PRAWO RZYMSKIE 22.11.2010
Warunki niewłaściwe:
Konieczne (określone terminy);
Niewłaściwe (fizycznie i prawnie niemożliwe);
Conditio iuris (warunek przepisany przez prawo);
Actus legitini (czynności do których prawo rzymskie nie pozwalało dodawać warunku i terminu);
Nabycie prawa drogą czynności prawnej:
Pochodne – występuje osoba, przenosząca na nas prawa; reguluje nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet - nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw, aniżeli sam posiada;
Pierwotne
PRAWO RODZINNE
Prawo rzymskie poprzez prawo rzymskie rozumie: prawo władzy w rodzinie, prawo opiekuńcze, jak również prawo małżeńskie. W systematyce prawa rzymskiego Gaius stawia je jako persona – prawo osobowe. W naszej współczesnej systematyce prawo rodzinne wydzielono z prawa cywilnego.
WŁADZA W RODZINIE
Patrias potestas
Filus
Naturalis
Adoptio
Adrogatio
Legitimatio
Filia
Naturalis
Adoptio
Adrogatio
Legitimatio
Nepos (fili)
Manus
Uxor
Uxor fili
Domenica potestas
Servi
Mancipium
Personae in mancipio
WŁADZA OJCOWSKA
Ius vitae ac necis – prawo życia i śmierci;
Ius expondendi – prawo porzucenia noworodka;
Ius vendendi – prawo sprzedaży dziecka (w mancipium)
Udzielanie zgody na małżeństwo osoby alieni Iris
SPOSOBY WEJŚCIA POD PATRIA POTESTAS
Naturalis – Mater semper certa Est, pater is est quem nuptiae demonstrant
Prawne
Adoptio
Adoptio sensu strictio
Plena
Minus plena
Adrogatio
Legitimatio
Per subsequens matrimonium
Per rescriptum principis
Per oblationem curiae
PRAWO MAŁŻEŃSKIE
Małżeństwo to zespolenie kobiety i mężczyzny na całe życie, wspólnotą prawa boskiego i ludzkiego. Przesłanki ważności małżeństwa: conubium (prawna zdolność do zawarcia małżeństwa; posiadali ją obywatele rzymscy, czasami przyznawano ja Latynom drogą edyktu), wiek (12 lat dla kobiet, 14 lat dla mężczyzn), zgoda małżeńska (zgodne oświadczenie woli stron do tego, iż chcą zawrzeć małżeństwo; gdy byli oni alieni iuris zwierzchnicy familijni musieli wyrazić zgodę na ich małżeństwo)
Przeszkody małżeńskie zabraniały zawieranie małżeństw między określonymi grupami. Mają one charakter religijny (zakaz bigamii, kazirodztwa), społeczny (zakazane był małżeństwa patrycjuszy i plebejuszy, potem miedzy wyzwoleńcami a wolno urodzonymi) i polityczny (żołnierze pełniący służbę na prowincji i namiestnicy nie mogli zawierać małżeństwa z mieszkankami prowincji).
Conventio in manus
Conffareation
Coemptio
Usus
Osobowe skutki małżeństwa zależą od typu zawartego małżeństwa. W małżeństwie cum manum żona wchodzi do rodziny pod władzę męża lub teścia (jeśli mąż jest alieni iuris).