Utrzymanie wysokiego poziomu zdolności bojowej zarówno w okresie pokoju, jak i wojny wymaga dobrego zabezpieczenia działań bojowych.

ZABEZPIECZENIE BOJOWE - to całokształt przedsięwzięć wykonywanych przez wszystkich dowódców mających na celu zmniejszenie skuteczności uderzeń przeciwnika oraz zapewnienie wojskom własnym sprzyjających warunków do pomyślnego wykonania zadań w różnych sytuacjach. Obejmuje ono:

ZABEZPIECZENIE BOJOWE

• UBEZPIECZENIE

• MASKOWANIE

• POWSZECHNA OBRONA PRZECIWLOTNICZA

• ZABEZPIECZENIE INŻYNIERYJNE

• OBRONA PRZECIWCHEMICZNA

Za organizację zabezpieczenia bojowego w dywizjonie (baterii) odpowiadają ich dowódcy. Są oni obowiązani do sprecyzowania i postawienia zadań w tym zakresie zadań podwładnym oraz kontroli ich zorganizowania i wykonania. Podstawą do sformułowania zadań zabezpieczenia bojowego dla dowódcy dywizjonu są wytyczne (zarządzenie) dowódcy oddziału. Jednak każdy dowódca - niezależnie od zaistniałej sytuacji - nie czekając na wytyczne przełożonych, powinien organizować zabezpieczenie bojowe.

Ubezpieczenie - organizuje się w celu niedopuszczenia do przenikania elementów rozpoznania przeciwnika do rejonów rozmieszczenia wojsk, uniemożliwienia niespodziewanego napadu przeciwnika oraz zapewnienia wojskom dogodnych warunków do przygotowania i prowadzenia działań..W zależności od charakteru wykonywanych zadań, dywizjon ubezpiecza się:

W marszu - ubezpieczeniem marszowym, które organizuje się w celu ochrony przemarszu ,wojsk`, uprzedzenia ich o niespodziewanym napadzie oraz umożliwienia im czasu i dogodnych warunków do podjęcia walki.Elementami ubezpieczenia marszowego są: patrole i drużyny patrolowe.

W walce - ubezpieczeniem bojowym, które organizuje się w celu ochrony wojsk przed niespodziewanym napadem przeciwnika i niedopuszczeniem do przenikania jego elementów rozpoznania do rejonu działania wojsk. Elementami ubezpieczenia bojowego są:

UBEZPIECZENIA BOJOWE

Patrole

Posterunki ochronne

Wartownicy

Pododdział dyżurny

W rejonach ześrodkowana - ubezpieczeniem postoju, które organizuje się w celu uniemożliwienia przeciwnikowi penetracji przebywających w rejonach rozmieszczenia wojsk, przed niespodziewanym napadem przeciwnika naziemnego, a w wypadku napadu zatrzymanie przeciwnika do czasu , jaki potrzebują ubezpieczane wojska do podjęcia stosownych działań.Elementami ubezpieczenia postoju są:

UBEZPIECZENIE POSTOJU

placówka

czujka ( podsłuch)

patrole

wartownicy

pododdział dyżurny

obserwatorzy

posterunek obserwacyjny

W każdej sytuacji - ubezpieczenia bezpośrednie, które organizuje się w każdych warunkach dla własnej ochrony przed niespodziewanym napadem przeciwnika.Elementami ubezpieczenia bezpośredniego są:

UBEZPIECZENIE BEZPOŚREDNIE

szperacze

patrole

czujki ( podsłuchy)

placówka

dyżurny środek ogniowy

wartownicy

Powszechna obrona preciwlotnicza - ma na celu

amoobronę wojsk przed uderzeniami z powietrza i obejmuje:

POWSZECHNA OBRONA PRZECIWLOTNICZA

powszechna obrona preciwlotnicza

rozpoznanie wzrokowe przeciwnika powietrznego

alarmowanie wojsk o zagrożeniu z powietrza

prowadzenie ognia do celów powietrznych

maskowanie przed rozpoznaniem z powietrza

rozśrodkowanie pododdziałów

przygotowanie schronów i ukryć (szczelin plot)

likwidację skutków napadu powietrznego

Rozpoznanie wzrokowe przeciwnika powietrznego prowadzą posterunki obserwacyjne i obserwatorzy. Powinno ono zapewniać zaalarmowanie w odpowiednim czasie wojsk o zagrożeniu z powietrza oraz otwarcie ognia do celów powietrznych.

Alarmowanie wojsk o zagrożeniu z powietrza organizuje się i realizuje na podstawie danych z własnych źródeł rozpoznania oraz sygnałów alarmowych otrzymywanych od przełożonego. Prowadzi się je dla uniknięcia lub ograniczenia strat od uderzeń ŚNP przeciwnika, umożliwiając terminowe wykorzystanie przygotowanych schronów (szczelin) i ukryć oraz wprowadzenia stanu gotowości do natychmiastowego otwarcia ognia dla pododdziałów dyżurnych.

Maskowanie ma na celu ukrycie sił i środków przed rozpoznaniem z powietrza, wprowadzenia przeciwnika w błąd co do położenia pododdziałów oraz utrudnienia przeciwnikowi skutecznego oddziaływania ogniem.

Rozśrodkowanie pododdziałów dokonuje się uwzględniając wykonywane zadanie, , ochronne i maskujące właściwości terenu a ta że ochronne właściwości sprzętu technicznego. Powinno ono w maksymalnym stopniu zmniejszyć straty pododdziałów, nie utrudnić dowodzenia, współdziałania, tworzenia ugrupowania i prowadzenia walki.

Przygotowanie schronów i ukryć obejmuje budowę schronów, okopów, szczelin i ukryć dla ludzi i sprzętu technicznego. Schrony i ukrycia powinny zapewniać bezpieczeństwo żołnierzowi i sprzętowi technicznemu podczas uderzeń przez środki napadu powietrznego przeciwnika.

Likwidacja skutków napadu powietrznego obejmuje rozpoznanie rejonów porażenia, akcję ratunkową i udzielenie pierwszej pomocy medycznej rannym, wyniesienie (wywiezienie) ich z rejonów porażenia i ewakuację do punktów medycznych, usunięcie zawałów i lokalizację i gaszenie pożarów.

ROZPOZNANIE - ma na celu uzyskanie bieżących danych o przeciwniku, zwłaszcza o środkach napadu powietrznego. Obejmuje ono:

ROZPOZNANIE

ZDOBYWANIE WIADOMOŚCI O PRZECIWNIKU POWIETRZNYM

ZDOBYWANIE WIADOMOŚCI O PRZECIWNIKU NAZIEMNYM

ZDOBYWANIE WIADOMOŚCI O SKAŻENIACH

ZDOBYWANIE WIADOMOŚCI O TERENIE

Zdobywanie wiadomości o przeciwniku powietrznym, naziemnym i skażeniach odbywa się w sposób ciągły a o terenie - podczas organizowania działań bojowych.

ROZPOZNANIE PRZECIWNIKA POWIETRZNEGO stanowi podstawę działalności ogniowej w dywizjonie i obejmuje : wykrycie, identyfikację i śledzenie środków napadu powietrznego. W dywizjonie prowadzi się rozpoznanie :

ROZPOZNANIE

Radiolokacyjne

Radiopelengacyjne

Telewizyjne

wzrokowe

Rozpoznanie radiolokacyjne jest organizowane przy wykorzystaniu stacji radiolokacyjnych:

• radiolokacyjnej stacji wstępnego poszukiwania (RSWP) NUR-21, NUR-31, którą rozwija się przy SDO dowódcy dywizjonu. Jest ona głównym źródłem informacji o przeciwniku powietrznym. Stacja ta:

-wykrywa cele powietrzne i określa ich przynależność oraz zapewnia ciągłe śledzenie z odległości do 120 kilometrów i wysokości 5000 metrów, przede wszystkim w sektorze odpowiedzialności rozpoznania dywizjonu;

• określa położenie celów i ich charakterystykę zobrazowaną na wskaźnikach ;

• przekazuje dane do PDO baterii, sąsiadów lub przełożonych;

• określa miejsce i charakterystykę stosowanych zakłóceń.

Rozpoznanie radiopelengacyjne jest prowadzone jedynie w pododdziałach uzbrojonych w zestawy rakietowe bliskiego zasięgu STRZAŁA i IGŁA, przy użyciu radiopelengatoróów. Parametry techniczne tych urządzeń umożliwiają określenie kierunku lotu celu powietrznego z odległości od 17 - 12 kilometrów.

Rozpoznanie telewizyjne jest prowadzone tylko w pododdziałach uzbrojonych w zestawy S - 60 i ZRP-1. Kamera zamontowana w kolumnie antenowej stacji radiolokacyjnej umożliwia zobrazowanie sytuacji powietrznej (wykrycie celu) na monitorze stacji w odległości do 30 kilometrów.

ROZPOZNANIE WZROKOWE w dywizjonie prowadzą posterunki obserwacyjne, obserwatorzy przy każdym elemencie ugrupowania bojowego i wszyscy żołnierze dywizjonu. Zadaniem obserwacji wzrokowej jest:

• wykrywane celów powietrznych działających na małych wysokościach,

• wykrywanie działalności przeciwnika naziemnego,

• ustalenie miejsca, charakteru i mocy uderzeń jądrowych,

• określenie kierunków rozprzestrzeniania się skażeń

ROZPOZNANIE SKAŻEŃ - z uwagi na brak etatowych sił i środków w dywizjonie - prowadzą przeszkoleni zwiadowcy posterunków obserwacyjnych. Jest ono organizowane w celu dostarczenia dowódcy dywizjonu danych o ewentualnym zastosowaniu przez przeciwnika środków masowego rażenia i przygotowania pododdziałów do działania w warunkach skażeń.

ROZPOZNANIE TERENU w rejonach ugrupowania pododdziałów dywizjonu oraz dróóg dojazdowych i manewru prowadzi się podczas rekonesansów. Podczas rekonesansu należy zapoznać się z położeniem i charakterem przewidzianych do osłony obiektów, określić możliwe kierunki działania przeciwnika powietrznego, określić rejony przyszłych stanowisk dowodzenia oraz stanowisk ogniowych dywizjonu, drogi manewru i ewakuacji

MOŻLOWOŚCI SIŁ I ŚRODKÓW ROZPOZNANIA W DYWIZJONIE

Sposób wykrycia (sprzęt)	Wysokość lotu celu (m)
		50	100	500	1000	2000	3000	4000	5000
RSWP	40	50	60	100	100	100	120	120
Stacja ZRP-1	17	19	33	45	50	55	55	55
CTO	12 - 30 km - w zależności od warunków atmosferycznych
Radipelengator S-1	Do 15 km
Radipelengator S-2	Do 12 km
Lorneta TZK	5 - 8			8 - 15
Lornetka polowa	3 - 5			5 - 8
„Gołe oko”	2 - 3		3 - 5	4 - 6

Celem prowadzenia działań taktycznych jest zwycięstwo nad przeciwnikiem. Osiąga się go przez umiejętne łączenie w jeden spójny system elementarnych czynników walki: rażenia, ruchu i informacji.

Podstawowym warunkiem skuteczności działań taktycznych jest ich pełne i kompleksowe zabezpieczenie.

Zabezpieczenie działań taktycznych to całokształt przedsięwzięć podejmowanych w celu zapewnienia wojskom własnym warunków do pomyślnego prowadzenia działań w różnych sytuacjach. Obejmuje ono:

• zabezpieczenie bojowe;

• zabezpieczenie logistyczne;

• uzupełnianie wojsk.

Zabezpieczenie bojowe to całokształt przedsięwzięć mających na celu zmniejszenie skuteczności uderzeń przeciwnika oraz zapewnienie wojskom własnym sprzyjających warunków do pomyślnego wykonania zadań w różnych sytuacjach. Obejmuje ono:

• ubezpieczenie;

• maskowanie;

• powszechną obronę przeciwlotniczą;

• zabezpieczenie inżynieryjne;

• obronę przeciwchemiczną;

• zabezpieczenie topograficzne;

• zabezpieczenie hydrometeorologiczne;

• zabezpieczenie informatyczne.

Zabezpieczenie bojowe organizuje dowódca osobiście oraz za pośrednictwem oficerów sztabu i szefów rodzajów wojsk i służb.

Organizując zabezpieczenie bojowe należy:

• określić rodzaj i cel zabezpieczenia;

• zakres przedsięwzięć do wykonania;

• terminy i sposób wykonania;

• wydzielić siły i środki do wykonania tych przedsięwzięć;

• zsynchronizować ich działanie.

Przedsięwzięcia zabezpieczenia bojowego ujmuje się w planie walki oraz w oddzielnych dokumentach załączonych do tego planu. Zadania z tym związane przekazuje się podwładnym w postaci zarządzeń i wytycznych (aneksów).

MASKOWANIE

Współczesne działania bojowe charakteryzuje szybkie tempo, duży zasięg i rozśrodkowanie oraz możliwości powstawania masowych strat w krótkim czasie w dowolnej odległości od linii frontu. Możliwość niszczenia całych oddziałów bronią jądrową stwarza nieodzowną konieczność stosowania na szeroką skalę przedsięwzięć maskowania. Maskowanie staje się jednym z podstawowych sposobów ochrony wojsk przed skutkami oddziaływania współczesnych środków rażenia. Warunki perspektywicznego pola walki zmuszają potencjalnych uczestników konfliktu do stosowania wszelkich dostępnych sposobów maskowania.

Mimo różnorodności i dużej efektywności nowoczesnych technik rozpoznawczych w działaniach bojowych nadal bardzo ważną rolę odgrywać będą rozpoznanie optyczne i fotograficzne. Umożliwia ono nie tylko wykrywanie określonych celów, ale również sprawdzanie i uściślenie wiadomości zdobytych z innych źródeł. Aparatura fotograficzna i optyczno-obserwacyjna stanowi podstawowe wyposażenie środków rozpoznania powietrznego, naziemnego i kosmicznego. Rozpoznanie optyczne z zastosowaniem przyrządów obserwacyjnych umożliwia prowadzenie ciągłej obserwacji obiektów, nawet w warunkach ograniczonej widoczności (w dzień i w nocy). Montowanie tych przyrządów na różnorodnych pojazdach, śmigłowcach i samolotach oraz ich zasięg i powszechność stosowania również zmuszają do konieczności skutecznego maskowania.

Ponadto wydatki związane z maskowaniem, budową ukryć lub pozoracją są, zdaniem ekspertów, niewspółmiernie niskie do wartości nowoczesnej techniki wojskowej (około 0,25% kosztów jej odtworzenia). Analiza doświadczeń w tej dziedzinie (konflikty lokalne) stanowi dodatkowe uzasadnienie tej tezy.

Maskowanie ma na celu ukrycie sił i środków przed rozpoznaniem przeciwnika, wprowadzenie go w błąd, co do położenia własnych wojsk i prowadzonych przez nie działań bojowych, utrudnienie przeciwnikowi skutecznego oddziaływania ogniem i podejmowania prawidłowych decyzji.

Cel maskowania osiąga się przez:

• skryte rozmieszczanie i przemieszczanie wojsk i obiektów;

• wykorzystanie maskujących właściwości terenu,

• wykorzystanie warunków ograniczonej widoczności;

• wykorzystanie technicznych środków maskowania oraz materiałów podręcznych:

• malowanie maskujące i stosowanie pokryć przeciwradiolokacyjnych;

• działania demonstracyjne;

• rozbudowę pozornych rejonów rozmieszczenia wojsk, pozycji i obiektów z pozorowaniem działań pododdziałów, uzbrojenia i sprzętu wojskowego;

• dezinformację i dywersję informacyjną;

• bezwzględne przestrzeganie zasad dyscypliny wykonawczej, wykrycie i usunięcie cech demaskujących oraz zwalczanie sił i środków rozpoznawczych przeciwnika.

Maskowanie powinno być aktywne, wiarygodne, ciągłe i niepowtarzalne w formach i sposobach prowadzenia.

Aktywność polega na narzuceniu przeciwnikowi mylącego obrazu zamierzeń bojowych, stanu i rozmieszczenia obiektów oraz działania wojsk własnych.

Wiarygodność polega na prowadzeniu działań maskujących, mających duże prawdopodobieństwo działań rzeczywistych, uwzględniając przy tym realne możliwości techniczne poszczególnych rodzajów rozpoznania przeciwnika i sposoby ich prowadzenia.

Ciągłość polega na prowadzeniu przedsięwzięć maskujących we wszystkich rodzajach walki, podczas przemieszczania wojsk oraz w rejonach ich rozmieszczenia.

Niepowtarzalność polega na unikaniu szablonu w organizowaniu i realizowaniu przedsięwzięć maskujących oraz stosowaniu nowych sposobów i środków maskowania.

Kompleksowość polega na jednoczesnej i pełnej realizacji przedsięwzięć z zakresu wszystkich form, sposobów oraz rodzajów maskowania.

Przedsięwzięcia maskujące wykonują oddziały i pododdziały wszystkich rodzajów wojsk. Zadania wymagające stosowania specjalnych środków i techniki maskowania realizują specjalistyczne pododdziały maskowania (wchodzące w skład wojsk łączności, inżynieryjnych, obrony przeciwchemicznej, rozpoznania i walki radioelektronicznej i innych).

Sposoby maskowania.

Maskowanie świetlne polega na ukryciu świateł demaskujących wojska i obiekty wojskowe oraz na pozorowaniu świateł. Światła maskuje się zaciemniając je różnymi sposobami. Zalecane jest używanie świateł słabych (maskujących). Pozorowanie świetlne wykonuje się za pomocą świateł różnego sprzętu oświetlającego w celu wprowadzenia przeciwnika w błąd, co do rozmieszczenia wojsk i obiektów. Szczególnie wskazane dla wojsk oplot ochraniających obiekty stałe (zaciemnienie obiektu prawdziwego, oświetlenie obiektu pozornego).

Maskowanie dźwiękowe obejmuje maskowanie wszelkich dźwięków i szumów występujących podczas działań wojsk. Stosuje się je w celu wprowadzenia w błąd przeciwnika prowadzącego rozpoznanie naziemne za pomocą podsłuchu i urządzeń podsłuchowo-namiarowych.

Dźwięki i szumy maskuje się przez:

• zapobieganie powstawaniu demaskujących dźwięków;

• osłabienie dźwięków tłumikami lub za pomocą innych sposobów;

• zagłuszanie słabszych dźwięków głośniejszymi;

• pozorowanie dźwięków w celu zdezorientowania przeciwnika.

Maskowanie dymami polega na stawianiu różnych zasłon dymnych w celu:

• oślepienia przeciwnika i uniemożliwienia mu prowadzenia obserwacji i skutecznego ognia;

• ukrycia działań bojowych oraz rozmieszczenia własnych wojsk i obiektów przed obserwacją naziemną i powietrzną przeciwnika oraz zmniejszenie skuteczności prowadzonego przez niego ognia.

Praktyka wykazała, że skuteczność prowadzenia ognia w zasłonie dymnej z broni maszynowej do celów znajdujących się w dymie zmniejsza się 12-15-krotnie, a z nie zadymionego rejonu do celów położonych w dymie 3-5-krotnie.

Malowanie maskujące stosuje się w celu zmniejszenia widoczności sprzętu i techniki bojowej oraz innych obiektów wojskowych.

Rodzaje malowania maskującego

W Wojsku Polskim w okresie pokoju obowiązuje malowanie sprzętu farbami ochronnymi w kolorze podstawowym, khaki. Malowanie kamuflażowe przewiduje się wykonywać w początkowym okresie konfliktu zbrojnego. Przeznaczony jest do tego zestaw farb kazeinowych w pięciu kolorach:

1. Jasnozielony

1. Ciemnozielony

1. Ciemnożółty

1. Ciemnobrązowy

1. Czarny

Oraz na okres śnieżnej zimy - biały.

Kolory farb powinny być zmieniane o każdej porze roku, jak również podczas przerzutu wojsk w inne rejony, gdzie teren zaczyna się różnić od zajmowanego dotychczas.

Do malowania należy używać farb mało błyszczących i odpornych na rozpoznanie w podczerwieni.

W WITI trwają prace nad wprowadzeniem czterobarwnego systemu malowania maskującego.

Malowanie pozorujące (wielobarwne) dotyczy przede wszystkim obiektów stałych. Polega na takim zastosowaniu farb o dowolnych kolorach, aby jak najlepiej wtopić obiekt w tło.

NATO - od roku 1983 malowanie kamuflażowe trójbarwne (czarny, brązowy, zielony). Czas wykrycia obiektu zamaskowanego nowym sposobem wydłużył się 1,5-2 razy, a prawdopodobieństwo wykrycia zmniejszyło się 1,5 razy.

Maskowanie radiowe polega na zmniejszeniu promieniowania elektromagnetycznego, pracy środków łącznościowych w reżimie odbioru i minimalizacji czasu ich pracy jako nadajników do niezbędnego minimum, a czasem nawet do zera.

Celem maskowania przeciwradiolokacyjnego jest ukrycie wojsk oraz technicznych środków walki przed rozpoznaniem radiolokacyjnym przeciwnika. Rozpoznanie takie prowadzone jest za pomocą stacji naziemnych, powietrznych i morskich. Maskowanie osiąga się przez:

• rozmieszczenie obiektów w strefie pól nieobserwowanych, utworzonych przez rzeźbę terenu, oraz przedmioty terenowe;

• rozmieszczenie obiektów w okopach lub ukryciach;

• zastosowanie sztucznych masek-ekranów lub masek zakłóceń (odbijaczy kątowych).

Etatowe środki maskownicze:

• środki etatowe indywidualne (ubrania, kombinezony, maski i hełmy maskujące dla żołnierzy);

• komplety masek do maskowania bojowego sprzętu technicznego i innego (MCz-P, MA-P, MS-P, MM-P, MP-P);

• zestawy maskujące A-F;

• zestawy do malowania maskującego bojowego sprzętu technicznego;

• odbijacze kątowe : O 8-33, T 8-80, T 8-62;

• atrapy i imitatory sprzętu bojowego;

• środki dymne.

Jedną z ważniejszych oznak demaskujących rejon ugrupowania bojowego oddziału czy pododdziału przeciwlotniczego jest charakterystyczne ugrupowanie, którego elementy (stanowiska ogniowe, startowe, baterie rakiet przeciwlotniczych, bateria techniczna, stanowiska dowodzenia itp.) rozmieszcza się w określonych odległościach, typowych dla oddziału (pododdziału). Na podstawie jednego lub kilku wykrytych elementów ugrupowania bojowego przeciwnik może rozpoznać rejon ugrupowania bojowego całego oddziału lub pododdziału .

Zasadniczymi elementami, na podstawie których można przede wszystkim rozpoznać rejon ugrupowania bojowego są stanowiska startowe, rozmieszczone z reguły w terenie odkrytym.

Demaskującymi oznakami stanowiska startowego nie rozbudowanego pod względem inżynieryjnym są:

• rozmieszczenie sprzętu na określonych odległościach (geometria rozmieszczenia);

• oznaki ożywienia stanowiska (ślady ruchu sprzętu i środków transportowych, wykonywane prace inżynieryjne, praca radiostacji oraz środków radiolokacyjnych itp.).

Stanowisko startowe rozbudowane pod względem inżynieryjnym demaskuje się:

• systemem dróg wewnętrznych;

• charakterystycznymi kształtami oraz dużymi rozmiarami obiektów fortyfikacyjnych.

Stanowisko techniczne baterii technicznej demaskuje się:

• rozmieszczeniem poszczególnych stanowisk technicznych uwarunkowanym wymogami procesu technologicznego, dużą ilością dróg i stanowisk roboczych;

• rozmieszczeniem sprzętu specjalnego o charakterystycznych kształtach i rozmiarach.

Zasadniczą demaskującą oznaką stanowiska dowodzenia jest praca radiostacji oraz stacji wykrywania i naprowadzania.

Rejon ugrupowania bojowego maskuje się w celu wprowadzenia przeciwnika w błąd odnośnie rzeczywistego rozmieszczenia oddziału (pododdziału) oraz zmniejszenia możliwości wykrycia i zniszczenia przez przeciwnika sprzętu bojowego.

Cel ten osiąga się przez wykonanie następujących przedsięwzięć:

• wykorzystanie maskujących właściwości terenu;

• stosowanie technicznych (etatowych) środków maskowniczych;

• stosowanie nieetatowych środków maskowniczych;

• kontrolę jakości maskowania;

• przestrzeganie dyscypliny maskowania.

Rejon ugrupowania bojowego i miejsca rozmieszczenia pozycji należy w miarę możliwości wybierać w terenie urozmaiconym, z dużą ilością plam i różnorodnych śladów. Dobre właściwości maskowania ma teren zdeformowany, zajmowany uprzednio przez wojska (własne czy też przeciwnika). Rejon powinien być ukryty przed obserwacją naziemną przeciwnika (szczególnie stanowiska startowe (ogniowe) pierwszej linii).. Stanowiska techniczne baterii technicznej i składy materiałów pędnych oraz amunicji należy rozmieszczać w terenie mającym dobre naturalne właściwości maskujące (las, jary itp.). Poszczególne elementy rejonu należy maskować mając na uwadze pokrycie naturalne (roślinność) i plamy otaczającego tła. Elementom tym należy nadawać kształty przedmiotów terenowych. Niemożliwe do zamaskowania drogi do stanowisk startowych należy sztucznie przedłużać w celu zmylenia przeciwnika co do właściwego położenia SS.

Przedsięwzięcia w zakresie maskowania w rejonie ugrupowania bojowego wykonuje się na podstawie decyzji dowódcy oddziału (pododdziału) do maskowania, w której określa się myśl przewodnią maskowania, charakter i wygląd rejonu po wykonaniu przedsięwzięć maskowniczych, techniczne przedsięwzięcia i sposoby maskowania i deformacji poszczególnych elementów ugrupowania bojowego, obiektów inżynieryjnych oraz sprzętu bojowego i środków transportowych.

Zabezpieczenie inżynieryjne to zorganizowane działanie wojsk polegające na przystosowaniu terenu do prowadzenia działań taktycznych. Obejmuje ono zespół przedsięwzięć i zadań, których rodzaj, zakres i czas realizacji określa dowódca, a sposób wykonania - zasady inżynierii wojskowej.

Celem zabezpieczenia inżynieryjnego jest:

• stworzenie warunków niezbędnych do skutecznego prowadzenia działań bojowych przez pododdziały, oddziały i związki taktyczne oraz osiągnięcia przez nie powodzenia w walce;

• zwiększenie efektywności obrony wojsk przed środkami rażenia przeciwnika;

• utrudnienie wojskom przeciwnika działania w terenie;

• zadanie mu strat.

Do zasadniczych zadań zabezpieczenia inżynieryjnego należą:

• rozpoznanie inżynieryjne przeciwnika i terenu;

• rozbudowa fortyfikacyjna terenu (rejonów, rubieży, pozycji i stanowisk);

• budowa zapór inżynieryjnych i wykonywanie niszczeń;

• przygotowanie i utrzymanie dróg /osłona techniczna dróg/;

• wykonywanie przejść /torowanie/ w zaporach, przez przeszkody naturalne i rejony zniszczeń oraz rozminowanie terenu i obiektów;

• urządzanie i utrzymanie przepraw;

• realizacja przedsięwzięć w ramach maskowania wojsk i obiektów;

• udział w likwidacji skutków uderzeń przeciwnika (zwłaszcza uderzeń bronią masowego rażenia).

Przedsięwzięcia zabezpieczenia inżynieryjnego (wsparcia inżynieryjnego) wg poglądów NATO (doktr. ATP52 )

1. 
   wsparcie mobilności;

2. wsparcie kontrmobilności; bezpośrednie wsparcie inż.

3. wsparcie zdolności przetrwania wojsk;

4. ogólne wsparcie inżynieryjne.

Wsparcie mobilności (główne zadania):

• pokonywanie przeszkód terenowych;

• działanie przeciwminowe;

• pokonywanie zapór inżynieryjnych (z wyłączeniem minowych);

• budowa i utrzymanie dróg dla zabezpieczenia ruchu na szczeblach taktycznych;

• wsparcie inżynieryjne lotnictwa działającego z wysuniętych baz.

Wsparcie kontrmobilności (główne zadania):

• budowa zapór;

• wykonywanie niszczeń;

• wykorzystanie naturalnych właściwości obronnych terenu.

Wsparcie zdolności przetrwania wojsk własnych (główne zadania):

• przygotowanie i budowa fortyfikacji polowych;

• prace wzmacniające i zabezpieczające oraz powszechna ochrona przeciwchemiczna;

• maskowanie, ukrywanie i pozorowanie;

• oczyszczanie pól ostrzału.

Ogólne wsparcie inżynieryjne (główne zadania różnią się miedzy państwami co do zakresu odpowiedzialności wojsk) może obejmować:

• awaryjne dostawy wody w czasie wojny;

• budowa obiektów lądowiskowych sił powietrznych;

• naprawa uszkodzeń na lotniskach;

• usuwanie i niszczenie przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych;

• dystrybucja i przechowywanie paliw;

• kartografia;

• odkażanie NBC.

Obrona przeciwchemiczna.

Przedsięwzięcia obrony przeciwchemicznej organizuje się i realizuje we wszystkich rodzajach działań bojowych, na zasadzie powszechności, przez wszystkie rodzaje wojsk i służb. Bezpośrednim jej organizatorem jest szef obrony przeciwchemicznej związku taktycznego (oddziału). Najbardziej złożone i specyficzne zadania, wymagające użycia specjalistycznego sprzętu lub specjalnego przygotowania żołnierzy, wykonują wojska obrony przeciwchemicznej. Realizują one również zadania z zakresu maskowania dymem wojsk i obiektów, rażenia przeciwnika środkami zapalającymi, a także biorą udział w lokalizacji i gaszeniu pożarów.

Obrona przeciwchemiczna jest rodzajem bojowego zabezpieczenia działań taktycznych mającym na celu maksymalne osłabienie skutków rażącego działania broni masowego rażenia oraz radioaktywnych i toksycznych środków przemysłowych.

Przedsięwzięcia obrona przeciwchemicznej:

1. prognozowanie skutków uderzeń bronią masowego rażenia oraz zniszczenia obiektów energetyki jądrowej i przemysłu chemicznego;

2. wykrywanie uderzeń bronią jądrową i chemiczną;

3. rozpoznanie rejonów porażenia oraz skażeń;

4. monitoring (rozpoznanie) skażeń;

5. ostrzeganie o zagrożeniu i alarmowanie o skażeniach;

6. udział w przedsięwzięciach ratunkowo-ewakuacyjnych oraz ograniczających emisję i rozprzestrzenianie skażeń;

7. kontrolę radiologiczną i chemiczną;

8. indywidualną i zbiorową ochronę przed skażeniami oraz wykorzystanie właściwości ochronnych terenu i jego infrastruktury;

9. likwidację skażeń.

Przedsięwzięcia obrony przeciwchemicznej państw NATO.

NIEMCY — Obrona ABC ( ABC - Abwehr )

1. Ochrona indywidualna.

2. Ochrona zbiorowa.

3. Powiadamianie i alarmowanie ABC.

4. Rozpoznanie ABC.

5. Dezaktywacja, dezynfekcja, odkażanie.

6. Polepszanie właściwości ochronnych sprzętu wojskowego.

7. Medyczna ochrona przed bronią ABC.

STANY ZJEDNOCZONE — Obrona NBC ( NBC Defence )

1. Unikanie skażeń.

• Wyszkolenie i wyposażenie wojsk w sprzęt obrony NBC.

• Wykorzystanie ukryć i schronów.

• Rozśrodkowanie.

• Stosowanie pokryć i osłon.

• Lokalizowanie i wykrywanie skażeń.

• Powiadamianie i ostrzeganie o skażeniach.

• Ograniczanie rozprzestrzeniania się skażeń.

• Wycofywanie wojsk ze skażonych rejonów.

2. Ochrona indywidualna i zbiorowa.

3. Zabiegi specjalne.

PLUTON SAPERÓW

/Brygada Rakiet OP/

1.Przeznaczenie

Pluton saperów BR przeznaczony jest do zabezpieczenia rozbudowy inżynieryjnej stanowisk ogniowych, technicznych i dowodzenia oraz zapewnienia warunków wykonania manewru przez pododdziały i sprzęt.

2. Schemat organizacyjny

3. Stan osobowy: 45

4. Zasadniczy sprzęt inżynieryjno-saperski:

• spycharka gąsienicowa ciężka 8 kpl.

• koparka samochodowa 3 kpl.

• spycharko-ładowarka 1 kpl.

• samochód ciężarowo terenowy śr. ład. 1 kpl.

• ciągnik samochodowy ciężki 4 kpl.

• samochód ciężarowo-szosowy śr. ład. 2 kpl.

• przyczepa transportowa do ład. ciężkich 4 kpl.

• samochód wywrotka dużej ładowności 2 kpl.

• żuraw samochodowy 1 kpl.

• piła spalinowa ` 12 kpl.

5. Główne zadania:

• inżynieryjne rozpoznanie terenu;

• wykonanie prac inżynieryjnych na zapasowych stanowiskach ogniowych i technicznych;

• budowanie schronów i ukryć dla żołnierzy i sprzętu;

• organizowanie przygotowania i utrzymania dróg dowozu rakiet;

• maskowanie elementów ugrupowania bojowego;

• budowanie pozycji obronnych i zapór dla obrony naziemnej oraz przeciwlotniczych stanowisk ogniowych bezpośredniej osłony;

• likwidowanie siłami i środkami inżynieryjnymi skutków ataku;

• zaopatrywanie dywizjonów w środki i sprzęt inżynieryjny.

6. Możliwości wykonawcze:

• roboty ziemne 2010 m³/godz.

• budowa i utrzymanie dróg gruntowych 36000 m²/godz.

• ustawianie min 45 min/godz.

• rozminowanie 2160 m²/godz.

ZABEZPIECZENIE LOGISTYCZNE.

Zabezpieczenie logistyczne to proces zasilania wojsk poprzez dostawy zaopatrzenia oraz świadczenie usług niezbędnych do szkolenia i walki.

Usługi logistyczne to przedsięwzięcia wykonywane przez pododdziały logistyczne.

Dzielą się one na specjalistyczne i gospodarczo-bytowe. Do specjalistycznych należą usługi: remontowe, transportowe, medyczne, przeładunkowe, wudobywania wody itp.; natomiast do gospodarczo-bytowych: przygotowanie posiłków, kwaterunek, finansowe, kompielowe, fryzjerskie itp.;

Zabezpieczenie logistyczne wojsk w działaniach taktycznych jest organizowane i realizowane poprzez wykorzystanie stacjonarnego potencjału logistycznego wojska i układu poza militarnego oraz ruchome siły i środki logistyczne.

Istota zabezpieczenia logistycznego pododdziałów wyraża się w przygotowaniu odpowiednio urzutowanego i rozmieszczonego w terenie potencjału materiałowego, technicznego i medycznego oraz zapewnieniu możliwości ich racjonalnego użytkowania, stwarzając tym samym warunki do skutecznego prowadzenia działań bojowych.

Celem zabezpieczenia logistycznego pododdziałów jest zaspokajanie potrzeb w zakresie środków niezbędnych do życia i walki oraz zachowania zdolności ludzi i sprzętu do prowadzenia działań taktycznych.

Zabezpieczenie logistyczne pododdziałów obejmuje: zaopatrywanie, zabezpieczenie techniczne, zabezpueczenie medyczne oraz inne przedsięwzięcia.

Zaopatrywanie ma na celu pełne i terminowe zasilanie pododdziałów w uzbrojenie i sprzęt wojskowy, środki bojowe i materiałowe, które przechowuje się i przewozi środkami transportowymi pododdziału zaopatrzenia, w wozach bojowych, przy sprzęcie bądź u żołnierzy.

Pododdział zaopatruje się w środki bojowe i materiałowe, uzbrojenie i sprzęt wojskowy w wyznaczonych oddziałowych źródłach zaopatrzenia. Dowóz tych środków odbywa się zazwyczaj z pododdziału zaopatrzenia oddziału do batalionu, a niekiedy i do kompanii.

W ramach działalności gospodarczo-bytowej zaspokajane są takie potrzeby żołnierzy, jak: żywienie, kąpiel, usługi pralnicze, szewsko-krawieckie, fryzjerskie, handlowe i inne.

Zabezpieczenie techniczne organizuje i realizuje się w celu utrzymania w gotowości do użycia uzbrojenia, sprzętu wojskowego i technicznych środków bojowych oraz odtawżania ich stanów zdatności w razie uszkodzenia. Obejmuje ono: obsługiwanie techniczne, rozpoznanie techniczne, ewakuację techniczną i remont uzbrojenia oraz sprzętu wojskowego.

Zabezpieczenie techniczne realizują użytkownicy uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz specjalistyczne siły i środki własne, a także przełożonego.

Pododdział remontowy podejmuje się wykonania remontu tylko takiego uzbrojenia i sprzętu wojskowego, któremu można posiadanymi środkami przywrócić zdatność techniczną. Uszkodzone uzbrojenie i sprzęt wojskowy, którego remont na miejscu lub ewakuacja jest niemożliwa - niszczy się.

Zabezpieczenie medyczne pododdziałów jest organizowane w celu utrzymania dobrego stanu zdrowia żołnierzy, zapewniającego zachowanie przez nich zdolności bojowej oraz w celu udzielania pomocy medycznej rannym i chorym. Obejmuje ono: wyszukiwanie, zbieranie oraz wywożenie rannych i chorych z pola walki, udzielanie im pierwszej pomocy medycznej i przygotowanie ich do dalszej ewakuacji, a także zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się chorób - zwłaszcza zakaźnych.

Inne przedsięwzięcia zabezpieczenia logistycznego w działaniach taktycznych to:

zaspokajanie potrzeb bytowych jeńców wojennych oraz grzebanie poległych i zmarłych żołnierzy.

ORGANIZOWANIE ZABEZPIECZENIA LOGISTYCZNEGO dr

Proces organizowania zabezpieczenia logistycznego dr uzależniony jest przede wszystkim od :

- sytuacji bojowej i logistycznej;

- rodzaju otrzymanego zadania bojowego;

- decyzji dowódcy i wytycznych udzielonych przez niego szefowi logistyki;

- zakresu zabezpieczenia logistycznego organizowanego na dr przez szczebel nadrzędny;

- możliwości wykonawczych pododdziałów (oddziałów) i urządzeń logistycznych oraz potencjału terenowej infrastruktury logistycznej;

- warunków terenowych i klimatycznych;

Ponadto na sposób organizowania procesu dostaw zaopatrzenia i świadczenia usług na rzecz wojsk wpływa czas, jakim dysponują na to przedsięwzięcie organy, pododdziały (oddziały) i urządzenia logistyczne.

Właściwie zorganizowane zabezpieczenie logistyczne dr powinno zapewnić:

- racjonalne wykorzystanie posiadanych i przydzielonych zapasów zaopatrzenia;

- optymalne użycie sił i środków logistycznych, w tym operatywne manewrowanie nimi podczas walki;

- skuteczne i skryte dowodzenie pododdziałami (oddziałami) logistycznymi ;

- zachowanie żywotności systemu logistycznego dr.

Organizowanie zabezpieczenia logistycznego dr obejmuje kompleks przedsięwzięć polegających na:

- przygotowaniu, ugrupowaniu, rozmieszczeniu i przemieszczeniu pododdziałów (oddziałów) i urządzeń logistycznych;

- wyznaczeniu i utrzymaniu dróg dowozu i ewakuacji, w tym dróg ewakuacji technicznej;

- zorganizowaniu obrony i ochrony pododdziałów (oddziałów) i urządzeń logistycznych.

Kierowanie zabezpieczeniem logistycznym wojsk w dr wyraża się w realizacji przedsięwzięć związanych z:

- przygotowaniem oraz utrzymaniem jednostek (pododdziałów, oddziałów) i urządzeń logistycznych w gotowości do działania;

- opracowaniem informacji o stanie posiadanych sił i środków logistycznych;

- precyzowaniem celu i koncepcji zabezpieczenia logistycznego wojsk;

- ustaleniem etapów i wariantów działania jednostek i urządzeń logistycznych oraz podejmowaniem decyzji w tym zakresie;

- pozyskiwaniem ludzi dla organów, jednostek i urządzeń logistycznych, a także pozyskiwaniem środków bojowych i materiałowych oraz uzbrojenia i sprzętu wojskowego dla zabezpieczenia wojsk;

- planowaniem zabezpieczenia logistycznego i stawianiem zadań wykonawcom (organom, jednostkom i urządzeniom logistycznym);

- organizowaniem współdziałania wojskowo-cywilnego ;

- zapewnieniem właściwego zrozumienia przez wszystkich zainteresowanych zadań i celu zabezpieczenia logistycznego walczących wojsk;

- pobudzeniem podwładnych do działania oraz wyzwalaniem ich inicjatywy;

- organizowaniem kierowania oraz sprawowaniem funkcji kierowniczych w systemie logistycznym dr;

- kontrolą wykonania zadań.

Reasumując, w treści kierowania zabezpieczeniem logistycznym wojsk dr można wyróżnić cztery głóne obszary działań:

- planowanie;

- organizowanie;

- pobudzanie i inicjowanie;

- kontrolowanie.

Planowanie jest rozwinięciem i sprecyzowaniem treści zawartych w prognozach (np. potrzeb zaopatrzeniowych wojsk, strat UiSW, strat sanitarnych itp.) oraz koncepcji zabezpieczenia logistycznego wojsk.

Organizowanie polega na utworzeniu struktury działania, która ma być przedmiotem kierowania (zarządzenia i dowodzenia). Obejmuje ono:

- przygotowanie, ugrupowanie, rozmieszczenie oraz przemieszczenie jednostek i urządzeń logistycznych;

- wyznaczenie, przygotowanie oraz utrzymanie sieci dróg dowozu i ewakuacji na obszarze (w rejonie) planowanych działań wojsk;

- zorganizowanie obrony i ochrony jednostek i urządzeń logistycznych.

Właściwie zorganizowane zabezpieczenie logistyczne wojsk powinno zapewnić racjonalne wykorzystanie (wyzyskanie) posiadanego potencjału logistycznego, operatywne manewrowanie podległymi siłami i środkami logistycznymi oraz sprawne i skryte kierowanie zabezpieczeniem logistycznym wojsk, a także zachowanie żywotności systemu logistycznego dr.

Pobudzanie i inicjowanie polega na terminowym przekazywaniu poleceń w formie zarządzeń oraz umiejętnym doborze metod działania, które umożliwią sprawne wykonanie zadań przygotowanych (wypracowanych) podczas planowania i organizowania zabezpieczenia logistycznego wojsk.

Komtrolowanie umożliwia porównanie rezultatów działania z opracowanymi wcześniej planami. Kierowanie zabezpieczeniem logistycznym wojsk może się odbywać:

- przez cele;

- przez zadania;

- przez czynności (instruowanie).

Wybór metody kierowania zależeć będzie od profesjonalizmu organów kierowania, stanu wiedzy i umiejętności wykonawców, a ponadto czasu, jakim organy logistyczne będą dysponowały na planowanie i organizowanie zabezpieczenia logistycznego wojsk. Istotne bowiem jest aby koncepcja (zamiar) zabezpieczenia logistycznego na wszystkich szczeblach dowodzenia była wypracowana możliwie w jak najkrótszym czasie.

MALOWANIE MASKUJĄCE

OCHRONNE

(jednobarwne)

DEFORMUJĄCE

(kamuflażowe)

POZORUJĄCE

(wielobarwne)

---