Reakcje chemiczne - procesy polegające na rozrywaniu i powstawaniu wiązań chemicznych.
Reakcje syntezy – czyli łączenie się substancji możemy zapisać schematycznie jako:
A + B = AB, np. S + O2 = SO2
Reakcje analizy – czyli rozpad substancji na prostsze elementy, reakcja przeciwna do reakcji syntezy: AB = A + B, np. MgCO3 = MgO + CO2
Reakcje wymiany pojedynczej – przebiega zgodnie ze schematem: A + BC = AC + B, np. Zn + 2HCl = ZnCl2 + H2
Reakcje wymiany podwójnej – możemy zapisać jako: AB + CD = AC + BD, np. 2NaOH + H2SO4 = Na2SO4 + 2H2O
Stała równowagi – współczynnik opisujący stan równowagi odwracalnych reakcji chemicznych. mA + nB ⇌ pC + qD
Wzór na stała równowagi:
Amfoteryczność – zdolność związku chemicznego do reakcji z kwasami i zarazem zasadami.
Wodorotlenki amfoteryczne: Be(OH)2, Zn(OH)2, Pb(OH)2, Sn(OH)2, Al(OH)3, Sb(OH)3
Cementacja - Wypieranie z roztworu jonów jednego metalu przez drugi. Mniej szlachetny wypiera bardziej szlachetny. Np. Zn0 +Cu2+ = Cu0 + Zn2+
Dysocjacja elektrolityczna - proces rozpadu cząsteczek związków chemicznych na jony pod wpływem rozpuszczalnika. AgCl –H2O–> Ag+ + Cl-
Iloczyn rozpuszczalności – iloczyn odpowiednich potęg stężeń jonów znajdujących się w nasyconym roztworze elektrolitu. LAB = CA * CB L = CAg+ * CCl-
Roztwór nasycony - roztwór, w którym w określonych warunkach (ciśnienie, temperatura) nie można rozpuścić już więcej substancji.
Roztwarzanie – zjawisko chemiczne polegające na przechodzeniu substancji stałej do roztworu, połączone z reakcją tej substancji z rozpuszczalnikiem.
Przekroczenie iloczynu rozpuszczalności? Strąca się osad.
Korozja – proces niszczenia materiału pod wpływem otaczającego środowiska.
Korozja chemiczna – korozja metali w podwyższonych i wysokich temperaturach w obecności różnorodnych gazowych środowisk utleniających.
Korozja elektrochemiczna – niszczenie metali w środowiskach elektrolitycznych, w których zachodzą reakcje na granicy faz: metal – roztwór elektrolitu prowadzące do wytwarzania ogniw.
Pasywacja – proces, w którym substancja aktywna chemicznie w danym środowisku wytwarza na swojej powierzchni powłokę pasywną. Chrom, nikiel, molibden, tytan, glin, żelazo.
Szereg napięciowy metali - zestawienie pierwiastków chemicznych o właściwościach metalicznych, według ich potencjału standardowego E0. Elektroda wodorowa = 0.
Elektroliza - wymuszony przepływem prądu stałego, proces rozkładu substancji złożonej na proste. Do ujemnej katody dążą dodatnie kationy, które na powierzchni katody ulegają redukcji. Do dodatniej anody dążą ujemne aniony, które na powierzchni anody ulegają utlenieniu.
I prawo Faradaya - masy substancji wydzielonych na elektrodach podczas elektrolizy są proporcjonalne do ładunku elektrycznego, który przepłynął przez elektrolit: m = Q·k = I·t·k
Ogniwo galwaniczne – układ złożony z dwóch elektrod zanurzonych w elektrolicie (dwa półogniwa). W którym umowny kierunek prądu w obwodzie zewnętrznym biegnie od metalu o wyższym potencjale do metalu o potencjale niższym.
SEM = EK – EA= potencjał katodowy – potencjał anodowy
Hydroliza - reakcja podwójnej wymiany (często odwracalna), która przebiega między wodą i rozpuszczoną w niej substancją. W jej wyniku powstają nowe związki chemiczne. Reakcją odwrotną do reakcji hydrolizy jest reakcja zobojętnienia.
Sole ulegające reakcje hydrolizy: Sól słabej zasady i mocnego kwasu, Sól mocnej zasady i słabego kwasu, Sól słabej zasady i słabego kwasu.
Ogniwo Daniella – ogniwo galwaniczne, w którym jedno półogniwo stanowi
elektroda Zn zanurzona w wodnym roztworze ZnSO4, a drugie elektroda Cu
zanurzona w wodnym roztworze CuSO4. SEM ogniwa wynosi około 1,1 V.
Indykatory: Oranż metylowy pH<7 – czerwony, pH=7 – pomarańczowy, pH>7 – żółty.
Fenoloftaleina pH<7 – bezbarwny, pH>7 – różowy.