ASPEKTY LICZB NATURANYCH

Często zdarza się, że dzieci rozpoczynające swoją naukę w szkole, potrafią liczyć w zakresie 10 lub dalszym, jednak niejednokrotnie nie rozumieją one pojęcia liczby. Rolą nauczyciela w tej sytuacji jest kształtowanie u dziecka pojęcia liczby naturalnej.

Liczbę należy rozpatrywać w określonych aspektach:

- kardynalnym

- porządkowym

- miarowym

- operatorowym

- wartościowym

- kodowym

- językowo symbolicznym

Aspekt kardynalny – określa liczebność zbioru tzn. ile elementów znajduje się w danym zbiorze. Liczba w tym aspekcie jest wspólną cechą zbiorów równolicznych. Odpowiada na pytanie „ILE?”. Na określenie liczby w aspekcie kardynalnym używamy liczebników głównych.

Np. 5 jabłek, 8 kredek

Przykładowe ćwiczenia:

- Na stole leży 9 kasztanów. Policz ile ich jest?

- Włóż do pojemnika 5 guzików. Połóż obok niego kartonik z odpowiednią cyfrą.

- Namaluj 6 balonów.

Aspekt porządkowy – liczba w aspekcie porządkowym określa który z kolei element uporządkowanego zbioru właśnie rozpatrujemy, czyli miejsce danego elementu w takim zbiorze.

Odpowiada na pytanie „KTÓRY Z KOLEI?” Liczbę w aspekcie porządkowym określają liczebniki porządkowe .

Np. Drugi na mecie, piąty w kolejce, trzeci od lewej strony

Przykładowe ćwiczenia:

- Stań na czwartym schodku.

- Pomaluj piąty lizak w rzędzie licząc od prawej strony.

- W drugiej doniczce zasadź dwa kwiatki.

Aspekt miarowy – liczba w tym aspekcie określa ile razy w danej wielkości mieści się wielkość jednostkowa, czyli inaczej określa miarę wielkości ciągłej przy ustalonej jednostce. Do wielkości ciągłych należą: pole, masa, długość, objętość, czas, temperatura.

Np. 2 metry, 1 kg, pięć długości ołówka

Przykładowe ćwiczenia:

- Zmierz długość swojej ręki przy pomocy ołówka.

- Zważ na wadze paczkę cukierków i odczytaj wynik.

- Odczytaj temperaturę z termometru.

Aspekt operatorowy – liczba w tym aspekcie to efekt porównania dwóch stanów (w różnych chwilach) tego samego obiektu, lub efekt porównania stanów dwóch różnych obiektów (w tej samej chwili).

Np. O 10 cm wyższy, o 5 lat starszy.

Przykładowe ćwiczenie:

- O ile cm jest dłuższy czerwony patyczek od białego?

- Kasia ma 3 lata a Paweł 7. O ile starszy jest Paweł od Kasi?

Aspekt wartościowy – o tym aspekcie liczby mówimy gdy przypisujemy czemuś UMOWNĄ WARTOŚĆ.

Np. 5 złotych, 4 z matematyki ( pieniądze, stopnie szkolne itp.)

Aspekt kodowy – liczba w aspekcie kodowym zawiera informacje zakodowane za pomocą ciągu cyfr.

Np. PESEL, nr telefonu 112, autobus nr 152.

Aspekt językowo-symboliczny – mówimy o nim gdy liczbę zapisuje się w określonym systemie znaków

Np. siedem, 7, VII.