WYKŁAD
T:POGRANICZE PAŃSTWOWYCH
FUNDUSZY CELOWYCH.
Według Misiągsa są to instytucje, które funkcjonują na zasadach zbliżonych do państwowych funduszy celowych, lecz nie zostały określone mianem nazwy np. Fundusz Leśny,Fundusz Narodowy, Fundusz Renowacji Zabytków Krakowa, Fundusz Kościelny, Agencja Rynku Rolnego, Agencja Własności, Polski Fundusz "Wiem jak", Fundusz Górnośląski itd.
Istotą finansów publicznych jest budżet.
1. Budżet jest to plan dochodów i wydatków sektora publicznego lub jego wyodrębnionych
części sporządzany na okres roku kalendarzowego.
2. Budżet jest to plan zamierzeń społeczno-gospodarczych władz publicznych.
Tryb uchwalania budżetu wskazuje na to, że jest on najważniejszym elementem finansów publicznych.
Tryb uchwalania:
1. do 15.06. Minister Finansów musi przedstawić główne założenia budżetu
2. do 15.09. Minister Finansów musi przedłożyć projekt budżetu Radzie Ministrów
3. do 30.09. Rada Ministrów musi przesłać projekt budżetu do sejmu, który uchwala go w
formie ustawy
4. Uchwalona ustawa przekazywana jest Prezydentowi do podpisania. Prezydent musi
podpisać ustawę.
5. W przypadku, gdy sejm nie uchwali budżetu, Prezydent może rozwiązać parlament lub gdy
rząd nie przedstawił projektu rozwiązać rząd.
ELEMENTY BUDŻETU:
PLAN WYDATKÓW- stanowi on upoważnienie dla organów wykonawczych do
przeznaczenia wyznaczonych kwot na daną dziedzinę gospodarki
narodowej. Jest to górna granica tych wydatków.
PLAN DOCHODÓW- ma znaczenie wyłącznie prognostyczne, gdyż podstawą do pobierania
dochodów publicznych nie jest zamieszczenie danej kwoty w budżecie, lecz odrębne
atuty prawne (daniny publiczne, dochody z majątku, inne dochody, darowizna).
WYNIK BUDŻETOWY- jest to rozliczenie różnicy między dochodami i wydatkami
budżetowymi i może przybierać postać nadwyżki budżetowej lub
deficytu budżetowego, czyli niedoboru.
DEFICYT BUDŻETOWY- nie może on osiągnąć poziomu wyższego niż 3% PKB.
Istota ważności budżetu: Jeżeli Prezydent podpisze ustawę budżetową, to już w tym samym dniu Minister Finansów może zrealizować ten deficyt budżetowy.
FINANSOWANIE DEFICYTU BUDŻETOWEGO:
1. Pozostałość dochodów (nadwyżki) z poprzednich lat
2. Zaciąganie długu publicznego
3. Wykorzystanie środków pochodzących ze spłat pożyczek udzielanych wcześniej ze
środków budżetowych
4. Przychody budżetu- zaciąganie długu publicznego i pozostałości z roku poprzedniego
5. Rozchody związane ze spłatą długu publicznego
DŁUG PUBLICZNY- są to jakiekolwiek zobowiązania zaciągnięte kiedykolwiek przez
państwo.
W Polsce istnieją dwa rodzaje długu publicznego:
1. DŁUG SKARBU PAŃSTWA- dotyczy on faktycznie zobowiązań rządu
2. DŁUG SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH- dług wszystkich jednostek publicznych. W jego skład wchodzi dług skarbu państwa.
Finansowanie długu publicznego odbywa się poprzez czasowe pozyskiwanie środków pieniężnych w postaci:
- emisji papierów wartoścoowych (przede wszystkim papiery skarbowe)
- zaciąganie kredytu w bankach krajowych (prawo w Polsce zabrania finansowania deficytu
budżetowego przez bank centralny)
- zaciąganie kredytów i pożyczek w zagranicznych bankach i instytucjach finansowych (klub
londyński, klub paryski- jednostki państwowe).
FUNKCJE BUDŻETU:
1. Ekonomiczna
- klasyczna
- redystrybucyjna
- alokacyjna
- stabilazycyjna
- kredytowa
- rachunkowa
2. Kontrolna
- analityczna
- koordynacyjna
- oceniająca
3. Polityczna
- ustrojowa
- demokratyczna.