Biostymulacja promieniowaniem laserowym
Co to jest?
Laser -akronim słów:(ang.light amplifiction by stimulated emission of radiation), który oznacza „wzmocnienie światła przez stymulowaną emisję promieniowania”.
Cechy światła laserowego.
1.Monochromatyczność.
2.Spójność przestrzenna- między dwoma dowolnymi punktami przekroju poprzecznego, z tego faktu wynika występowanie takiej samej częstotliwości, fazy i kierunku.
Spójność wiązki stwarza możliwość uzyskania:
Bardzo dużej gęstości mocy na bardzo małych powierzchniach
Precyzyjnego zaprogramowania gęstości energii i głębokości absorpcji fali świetlnej.
Promieniowanie laserowe jest emitowane w postaci bardzo małej rozbieżnej wiązki, tzn., że oddalając się od miejsca źródła promieniowania średnica wiązki nie ulega zmianie.
Promieniowanie laserowe jest monochromatyczne, tzn., że wiązka laserowa jest jednobarwna, o jednej długości fali, charakterystycznej dla każdej sondy laserowej.
3.Równoległość- cecha ta wynika bezpośrednio z mechanizmu powstawania promieniowania laserowego i polega na kolimacji promieni tworzących wiązkę. Laser jako źródło emituje wiązkę już równoległą. Dzieje się tak dzięki ukierunkowaniu emisji i selektywnemu działaniu rezonatora optycznego.
4.Intensywność- wynika ona z wymienionych cech promieniowania laserowego oraz możliwość wytwarzania impulsu promieniowania o bardzo krótkim czasie trwania, nawet do ułamków femtosekundy.
Podział laserów.
Kryteria:
Długości emitowanej fali (UV, obszar widzialny,podczerwień)
Mocy (wysokoenergetyczne-chirurgia,średnioenergetyczne-diagnostyka i terapia nowotworów,niskoenergetyczne-tzw.lasery biostymulacyjne)
Modulacji pracy (emisja ciągła i impulsowa)
Rodzaju ośrodka czynnego(stały,ciekły,gazowy,półprzewodnikowy
Ad1. Ze względu na długość fali.
-Długość oraz częstotliwość i wielkość kwantów emitowanego promieniowania laserowego jest stała dla danego lasera.
-Od długość fali promieniowania. zależy zdolność przenikania, absorpcji w różnych substancjach. Do biostymulacji używa się laserów emitujących PEM. Z zakresu czerwieni i podczerwieni.
Ad.2. Ze względu na moc.
Moc jest niezmienna cecha emisji każdego lasera. Lasery terapeutyczne generują pem albo w sposób ciągły albo impulsowy. Dawkowanie mocy w laserach impulsowych rozwiązano w ten sposób im ilość impulsów ( częstotliwość) jest większa tym większa jest moc średnia emisji impulsowej.
Ad. 3. Ze względu na rodzaj emisji.
*ciągłe- Emisja ciągła występuje z jednakowa mocą od włączenia do wyłączenia lasera
*impulsowe- Emisja impulsowa polega na wyzwalaniu pojedynczych impulsów lub serii. Częstotliwość w seriach może być stała lub regulowana
Działanie biologiczne promieniowania laserowego
Na poziomie tkankowym:
Poprawa mikrokrążenia i rozszerzenie naczyń limfatycznych
Pobudzenie aktywności ukł.nerwowego
Działanie immunomodulacyjne
Działanie hipokoagulacyjne (antyzakrzepowe)
Wzrost stężenia hormonów,kinin i autokoidów
Pobudzenie angiogenezy
Działanie analgetyczne
Na poziomie komórkowym:
Przyśpieszenie wymiany elektrolitowej między komórką a jej otoczeniem
Wzrost aktywności mitotycznej
Działanie antymutagenne
Zmiany struktury ciekłokrystalicznej bl.biologicznych
Wzrost aktywności enzymów oraz zwiększenie syntezy ATP i DNA
Zmiany czynnościowe i strukuralne w fibroblastach-przyśpieszenie procesów gojenia
Na poziomie subkomórkowym
Pochłanianie ściśle określonych dł.fal elektrom.poprzez składniki łańcucha oddechowego-pobudzenie metbolizmu komórkowego
Wskazania
Narządu ruchu(choroby zwyrodnieniowe oraz stany zwyrodnieniowe stawów , zespoły przeciążeniowe ,uszkodzenia oraz opóźniony zrost kostny)
Skóry (infekcje bakteryjne skóry, owrzodzenia podudzi, łuszczyca, trądzik pospolity, łysienie plackowate, oraz liszaj)
Naczyń żylnych i limfatycznych(zespół pozakrzepowy i obrzęki limfatyczne)
Układu krążenia (choroba niedokrwienna serca miażdżyca zarostowa tętnic)
Przewodu pokarmowego(choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy)
P/ wskazania
Nowotwory
Ciąża
Choroby z podwyższoną gorączką
Nadczynność gruczołów dokrewnych
Metodyka
Wykonywanie zabiegów laserowych wymaga przestrzegania określonych przepisami czynności i środków, zabezpieczających personel i osobę poddawaną zabiegowi przed szkodliwym wpływem promieniowania
Najważniejszym środkiem ochronnym jest zabezpieczenie oczu wykonującej zabieg laserowy specjalnymi okularami pochłaniającymi promieniowanie.
1.Zabiegi kontaktowe i bezkontaktowe
Metodę kontaktową stosuje się tylko na skórze nie uszkodzonej. Głowica dotyka skóry, lekko lub z łagodnym uciskiem, można też stosować ucisk przerywany Stosując tą metodę należy przygotować skórę przed zabiegiem, przecierając ja spirytusem 70% i zdezynfekować głowice po zabiegu
Metodę bezkontaktową stosuje się w przypadkach ze skórą zmieniona chorobowo. Należy przesuwać głowice tuż nad polem zabiegowym pamiętając o tym że warstwa powietrza oddzielająca ja od tkanek nie powinna być większa niż 5 mm., gdyż im jest grubsza tym większe są straty energii promieniowania
2.Zabiegi labilne i stabilne
Zabiegi głowica ruchoma ( labilne) są nazywane skanowaniem lub przemiataniem. Głowice przesuwa się płynnym okrężnym lub falistym ruchem z szybkością około 1cm/s. Zakłada się, że promieniowanie powinno być rozłożone równomiernie, jak najbliżej procesu chorobowego. Zabiegi głowica ustalona w jednym punkcie (stabilne) są nazywane technika punktowa. Wybiera się jeden lub więcej punktów, które wydają się najbardziej odpowiednie do wygaszania procesu chorobowego, mogą to być punkty spustowe, ewentualnie akupunkturowe. Kieruje się na nie odpowiednia dawkę promieniowania, przyjmując że znajdzie ono drogę do tkanek chorych. Dawkę oblicza się w J na punkt. Dzięki temu technika punktowa zyskuje popularność ale jej skuteczność w stosunku do skaningu może być mniejsza
Dawkowanie
Skuteczność zab. Zależy od wielkości wyemitowanej tzw. Przeliczeniowej dawki E laserowej.
Dawka [J/cm2]
średnia moc[mw]
Czas zabiegu[s]
Powirzchnia pola zab.[cm2]
Pśr(W)xt(s)
Gęstość mocy J/cm2=powierz.naświet.(cm2)