8.10.2013
Otoczenie społeczne bibliotek. Zagadnienia:
1. System biblioteczny w Polsce
2. Status i rola biblioteki w otoczeniu społecznym
3. Otoczenie społeczne biblioteki
4. Otoczenie wewnętrze
5. Otoczenie zewnętrzne bliższe
6. Otoczenie zewnętrzne dalsze
7. Monitoring i badanie otoczenia bibliotek
8. Komunikacja biblioteki z otoczeniem. Marketing partnerski i public relations.
Terminologia okołobiblioteczna:
Czytelnik, odbiorca, użytkownik - szeroko rozumiany klient.
Zadania bibliotek - odnoszą się do podstawowych czynności bibliotecznych. Zadaniem każdej biblioteki jest gromadzenie, opracowanie, ochrona, udostępnienie treści dla użytkowników.
Funkcje bibliotek - odnoszą się do skutków działalności: funkcja informacyjna, edukacyjna, wychowawcza (w przypadku bibliotek szkolnych), instrukcyjno-metodyczna, kulturalna.
Działalność informacyjna, naukowo-badawcza, bibliograficzna, dokumentacyjna, wydawnicza, wystawiennicza, popularyzatorska, edukacyjna itd. itp. Akcje, podejmowane przez bibliotekę, przedsięwzięcia i inwestycje.
Rodzaje bibliotek:
Fachowe, zakładowe, specjalne, kościelne, naukowe, parafialne, młodzieżowe, regionalne, prywatne, instytucjonalne, prezencyjne (zbiory udostępniane wyłącznie na miejscu), wypożyczające, wędrowne. I, klasycznie rozumiane, inne.
W Ustawie o bibliotekach (27 czerwiec 1997) wymienione są:
- naukowe
- publiczne
- szkolne i pedagogiczne
- fachowe i zakładowe
- biblioteki obsługujące specjalne grupy użytkowników: szpitalne, zakładowe, więzienne, dla niewidomych, wojskowe
Sieć biblioteczna - np. sieć bibliotek publiczny. Występuje rzędowość strukturalna, zwykle wyjaśniana podziałem administracyjnym (biblioteki wojewódzkie, powiatowe, gminne oraz ich filie).
Egzemplarz obowiązkowy - każdy wydawca ma obowiązek bezpłatnego przekazania BN oraz BJ dwóch egzemplarzy publikacji (książkowej, ale również elektronicznej).
Obowiązkiem BN jest m.in. opracowywanie bibliografii narodowej.
Narodowy zasób biblioteczny: zasoby BN i BJ. Stanowi element dziedzictwa kulturowego Polski.
Klinika Papieru - warsztat odkwaszania papieru.
TEZY
1. Biblioteki nie działają w próżni. Funkcjonują w złożonym i zmiennym otoczeniu społecznym.
Biblioteki pracują, zbierając i opracowując zbiory, w celu udostępnienia ich gronom odbiorców. Zmienność otoczenia sprowadza na biblioteki wymóg przystosowywania się. Przykładem są tu zmiany technologiczne oraz prawne, wyposażenie bibliotek, sposoby komunikacji i informowania odbiorców o działalności, prowadzonej przez bibliotekę. Biblioteka nie może traktować swego otoczenia jako konstansu.
2. Otoczenie społeczne wpływa bezpośrednio lub pośrednio na działalność bibliotek.
Np. zmiany w polityce ekonomicznej (podniesienie podatku VAT) wpływa na budżet biblioteki. Wpływ pośredni jest bardziej długofalowy, np. zmiany w systemie społeczno-kulturowym, kwestie aktywności czytelniczej danego kraju.
3. Monitoring otoczenia społecznego jest warunkiem skutecznego zarządzania biblioteką.
Rozumie samo przez, kurza morda, się.
4. Komunikowanie z otoczeniem jest częścią marketingu i PR.
Marketing jest działaniem nastawionym na zwielokrotnienie korzyści danej instytucji poprzez zwiększenie satysfakcji użytkownika. PR jest komunikacją z całym otoczeniem społecznym, głównie w celach wizerunkowych.
Analiza otoczenia społecznego biblioteki stanowi podstawę:
- komunikacji z otoczeniem
- zarządzania (strategicznego)
- marketingu partnerskiego
- PR