Budowa denitryfikatora „kube艂kowego”,
czyli budujemy w艂asn膮
mini-oczyszczalni臋 艣ciek贸w
Wielu akwaryst贸w nie zdaje sobie sprawy jak wiele si臋 dzieje i jak bardzo skomplikowane procesy zachodz膮 w akwarium. Ka偶dy z nas chce mie膰 jak naj艂adniejsze i zdrowe ryby. Aby tak si臋 sta艂o musimy zapewni膰 naszym pupilom odpowiednie warunki. Jednym z najwa偶niejszych jest odpowiednia filtracja.
Hoduj膮c ryby wprowadzamy do akwarium wiele substancji organicznych, a ich g艂贸wne 藕r贸d艂o stanowi pokarm, kt贸ry podajemy rybkom. Cz臋艣膰 pokarmu pozostaje nie zjedzona i stanowi powa偶ny problem zw艂aszcza dla pocz膮tkuj膮cych adept贸w akwarystyki, kt贸rzy maj膮 tendencj臋 do przekarmiania swoich podopiecznych. Nast臋pnie dochodz膮 produktu przemiany materii - czyli odchody ryb i 艣limak贸w oraz obumar艂e cz臋艣ci ro艣lin. Te trzy elementy s膮 g艂贸wnym powodem, 偶e pr臋dzej czy p贸藕niej napotykamy problem wysokiej koncentracji zwi膮zk贸w azotowych w swoich zbiornikach, kt贸re to zwi膮zki w odpowiednio du偶ych st臋偶eniach staj膮 si臋 toksyczne, a przez to szkodliwe a nawet zab贸jcze dla ryb. Problem ten dotyka szczeg贸lnie dotkliwie wszystkich tych, kt贸rzy posiadaj膮 liczn膮 obsad臋, czyli maj膮 przerybiony zbiornik oraz niedob贸r ro艣lin.
Podstawowym zabiegiem maj膮cym na celu zmniejszenie koncentracji zwi膮zk贸w azotowych w zbiorniku jest cz臋sta i du偶a podmiana cz臋艣ci wody. Dodatkowo mo偶emy stosowa膰 filtry wype艂nione 偶ywicami poch艂aniaj膮cymi np. Pulorite A520E lub polski Filtrax, jest to metoda skuteczna, ale niestety nie najta艅sza i do艣膰 k艂opotliwa mi臋dzy innymi ze wzgl臋du na konieczno艣膰 regeneracji 偶ywi膰 roztworami kwas贸w lub NaCl.
Na szcz臋艣cie istniej r贸wnie偶 metoda biologicznego rozk艂adu szkodliwych zwi膮zk贸w azotowych poprzez bakterie w procesach nitryfikacji i dentryfikacji. Pierwszym ogniwem z ca艂ego szeregu zwi膮zk贸w azotowych, jakie pojawiaj膮 si臋 w akwarium jest amoniak i azot amonowy. Tutaj przychodz膮 nam z pomoc膮 bakterie nitryfikacyjne, kt贸re rozk艂adaj膮 w/w zwi膮zki na azotyny [NO2] a nast臋pnie na azotany [NO3]. Bakterie nitryfikacyjne zasiedlaj膮 wszystkie powierzchnie dost臋pne w akwarium, takie jak np: 偶wir, kamienie i wszystkie urz膮dzenia znajduj膮ce si臋 w akwarium. Szczeg贸lnie godne polecenia jest zastosowanie do tego typu filtracji filtra zewn臋trznego kube艂kowego wype艂nionego ceramik膮. Aby zasz艂y przemiany nitryfikacji musimy jedynie zapewni膰 dobre natlenienie wody. Jako 偶e proces nitryfikacji jest stosunkowo prosty to w dojrza艂ym i zadbanym akwarium nie powinien wyst臋powa膰 problem z azotynami [NO2].
Pozostaje nam jednak zwi膮zek wymieniony na ko艅cu, czyli azotany [NO3], i mimo 偶e nie s膮 one tak szkodliwe jak ich poprzednicy to st臋偶enia powy偶ej 50 mg/l staj膮 si臋 truj膮ce. Mamy wi臋c, nast臋pne zadanie dla naszej oczyszczalni. Proces redukcji NO3 nazywa si臋 denitryfikacj膮. Zadanie jest to jednak du偶o trudniejsze, poniewa偶 bakterie denitryfikacyjne potrzebuj膮 do rozwoju warunk贸w kiedy zawarto艣膰 tlenu w wodzie jest minimalna. Tylko w 艣rodowisku beztlenowym bakterie rozk艂adaj膮 NO3 pobieraj膮c tlen z tego zwi膮zku pozostawiaj膮c nam ju偶 tylko ca艂kowicie bezpieczny, zwyk艂y gaz - azot, kt贸ry po prostu si臋 ulatnia.
Autorzy niniejszego artyku艂u postanowili zbudowa膰 filtry dzia艂aj膮ce w艂a艣nie na zasadzie denitryfikacji. W Internecie znajduje si臋 wiele opis贸w budowy denitryfikator贸w na bazie cienkiego w臋偶yka zwini臋tego w kr膮g i pod艂膮czonego do filtra. Nie negujemy skuteczno艣ci dzia艂ania takich filtr贸w, starajmy si臋 jedynie wskaza膰 szereg zalet rozwi膮zania „kube艂kowego”:
dok艂adniejsza regulacja przep艂ywu - najwa偶niejsza sprawa w tego typu konstrukcjach,
„kube艂ek” nie ulega szybkiemu zapchaniu, je艣li mimo wszystko taki stan ma miejsce mo偶emy w 艂atwy spos贸b bez ingerencji w konstrukcj臋 urz膮dzenia przeprowadzi膰 p艂ukanie,
przy odpowiednich gabarytach oraz zastosowanym wype艂nieniu posiada du偶o wi臋ksz膮 powierzchni臋 czynn膮,
w przypadku autor贸w, posiada korzystniejsze proporcje wymiar贸w ( brak miejsca pod akwarium ),
w przypadku rezygnacji z denitryfikacji, istniej膮c膮 konstrukcj臋 po zwi臋kszeniu przep艂ywu do maksimum mo偶emy z powodzeniem wykorzystywa膰 jako filtr nitryfikacyjny, rozwi膮zanie jednego z autor贸w posiada ~ 9L pojemno艣ci, dla por贸wnania Fluval 404 posiada komor臋 biologiczn膮 5 litrow膮.
Po przebrni臋ciu przez cz臋艣膰 teoretyczn膮 przejd藕my do praktyki. Poni偶ej przedstawimy dwa „konkurencyjne” rozwi膮zania techniczne tego samego urz膮dzenia, jakim jest - denitryfikator. Zasada dzia艂ania oczywi艣cie jest taka sama, natomiast budowa troch臋 si臋 r贸偶ni.
Denitryfikator Mariusza powsta艂 pierwszy, jako, 偶e autor znacznie wcze艣niej rozpocz膮艂 swoj膮 przygod臋 z akwarystyk膮.
1. szybko z艂膮czka plastykowa do w臋偶贸w ogrodowych 陆''
2. z艂膮czka chromowana 陆''
3. dekiel za艣lepiaj膮cy rur臋 PCV 酶160
4. uszczelka gumowa
5. przed艂u偶ka (nypel) chromowana 陆''
Na rysunku wida膰, i偶 woda dostaje si臋 do denitryfikatora od do艂u, przep艂ywa przez substrat gdzie NO3 ulega rozk艂adowi i g贸r膮 wraca do zbiornika. Konstrukcja kube艂ka opiera si臋 na rewizji kanalizacji 酶160, niew膮tpliw膮 zalet膮 jest mo偶liwo艣膰 bez problematycznego dostania si臋 do wn臋trza kube艂ka - wystarczy odkr臋ci膰 pokryw臋 rewizji.
Rozwi膮zania Roberta opiera si臋 na rurze kanalizacyjnej o znacznie mniejszej 艣rednicy - zastosowano rur臋 酶110.
1. szybko z艂膮czka plastykowa do w臋偶贸w ogrodowych 陆''
2. z艂膮czka chromowana 陆''
3. dekiel za艣lepiaj膮cy rur臋 PCV 酶110
4. uszczelka gumowa
5. przed艂u偶ka (nypel) chromowana 陆''
6. z艂膮czka prosta NIBCO, przej艣cie z gwintu 陆'' na rurk臋 陆''
7. rurka do wody zimnej NIBCO 陆''
Woda dostaje si臋 do denitryfikatora g贸r膮, sprowadzana jest za pomoc膮 rurki na dno denitryfikatora sk膮d zaczyna w臋drowa膰 poprzez substrat do g贸ry gdzie wraca do zbiornika. Zalet膮 takiego rozwi膮zania s膮 ni偶sze koszty zakupu materia艂贸w, wad膮 natomiast brak prostego demonta偶u filtra w celu dostania si臋 do wn臋trza. Ca艂o艣膰 jest sklejona silikonem akwarystycznym.
Przejd藕my do opisu materia艂贸w oraz monta偶u filtr贸w. Nale偶y tutaj nadmieni膰, i偶 materia艂y i wymiary proponowane przez autor贸w stanowi膮 jedynie zbi贸r wskaz贸wek, mo偶emy np. zamiast rury PCV 酶110 i wysoko艣ci 120 cm, wykorzysta膰 rur臋 酶200 i przyci膮膰 j膮 do zupe艂nie innej d艂ugo艣ci. Zaczynamy od zgromadzenia potrzebnych materia艂贸w, wi臋kszo艣膰 bez problem贸w otrzymamy w marketach budowlanych. Wyb贸r konstrukcji pozostawiamy czytelnikom.
Konstrukcja Mariusza
Materia艂y:
1. rewizja PCV 酶160 - na zdj臋ciu pomara艅czowy przedmiot z prawej strony.
2. dekle / pokrywy rewizji - 2 szt.
3. mufa PCV 酶160 mm - 1 szt.
4. z艂膮czka chromowana 陆'' - 2szt.
5. przed艂u偶ka (nypel) chromowana 陆'' - 2szt.
6. uszczelki gumowe pasuj膮ce rozmiarem do powy偶szych z艂膮czek - 4 szt.
7. obejmy metalowe do zawieszenia na 艣cianie.
Materia艂y potrzebne do rozga艂臋zienia strumienia wody z filtra oraz do po艂膮cze艅:
I. tr贸jnik chromowany 陆'' - 1 szt.
II. z艂膮czka chromowana 陆'' - 2szt.
III. zaw贸r chromowany k膮towy 陆'' - 1szt.
IV. w膮偶 do pod艂膮czenia baterii kranowej z z艂膮czkami 陆'' - 1szt.
V. szybko z艂膮czka plastykowa do w臋偶贸w ogrodowych 陆'' - 3szt.
VI. kilkadziesi膮t centymetr贸w w臋偶a ogrodowego pasuj膮cego 艣rednic膮 do powy偶szej z艂膮czki
VII. gumowa tuleja do 艂膮czenia w臋偶a Fluvala z fajk膮 wylotow膮 lub rurk膮 zaci膮gaj膮c膮 wod臋 - 2szt.
VIII. metalowe opaski na w臋偶e skr臋cane 艣rub膮 - 3szt.
IX. ta艣ma teflonowa
X. silikon akwarystyczny
Majsterkujemy
Przewiercamy pokrywy rewizji i rozpi艂owujemy okr膮g艂ym pilnikiem tak aby w miar臋 swobodnie prze艂o偶y膰 na wylot z艂膮czk臋 [3]. Na z艂膮czk臋 [3] zak艂adamy gumow膮 podk艂adk臋, przek艂adamy j膮 przez dekiel, podk艂adamy drug膮 uszczelk臋, gwint owijamy kilkakrotnie ta艣m膮 teflonow膮 i nakr臋camy przed艂u偶k臋 [4]. Ca艂o艣膰 delikatnie dokr臋camy kluczem, je艣li w trakcie dokr臋cania gumowe uszczelki zaczn膮 wychodzi膰 spod z艂膮czek oznacza to, i偶 u偶yli艣my zbyt du偶o si艂y. Analogicznie wykonujemy drugi dekiel. Ca艂o艣膰 wida膰 powy偶ej na schemacie denitryfikatora Mariusza.
Tak przygotowane pokrywy przy u偶yciu silikonu wklejamy na ko艅cach rewizji. Po wyschni臋ciu silikonu denitryfikator wype艂niamy substratem np. keramzytem (uwaga keramzyt musi by膰 bez domieszek np. przeciw grzybiczym i dok艂adnie wyp艂ukany - opakowanie po otwarciu zawiera sporo py艂u) - w przypadku Mariusza by艂y to resztki z ceramiki z filtra kube艂kowego oraz keramzyt budowlany. Na koniec do 艣rodka denitryfikatora wsypujemy 艂y偶eczk臋 cukru i dokr臋camy pokryw臋 rewizji.
Przejd藕my do konstrukcji tr贸jnika z zaworem.
Do tr贸jnika [I] dokr臋camy z obu ko艅c贸w z艂膮czki chromowane [II], na z艂膮czki nakr臋camy szybko z艂膮czki plastykowe [V]. Na plastykowe szybko z艂膮czki nak艂adamy gumowe tuleje [VII] i dociskamy za pomoc膮 metalowych opasek [VIII]. W pozosta艂y otw贸r tr贸jnika wkr臋camy zaw贸r [III], drugi koniec zawora 艂膮czymy za pomoc膮 w臋偶a [IV] z wlotem do denitryfikatora. Nast臋pnie przecinamy w膮偶 wylotowy z Fluvala na kt贸ry nak艂adamy przygotowany tr贸jnik z zaworem. Ostatni膮 czynno艣ci膮, jest doci臋cie w臋偶a [VI] do odpowiedniej d艂ugo艣ci si臋gaj膮cej do zbiornika i po艂膮czenie go z wylotem z denitryfikatora za pomoc膮 szybko z艂膮czki plastykowej [V] - gotowe.
Pami臋tajmy aby ka偶dy gwint przed skr臋ceniem dok艂adnie owin膮膰 ta艣m膮 teflonow膮, co pozwoli nam unikn膮膰 przykrych niespodzianek w postaci wyciek贸w.
Jeszcze jedn膮 wa偶n膮 czynno艣ci膮 jest zamocowanie w臋偶a wylotowego z denitryfikatora do pokrywy akwarium tak aby si臋 nie wysun膮艂 i wprawdzie bardzo po woli ale skutecznie wypompowywa艂 wod臋 na pod艂og臋. W膮偶 powinien by膰 zamontowany kilka cm / mm nad powierzchni膮 wody w zbiorniku, dzi臋ki temu b臋dziemy mogli wygodnie obserwowa膰 strumie艅 wody wylotowej, co pozwoli nam na dok艂adn膮 regulacj臋 przep艂ywu.
Konstrukcja Roberta
Materia艂y:
1. rura PCV (kanalizacyjna szara) 酶110 - d艂ugo艣膰 dobrana w taki spos贸b, i偶 stoj膮c na ziemi ma wysoko艣膰 prawie r贸wn膮 g贸rnej kraw臋dzi zbiornika.
2. mufa PCV 酶110
聽聽聽 dekiel za艣lepiaj膮cy rur臋 PCV 酶110 - 2szt.
聽聽聽 z艂膮czka chromowana 陆'' - 2szt.
3. przed艂u偶ka (nypel) chromowana 陆'' - 2szt.
4. uszczelki gumowe pasuj膮ce rozmiarem do powy偶szych z艂膮czek - 4szt.
5. rurka do wody zimnej NIBCO 陆'' - d艂ugo艣膰 denitryfikatora
6. z艂膮czka prosta NIBCO, przej艣cie z gwintu 陆'' na rurk臋 陆'' - 2szt.
7. kolanka 90 NIBCO - 4szt.
聽聽聽 kolanko 90 NIBCO, przej艣cie z rurki 陆'' na gwint 陆''
Materia艂y potrzebne do rozga艂臋zienia strumienia wody z filtra oraz do po艂膮cze艅:
I. zaw贸r kulowy chromowany 陆'' - 2szt.
II. tr贸jnik chromowany 陆''
III. szybko z艂膮czka plastykowa do w臋偶贸w ogrodowych 陆'' - 3szt.
IV. kilkadziesi膮t centymetr贸w w臋偶a ogrodowego pasuj膮cego 艣rednic膮 do powy偶szej z艂膮czki
V. gumowa tuleja do 艂膮czenia w臋偶a Fluvala z fajk膮 wylotow膮 lub rurk膮 zaci膮gaj膮c膮 wod臋 - 2szt.
VI. metalowe opaski na w臋偶e skr臋cane 艣rub膮 - 5szt.
VII. ta艣ma teflonowa
VIII. silikon akwarystyczny
Majsterkujemy
Uwaga. Podczas realizacji poni偶szego projektu nale偶y zachowa膰 kolejno艣膰 sk艂adania, w przeciwnym wypadku mo偶e si臋 okaza膰, i偶 nie nape艂nimy denitryfikatora substratem.
Sklejamy za pomoc膮 sylikonu rur臋 PCV [1] z 艂膮cznikiem PCV [2]. W czasie kiedy silikon schnie, przyst臋pujemy do wykonania g贸rnej pokrywy. W zasadzie przygotowanie g贸rnej pokrywy denitryfikatora odbywa si臋 analogicznie jak w opisie powy偶ej (denitryfikator Mariusza), z t膮 r贸偶nic膮, i偶 zamiast jednego otworu wykonujemy dwa, poniewa偶 w rozwi膮zaniu Roberta wlot i wylot wody odbywa si臋 g贸r膮. Maj膮c przygotowan膮 g贸rn膮 pokryw臋 oraz ca艂y korpus denitryfikatora, mo偶emy przyst膮pi膰 do wykonania sprowadzenia wody na dno denitryfikatora, przypominam, i偶 w opisywanym rozwi膮zaniu woda dostaje si臋 do denitryfikatora g贸r膮, zostaje sprowadzona na dno i zaczyna przes膮cza膰 si臋 przez warstwy substratu do g贸ry, gdzie wraca do zbiornika (patrz schemat powy偶ej). Wszystkie rurki NIBCO najlepiej jest doci膮膰 i z艂o偶y膰 "na sucho" bez u偶ycia kleju tak, aby mo偶na by艂o na bie偶膮co dokona膰 korekt (raz sklejone elementy NIBCO nie daj膮 si臋 rozklei膰 mo偶na je tylko wyci膮膰 i wyrzuci膰).
W pierwszym kroku dokonujemy nakr臋cenia przej艣ci贸wek NIBCO (gwint - rura 陆'') [8] na niklowane nyple [5] zamontowane w g贸rnej pokrywie. Jedn膮 przej艣ci贸wk臋 nakr臋camy od wewn膮trz denitryfikatora - b臋dzie to wlot wody do deni. Druga przej艣ci贸wk臋 montujemy "na zewn膮trz" na drugim nyplu - t臋dy woda opu艣ci denitryfikator.
Przypominam o uszczelnieniu po艂膮cze艅 skr臋canych, ta艣m膮. Nast臋pnie w przej艣ci贸wk臋 zamontowan膮 wewn膮trz wciskamy rurk臋 NIBCO [7] i ca艂o艣膰 wk艂adamy do wn臋trza denitryfikatora w celu dobrania d艂ugo艣ci rurki. Rurka powinna mie膰 tak膮 d艂ugo艣膰, aby ko艅czy艂a si臋 oko艂o 5cm nad dnem denitryfikatora. Po doci臋ciu rurki na odpowiedni膮 d艂ugo艣膰 mo偶emy przyst膮pi膰 do sklejania ca艂o艣ci. Uzyskujemy element jak na poni偶szych zdj臋ciach.
Zdj臋cie przedstawia „rdze艅” denitryfikatora - z lewej strony zmontowany g贸rny dekiel, z prawej zesp贸艂 kolanek r贸wnomiernie rozprowadzaj膮cych wod臋.
Zbli偶enie ko艅c贸wki rozprowadzaj膮cej wod臋. Jak wida膰 s膮 to cztery kolanka sklejone w „kwadrat” zamkni臋te na ko艅cu za艣lepk膮 od ciep艂ej wody i ponawiercane na wylot. Nale偶y pami臋ta膰 i偶 otwory nie mog膮 by膰 zbyt ma艂e aby nie uleg艂y zapchaniu oraz aby by艂o ich mo偶liwie wiele na ca艂o艣ci konstrukcji, co pozwoli na r贸wnomierne rozprowadzenie wody po dnie denitryfikatora.
Jeszcze jedno zdj臋cie przedstawiaj膮ce ko艅c贸wk臋 rozprowadzaj膮c膮 wewn膮trz denitryfikatora.
Maj膮c przygotowany korpus denitryfikatora z rury PCV oraz „rdze艅” z g贸rn膮 pokryw膮 mo偶emy z艂o偶y膰 to w jedn膮 ca艂o艣膰, g贸rn膮 kraw臋d藕 rury PCV smarujemy silikonem, wciskamy dekiel i pozostawiamy do wyschni臋cia. Sklejony denitryfikator obracamy o 180 stopni i nape艂niamy substratem - w moim przypadku jest to dok艂adnie wyp艂ukany keramzyt, na koniec do 艣rodka wsypujemy 艂y偶eczk臋 cukru, smarujemy kraw臋d藕 rury PCV sylikonem wciskamy dolny dekiel i pozostawiamy do wyschni臋cia.
Mo偶emy przej艣膰 do monta偶u zaworu z tr贸jnikiem, niestety zapomnia艂em sfotografowa膰 gotowy tr贸jnik z zaworami a wi臋c postaram si臋 go opisa膰.
Do tr贸jnika [II] dokr臋camy w miejscach oznaczonych 1 i 2 zawory kulowe [I]. Na zaw贸r kulowy dokr臋cony w miejscu oznaczonym 2 nakr臋camy z艂膮czk臋 plastykow膮 [III]. Na tr贸jnik w miejscu oznaczonym 3 oraz na zaw贸r dokr臋cony w miejscu oznaczonym 1 nak艂adamy gumowe tuleje od Fluvala [V]. Na tulejach zaciskamy metalowe opaski [VI].
Jak wida膰 konstrukcja tr贸jnika r贸偶ni si臋 od rozwi膮zania Mariusza dwoma szczeg贸艂ami:
1. zastosowa艂em dwa zawory zamiast jednego, przy czym zaw贸r zamontowany w miejscu oznaczonym „1” przydaje si臋 praktycznie wy艂膮cznie przy nape艂nianiu suchego denitryfikatora wod膮 z zbiornika, p贸藕niej jest ca艂kowicie otwarty.
2. zastosowa艂em zawory kulowe zamiast pokr臋canych - tutaj uwaga eksploatacyjna. O ile zaw贸r „1” mo偶e by膰 kulowy o tyle zaw贸r „2” za pomoc膮 kt贸rego dokonujemy regulacji wody wpadaj膮cej do denitryfikatora mimo wszystko powinien by膰 pokr臋cany - du偶o 艂atwiej mo偶na dokona膰 regulacji.
Zmontowany denitryfikator oraz tr贸jnik z zaworami montujemy do filtra kube艂kowego w analogiczny spos贸b jak w rozwi膮zaniu Mariusza - gotowe.
Odpalamy
1. Uruchamiamy filtr kube艂kowy i sprawdzamy czy dzia艂a poprawnie, i woda swobodnie przep艂ywa do akwarium.
2. Powoli otwieramy zaw贸r na wej艣ciu do denitratora i zalewamy wod膮 nasze urz膮dzenie. W celu przy艣pieszenia tego procesu mo偶emy zredukowa膰 przep艂yw na trasie kube艂ek - akwarim, pami臋tajmy jednak, 偶e p贸藕niej musi on by膰 otwarty na max.
3. W momencie, kiedy woda zacznie wyp艂ywa膰 z denitratora do akwarium zamykamy dop艂yw wody do denitratora. Nale偶y pami臋ta膰, aby podczas uruchamiania nie przepu艣ci膰 wody przez denitrator do akwarium, poniewa偶 wyp艂uczemy cukier kt贸ry wcze艣niej dodali艣my do denitratora, a kt贸ry ma by膰 po偶ywk膮 dla naszych bakterii.
4. Zamkni臋cie dop艂ywu wody do denitryfikatora po jego zalaniu jest niezb臋dne, aby zacz膮艂 on „dojrzewa膰”. Je偶eli zostawimy przep艂yw w denitratorze otwarty uzyskamy du偶y zwyk艂y filtr biologiczny.
5. Po zamkni臋ciu dop艂ywu do denitratora uzbrajamy si臋 w anielsk膮 cierpliwo艣膰.
Dojrzewanie biologiczne
U偶yte powy偶ej sformu艂owanie o anielskiej cierpliwo艣ci jest jak najbardziej trafne, poniewa偶 dalsze czynno艣ci s膮 bardzo roz艂o偶one w czasie. Pierwsze co nas czeka to co najmniej jedno lub dwu tygodniowe oczekiwanie a偶 w denitratorze zaczn膮 zachodzi膰 odpowiednie przemiany bio-chemiczne. W tym czasie w naszym urz膮dzeniu powinny zacz膮膰 rozwija膰 si臋 bakterie beztlenowe, kt贸re zasiedl膮 nasypany do 艣rodka keramzyt. Nale偶y tutaj nadmieni膰, i偶 z obserwacji autor贸w wynika, i偶 zbyt d艂ugie zamkni臋cie przep艂ywu jest r贸wnie偶 nie korzystne w procesie dojrzewania denitryfikatora, poniewa偶 prawdopodobnie mo偶e doprowadzi膰 do ca艂kowitego wyczerpania po偶ywki lub NO3, co doprowadzi do wymarcia kolonii bakterii na skutek wyg艂odzenia i/lub uduszenia - pami臋tajmy bakterie denitryfikacyjne s膮 pseudo beztlenowe, tak naprawd臋 pobieraj膮 one tlen z NO3 powoduj膮c jego rozk艂ad. Ze wzgl臋du na to, i偶 okres dojrzewania denitratora b臋dzie r贸偶ny dla ka偶dego przypadku, a jest uzale偶niony od bardzo wielu czynnik贸w, czasy podane w artykule nale偶y traktowa膰 orientacyjnie. Po wspomnianym wcze艣niej okresie mo偶emy powoli otworzy膰 zaw贸r doprowadzaj膮cy wod臋 do denitratora, co spowoduje przep艂yw wody do akwarium. UWAGA - przep艂yw nale偶y ustawi膰 na jak najmniejszy, i stopniowo go zwi臋ksza膰, a ca艂a procedura zwi臋kszania przep艂ywu powinna trwa膰 r贸wnie偶 oko艂o dw贸ch - trzech tygodni. Pierwszego dnia przep艂yw powinien wynosi膰 tylko trzy do czterech litr贸w na dob臋. Trudno jest okre艣li膰, jaki maksymalny przep艂yw b臋dzie mia艂o wasze urz膮dzenie, bo jest to zale偶ne od wielko艣ci - pojemno艣ci denitryfikatora, u偶ytego wype艂nienia i innych czynnik贸w. Aby dok艂adnie skalibrowa膰 denitrator bardzo pomocny a nawet konieczny b臋dzie test wykrywaj膮cy zawarto艣膰 NO3 w wodzie. Radzimy, aby przep艂yw zwi臋ksza膰 tylko wtedy gdy zawarto艣膰 NO3 w wodzie wyp艂ywaj膮cej z denitratora b臋dzie wynosi艂a 0. Po stwierdzeniu, 偶e woda jednak zawiera NO3 radzimy zredukowa膰 przep艂yw do poziomu wcze艣niejszego i po odczekaniu oko艂o dw贸ch dni mo偶na spr贸bowa膰 ponownie go zwi臋kszy膰. Niestety stosowanie tych zabieg贸w nie zawsze gwarantuje powodzenie. W niekt贸rych przypadkach dopiero za drugim lub trzecim „odpaleniem” uda艂o si臋 osi膮gn膮膰 sukces. Nieraz r贸wnie偶 czas potrzebny do ca艂kowitego uruchomienia - dojrzania denitryfikatora mo偶e si臋 wyd艂u偶y膰 o par臋 tygodni.
Uwagi ko艅cowe do konstrukcji
Zastosowane w powy偶szych konstrukcjach materia艂y mo偶na zast膮pi膰 innymi, np. zamiast rury 酶110 mo偶na u偶y膰
酶160 czy dwie艣cie, za to skr贸ci膰 konstrukcj臋. Przedstawione projekty radzimy traktowa膰 jako bazowe, a ka偶dy indywidualnie mo偶e dopasowa膰 sobie gabaryty.
Koniecznie zwr贸膰my uwag臋 na zakupiony keramzyt - musi on by膰 z czystej wypalonej gliny, niekt贸re keramzyty s膮 robione z popio艂贸w przemys艂owych lub posiadaj膮 ich domieszki, co mo偶e powodowa膰 brudzenie wody przez taki keramzyt, a w przypadkach ekstremalnych wytr膮canie si臋 do wody substancji toksycznych. Wa偶ne jest tak偶e, aby keramzyt nie mia艂 sk艂adnik贸w grzybob贸jczych.
W 偶adnym wypadku nie wolno stosowa膰 w konstrukcji element贸w miedzianych (rurki, kolanka, z艂膮czki, zawory), woda akwariowa kr膮偶y w obiegu zamkni臋tym i jest jej stosunkowo nie wiele. W takim przypadku zastosowanie miedzi spowoduje kumulacj臋 Cu w wodzie akwariowej, co mo偶e fatalnie odbi膰 si臋 na kondycji naszych podopiecznych z zgonem ca艂ej obsady w艂膮cznie. Mo偶na za to stosowa膰 elementy chromowane przeznaczone do instalacji wodoci膮gowych.
Ze wzgl臋du na wolny przep艂yw wody przez denitryfikator, nale偶y zadba膰 o to, aby woda zasilaj膮ca denitrator by艂a maksymalnie oczyszczona mechanicznie. Autorzy zastosowali prefiltr z drobnoziarnistej g膮bki za艂o偶onej na rurce zasysaj膮cej wod臋 z zbiornika. ( Uwaga !!! - zastosowanie zbyt g臋stej g膮bki u Roberta prowadzi艂o do regularnego zapowietrzania Fluvala co mo偶e doprowadzi膰 do uszkodzenia filtra - po zamianie g膮bki na „rzadsz膮” problem ust膮pi艂 )W takim wypadku zesp贸艂 z艂o偶ony z filtra kube艂kowego stanowi jedynie filtracj臋 biologiczn膮 (w przypadku Roberta ze wzgl臋du na cz臋艣ciowe wype艂nienie Fluvala w臋glem aktywowanym - r贸wnie偶 chemiczna), nitryfikacja w filtrze kube艂kowym oraz denitryfikacja w powy偶szych konstrukcjach. W takim wypadku nale偶y zadba膰 o dobr膮 filtracj臋 mechaniczn膮 - turbinowy filtr wewn臋trzny o du偶ej wydajno艣ci jest niezb臋dny. Pami臋tajcie, 偶e im rzadziej b臋dziecie ingerowa膰 w filtr kube艂kowy i denitrator to tym lepiej dla wydajno艣ci tych urz膮dze艅.
Nawet wzorowo dzia艂aj膮cy denitryfikator absolutnie nie zwalnia akwarysty z obowi膮zku mo偶liwie cz臋stej podmiany cz臋艣ci wody. Regularne cz臋艣ciowe podmiany wody s膮 najwa偶niejsze, a zastosowanie denitratora pozwoli wam jedynie poprawi膰 warunki 偶ycia waszych pupili i co najwy偶ej zmniejszy膰 cz臋stotliwo艣膰 podmian.
W konstrukcji Roberta nale偶y wymieni膰 jeden z zawor贸w kulowych na klasyczny pokr臋cany, kt贸ry zapewni wi臋ksz膮 precyzje regulacji przep艂ywu wody przez denitrator.
W przypadku denitryfikatora, stwierdzenie: „czym wi臋cej tym lepiej” jest bardzo na miejscu, wi臋kszy filtr b臋dzie du偶o d艂u偶ej dojrzewa艂 ale po „zaskoczeniu” lepiej b臋dzie usuwa艂 NO3 z akwarium. W wypadku denitryfikacji nie ma problemu z niedoborem tlenu, pojawiaj膮cym si臋 w du偶ych konstrukcjach, wr臋cz odwrotnie tlen stanowi 艣mierteln膮 trucizn臋 dla bakterii denitryfikacyjnych.
Podsumowanie
Dzi臋kujemy wszystkim, kt贸rzy przeczytali powy偶szy artyku艂 za po艣wi臋con膮 uwag臋 i czas. Starali艣my si臋 opisa膰 wszystko dok艂adnie, bo jest to konstrukcja skomplikowana, a od potencjalnego wykonawcy wymaga pewnych zdolno艣ci majsterkowicza. Mamy nadziej臋, 偶e trudno艣ci zwi膮zane z wykonaniem, a p贸藕niej z uruchomieniem denitratora nie zniech臋c膮 Was do jego wykonania. Gwarantujemy, 偶e w艂o偶ona praca i trud si臋 op艂aci, bo nawet w przerybionym zbiorniku b臋dziemy mogli zapewni膰 stabilne, a co najwa偶niejsze bardzo dobre parametry wody, co naszym podopiecznym wyjdzie na zdrowie, poprawi humor i kolory.