ONKOLOGIA W3 20.02.2012

„Chłoniaki skóry”

Chłoniaki skóry

- stanowią zróżnicowaną grupę nowotworów komórek limfoidalnych, czyli wywodzących się z limfocytów T lub B, dla których skóra jest narządem pierwotnego rozwoju

- komórki układu chłonnego wywodzą się z hematoidalnej komórki macierzystej (komórki pnia – stem cell), która daje początek liniom granulocytów, erytrocytów, megakariocytów oraz limfocytom T, B, komórkom NK

Komórki układu chłonnego

- limfocyty podlegają przeobrażeniom, nabywają odpowiednie markery powierzchniowe (CD4, CD8), a następnie zasiedlają różne części węzła chłonnego i mogą ulegać mutacjom, w tym także transformacji nowotworowej

Rearanżacja genów receptora TCR

- geny receptorów limfocytów T (TCR – glikoproteina na powierzchni limfocyta T), podobnie jak immunoglobuliny ulegają rearanżacji we wczesnym okresie rozwoju limfocytów odpowiednio T i B, w wyniku czego komórki te uzyskują receptory o unikalnej swoistości dla antygenów

Rearanżacja genów receptora TCR

- geny receptora TCR znajdują się u człowieka odpowiednio: dla łańcuchów alfa i delta – na chromosomie 14q11, dla beta – na chromosomie 7q34, dla gamma – na chromosomie 7p15

- geny TCR są zbiorowiskiem wielu fragmentów genów (loci), co warunkuje możliwość zaistnienia wieku różnorodnych białek TCR, niezbędnych do rozpoznawania antygenów

- rearanżacja (rekombinacja somatyczna) jest procesem przegrupowań w danym locus określonego łańcucha TCR

- badanie rearanżacji genów (np. za pomocą łańcuchowej reakcji polimerów PCR) pozwala na odróżnienie łagodnych rozrostów limfoidalnych od złośliwych oraz stwierdzenie, czy nowotwór wywodzi się z limfocytów B czy T

Chłoniaki 0 definicja

- chłoniaki stanowią nowotworowy odpowiednik prawidłowych komórek limfoidalnych na różnych etapach różnicowania się limfocytów

- komórki nowotworowe chłoniaków wykazują cechy morfologiczne , immunologiczne oraz właściwości molekularne swoich prawidłowych odpowiedników

- identyczne pod względem morfologicznym chłoniaki, występujące w różnych lokalizacjach, stanowią klonalne rozrosty odrębnych, powiązanych z poszczególnymi narządami populacji limfocytów

Pierwotne chłoniaki skóry

- stanowią heterogenną grupę złośliwych klonalnych rozrostów limfocytów linii T (CTCL), B (CB), komórek NK znajdujących się w różnych etapach dojrzewania

- w 75% przypadków pierwotne chłoniaki skóry wywodzą się z limfocytów T

- za pierwotne chłoniaki skóry uważa się procesy, które przez minimum 6 miesięcy od rozpoznania ograniczają się tylko do powłok skórnych i nie stanowią efektu wtórnego…

Rzekome rozrosty limfoidalne – pseudolymphoma

- to grupa chorób przypominających pod względem klinicznym i histologicznym pierwotne chłoniaki skóry

- od chłoniaków różnią się łagodnym przebiegiem i tendencją do samoistnego ustępowania

- dzieli się na idiopatyczne i odczynowe

Rzekome rozrosty limforeticularne

TYPU T

- pasmowaty układ nacieku – idiopatyczny, limfoidalne odczyny polekowe, limfoidalne odczyny po alergenach kontaktowych, Actnic reticuloid, Lymphamatoid papulosis typu B, klonalny CTCPL

- guzkowy układ nacieku – przetrwałe odczyny po ukąszeniach przez owady…

Klasyfikacja WHO

- chłoniaki z komórek T i NK

- ziarniniak grzybiasty (Mycosis Fungoides) (przebieg łagodny)

- zespół Sezary’ego (przebieg agresywny)

- chłoniaki pierwotne skórne z komórek B

- nowotwory wywodzące się z komórek prekursorowych

Pierwotne chłoniaki skóry typu B – etiologia

- etiologia CTCL jest nieznana

- w patogenezie tych nowotworów ważne są: podatność osobnicza, działanie czynników środowiskowych, które powodują mutacje genów, chromosomowe prowadzące do transformacji komórki limfoidalnej w komórkę nowotworową

- zalicza się do nich: ekspozycję na różne związki chemiczne (herbicydy, rozpuszczalniki organiczne), infekcje bakteryjne i wirusowe (EBV, HTLV, borelioza), palenie papierosów, przewlekłą ekspozycję na światło, endogenne defekty immunologiczne

- aberracje chromosomowe mogą prowadzić do wielu różnorodnych zaburzeń w funkcjonowaniu komórek:

- aktywacja protoonkogenów i przekształcanie ich w onkogeny – powodują niekontrolowaną proliferację komórek nowotworowych

- inaktywacja lub utrata genów supresorowych – prowadzi do zwiększenia tempa proliferacji komórek nowotworowych

- inaktywacje genów związanych z procesami apoptozy – przedłuża czas życia komórek nowotworowych

- mutacja genów związanych z procesami naprawy DNA – skutkuje niestabilnością genetyczną komórek i powstawaniem wtórnych mutacji zwiększających zdolności adaptacyjne komórek nowotworowych