Co to jest wyobraźnia socjologiczna ?
Wyobraźnia socjologiczna- umiejętność patrzenia na ludzkie zachowanie i postawy w kontekście czynników społecznych, które je kształtują ( C. Wright Mills )
Wpływ kontekstu społecznego na postawy i zachowanie
W jaki sposób pozycja społeczna wpływa na decyzję dotyczącą dokonania aborcji ?
Społeczeństwo ma głęboki wpływ na nasze życie, którego my sami (szczególnie pod wpływem emocji ) nie zauważamy.
Zazwyczaj nie zdajemy sobie sprawy, jak duże znaczenie ma nasze „położenie społeczne” (tzn. wiek, rasa, miejsce zamieszkania, stan cywilny i.t.p.) a także socjalizacja i czasy, w których żyjemy.
W jaki sposób położenie społeczna wpływa na decyzję dotyczącą dokonania aborcji ?
Najczęściej aborcji dokonują ( w USA - bo cały tekst dotyczy tego kraju ) białe, niezamężne kobiety w wieku 20-24 lata pochodzące z Południa.
A jak na postawy wobec aborcji ?
Całkowicie legalną aborcję popiera więcej kobiet niż mężczyzn. Osoby te najczęściej są białe, w wieku 50-64 lata, wykształcone, zamożne, mieszkające w miastach i popierające demokratów. Opinię: aborcja powinna być legalna pod pewnymi warunkami wyraża 57% obywateli USA. Są to w większości mężczyźni. Dominują tu osoby starsze ( szczególnie powyżej 65 lat ), ze wszystkich ras i opcji polit., o średnim wykształceniu i dochodzie, pochodzące gł. Z terenów podmiejskich lub wsi. Całkowicie przeciw aborcji jest 18% ludzi, gł. mężczyźni. Są to zazwyczaj osoby nie- białe w wieku 18-29 lat, z niskim wykształceniem (ukończone liceum lub niżej ), z niskim dochodem, mieszkające na wsi, pochodzące z Południa i głosujące na republikanów.
Co to jest problem społeczny ? Obiektywne warunki i subiektywne przekonania.
Problem społeczny to przedmiot negatywnej oceny, któremu towarzyszą żądania zmian i zorganizowane akcje społeczne. To aspekt społeczeństwa, co do którego ludzie są przekonani, że można i należy go zmienić.
Przy definiowaniu p. społ. możemy brać pod uwagę :
obiektywne warunki - dają się zmierzyć, w przypadku aborcji będzie to np. ilość przypadków aborcji w danym regionie, wiek i pochodzenie kobiet, które poddały się aborcji itd.
subiektywne przekonania - wyrażane przez znaczną liczbę ludzi lub pewną liczbę znacznych ludzi - np. czy aborcja jest postrzegana jako niepodważalne prawo kobiety czy morderstwo
Dynamika problemów społecznych - problemy społ. zmieniają się w czasie
Relatywizm problemów społecznych
To, co dla jednych jest rozwiązaniem problemu społ., dla innych samo w sobie jest problemem społ. Ten relatywizm dobrze widać w języku, jakim definiujemy daną sytuację
( dziecko nienarodzone - płód itp. ).
Cztery stadia problemu społecznego
definiowanie problemu, wyłonienie się liderów, początek organizowania się wokół problemu
wykształcenie się oficjalnych stanowisk
reakcja na oficjalne stanowiska - może zmienić definicję problemu społ.
rozwinięcie alternatywnych strategii
Te stadia są oczywiście płynne.
alternatywne strategie - każde ze stronnictw rozwija w swoim gronie odmienne sposoby reakcji na dany problem społ. - mniej lub bardziej radykalne- i tak np. w grupie ludzi o postawie pro-life może to być np. pomoc materialna kobietom, które ze względów ekon. rozważają możliwość aborcji albo oblewanie klinik aborcyjnych krwią
Metody badania problemów społecznych
To temat znany z MTBS i chyba nie aż tak ważny w tym przypadku. Jednak skoro było w tekście, to proszę bardzo:
Badania przypadku ( dotyczy tylko danej grupy, nie można uogólniać wniosków na inne grupy )
Sondaż - wnioskujemy na podstawie próby reprezentatywnej
Eksperyment
Badania terenowe - np. obserwacja uczestnicząca
4 metody zbierania informacji:
wywiad
ankieta
dokumenty
obserwacja
Podstawowe zasady badań socjologicznych:
stosować metody naukowe
nie wydawać sądów na podstawie emocji lub wyznawanych przez siebie wartości
nie zapominać o wyobraźni socjologicznej
Zastosowanie różnych metod i technik może dać różne rezultaty i poszerzyć perspektywy.
Celem jest oczywiście dążenie do obiektywizmu, ale nie jest to łatwe - chociażby ze względu na konieczność ustalenia neutralnego języka.
Rola socjologii przy określaniu problemów społecznych.
Socjologia a problemy społeczne:
może badać obiektywne procesy i przekonania
socjolodzy są w stanie umieścić problemy społ. w kontekście społ.
potrafią wyróżnić różne sposoby interwencji w przypadku problemów społ.
potrafią ocenić różne polityki społ.
A może socjolodzy wcale nie są potrzebni przy określaniu problemów społ. - może wystarczy tylko zdrowy rozsądek ?
Często przyczyny danego zjawiska wydają się oczywiste. Jednak zdroworozsądkowe podejście może nas doprowadzić do błędnej oceny sytuacji.
Przykład: Powszechne jest przekonanie, że kobiety decydujące się na aborcję uważają ją za ostateczność i/lub nie mają dostatecznej wiedzy na temat antykoncepcji. Ale:
W Rosji do tej pory aborcja jest traktowana jako metoda regulacji urodzeń ( a więc nie jako ostateczność )
Nie jest prawdą, że niechciane ciąże i związane z nimi aborcje są wynikiem niewiedzy dotyczącej antykoncepcji - czasem jest to niechęć do stosowania antykoncepcji jako burzącej intymność lub chęć zrobienia dorosłym na złość.
Zaangażowanie czy brak uwikłania w wartości ?
Czy socjolodzy powinni zajmować stanowiska w sprawach problemów społ. ?
Definiować problemy społ. ? Używać swojego autorytetu do poparcia jednaj ze stron ?
Większość nurtów stoi na stanowisku, że socjologia ( w przeciwieństwie do polityki społ. ) nie ma prawa wydawać sądów moralnych , ale czy socjolodzy są w stanie „zapomnieć” o swoich poglądach, być całkowicie obiektywnymi ?
Są też stanowiska przeciwne ( np. marksizm ) uznające, że obowiązkiem socjologów jest deklarowanie swoich poglądów i przemiana społeczeństwa.