LASEROTERAPIA

1. Laseroterapia - grupa zabiegów terapeutycznych, w których stosuje się lasery medyczne. Polega na emisji fotonu wymuszającego emisję wielu fotonów monoenergetycznych, w wyniku czego następuje wzmocnienie światła (laser).

2. Biostymulacja laserowa - oddziaływanie promieniowania laserowego małej mocy wpływając na aktywność komórek i tkanek

3. Budowa lasera:

• Ośrodek laserowy (gaz, ciecz, ciało stałe, półprzewodnik)

• Układ pompujący (źródło energii wzbudzenia - termiczne, elektryczne, radioaktywne, chemiczne)

• Komory rezonatora optycznego (kierunkowość emisji promieniowania)

• Działanie:

  • Wzbudzenie atomów ośrodka laserowego w wyniku dostarczonej energii (przewaga atomów wzbudzonych)

  • Stymulowanie emisji dalszych fotonów monoenergetycznych

  • Emisja promieniowania laserowego (wystarczająco intensywna wiązka)

4. Cechy charakterystyczne światła laserowego:

• Monochromatyczność - jednobarwność promieniowania (ta sama długość fali)

• Spójność - ta sama faza przestrzenna i czasowa światła laserowego

• Równoległość - mała rozbieżność kątowa ( minimalna zmiana rozmiaru)

• Intensywność - moc zawarta w wąskiej wiązce

5. Inne cechy promieniowania laserowego:

• Ulega odbiciu, transmisji, załamaniu, absorpcji (jak każda fala elektromagnetyczna)

• Nigdy nie występuje naturalnie

• Prawo Grotthusa - Drapera

• Efekt systemowy - zmiany charakterystyczne dla promieniowania laserowego w miejscach odległych od obszaru zabiegu (za sprawą UN)

• Teoria ostatniego fotonu( wg Cliento) - pojedynczy foton docierający do odległych komórek organizmu może wywołać łańcuch reakcji biochemicznych

• Efektywność zależy od:

• Skuteczności absorpcji

• Głębokości penetracji (ok. 1cm)

• Określonej długości fal w poszczególnych tkankach

6. Efekty biologiczne:

• Mała moc:

• Zmiany metabolizmu komórki (wzrost syntezy ATP, zwiększanie ilości DNA i RNA, nasilona biosynteza białek

• Efekt przeciwbólowy, przeciwzapalny, przeciwobrzękowy

• Przyspiesza zrost kostny

• Pobudza do syntezy miocyty

• Duża moc:

• Koagulacja i odparowanie tkanek

• Pierwotne:

• Biochemiczne

• Bioelektryczne

• Bioenergetyczne

• Wtórne:

• Przeciwbólowe

• Przeciwzapalne

• Biostymulacyjne

7. Parametry promieniowania laserowego:

• Moc:[mW] (szybkość przesyłania energii)

• lasery dużej mocy (>500 mW)

• lasery średniej mocy ( 7-500 mW)

• lasery małej mocy ( 1-6 mW)

• Długość fali: [nm]

• nadfiolet ( <400 nm)

• pasmo widzialne ( 400-780 nm)

• podczerwień ( >780 nm)

• Rodzaj ośrodka laserowego:

• gazowe

• cieczowe

• na ciałach stałych

• półprzewodnikowe

• Energia [J]

• Czasu zabiegu [s]

• Głębokość powierzchniowa energii [J/cm²]

• Częstotliwość impulsów [Hz]

• Czas trwania impulsów [ns]

• Rodzaj pracy:

• Praca ciągła (CW)

• Praca impulsowa (PW)

8. Ćwiczenia:

• Pochodne miar:

1W = 1000mW

1mW = 10^-3W

1nm = 10^-9 m

1ns = 10^-9 s

1kHz = 10³ Hz

• Przykłady:

• P_a = ? ( P_i = 30W ; T_i = 200ns ; f = 5kHz )

P_a = 3×10¹W × 2×10^-7s × 5×10³Hz

P_a = 30×10^-3W

P_a = 30mW

• P_a = ? ( P_i = 70W ; T_i = 100ns ; f = 1kHz )

P_a = 7×10¹W × 1×10^-7s × 1×10³Hz

P_a = 7×10^-3W

P_a = 7mW

9. Działanie biologiczne LLLT:

• Zwiększenie syntezy kolagenu, białek i RNA

• Zmiany w potencjale błon komórkowych

• Zmiany w przewodzeniu nerwów i czynności komórek nerwowych

• Zmiany w wydzielaniu neuroprzekaźników

• Wzrost aktywności enzymów

• Wzrost aktywności pompy Na⁺/K⁺

• Przyspieszenie wymiany elektronowej między komórką, a otoczeniem

• Usprawnienie dysocjacji Hb oraz transportu tlenu

• Zwiększenie syntezy ATP, endorfin, prostaglandyn

• Zwiększenie fagocytozy

• Pobudzenie procesów osteosyntezy

• Zwiększenie unaczynienia tkanek oraz odpływu limfy

• Zwiększenie komórkowych procesów metabolicznych

• Przyspieszenie odpowiedzi immunologicznej

10. Absorpcja promieniowania laserowego w podstawowych fotoreceptorach tkankowych:

• Przenikanie zależy od długości fali oraz składu chemicznego i budowy tkanek

• Woda absorbuje fale "<400nm i >1000 nm"

• W laseroterapii niskoenergetycznej wykorzystuje się fale 550-950nm (tzw. okienko optyczne - reszta pochłania przez powierzchnię skóry)

11. Prawo Lamberta-Beera:

• opisuje pochłanianie promieniowania elektromagnetycznego przy przechodzeniu przez częściowo absorbujący i rozpraszający ośrodek.

• "absorbancja jest wprost proporcjonalna do stężenia  i grubości warstwy roztworu, przez który przechodzi promieniowanie"

• Parametry:

• I_o - moc promieniowania padającego

• I - natężenie promieniowania w tkance o głębokości d

• d - grubość warstwy ośrodka

• µ - współczynnik absorbancji

• w leczeniu zmian chorobowych lub płytko położonych stosujemy promieniowanie o długości fali : 630nm i 670 nm

• w terapii zmian chorobowych położonych głębiej stosujemy promieniowanie podczerwone o długości fali: 810, 820, 830, 904nm

12. Prawo Arndta-Schultza-Oshiro:

• najskuteczniejsze działanie: 2-12 J/cm²

• dobierając dawkę uwzględniamy:

• wiek

• typ schorzenia

• obecny stan (ostry,przewlekły)

• głębokość tkanek zmienionych chorobowych

13. Wskazania do LLLT:

• stany zapalne tkanek miękkich w przebiegu chorób reumatycznych

• zapalenia powięzi, więzadeł, ścięgien, kaletek stawowych

• zespoły przeciążeniowe mięśni, tkanek okołostawowych

• złamania kości i ich utrudniony zrost

• rany (owrzodzenia, odleżyny, oparzenia)

• przeszczepy skóry

• choroby zwyrodnieniowe stawów (np. ZZSK)

• zespoły bólowe

• nerwobóle

• choroby skóry i przyzębia

• trądzik pospolity

14. Przeciwskazania do LLLT:

• bezwzględne:

• nowotwory

• gruźlica

• leki światło uczulające

• choroby bakteryjne i gorączkowe

• nadczynność gruczołów

• niewyrównana cukrzyca

• względne:

• ciąża, miesiączka

• wszczepiony rozrusznik serca

• padaczka

• uczulenie na światło

• mastopatia włóknista sutka