KONKURENCJA I KONKURENCYJNOŚĆ - pojęcia
KONKURENCJA - jest to zjawisko charakteryzujące pewne rodzaje relacji między podmiotami, które tym zjawiskiem zostały objęte. Relacje te polegają na konkurowaniu. Aby móc skutecznie konkurować tj. osiągać wyznaczone cele, mimo przeszkód tworzonych przez konkurentów należy być konkurencyjnym.
KONKURENCYJNOŚĆ - to zdolność do długookresowego, efektywnego działania. Podstawowymi elementami konkurencyjności są: efektywność, dynamika oraz elastyczność. Wg Portera konkurencyjność jest to zdolność narodów do tworzenia warunków sprzyjających rozwojowi międzynarodowej konkurencyjności firm działających w ramach poszczególnych krajowych branż i przemysłów.
MODELE KONKURENCJI
Model konkurencji doskonałej
Model konkurencji oligopolistycznej
Model konkurencji monopolistycznej
Czysty monopol
ISTOTA KONKURENCYJNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA
Istotę oceny poziomu konkurencyjności przedsiębiorstwa stanowi porównywanie rezultatów faktycznych z oczekiwanymi. Na tej podstawie można wyróżnić trzy rodzaje konkurencyjności:
Konkurencyjność normalna
Konkurencyjność mniej niż normalna
Konkurencyjność więcej niż normalna
KRYTERIA KONKURENCYJNOŚCI wg. M.J. Stankiewicza
Arena konkurencji
Podmioty konkurencji
Przedmiot konkurencji
Zakres (zasięg) konkurencji
Charakter konkurencji
Intensywność konkurencji
KONKURENCYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW A KONKURENCYJNOŚĆ GOSPODARKI
Pojęcie konkurencyjności odnosi się do czynników produkcji zgrupowanych w danym przedsiębiorstwie, regionie lub kraju i służy do oceny efektów działalności przedsiębiorstw, sektorów, regionów oraz gospodarki narodowej. Konkurencyjność odnosi się także do warunków funkcjonowania gospodarki, tworzonych przez ustrój gospodarczy państw.
Konkurencyjność przedsiębiorstw zależy od konkurencyjności poszczególnych produktów oraz usług wytwarzanych i sprzedawanych na rynkach, a właściwie od konkurencyjności ich strategicznych jednostek biznesu, czyli wybranych produktów na wybranym rynku.
Na konkurencyjność przedsiębiorstw duży wpływ ma konkurencyjność sektorów, a także konkurencyjność gospodarki określonych krajów będącej zbiorem sektorów.
Konkurencyjność przedsiębiorstwa jest oceniana przez odbiorców produktów, zarząd przedsiębiorstwa, właścicieli, pracowników, potencjalnych inwestorów, banki, dostawców, centrum gospodarcze. Następstwem tej oceny jest prowadzenie polityki branżowej, różnicującej warunki rozwoju poszczególnych branż, wybór kierunków inwestycji bezpośrednich oraz portfelowych.
Odbiorcy określają konkurencyjność ofert, w celu wyboru najbardziej wartościowej. Porównują przy tym oferty innych przedsiębiorstw. Zarząd przedsiębiorstwa ocenia własną konkurencyjność realną i potencjalną na tle sektora, tendencję jej zmian oraz czynniki mające wpływ na tę konkurencyjność. Celem jest opracowanie skutecznej strategii konkurencji oraz skutecznej strategii wzrostu.
2. Składowe systemu konkurencyjnego:
Potencjał konkurencyjny
Strategia konkurencji
Przewaga konkurencyjna
Pozycja konkurencyjna
3. Konkurencja międzynarodowa.
Strategia konkurencyjna według Portera jest to podejmowanie przez firmę ataku lub obrony, których celem jest utrzymanie pozycji w danym sektorze i skuteczne radzenie sobie z siłami konkurencji.
Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki jest to zdolność w warunkach wolnego rynku do kreowania, produkowania i sprzedawania dóbr i usług lepszych i/lub tańszych od tych produkowanych przez inne przedsiębiorstwa w innych krajach.
Obecnie liczące się na rynku firmy dążą do uzyskania przewagi konkurencyjnej poprzez:
Duże rozmiary skali i zakresu produkcji.
Rozwój nowych produktów i nowych technologii, nowych modeli biznesu i inwestycji.
Duże firmy stosują strategię inicjatora, czyli pierwszej firmy wprowadzającej na rynek dany produkt.
Miary międzynarodowej zdolności konkurencyjnej:
Wskaźnik PKB rozwoju kraju
Wskaźniki dotyczące zmian strukturalnych i zmian efektywności wykorzystania poszczególnych czynników wytwórczych
Wskaźniki stopnia zaangażowania w międzynarodową wymianę gospodarczą.
4.Strategia konkurencyjna przedsiębiorstw:
Istnieją trzy potencjalne skuteczne strategie, za pomocą których można uzyskać wyniki lepsze od innych firm w danym sektorze. Są to:
wiodąca pozycja pod względem kosztów całkowitych - niski koszt wytworzenia danego produktu w porównaniu z konkurentami.
zróżnicowanie - oparta jest głownie na zróżnicowaniu produktu przez przedsiębiorstwo. Istnieje wiele różnych sposobów na zróżnicowanie wyrobu (wzór produktu albo marka, technologia, cechy wyrobu, obsługa posprzedażowa)
koncentracja - jest tworzona z myślą o szczególnie dobrej obsłudze określonego segmentu, a każda z funkcjonalnych zasad postępowania jest temu podporządkowana.
Ocena konkurencyjności opierająca się na analizie efektów działalności przedsiębiorstwa polega na zastosowaniu głównie dwóch wskaźników:
udziału w rynku,
poziomu rentowności