Justyna Najduk Geografia z biologią
Alicja Gmyrek Geografia z biologią
ĆWICZENIE 1
Pracujący w sektorze III i Produkt Krajowy Brutto na 1 mieszkańca w wybranych krajach świata w 2009 roku
Poziom rozwoju gospodarczego zależy od podaży usług. Odpowiednie zależności możemy uzyskać zestawiając wielkość PKB per capita ($ USA) wybranych państw świata na rok 2009 z odsetkiem zatrudnienia w usługach w danym państwie za rok 2009. W badaniu zostały zestawione wybrane kraje świata i podzielone na klasy wg kontynentów, tj. :Afryka, Ameryka Południowa, Ameryka Północna, Ameryka Środkowa, Australia i Oceania, Azja i Europa.
Usługi są najnowocześniejszym sektorem dającym zatrudnienie ludziom, jest to sektor zatrudniający największa liczbę pracowników. Pieniądze napływające do budżetu z właśnie III sektora stanowią przeważającą część zysków państwa- co stanowi o wysokości PKB na mieszkańca danego kraju. Jednakże proporcja pomiędzy udziałem pracujących w usługach (%) , udziałem usług w tworzeniu PKB per capita(%) a wysokością PKB na 1 mieszkańca różni się zarówno pomiędzy klasami jak i wewnątrz tych klas.
Kraje Australii i oceanii odnotowują wysoki odsetek pracujących w usługach co warunkuje wysokie PKB - ponad 70% wartości PKB stanowią dochody z III sektora. Jest to głównie związane z nastawieniem obszarów na turystykę i świadczenie usług bezpośrednio z nią związanych.
W Afryce rozpiętość różnicowa w % liczbie zatrudnionych w usługach jest bardzo duża. Zaczynając od 15 do +70% ludności zatrudnionej w usługach, dochody płynące z tego sektora stanowią przeważnie mniej niż 50% PKB na mieszkańca w wielu krajach afrykańskich. W krajach biedniejszych w usługach zatrudnionych jest poniżej 20% a zapewniają prawie 50% wartości PKB w tych krajach (np. Etiopia). Wynika to w dużej mierze z stopnia rozwoju tych państw z ciągłą przewaga rolnictwa, jak i również niesprzyjającym warunkom do rozwoju(pustynie). Kraje afrykański mimo rozwoju i wzrostu ilości zatrudnionych w usługach nadal odstają znacząco z PKB przypadającym na 1 mieszkańca z powodu znacznej dysproporcji pomiędzy dziećmi a ludnością pracującą.
Kraje ameryki północnej to głownie USA i Kanada- kraje wysoko rozwinięte z wysokim odsetkiem zatrudnionych w usługach jak i wysokim PKB przypadającym na każdego mieszkańca. Meksyk zaś jest krajem rozwijającym się z 60% ludności zatrudnionej w usługach ale z dość niskim PKB w porównaniu z ww. krajami. Jest to spowodowane odpływem większości dochodów na rzecz ww. krajów które lokalizują swoją działalność w słabiej rozwiniętym Meksyku licząc na tańsza silę robocza.
Kraje z ameryki południowej brane pod uwaga podczas analizy są krajami rozwijającymi się . zatrudnienie i w III sektorze znajduje ok. 60-70% co nie przekłada się w żaden sposób na wysokość dochodu narodowego. Wynagrodzenie za praca jest tam dużo niższe niż w Ameryce północnej.
Ameryka środkowa odnotowuje wysokie wartości % liczby zatrudnionych w usługach gł. ze względu na turystykę , jednak nie przekłada się to na PKB per capita które oscyluje w pobliżu 10 tys. $ USA na 1 osobę w roku 2009. kraje te SA stosunkowo biedne, z nastawieniem na rolnictwo i przemysł, aby wyżywić duża liczbę ludności zamieszkującą te niewielki połacie ziemi.
Sytuacja poszczególnych krajów Azji również jest bardzo różna. Główna tendencja jest wzrost PKB na 1 osobę przy wzroście liczby zatrudnionych w III sektorze. Brunei z stosunkowo małą l zatrudnionych w usługach jest azjatycki liderem w dochodzie przypadającym na 1 mieszkańca w ciągu roku- ze względu na ropę i gaz. Należy jednak zauważyć że jest to jeden z mniejszych krajów w Azji zarówno powierzchniowo jak i ludnościowo . kraje Azji SA najprężniej rozwijającymi się krajami na świecie. Duża liczba osób pracujących powoduje znaczny wzrost wartości PKB.
Europa jako klasa jest bardzo zróżnicowana pod względem wysokości PKB przypadającego na 1 mieszkańca danego kraju, jednak utrzymuje tendencje wzrostową. Przy tak zróżnicowanej strukturze zatrudnieni a poszczególnych sektorach również kwota PKB różni się pomiędzy sobą. Wynika to z historycznego podziału europy na blok wschodni i zachodni(analogicznie słabiej- i bardziej rozwinięty ). Kraje Europy zachodniej wykazują większy poziom zatrudnionych w usługach i jednocześnie większe PKB. Odchodzi się od pozostałych sektorów działalności skupiając się na tym najbardziej dochodowy.
Mimo pewnych zachwiani odchyleń od ogólnego trendu, w krajach świata występuje tędencja do zależności wysokości PKB na 1 mieszkańca w ciągu roku a struktura zatrudnienia w poszczególnych sektorach- tutaj % udziałem zatrudnionych w usługach.