dni żeby ustawę poprzeć.

Może on:

1. przyjąć ją bez zmian,

2. zaproponować poprawki,

3. nie może odrzucić jej w całości

ad 1. Ustawa jest przekazywana Prezydentowi do podpisu

ad 2. Ustawa wraca do Sejmu, głosuje się nad poprawkami, mogą być one przyjęte, odrzucone lub częściowo przyjęte i po tym przekazuje się ją Prezydentowi

Prezydent ma 7 dni na podpisanie ustawy, nie może jej zawetować. Może jedynie zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie zgodności z Konstytucją.

Jeżeli ustawa nie zostanie uchwalona w ciągu 4 miesięcy Prezydent może skrócić kadencję parlamentu.

Co do zasady ustawa budżetowa nie może zawierać przepisów zmieniających inne ustawy, regulujących poszczególne kategorie dochodów i wydatków.

Tzw. ustawy okołobudżetowe (nazwa potoczna) powinny być co do zasady uchwalone przed rozpoczęciem prac nad ustawą budżetową.

Załącznikiem do ustawy jest plan finansowy podzielony na części i działy po stronie dochodów i części, działy i rozdziały po stronie wydatków.

PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH

14.12.2011

Wykonywanie budżetu:

1. To ta faza, która trwa w trakcie całego roku budżetowego,

2. Jest to gromadzenie dochodów z takich źródeł i w takich wielkościach jak określa ustawa budżetowa i dokonywanie wydatków na cele i w kwotach określonych w ustawie.

Art. 162 ustawy o finansach publicznych

Zasady gospodarki finansowej:

1. Pobieranie i ustalanie dochodów następuje na zasadach i w terminach wynikających z obowiązujących przepisów,

2. Pełna realizacja zadań powinna nastąpić w terminach wynikających z harmonogramu i obowiązujących przepisów (tzw. zasada terminowości),

3. Wydatków dokonuje się w ramach limitów wynikających z ustawy budżetowej z uwzględnieniem dokonanych przeniesień,

4. Zlecanie zadań powinno następować na zasadzie wyboru najkorzystniejszej oferty, należy więc postępować zgodnie z przepisami prawa zamówień publicznych.

Wykonawcy budżetu:

Kategorie:

1. Wykonawcy pośredni

2. Wykonawcy bezpośredni

3. Banki – podmioty, które zapewniają bankową i kasową obsługę budżetu.

Wykonawcy pośredni to takie organy państwowe, które sprawują nadzór i kontrolę nad wykonaniem budżetu, albo nadzór i kontrolę nad częścią budżetu:

Rada Ministrów – Kieruje wykonaniem budżetu państwa,

Minister Finansów – sprawuje nadzór i kontrolę nad gospodarką finansową podległych jednostek organizacyjnych, nadzór i kontrolę nad całością budżetu, deficytu.

Dysponenci części budżetu – kontrolują wydatki podległych im jednostek organizacyjnych.

Wykonawcy bezpośredni – te organy państwowe i podległe im jednostki organizacyjne, które gromadzą dochody i dokonują wydatków.

Narodowy Bank Polski – prowadzi centralny rachunek bieżący budżetu państwa.

Dysponowanie środkami budżetowymi:

Składają się na nie dwie grupy czynności:

1. Uruchamianie planowanych wydatków,

2. Blokowanie planowanych wydatków.

Uruchamianie planowanych wydatków odbywa się poprzez przekazywanie środków z centralnego rachunku bieżącego budżetu państwa na rachunki bieżące państwowych jednostek budżetowych (które to rachunki są również prowadzone w NBP).

Te środki przekazuje Minister Finansów podmiotom, które nazywa się dysponentami głównymi, albo dysponentami pierwszego stopnia. Są to poszczególni ministrowie. Mogą oni dokonywać wydatków w ramach swojej części budżetu państwa, ale mogą też część otrzymanych środków przekazywać dysponentom drugiego stopnia.

Dysponenci drugiego stopnia to jednostki organizacyjne podległe dysponentowi pierwszego stopnia. Jeśli otrzymają te środki to mogą dokonywać wydatków w ramach swojego planu finansowego lub mogą je przekazywać dysponentom trzeciego stopnia.

Dysponenci trzeciego stopnia to jednostki organizacyjnie podległe dysponentom drugiego stopnia. Mogą to być wyjątkowo jednostki podległe dysponentom pierwszego stopnia. Mogą dokonywać wydatków w ramach ich planu finansowego. Nie mogą tych środków przekazywać innym podmiotom.

Na tych dysponentach trzeciego stopnia proces uruchamiania wydatków budżetowych się kończy.

W wyniku nieprzekazania wszystkich środków w ramach tego uruchamiania planowanych wydatków, budżet nie poniesie wszystkich wydatków.

Blokowanie planowanych wydatków

Proces ten jest uregulowany w art. 177, 178, 179 ustawy o finansach publicznych.

Blokowanie planowanych wydatków należy rozumieć jako zakaz dokonywania wydatków. Ten zakaz może dotyczyć części lub całości (rzadko się zdarza) wydatków.

Ten zakaz oznacza zakaz trwający albo przez określony czas, albo zakaz trwający do końca roku budżetowego.

Oznacza on pozbawienie możliwości wydatkowania przez danego dysponenta.

Przypadki blokowania:

1. Zwyczajne – art. 177 UoFP

2. Nadzwyczajne

Blokowanie zwyczajne: 4 przesłanki (alternatywne):

• Niegospodarność,

• Opóźnienie w realizacji zadań,

• Nadmiar posiadanych środków,

• Naruszenie zasad gospodarki finansowej

Jeśli choć jedna z powyższych przesłanek zostanie stwierdzona, danemu dysponentowi można zablokować całość lub część wydatkowania.

Decyzję podejmuje albo Minister Finansów, w odniesieniu do całości budżetu państwa lub w ramach swojej części – dysponent.

Te zablokowane wydatki mogą być przeniesione przez Ministra Finansów do nowo utworzonej rezerwy budżetowej – wymaga wcześniejszego zaopiniowania przez komisję sejmową.

Blokowanie nadzwyczajne – art. 179 UoFP

Przesłanki:

Zagrożenie realizacji ustawy budżetowej – oznacza, że z jakiś powodów nie udaje się zgromadzić zaplanowanych dochodów, ponoszenia wydatków w wyższych kwotach niż zaplanowane.

Jeśli ta przesłanka będzie spełniona można zablokować wydatki. Dokonuje tego Rada Ministrów w drodze rozporządzenia, które musi być zaopiniowane przez Komisję Sejmową do spraw Finansów Publicznych.

W rozporządzeniu Rada Ministrów zawiera:

1. Łączną kwotę blokowanych wydatków,

2. Określa w jakich częściach/resortach te wydatki zostanę ograniczone.

Wyjątek: nie można zablokować wydatków na subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego.

Z upływem roku budżetowego niezrealizowane/zaplanowane wydatki wygasają.

Art. 181 UoFP – wydatki niewygasające

Jeżeli dysponent nie zdąży z jakiejś przyczyny tych wydatków dokonać, to nie ma możliwości wydatkowania, ponieważ jest nowy budżet.

Rada ministrów do 15 grudnia może ustalić wykaz tzw. wydatków niewygasających w drodze rozporządzenia. Tak określone wydatki mogą być ponoszone do 30 marca kolejnego roku budżetowego.

Zakres dopuszczalnych zmian w budżecie w trakcie jego wykonywania:

Wiąże się to z zasadą elastyczności, która ma umożliwić modyfikowanie budżetu.

1. Możliwa jest nowelizacja ustawy budżetowej (bardzo rzadko sięga się jednak do tej możliwości)

2. Przenoszenie wydatków budżetowych – uregulowane w art. 171 UoFP.

Przenoszenie następuje pomiędzy podziałkami klasyfikacji budżetowej. Polega na tym, że w jednej podziałce zmniejsza się wydatki, a w innych podziałkach te wydatki w tej samej kwocie się zwiększa.

Takiemu przenoszeniu nie towarzyszy faktyczny transfer finansowy. Mogą ich dokonywać dysponenci części budżetu (między rozdziałami, paragrafami).

Ograniczenie przenoszenia:

1. Wymaga zgody Ministra Finansów,

2. Nie może wpływać na zwiększenie środków na uposażenie.

Nadzwyczajne przypadki przenoszenia:

1. Art. 172 – sytuacja, w której dochodzi do zniesienia/przekształcenia ministerstwa. Wtedy Prezes Rady Ministrów w drodze rozporządzenia dokonuje przeniesienia z zachowaniem części wydatków (zmienia się dysponent, nie zmienia się przeznaczenie wydatków).

2. Art. 180 – w przypadku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego na terytorium lub części terytorium RP.

Rada Ministrów może przenieść wydatki miedzy częściami budżetowymi w celu realizacji zadań wynikających z przepisów wynikających z wprowadzenia tego stanu nadzwyczajnego.

Uruchomienie rezerw celowych: na takiej samej zasadzie jak przenoszenie wydatków.

Kontrola wykonania budżetu państwa (III stadium)

Wykonanie budżetu podlega kontroli sejmu.

Dwie instytucje:

1. Informacja o przebiegu wykonania budżetu za pierwsze półrocze, taką informację sporządza Minister Finansów i przedkłada Sejmowej Komisji do Spraw Finansów Publicznych w terminie do 10 września roku budżetowego,

2. Po zakończeniu roku budżetowego do 31 marca Rada Ministrów przedkłada Sejmowi i Najwyższej Izbie Kontroli sprawozdanie z wykonania budżetu państwa.

Sprawozdanie obejmuje:

1. Sprawozdanie o dochodach i wydatkach administracji rządowej,

2. Zbiorczą informację o wykonaniu budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego

3. Ocenę założeń makroekonomicznych,

4. Ocenę prywatyzacji i majątku Skarbu Państwa,

5. Informację o wydatkach w układzie zadaniowym

Sejm ma 90 dni na rozpatrzenie tego sprawozdania, które kończy się podjęciem uchwały o udzieleniu/nieudzieleniu absolutorium.

Absolutorium – to akt woli sejmu, którego treścią jest aprobata sposobu w jaki budżet został wykonany.

Skutkiem udzielenia absolutorium rządowi jest to, że nie można już wracać do debat i dyskusji na temat wykonywania budżetu.

Nieudzielenie absolutorium nie ma regulacji prawnej odnośnie takiej sytuacji, ale jest zwyczaj parlamentarny mówiący, że rząd powinien (ale nie musi) podać się do dymisji.

PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH

11.01.2012

Art. 167 Konstytucji zapewnia jednostkom samorządu terytorialnego udział w dochodach publicznych adekwatny do wykonywanych przez nie zadań. Europejska Karta Samorządu Lokalnego w art. 9 zawiera podobną deklarację jak w konstytucji.

Samodzielność finansowa – taki zasób środków pieniężnych, które pozwolą wykonywać określone zadania.

Ograniczenia samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego:

1. Wywieranie wpływu na działanie,

2. Istnienie różnic w rozwoju społeczno – gospodarczym jednostek samorządu terytorialnego – w interesie państwa leży niwelowanie tych różnic poprzez mocniejsze wspieranie jednostek uboższych. Może ono przybrać postać redystrybucji poziomej (mechanizmu polegającego na tym, że najzamożniejsze jednostki dokonują wpłat do określonego funduszu, z którego dofinansowywane są jednostki najuboższe) i redystrybucji pionowej (mechanizmu polegającego na wyodrębnianiu w budżecie państwa środków na finansowanie jednostek najuboższych).

Regulacje dotyczące finansów jednostek samorządu terytorialnego:

1. Ustawa o finansach publicznych,

2. Ustawa z dnia 13.11. 2003r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego,

3. Ustawa z dnia 7.10.1992r. o regionalnych izbach obrachunkowych (reguluje kwestie nadzoru i kontroli).

Gospodarka każdej jednostki samorządu terytorialnego opiera się o roczny budżet obejmujący wydatki na realizację zarówno zadań zleconych, jak i własnych.

Procedura:

1. Projekt uchwały przygotowuje zarząd jednostki samorządu terytorialnego. Taki projekt do 15 listopada poprzedzającego rok budżetowy jest przekazywany organowi stanowiącemu i przekazywany do zaopiniowania regionalnej izbie obrachunkowej.

2. Organ stanowiący nie może uchwalić budżetu dopóki nie otrzyma opinii od RIO.

3. Budżet powinien zostać uchwalony do końca roku poprzedzającego rok budżetowy, a w szczególnych przypadkach do końca stycznia.

4. W przypadku nieuchwalenia budżetu do końca stycznia, budżet nadaje RIO.

5. Może wystąpić instytucja prowizorium budżetowego, przy czym może ono wystąpić tylko wtedy, gdy budżet państwa opiera się o prowizorium.

6. Wykonanie budżetu należy do organu zarządzającego jednostką samorządu terytorialnego.

7. Obsługą bankową zajmuje się bank wybrany w drodze procedury udzielenia zamówienia publicznego, przy czym nie może to być NBP.

8. Do końca marca sporządzane jest sprawozdanie z wykonania budżetu, które jest przesyłane do RIO i organu stanowiącego, do końca kwietnia powinno zostać uchwalone absolutorium.

Źródła dochodów:

1. Dochody własne

2. Subwencja ogólna

3. Dotacje celowe z budżetu państwa

Podział dochodów własnych:

1. Dochody własne typu fiskalnego,

2. Dochody własne typu majątkowego,

3. Dochody innego typu

GMINA:

1. Dochody własne typu fiskalnego gminy

• wpływy z niektórych podatków od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych, od czynności cywilnoprawnych, od spadków i darowizn, podatku dochodowego od osób fizycznych w formie karty podatkowej

• wpływy z opłat: skarbowej, targowej, miejscowej i uzdrowiskowej, opłaty od posiadania psów, częściowe wpływy z opłaty eksploatacyjnej,

• udziały w podatkach – dochody z określonego źródła, które co do zasady jest źródłem dochodów budżetu państwa, nie wpływają w całości do budżetu państwa, ale są dzielone między inne budżety. Dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych.

1. Dochody własne typu majątkowego gminy

• Odsetki różnego rodzaju np. od udzielonych pożyczek, od nieterminowych płatności na rzecz gminy, od środków na rachunkach bankowych.

• Dochody z majątku gminy – zbycie lub wynajęcie składników majątkowych

1. Dochody własne innego typu gminy

• Dochody uzyskiwane przez gminne jednostki budżetowe,

• Spadki, zapisy i darowizny na rzecz gminy,

• 5% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań zleconych.

• Dotacje od innych jednostek samorządu terytorialnego – konstrukcja występuje gdy kilka jednostek wspólnie prowadzi jakieś przedsięwzięcie, albo jedna jednostka prowadzi a inne dotują

Subwencja ogólna składa się z trzech części, kwoty poszczególnych części subwencji dla gmin każdorazowo określa ustawa budżetowa.

Części subwencji ogólnej:

1. Część wyrównawcza – składa się z kwoty podstawowej (otrzymuje ją ta gmina, w której wskaźnik podstawowych dochodów podatkowych G jest mniejszy niż 92% wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin Gg) i kwoty uzupełniającej (liczona jest jako iloczyn 17% wkaźnika Gg, liczby gminy i $\frac{Sr\ gzk - Sr\ gzg}{Sr\ gzg}$ )

2. Subwencja oświatowa – jej wielkość określa ustawa budżetowa

3. Część równoważąca

POWIAT

1. Dochody własne typu fiskalnego – tylko dochody z udziału w podatkach (udział w podatku dochodowym od osób fizycznych -10,25% i podatku dochodowym od osób prawnych – 1,4%)

2. Dochody typu majątkowego i dochody innego typu – analogicznie jak w przypadku gminy.

Subwencja ogólna:

1. Kwota podstawowa – wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca (P) jest mniejszy od wskaźnika dla wszystkich powiatów (Pp)

2. Kwota uzupełniająca – stopa bezrobocia w powiecie jest wyższa od 110% stopy bezrobocia w kraju.

WOJEWÓDZTWO

1. Dochody typu fiskalnego – analogicznie jak powiaty ( podatek dochodowy od osób fizycznych 1,6%, od osób prawnych 14,75%)

2. Pozostałe kategorie dochodów – analogicznie jak w przypadku gminy i powiatu.

Subwencja ogólna:

1. Część wyrównawcza – analogicznie jak w powiecie:

• Kwota podstawowa – wskaźnik podatkowych dochodów na mieszkańca W jest mniejszy niż wskaźnik Ww

• Kwota uzupełniająca – liczba mieszkańców nie przekracza 3 milionów,

• Część regionalna,

• Część oświatowa – z ustawy

Dotacje celowe z budżetu państwa – rodzaje:

1. Dotacje na zadania z zakresu administracji rządowej,

2. Dotacje na inne zadania zlecone ustawami,

3. Dotacje na zadania realizowane na podstawie porozumień z organami administracji rządowej,

4. Dotacje na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, na usuwanie skutków powodzi i innych klęsk żywiołowych.

Jednostki samorządu terytorialnego mogą też otrzymywać dotacje na dofinansowanie zadań własnych – głównie inwestycje w szkoły czy placówki oświatowe, budowę i remonty obiektów sportowych, modernizację i przebudowę dróg.

Nadzór nad gospodarką finansową jednostek samorządu terytorialnego sprawują Regionalne Izby Obrachunkowe. Kontrolują jednostki samorządu terytorialnego przede wszystkim z punktu widzenia legalności, a przy zadaniach zleconych pojawia się kryterium gospodarności. Regionalne Izby Obrachunkowe to jednostki państwowe podlegające Prezesowi Rady Ministrów.

Zadania Regionalnych Izb Obrachunkowych:

1. Kontrola gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego,

2. Opiniowanie określonych działań jednostek samorządu terytorialnego w zakresie spaw budżetowych,

3. Orzekanie w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Z zasady raz na cztery lata RIO przeprowadza kompleksową kontrolę każdej jednostki samorządu terytorialnego. Poza kontrolą bada i opiniuje uchwały organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego dotyczące finansów, uchwały budżetowe, uchwały, które w sposób pośredni lub bezpośredni określają poziom planowanych wydatków, uchwały określające procedury gromadzenia dochodów, uchwały zawierające ocenę wykonania budżetu przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego.

PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH 15.02.2012

Prawo podatkowe – to ta gałąź prawa, która niejako wyodrębniła się z finansów publicznych, ale wciąż stanowi jego część.

Podatki zaczęły istnieć już w starożytności w Grecji i w Rzymie – jako danina publiczna płacona w nadzwyczajnych sytuacjach no. wojna. Natomiast nakładanie stałych podatków jest domeną czasów nowożytnych.

Czopowe – dzisiaj akcyza

Podatek – to rodzaj daniny publicznej.

Danina publiczna – to wszelkie formy przejmowania przez państwo określonych dóbr lub usług od mieszkańców jego terytorium oraz od organizacji, które w jakiś sposób na nim funkcjonują.

Rodzaje danin publicznych:

1. Osobiste – np. obowiązkowa służba wojskowa

2. Rzeczowe – obecnie nie funkcjonują, pojawiały się np. w okresach wojen

3. Pieniężne – mają najbardziej uniwersalny charakter, historycznie zaczęły wypierać daniny osobiste i rzeczowe, mogą przybrać różne formy:

• Cło,

• Podatki

• Opłata

• Dopłata

• Składka

Podatki – definiuje się poprzez wskazanie cech tego świadczenia art. 6 ustawy – ordynacja podatkowa.

Podatek to świadczenie: ( te cechy nazywane są często cechami stałymi podatku )

1. Publicznoprawne – tzn. określone przepisami prawa publicznego,

2. Nieodpłatne – w zamian za zapłatę podatku nie jest się uprawnionym do świadczenia wzajemnego,

3. Bezzwrotne – zapłacone prawidłowo nie podlegają zwrotowi ( to świadczenie o charakterze definitywnym ),

• Nadpłata podatku

• Zwrot podatku

1. Jednostronne ustalania – wielkość świadczenia jest ustalana jednostronnie przez państwo,

2. Generalność – państwo ma obowiązek nakładać kategorialnie określone grupy podatników ( a nie w stosunku do osób indywidualnych ),

3. Zmiana właściciela świadczenia

Opłata – posiada wszystkie te cechy co podatek z tą różnicą że jest odpłatne bo podmiot który ją uiszcza otrzymuje świadczenie wzajemne ( np. opłata za paszport ).

Cło – posiada wszystkie cechy podatku, ale jego charakterystyczną cechą jest to, że jest to danina uiszczana w związku z przemieszczaniem towaru przez granice państwa niezależnie czy towar jest wywożony z państwa, czy przywożony do państwa, lub też przemieszczany w państwie tzw. tranzyt).

Dopłata – to forma finansowej partycypacji/uczestnictwa użytkowników inwestycji publicznych w kosztach tej inwestycji ( np. opłata melioracyjna ).

Elementy konstrukcji podatków (zwane czasem cechami zmiennymi ):

[ na egzaminie każdy podatek trzeba będzie scharakteryzować według tych elementów konstrukcji!! ]

1. Podmiot podatku,

2. Przedmiot podatku,

3. Podstawa opodatkowania,

4. Stawka podatku

Ad. 1

Pojęcie to może być rozumiane w znaczeniu:

• Szerokim – to nie tylko podatnicy, nie tylko podmioty zobowiązane, ale też podmioty uprawnione czyli organy podatkowe, które reprezentują określony związek publiczno – prawny.

• Wąskim – podatnik czyli osoba, która ma obowiązek opłacić podatek, który ustawodawca na niego nałożył,

Kreowanie podmiotowości podatkowej odbywa się poprzez nałożenie na określone podmioty tzw. „obowiązku podatkowego”.

Ad. 2

To określona sytuacja faktyczna lub prawna z zaistnieniem której przepis wiąże obowiązek zapłaty podatku.

Składa się z 2 elementów:

1. Obiektu podatku

2. Więzi łączącej obiekt z przedmiotem

Podmiot obiekt

Osoba fizyczna dochód

[ Z Ordynacji podatkowej obowiązuje art. 1- 120 ! ]

Ad. 3

To skwantyfikowany obiekt podatku, to ilościowe lub wartościowe ujęcie przedmiotu czy obiektu podatkowego.

Ad. 4

To wielkość świadczenia podatkowego.

Podziały:

- stawki kwotowe – to ilość jednostek pieniężnych jaka przypada na jednostkę podstawy opodatkowania,

- stawki stosunkowe – mogą mieć postać

1. stawek procentowych,

2. stawek ułamkowych,

3. stawek stosunkowych

Stawki procentowe – wskazuje relację pomiędzy kwotą podatku a wielkością podstawy opodatkowania.

0 5 10 20 + ∞

Jeżeli jest ta sama stawka niezależnie od podstawy opodatkowania to jest to stawka stała.

Skala podatkowa składa się z 2 elementów:

- przedziałów podstawy opodatkowania (wielkości graniczne ),

- stawki procentowe odpowiadające tym przedziałom podstawy opodatkowania

10% 20% 50% 70%

0 5 10 20 +∞

Jeżeli stawka rośnie wraz ze wzrostem przedziału podstawy opodatkowania to nazywa się ją skalą progresywną.

Progresja szczeblowa, odcinkowa – tzn. wyższa stawka dotyczy tylko wyższego przedziału podstawy opodatkowania, np. 0-5 – 10 %, 6-10 – 20%, 11-19 – 50%, ( jeżeli się osiąga dochód w wysokości 19 to najpierw płaci się w przedziale od 0-5 te 10%, później w przedziale 6-10 te 20% itd.

Progresja globalna – niezależnie w którym przedziale podatnik się ulokuje płaci taką stawkę, która obowiązuje w całym przedziale.

Opodatkowanie regresywne – gdy stawka w każdym wyższym przedziale podstawy opodatkowania maleje ( podstawa rośnie, stawka maleje ).

Skala degresywna – polega na tym, że stawki w poszczególnych przedziałach rosną ale w ostatnim przedziale maleją.

Konstrukcje uproszczone, w których nie ma 2 elementów tzn. nie ma podstawy opodatkowania i stawki podatku:

1. Ryczałt – wysokość podatku wynika wprost z przepisów ustawy, podatnik zna wysokość podatku z góry. Wysokość podatku w tej formie nawiązuje do zewnętrznych znamion przedmiotu opodatkowania (do pewnych cech zewnętrznych, które są łatwo rozpoznawalne, np. liczba zatrudnionych pracowników ). Plusy tej konstrukcji: podatnik wie jaki podatek będzie płacił, jeżeli ktoś będzie osiągał wyższe dochody, będzie płacił relatywnie niższy podatek.

W naszym systemie występują 2 klasyczne ryczałty:

- karta podatkowa – to forma podatku dochodowego od osób fizycznych. Dochody z tej karty stanowią dochód gminy

- ryczałt od przychodów osób duchownych – uzależniony tylko od liczby mieszkańców danej parafii.

Ryczałt ma zawsze formę fakultatywną tzn. to nie jest jedyny sposób opodatkowania danych dochodów.

1. Opodatkowanie kontyngentowo-repartycyjne – władza podatkowa określa globalną kwotę świadczeń przypadających na pewną grupę podmiotów.

Zwolnienie podatkowe – występuje wtedy, gdy określone kategorie stanów faktycznych lub prawnych mieści się w ogólnych ramach podmiotowo – przedmiotowych danego podatku, ale przepis szczególny wyłącza je spod opodatkowania ( wyraża się poprzez sformułowanie „ zwalnia się z podatku…” ).

Wyłączenie spod opodatkowania – polega na tym, że określona kategoria stanów faktycznych lub prawnych nie jest objęta zakresem podmiotowo-przedmiotowym danego podatku ( „ustawy nie stosuje się do…” ).

Zwolnienia podatkowe mogą mieć charakter:

- podmiotowy,

- przedmiotowy

- mieszany.

Ulga podatkowa – polega na ograniczeniu wielkości obciążenia podatkowego w określonych przypadkach w stosunku do obciążenia przyjętego za przeciętne w danym podatku.

Może mieć charakter:

- podmiotowy,

- przedmiotowy

- mieszany

Mogą mieć postać:

1. obniżki podstawy opodatkowania,

2. obniżki stawki procentowej,

3. obniżki obliczonej już po tym podatku.

Zwyżka podatku -to odwrotność ulgi podatkowej.

Może mieć postać:

1. podwyższenia podstawy opodatkowania,

2. podwyższenia stawki podatkowej,

3. podwyższenia już ustalonej kwoty podatku

PRAWO FINANSÓW PUBLCIZNYCH 29.02.2012

Koncepcje budowy normy podatkowoprawnej:

• Klasyczna – trójelementowa – hipoteza, dyspozycja i sankcja,

• Dwuelementowe – hipoteza i dyspozycja,

• Normy sprzężone – dwie normy (hipoteza i dyspozycja w obydwu normach) i między nimi następuje sprzężenie; ma najlepsze zastosowanie w prawie podatkowym.

Prawo podatkowe posługuje się określonym schematem norm. Przykład:

„Kto osiąga dochód o wartości W do którego stosuje się stawkę S, zobowiązany jest do zapłaty kwoty K na rzecz SP w określonym terminie T w sposób SPO.”

Legenda:

• Dyspozycja

• Hipoteza

• Podmiot podatkowy – spotykane też określenie „podmiot bierny” czy „dłużnik podatkowy”, najprościej ujmując jest to podatnik (osoba podlegająca obowiązkowi podatkowemu na gruncie przepisów podatkowych),

• Przedmiot podatkowy – określona sytuacja faktyczna czy prawna, z wystąpieniem której wiąże się obowiązek zapłaty podatku; jego elementami jest obiekt i czynność;

• Podstawa opodatkowania – fakt, od którego określa się podatek,

• Stawka podatkowa.

• Wierzyciel podatkowy – na rzecz którego się płaci,

• Kwota podatku,

• Termin podatku,

• Sposób zapłaty.

Podmioty będące podatnikiem wymienia ustawa „Ordynacja podatkowa” w artykule 7 § 1.

Stosunek podatkowoprawny to stosunek społeczny o charakterze władczym łączący z jednej strony związek publicznoprawny z dłużnikiem podatkowym. Zakres tego stosunku określają normy prawa podatkowego. Stosunek podatkowoprawny jest więc niczym innym jak uszczegółowionym stosunkiem administracyjnoprawnym (istnieją dwa podmioty, nierównorzędne względem siebie itd.). Można mówić o stosunku podatkowoprawnym materialnym (reguluje kwestie materialnoprawne, regulujący obowiązki związane z zapłatą podatku), procesowym (ma funkcje instrumentalne względem kwestii materialno prawnych, reguluje on procedurę podatkową) i ustrojowym (wynika on z przepisów regulujących strukturę podmiotów podatkowych). Stosunek podatkowoprawny ma wyraz normatywny w przepisach podatkowych. Wyraża się to w:

• Obowiązku podatkowym – jego definicja określana jest w artykule 4 „Ordynacji podatkowej”, zgodnie z definicją obowiązkiem podatkowym jest nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego wynikająca z ustaw podatkowych w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach,

• Zobowiązaniu podatkowym – definiuje go artykuł 5 „Ordynacji podatkowej”, jest to wynikająca z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz związku publicznoprawnego podatku w wysokości, terminie i miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Pojęcia te odpowiadają fazom procedury podatkowej. W pierwszej fazie istnieje jedynie obowiązek podatkowy, zaś zobowiązanie podatkowe wynika z obowiązku podatkowego.

PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH 14.03.2012

ZOBOWIĄZANIA PODATKOWE

Sposoby powstawania:

• Z mocy prawa – oznacza to, iż zobowiązanie podatkowe powstaje z chwilą zaistnienia zdarzenia, z którym przepis łączy powstanie takiego zobowiązania. Zatem powstawanie z mocy prawa oznacza, że istnieje w ustawie podatkowej przepis stanowiący, iż jeżeli dojdzie do tego czy tamtego powstanie zobowiązanie podatkowe. Skutkiem zaistnienia takiego i takiego zdarzenia podatkowego powstaje zobowiązanie podatkowe. W takim wypadku obowiązek ustalenia wysokości świadczenia podatkowego spoczywa na płatniku albo na podatniku. Co do zasady podatnik ma obowiązek obliczyć podatek na podstawie przepisów ustawy podatkowej. Również z zobowiązania podatkowego wynika termin płatności takiego podatku. Tak naprawdę jeżeli zobowiązanie powstaje z mocy prawa wszystko jest na głowie podatnika, jeżeli on nie zrobi czegoś w zakresie tego wymiaru będzie ponosił negatywne konsekwencje. Działanie organu podatkowego następuje wtedy kiedy podatnik nie wykona tego zobowiązania podatkowego powstałego z mocy prawa. W takim wypadku organ podatkowy wydaje decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego, jest to tzw. decyzja określająca – decyzja ta ma charakter deklaratoryjny, w decyzji tej organ podatkowy stwierdza, że w określonym momencie powstało zobowiązanie podatkowe i zobowiązanie to nie zostało wykonane przez podatnika m.in. w terminie, w prawidłowej wysokości etc..

• W drodze wydania decyzji podatkowej – dla zaistnienia takiego zobowiązania konieczne jest wydanie i doręczenie decyzji przez organ podatkowy. Taka decyzja ma charakter konstytutywny, a więc kreujący. Kreuje ona do życia takie zobowiązanie podatkowe. Jednocześnie organ podatkowy oblicza wielkość podatku jaką ma zapłacić podatnik. Zobowiązanie podatkowe wynikające z tzw. decyzji ustalającej jest płatne w terminie 14 dni od doręczenia takiej decyzji. Jeżeli podatnik nie wykona tego zobowiązania podatkowego wynikającego z decyzji ustalającej to organ nie wydaje już kolejnej tzw. decyzji określającej. Decyzje sanacyjne -

W naszym systemie podatkowym zdecydowana większość zobowiązań podatkowych powstaje z mocy prawa. Szczególnie w podatkach stanowiących poważny wpływ dochodów do budżetu państwa (VAT, dochodowy, akcyzowy) jest to rozwiązanie najpowszechniejsze. Może powstawać w drodze decyzji podatkowej, w zakresie opodatkowania osób fizycznych podatku od nieruchomości rolnych i leśnych.

Wykonywania zobowiązań podatkowych

Musi po pierwsze być wykonywane w terminie, a po drugie w miejscu wykonywania zobowiązań podatkowych. Zatem jeżeli zapłacenie występuje w innej wysokośći, terminie czy miejscu zobowiązanie nie zostanie wykonane.

Art. 5 Ordynacji podatkowej

Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

• Miejscem wykonania zobowiązania podatkowego jest – właściwy miejscowo organ Urzędu Skarbowego

• Termin płatności zobowiązania podatkowego – konstrukcja tego terminu zależy od tego jak powstaje zobowiązanie podatkowe:

1. jeżeli powstaje w drodze wydania i doręczenia decyzji to termin płatności wynosi 14 dni od doręczenia takiej decyzji

2. jeżeli powstaje z mocy prawa to przepisy ustawy podatkowej wskazują kalendarzowo termin płatności danego podatku

3. model kombinowany art. 47 § 2 Ordynacji podatkowej – ten model zakłada, że obowiązują termin kalendarzowe pod warunkiem, że 14 dni przed tym terminem zostanie doręczona decyzja, jeżeli decyzja zostanie doręczona po upływie któregoś z tych terminów, to obowiązuje termin 14 dniowy od decyzji

Termin płatności podatku może podlegać modyfikacjom może to dotyczyć rozłożenia podatku na raty lub odroczenia terminu płatności na raty. Obie te modyfikacje traktowane są jako tzw. ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych uregulowane w art. 67a-d. Istotą ulgi jest taka modyfikacja warunków wykonania zobowiązania podatkowego aby umożliwić podatnikowi zapłatę podatku w sytuacji kiedy ze względu na pewne nadzwyczajne okoliczności podatnik nie może tej zapłaty dokonać zgodnie z pierwotną treścią zobowiązania podatkowego. Trzecią ulgą w spłacie podatkowych jest umorzenie zobowiązań podatkowych.

Przesłanki modyfikacji podatku:

• wniosek podatnika

• zidentyfikowanie tzw. ważnego interesu podatnika albo interesu publicznego – jest to kategoria ocenna, podlegająca uznania administracyjnemu jest to sytuacja w której podatnik znalazł się bez własnej winy i uniemożliwia mu ona płatności podatku w terminie. W miejsce ważnego interesu może podatnik powoływać się na interes publiczny ma to miejsce kiedy zapłata w podatku w terminie rodziłaby niekorzystne konsekwencje nie tylko dla podatnika, ale także dla szerszego kręgu osób. Nie można zaliczać do tego niepowodzenia w interesach podatnika czy inne błędy z jego własnej winy.

• Odroczenie terminu płatności podatku - następuje pod warunkiem zawieszającym, tj. pod warunkiem iż podatnik zapłaci podatek w nowym odroczonym terminie płatności. Jeżeli natomiast podatnik tego podatku nie zapłaci to następuje przywrócenie pierwotnego terminu płatności podatku, ze wszelkimi tego konsekwencjami. Istota odroczenia polega na tym, iż organ podatkowy wyznacza nowy termin w którym zobowiązania podatkowe powinno być wykonane. Odroczenie następuje w drodze decyzji organu podatkowego.

• Rozłożenie na raty podatku – polega na tym, że kwota zobowiązania podatkowego dzielona jest na części i każdej z tych części przypisywany jest inny termin płatności. Tutaj warunkowość rozłożenia zapłaty podatku na raty polega na tym, że jeżeli podatnik nie zapłacił którejkolwiek z tych rat to przywrócenie poprzedniego terminu płatności dotyczy tylko tej niezapłaconej raty.

Organ rozważając obie te decyzje powinien brać pod uwagę wnioski podatnika, ponieważ instytucje te mają ułatwić dokonanie zobowiązania podatkowego podatnikowi w sytuacjach nadzwyczajnych. Za równo z odroczeniem jak i rozłożeniem na raty wiążę się tzw. opłata prolongacyjna – jest to pewien rodzaj wynagrodzenia jakie płaci podatnik organowi podatkowemu za to, że korzysta w pewnym sensie z nie swoich pieniędzy. W podatkach stanowiących dochód budżetu państwa jest obligatoryjna w podatkach lokalnych jest wprowadzana fakultatywnie przez radę gminy. W przypadku klęsk żywiołowych opłaty prolongacyjnej się nie pobiera. Wynosi ona połowę stawki odsetek za zwłokę. Opłatę prolongacyjną wymierza się w decyzji powinna ona być wymierzona w decyzji odraczającej albo rozkładającej zapłatę podatku na raty. W takiej decyzji organu podatkowy wskazuję kwotę opłaty prolongacyjnej jaką ma zapłacić podatnik z tytułu na podstawie czas odroczenia, stawki opłaty prolongacyjnej etc.. Po jej wymierzeniu opłata nie podlega już zmianie. Jeżeli podatnik wystąpi np. o odroczenie podatku do 30 maja, opłata zostaje obliczona tak jakby płacił podatek do 30 maja; jeśli jakimś sposobem zapłaci ją 1 maja, to opłata nie zostaje zmniejszona.

PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH 28.03.2012

Sposoby wygasania zobowiązań:

1. Efektywne – polegają na tym że wierzyciel zostaje zaspokojony:

• Zapłata podatku:

• CHARAKTERZE PIENIĘŻNYM,

• POTRĄCENIE PODATKOWO – PRAWNE,

• ZALICZENIE NADPŁATY,

• Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych,

• Pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta,

• Przejęcie własności nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym

1. Nieefektywne – polegają na tym, że nie zaspokajają wierzyciela:

• Przedawnienie ( zobowiązania podatkowego ! a nie obowiązku podatkowego ),

• Umorzenie zaległości podatkowych,

• Zaniechanie poboru podatku,

• Zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku.

Potrącenie podatkowo – prawne:

- to właściwie problematyka prawa cywilnego i prawa podatkowego,

- są 2 wierzytelności przeciwstawne do siebie,

- potrącenie polega na tym, że wierzytelności umarzają się do wysokości wierzytelności niższej

- w prawie podatkowym:

Z jednej strony jest zobowiązanie podatkowe do zapłacenia podatku ( należność publiczno – prawna dłużnik i wierzyciel podatkowy),z drugiej strony zobowiązanie Skarbu Państwa ( o charakterze cywilnoprawnym ) wobec podatnika.

Wymogi dotyczące wierzytelności ( podatkowej i cywilnoprawnej ):

1. Wierzytelność musi być bezsporna, wzajemna i wymagalna,

2. Nie można dokonywać potrąceń z wszystkimi wierzytelnościami cywilnoprawnymi, ponieważ ich katalog jest zamknięty:

- muszą one wynikać z różnych tytułów odszkodowawczych:

• Odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez funkcjonariusza publicznego ( jego bezprawnym działaniem ),

• Odszkodowanie orzeczone w drodze decyzji organu,

• Odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub tymczasowe aresztowanie,

• Odszkodowanie uzyskane w związku z wywłaszczeniem nieruchomości

• Itd.

-należności wynikające z wykonanego zamówienia publicznego ( usługi, dostarczenie towarów ):

• takim zastrzeżeniem, że potrącenie może dokonać wyłącznie ten podatnik i z tej wierzytelności ( tzn. jeśli byłaby cesja to cedent już nie może potrącać )

Potrącenie jest możliwe:

1. na wniosek - w drodze postanowienia

2. z urzędu – odmowa dokonania potrącenia następuje w drodze decyzji administracyjnej, a zgoda w drodze postanowienia.

POTRĄCENIE MOŻE RÓWNIEŻ DOTYCZYĆ PRZYSZŁYCH ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH !

Dzień potrącenia:

- w przypadku postępowania na wniosek – > tym dniem jest dzień z którym wniosek został uwzględniony ( data postanowienia ),

- w przypadku potrącenia z urzędu -> data wydania postanowienia.

Instytucja potrącenia ma zastosowanie zarówno do podatków państwowych jak i podatków lokalnych.

Przeniesienie własności nieruchomości/Prawa majątkowego:

- dotyczą tylko zaległości podatkowych ( a nie bieżących zobowiązań podatkowych ),

- dotyczy podatków państwowych oraz lokalnych,

- następuje przez zawarcie umowy, która powinna mieć formę pisemną, jednakże z uwagi na fakt, iż większość takich umów dotyczy nieruchomości musi być zachowana forma aktu notarialnego,

- najczęściej rzeczoznawca wycenia i później następują długie zazwyczaj negocjacje,

- po zawarciu umowy wydawana jest decyzja deklaratoryjna o wygaszeniu zobowiązania,

[ spory z tytułu takich umów, jaki sąd powinien rozstrzygać ? najtrafniej byłoby skierować do sądu cywilnego ]

Procedura: jeżeli zaległość dotyczy podatku państwowego, Skarb Państwa reprezentowany jest przez Naczelnika Urzędu Skarbowego lub urzędu celnego i przez starostę, który podpisuje umowę za zgodą naczelnika. Jeżeli natomiast zaległość dotyczy podatku lokalnego stroną będzie gmina.

Zaliczenie nadpłaty:

Nadpłata podatku – kwota podatku nadpłaconego lub nienależność zapłaconego, jest nią również kwota podatku pobranego przez płatnika lub inkasenta w wysokości wyższej od należnej.

Co się dzieję z ta nadpłatą?

1. Nadpłata jest zaliczana na poczet zaległości podatkowych i odsetek za zwłokę,

2. Nadpłata jest zaliczana na poczet bieżących zobowiązań podatkowych,

3. Zwrot nadpłaty ( w tym przypadku nie ma potrzeby wydawania postanowienia ponieważ jest to czynność materialno – techniczna ),

4. ( gdy podatnik złoży taki wniosek ) Nadpłata jest zaliczana na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych ( może też zaliczyć na poczet innego podatku u innego organu podatkowego.

Następuje w drodze wydania postanowienia, na które służy podatnikowi zażalenie.

Pobranie podatku przez płatnika/ inkasenta:

- płatnik/ inkasent wykonuje swoje obowiązki.

- płatnik może być osobą fizyczną, osobą prawną, ułomną osobą prawną. Płatnikiem jest każdy kto ma obowiązek podatek obliczyć, pobrać i wpłacić, ( np. notariusz to płatnik podatku od spadków i darowizn ),

- inkasent – osoba fizyczna, osoba prawna, ułomna osoba prawna, która podatek pobiera i wpłaca organowi podatkowemu ( nie oblicza podatku ), ( np. rolny, leśny, od nieruchomości – sołtys .

Zapłata polega na tym, że w przypadku pobrania zobowiązanie wygasa.

Umorzenie zaległości podatkowej:

- Możliwe wtedy, gdy zachodzi interes publiczny/ ważny interes podatnika,

- interes publiczny – kwestia potrzeb społecznych

- oparte na uznaniu administracyjnym,

- umorzyć można wyłącznie zaległość podatkową,

- umorzenie zaległości podatkowej umarza jednocześnie odsetki za zwłokę,

- umorzyć można również część zaległości podatkowej,

- umorzyć można:

• Na wniosek,

• Z urzędu - katalog zamknięty :

1. Uzasadnione przypuszczenie, że koszty prowadzenia egzekucji będą wyższe niż należności które uda się wyegzekwować,

2. Śmierć podatnika, który nie zostawił żadnego majątku,

3. Niska kwota zaległości podatkowej,

4. W toku postępowania likwidacyjnego/ upadłościowego nie udało się wyegzekwować kwoty głównej.

- Organ wydaje decyzje o umorzeniu zaległości podatkowej/ o odmowie jej umorzenia.

- umorzenie zaległości przedsiębiorcy – w trybie przepisów o pomocy publicznej.

Zaniechanie poboru podatku:

- ma formę rozporządzenia czyli jest to akt generalny, wydaje je Minister Finansów wtedy, gdy przemawia za tym ważny interes publiczny/ ważny interes podatników ( np. w sytuacji klęski żywiołowej ),

Sytuacje nakładania się na siebie sposobów efektywnych i nieefektywnych?

NIE MA CZEGOŚ TAKIEGO ! Zobowiązanie wygasa tylko raz ( poprzez ten sposób który został zastosowany po raz pierwszy )

PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH 11.04.2012

Art. 68 reguluje przedawnienie obowiązku podatkowego. – co do zasady po upływie 3 lat przedawnia się prawo do wydania decyzji wymiarowej (konstytucyjnej – kształtującej zobowiązanie podatkowe). Termin może być przedłużony do lat 5 jeśli podatnik np. nie poinformował organ podatkowy o otrzymaniu darowizny.

PRZEDAWNIENIE ZOBOWIĄZANIA PODATKOWEGO

Instytucja ta jest rodzajem dawności w prawie. Chodzi o to aby ograniczyć w czasie trwanie stosunków prawnych w przypadku gdy cel tych stosunków prawnych nie może być już spełniony. Porównując na gruncie KC przedawnienie jest możliwym zarzutem dłużnika i kształtuje poprzez przekształcenie w zobowiązanie naturalne, natomiast w prawie podatkowy przedawnienie powoduje utratę bytu prawnego, zobowiązanie wygasa całkowicie.

Reguluje je art. 70 Ordynacji podatkowej – zobowiązanie podatkowe przedawnia się po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego w którym upłynął termin płatności podatku. Termin ten może być w określony sposób modyfikowany (zawieszenie biegu terminu przedawnienia, jego przerwanie).

Przerwanie – powodują dwa zdarzenia:

1. Ogłoszenie upadłości podatnika – termin przedawnienia biegnie na nowo po uprawomocnieniu się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego

2. Zastosowanie środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony – bieg przedawnianie rozpoczyna się od następnego dnia po zastosowaniu tego środka egzekucyjnego.

Bieg terminu przedawnienia może być również zawieszony:

1. Wydanie decyzji odraczającej termin płatności podatku albo rozkładającej płatność podatku na raty – zawieszenie jest na okres jaki decyzja przewiduje

2. Wejście w życie rozporządzenia przedłużającego termin płatności podatku – bardzo rzadko ma miejsce

3. Wszczęcie postępowanie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa bądź wykroczenia wiąże się z nie wykonaniem tego zobowiązania

4. Wniesienie skargi do sądu administracyjnego na daną decyzje podatkową

5. Wniesienie żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa – art. 199A – jest to polski pomysł na klauzulę obejścia prawa podatkowego. Polega to na tym, iż podatnik wykorzystuje nietypowe konstrukcje prawne do osiągnięcia określonego celu. A jedynym motywem działania podatnika jest minimalizacja bądź nawet zlikwidowanie obciążeń podatkowych.

6. Zabezpieczenie zobowiązania podatkowego

7. Art. 78A – wystąpienie przed organy podatkowe do organów podatkowych innego państwa aby uzyskać informację pozwalające na wymiar podatku

Pewne zobowiązania podatkowe nie ulegają przedawnianie:

1. Zabezpieczone hipoteką bądź zastawem skarbowym – przy czym po upływie okresu przedawnienia mogą być egzekwowane tylko i wyłącznie z przedmiotu hipoteki bądź zastawu skarbowego

SKUTKI NIEZAPŁACENIA PODATKU

Dochodzi do powstania tzw. zaległości podatkowej – niezapłacony w terminie podatek. Skutkiem powstania zaległości jest obowiązek zapłaty za zwłokę naliczanych od następnego dnia od dnia terminu płatności do dnia w którym płatność miała miejsce. Obowiązek obliczenia odsetek za zwłokę co do zasady ciąży na podatniku, a wyjątek przewiduje art. 53A – kiedy wysokość odsetek jest określana w ramach decyzji, może zaistnieć w podatkach płatnych zaliczkowo (np. podatek dochodowy), w trakcie roku podatnik jest zobowiązany wpłacać zaliczki na podatek zaliczkowy – w związku z tym po zakończeniu roku nie można się domagać zapłaty zaliczki, lecz tylko zapłaty podatku.

Stawka odsetek za zwłokę wynika z art. 56 – wynosi 200% stopy kredytu lombardowego NBP plus 2% i nie mniej niż 8%.

Odpowiedzialność podatkową ponosi w szczególności podatnik – reguluje go art. 26. Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające z zobowiązań podatkowych podatki. Jeżeli podatnik pozostaje w związku małżeńskim to jego odpowiedzialność podatkowa obejmuje cały majątek osobisty oraz cały majątek wspólny podatnika i jego małżonka – art. 29.

Płatnik ponosi odpowiedzialność kiedy niewłaściwie wykona swoje obowiązki np.: nie pobierze podatku, pobierze go w nieodpowiedniej wysokości, pobierze a nie wpłaci. Płatnik nie ponosi odpowiedzialności podatkowej jeżeli to niedobranie podatku nastąpiło z winy podatnika – przepis ten w szczególności dotyczy notariuszy.

Art. 26A – w przypadku niedobrania podatku przez płatnika będącego zakładem pracy (pracodawcą) to podatnik odpowiedzialności nie ponosi.

Odpowiedzialność inkasenta jest ograniczona do sytuacji takich kiedy inkasent pobierze podatek i go nie wpłaci albo pobierze po terminie.

Osoby trzecie – akcesoryjni dłużnicy podatkowi, którzy odpowiadają za zaległości podatkowe podatnika katalog tych osób trzecich jest określony w Ordynacji podatkowej i tylko te podmioty, które zostały uznane za osobty trzecie w ordynacji mogą tą odpowiedzialność akcesoryjną (o charakterze uzupełniającym) ponosić. Katalog osób trzecich wziął się stąd, iż ustawodawca biorąc pod uwagi związki podatnika (rodzinne, gospodarcze, domowe etc) – pewne osoby mogły skorzystać na tym aby nie zapłacić podatku. Osoby trzecie odpowiadają solidarnie z podatnikiem, podstawą odpowiedzialności osoby trzeciej jest decyzja o takiej odpowiedzialności, a w zasadzie jej doręczenie. Jest to decyzja konstytutywna, kreująca odpowiedzialność osoby trzeciej. Zakres przedmiotowy odpowiedzialności osoby trzeciej obejmuje:

• zaległości podatkowe podatnika

• odsetki od tych zaległości

• koszty postępowania egzekucyjnego

• podatki niedobrane albo pobrane a nie wpłacone przez podatnika działającego w charakterze płatnika

Taka decyzja może być wydana dopiero wtedy kiedy powstaje odpowiedzialność podatkowa. Przedawnienie prawa do wydania takiej decyzji następuje po upływie 5 lat od końca roku w którym powstała zaległość podatkowa. W zasadzie następnego dnia po powstaniu odpowiedzialności podatkowej organ podatkowy może wydać powyższą decyzję. Nie może jednak na podstawie tej decyzji wszczynać egzekucję, aby mógł wszcząć egzekucję najpierw musi przeprowadzić egzekucję w stosunku do majątku podatnika, a ta egzekucja musi się okazać w całości lub części bezskuteczna. Osoba trzecia ma 14 dni na zapłatę zobowiązania które wynika z decyzji o jej odpowiedzialności.

Osoby trzecie:

• rozwiedziony małżonek podatnika – ponosi solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe, które powstały w trakcie trwania wspólności majątkowej ale jedynie do wysokości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym

• członek rodziny podatnika – wstępni, zstępni, rodzeństwo, konkubentów, osoby pozostające w stosunku przysposobienia, rodziców zstępnych. Odpowiedzialności nie ponosi ten członek rodziny w stosunku na którym ciąży stosunek alimentacyjny. Mozę mieć ona miejsce po pierwsze kiedy podatnik prowadził działalność gospodarczą, zaległości wynikają z tej działalności gospodarczej i powstały w okresie kiedy członek rodziny współdziałał z podatnikiem przy wykonywaniu tej działalności gospodarczej i dodatkowo odnosił z tego tytułu korzyści. Odpowiedzialność ta jest ograniczona do wysokości korzyści uzyskanych przez członka rodziny.

• Nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa – art. 112 stanowi, że nabywca przedsiębiorstwa w zorganizowanej części odpowiada za zaległości podatkowe powstałe do dnia nabycia solidarnie ze zbywcą chyba, że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł o tych zaległościach wiedzieć. Odpowiedzialność jest ograniczona do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części. Odpowiedzialność nabywcy jest ograniczona do tych zaległości, podatkowych które są wykazane w zaświadczeniu organu podatkowego. Jeżeli w oświadczeniu nie ma zaległości to nabywca za zaległości nie….? Jeżeli później organ podatkowy stwierdzi zaległości podatkowe sprzed nabycia przedsiębiorstwa to domaga się ich zapłaty tylko od zbywcy przedsiębiorstwa.

• Firmujący – ponosi odpowiedzialność podatkową za zaległości powstałe w trakcie trwania takiej działalności.

• Właściciel bądź samoistny posiadacz rzeczy, który jest podmiotem powiązanym z użytkownikiem tej rzeczy – art. 114 odpowiada za zaległości podatkowe użytkownika rzeczy związane z działalności gospodarczą. Odpowiedzialność jest kwotowo ograniczona do wartości tych rzeczy. Podmioty powiązane – z racji na związki rodzinne, gospodarcze czy kapitałowe dwa podmioty układają swoje interesy na warunkach odbiegających od rynkowych geren

• Dzierżawca lub użytkownik nieruchomości – odpowiada solidarnie z właścicielem ale tylko za zaległości podatkowe wynikające z opodatkowania nieruchomości

• Wspólnicy spółek osobowych (jawnej cywilnej partnerskiej oraz komplementariusz w spółkach komandytowych) – odpowiadają solidarnie ze spółką i pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki. Paragraf 4 art. 115 – możliwość orzeczenia odpowiedzialności wspólników bez wcześniejszego doręczenia decyzji spółce. Art. 116 reguluje odpowiedzialność członków zarządów spółek kapitałowych takie osoby odpowiadają solidarnie za zaległości podatkowe spółki jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub części bezskuteczna. Członek zarządu może się zwolnić z tej odpowiedzialności jeżeli:

  1. wykaże że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o upadłość

  2. niezłożeni wniosku o upadłość nie nastąpiło z jego winyu

  3. wskazanie mienia spółki z którego można prowadzić egzekucję

Analogiczną odpowiedzialność ponoszą członkowie organów zarządzających innych osób prawnych

• Osoby prawne przejmujące lub powstałe w wyniku porziadłu jeżeli przejmowany przez nie majątek nei stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa – jeśli stanowi taka osoba nie jest osobą trzecią tylko następcą prawnym.

• Gwarant bądź poręczyciel, który złożył zabezpieczenie wykonania zobowiązania podatkowego odpowiedzialność ograniczona do kwoty gwarancji/poręczenia

PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH

25.04.2012

Podatek od spadków i darowizn

Podatnikami tego podatku są wyłącznie osoby fizyczne. Jeżeli spadek nabyłaby osoba prawna, wówczas traktuje się to jako dochód i podlega podatkowi dochodowemu.

Przedmiotem podatku jest nabycie rzeczy znajdujących się na terytorium Polski bądź praw majątkowych wykonywanych na terytorium Polski tytułem:

1. Dziedziczenia,

2. Darowizny,

3. Zasiedzenia,

4. Nieodpłatnego zniesienia współwłasności

5. Zachowku

6. Nabycie pod tytułem nieodpłatnej renty z użytkowania bądź służebności

Dodatkowo opodatkowaniu tym podatkiem podlega nabycie praw do wkładu oszczędnościowego oraz nabycie praw do jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, w obu przypadkach na podstawie stosownego zapisu osoby, która nabyła jednostki bądź złożyła wkład (dyspozycja na wypadek śmierci).

Nabycie rzeczy znajdujących się za granicą bądź praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi w Polsce, jeżeli nabywca jest obywatelem polskim bądź ma tu miejsce stałego pobytu.

Obowiązek podatkowy ciąży zawsze na nabywcy.

Moment powstania obowiązku jest różny w zależności od czynności.

Istnieje wtórne powstanie obowiązku podatkowego (Art. 4 ust 6)

Jeżeli nabycie nie zostało stwierdzone pismem, bądź na takie nabycie podatnik powoła się przed organem podatkowym, wówczas powstaje ponownie obwiązek podatkowy.

W podatku od spadków i darowizn zobowiązanie powstaje w drodze wydania i doręczenia decyzji.

Podstawa opodatkowania w podatku od spadku i darowizn

Podstawą opodatkowania jest wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów. Ustala się ją wedle stanu rzeczy i praw majątkowych z dnia nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Z dnia nabycia ustala się stan rzeczy – co było przedmiotem nabycia, jakiej to było jakości, w momencie, kiedy powstanie zobowiązanie podatkowe wycenia się rzeczy, zgodnie z wartością w dniu wyceny.

Instytucja minimum podatkowego

Minimum podatkowe polega na tym, że jest pewna wartość, której nie wlicza się do podstawy opodatkowania. Jeżeli wartość nabytych rzeczy nie przekracza minimum podatkowego, to nie mamy do czynienia z opodatkowaniem. Ustawodawca wysokość tego minimum uzależnił od tzw. Grupy podatkowej.

Grupy podatkowe – tworzone są w oparciu o związki rodzinne pomiędzy zbywcą a nabywcą. Do pierwszej grupy zaliczana jest najbliższa rodzina, do drugiej dalsza rodzina, do trzeciej osoby, które nie są spokrewnione, albo to pokrewieństwo jest dalekie.

Wysokość minimum podatkowego jest najwyższa w pierwszej grupie podatkowej.

W związku z instytucją minimum podatkowego wprowadzono (art. 9 ust. 2) instytucję kumulacji podstaw opodatkowania. W tym przypadku jest to tzw. Kumulacja czasowa. Ma ona zapewnić, by przepis o minimum podatkowym nie był nadużywany. (uniknięcie procesu dzielenia darowizny na mniejsze, mieszczące się w minimum). Dla potrzeb ustalenia podstawy opodatkowania sumuje się nabycia od tej samej osoby, albo po tej samej osobie za okres ostatnich pięciu lat.

Stawki w podatku od spadków i darowizn:

W każdej z trzech grup podatkowych występuje skala podatkowa progresywna.

Grupa 1: 3% do 7%

Grupa 2: 7% do 12%

Grupa 3: od 12% do 20%

Wprowadzono tzw. Zwolnienie powszechne dla najbliższej rodziny (tzw. „grupa zerowa”)

W dwóch przypadkach stawka stała: 7% - dotyczy nabycia w drodze zasiedzenia, 20% - ma charakter sankcyjny, jeżeli dochodzi do wtórnego powstania zobowiązania podatkowego, tylko w wypadku powołania się na fakt darowizny przed organem podatkowym.

Podatek płatny jest w ciągu 14 dni. Podatnik ma obowiązek złożyć zeznanie o nabyciu określonych rzeczy lub praw w przeciągu miesiąca od zaistnienia faktu. Gdy darowizna jest dokonywana w formie aktu notarialnego, notariusz jest płatnikiem tego podatku.

Podatek od towarów i usług – VAT.

Podatek VAT jest podatkiem typu obrotowego od tzw. obrotu zawodowego. Ma on obciążać tzw. obrót profesjonalny. Jeżeli określony podmiot sprzedaje towary, świadczy usługi, ale czyni to zawodowo (sklep, firma usługowa, producent) to powinien płacić podatek obrotowy w postaci podatku od towarów i usług.

VAT – value-added tax (podatek od wartości dodanej)

Podatek typu obrotowego obciąża każdą transakcję. Wartość transakcji jest podstawą wymiaru podatku typu obrotowego.

Cechą podatku obrotowego jest jego przerzucalność. Oznacza ona przerzucenie na inny podmiot ciężaru ekonomicznego danego podatku. Podatnik obciąża tym podatkiem inny podmiot.

Podatek od towarów i usług jest podatkiem wielofazowym od obrotu netto.

Podatki obrotowe mogą występować w 3 postaciach:

1. Jednofazowy np. akcyza,

2. Wielofazowy od obrotu brutto np. podatek kaskadowy,

3. Wielofazowy od obrotu netto

Fazowość obrotu – ilość obrotu danego towaru.

Podatek jednofazowy polega na tym, że ustawodawca wybiera sobie którąś fazę obrotu (najczęściej pierwszą albo ostatnią), wtedy podatek jest naliczany i tkwi w cenie towaru.

Podatek wielofazowy od obrotu brutto polega na tym, że w każdej fazie obrotu naliczany jest podatek. W każdej fazie obrotu, podatek naliczany jest od całego obrotu co skutkuje opodatkowaniem kaskadowym, czyli naliczaniem podatku od podatku.

Opodatkowanie wielofazowe od obrotów netto polega na tym, że:

1. Opodatkowana jest każda faza obrotu,

2. W każdej fazie obrotu opodatkowana jest tylko marża, czyli tzw. wartość dodana przez podatnika.

Zobowiązanie oblicza się jako całość podatku należnego minus podatek zapłacony we wcześniejszych fazach obrotu.

Efekt opodatkowania wartości dodanej: różnica między podatkiem należnym a naliczonym.

Podatek należny – podatek obliczony od ceny i doliczony do ceny sprzedaży przez danego podatnika.

Podatek naliczony – podatek jaki podatnik zapłacił w cenie nabywanego towaru lub usługi.

Podatek od towarów i usług (VAT) jest podatkiem podlegającym harmonizacji w ramach UE. Podstawą jest dyrektywa o numerze 2006/112/WE z 28.11.2006r. Ta dyrektywa przewiduje wszelkie elementy konstrukcji podatku VAT, państwa członkowskie nie mają możliwości na zbyt wiele odstępstw.

Polska ustawa jest z 11 marca 2004r. Od kwietnia 2011r. zmiany były dość istotne.

VAT jest podatkiem rzeczowym (realnym), jest definiowany przez pryzmat przedmiotu opodatkowania a nie przez podatnika. Znaczenie ma co jest opodatkowane, a nie kto tej czynności dokonuje.

Przedmiotem podatku VAT jest odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.

Towary – (art. 2 pkt 6) Towarem są rzeczy, części rzeczy i wszelkie postacie energii.

Dostawa towarów – przez dostawę rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel.

Istotą dostawy jest przeniesienie ekonomicznego władztwa nad rzeczą, a nie władztwa prawnego.

Za dostawę towarów uważa się również np. umowy leasingu kapitałowego, czyli leasingobiorca staje się właścicielem w momencie przeniesienia własności.

Przy leasingu kapitałowym VAT jest płacony na początku umowy.

Przy leasingu operacyjnym VAT jest doliczany do każdej z rat.

Art. 7 ust. 2 na równi z dostawą należy traktować nieodpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa podatnika.

Jeżeli w stosunku do tych towarów przysługiwało podatnikowi prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.,

Odpłatne świadczenie usług: