background image

1

ZAPEWNIENIE JAKOŚCI 

SKŁADNIKÓW KRWI

ISABEL BRANCO

MARIO CHIN MUON

SIERPIEŃ/WRZESIEŃ 2009

background image

2

System Jakości w jednostkach organizacyjnych służby krwi powinien 
obejmować zasady:

• 

ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ

• ZAPEWNIENIA JAKOŚCI

• CIĄGŁEJ POPRAWY JAKOŚCI

background image

3

1. Zarządzanie jakością i 

kontrolą procesu

2. Personel i zasady 

organizacji;

3. Lokalizacja, pomieszczenia

4. Wyposażenie i materiały

5. Dokumentacja

6. Pobieranie

7. Badanie i preparatyka

8. Przechowywanie i 

dystrybucja

9. Monitorowanie jakości

10.Kontrola jakości

11.Zarządzanie umowami

12.Odchylenia, skargi, reakcje 

lub zdarzenia niepożądane, 
procedury odwołania, 
działania naprawcze i 
zapobiegawcze;

13.Inspekcje wewnętrzne, 

audyty i ciągła poprawa

System Jakości w jednostkach organizacyjnych służby krwi powinien obejmować 

następujące zagadnienia : 

background image

4

• System jakości został utworzony z myślą o 
zapewnieniu 

jakości i bezpieczeństwa składników 

krwi

 oraz celem 

zapewnienia zadowolenia klienta

.

• Jednostki organizacyjne służby krwi sprawują 
opiekę nad 

dawcami

 i 

pacjentami

 poprzez 

oferowanie całego szeregu produktów i usług.

background image

5

Koncepcja procesu

“Proces”

 może zostać 

zdefiniowany jako 
„grupa powiązanych 
lub wzajemnie 
oddziałujących 
czynność, 
przekształcających 
dane wchodzące na 
wychodzące”. 

DANE WEJŚCIOWE

Określone wymagania 

(włącznie z zasobami) 

Monitorowa

nie i 

wykonywani

e pomiarów

 

Wypełnienie wymagań 

wyjściowych

 (wynik procesu) 

WYDAJNOŚĆ

 PROCESU = 

osiągnięte 

wyniki vs. 

zastosowane 

zasoby 

SKUTECZNOŚĆ

 PROCESU = 

zdolność 

osiągania 

pożądanych 

wyników

 

Powiązane lub wzajemnie 

oddziałujące czynności i 

metody kontrolne 

background image

6

Koncepcja 

procesu

  Integracja  i  dostosowanie  procesów  w  celu  umożliwienia 

osiągnięcia skutecznych wyników.

 Zdolność skupienia wysiłku na skuteczności i wydajności procesu. 

  Zabezpieczenie  poufności    klientów  i  innych  zainteresowanych 

stron w zakresie konsekwentnego działania danej jednostki. 

 Transparentność działań podejmowanych w danej jednostce. 

  Niższe  koszty  i  opracowywanie  skróconego  czasu  trwania  cyklu 

poprzez skuteczne wykorzystywanie zasobów.

 ulepszone, konsekwentne, i przewidywalne wyniki. 

 Zapewnienie możliwości wysuwania inicjatyw koncentrujących się 

na priorytetowych usprawnieniach. 

 Zachęcanie osób do aktywnego podejmowania działań oraz jasne 

sprecyzowanie ich zakresu odpowiedzialności.

Zalety 

wynikające 

koncepcji 

procesu: 

background image

7

Planowanie, wykonanie, kontrola, 

działanie (PDCA—Cykl Deminga) 

•Planowanie; stosownie do misji i wizji 
przedsiębiorstwa, kadra zarządzająca 
określa cele w oparciu o informacje 
zgromadzone w ramach systemu 
jakości (informacje zwrotne od 
klientów, raporty dot. zarządzania etc.) 
•Wykonanie; produkt jest wytwarzany 
lub usługa jest świadczona zgodnie z 
wymaganiami klienta. 

background image

8

Planowanie, wykonanie, kontrola, 

działanie (PDCA—Cykl Deminga) 

•Kontrola- czy czynność została 
wykonana prawidłowo? Uzyskiwanie 
informacji od klienta oraz wykonanie 
pomiarów kontrolnych  i 
monitorowanie wydajności. 

•Działanie – utrzymać czynności 
zapewniające osiągnięcie pożądanego 
wyniku i usprawnić te, których wynik 
nie jest jeszcze zgodny z oczekiwanym. 
Ten krok to klucz do ciągłej poprawy. 

background image

9

Cykl Deminga i ISO 9001 

Zarządzanie

Wdrożenie/

Wykonanie

Przegląd/

działanie

Planowani

e

Kontrola

Klient

Kierunek

Produkt/
usługa

Informacje zwrotne 
dotyczące 
zadowolenia 
klienta

Wymagani
a

Informacj
a

background image

10

Cykl Deminga to dynamiczny model 
metodologiczny, który może być 
wprowadzony w obrębie każdego z 
procesów danej jednostki z 
jednoczesnym uwzględnieniem 
wzajemnych oddziaływań pomiędzy 
poszczególnymi procesami.

Jest on ściśle powiązany z planowaniem, 
wdrażaniem, systemem weryfikacji oraz 
zapewnianiem ciągłej poprawy. 

Utrzymywanie oraz usprawnianie 
wydajności procesów może być 
osiągnięte poprzez zastosowanie cyklu 
Deminga na wszystkich szczeblach 
organizacji jednostki. 

Dotyczy to w sposób jednakowy 
wszystkich procesów, począwszy od 
procesów strategicznych wysokiego 
szczebla po podejmowane proste 
czynności w ramach działalności.

Cykl Deminga

background image

11

Cykl Deminga

Planowanie 

wykonania

Wykonanie 

Kontrola 

(porównanie ze 

standardem)

Działanie

Monitorowanie

 

Ciągłe 

poprawianie 

jakości

Definiowanie ,,praktyk’’ 

i standardów

Schemat 
zarządzania

background image

12

Cykl Deminga

5.6.Analiza krytyczna
8.4. Analiza danych
8.5. Poprawa
   8.5.1.Zapewnienie ciągłej poprawy
   8.5.2. Działania naprawcze
   8.5.3. Działania zapobiegawcze

4.1. Wymagania ogólne

4.2. Wymagania dot. dokumentów

5.1. Stopień zaangażowania

5.2. Koncentracja na kliencie

5.3. Koncentracja klienta

5.4. Planowanie

5.5. Zakres odpowiedzialności, uprawnień i 

podstawy komunikacji

6.1. Zapewnienie zasobów

7.1. Planowanie wytworzenia produktu   

8.2. Monitoring i wykonywanie 
pomiarów

   8.2.1. Zadowolenie klienta

   8.2.2. Audyty wewnętrzne

   8.2.3. Pomiary dot. procesu

   8.2.4. Pomiary dot. produktów

6.2. Zasoby ludzkie

6.3. Infrastruktura

6.4. Środowisko pracy

7.2. Procesy powiązane z klientem

7.3. Projekt

7.4. Zakupy

7.5. Produkcja

7.6. Kontrola urządzeń pomiarowych

8.3. Kontrola produktów niezgodnych

Wymagania ISO 9001: 2000

background image

13

MONITOROWANIE I 

WYKONYWANIE 

POMIARÓW

background image

14

Zadowolenie klienta

background image

15

Ocena zadowolenia lekarzy stosujących składniki krwi 

Wiedza na temat zasad stosowania składników 
krwi

Tak

Nie

Brak 

odpowiedzi

Czas 

oczekiwania

Skuteczność konsultacji

Zadowolenie

background image

16

Ocena zadowolenia pacjentów, którzy mieli przetaczany 
składnik krwi 

Zadowolenie

Op

in

ia

 o

ln

a

Ko

m

pe

te

nc

ja

Oc

en

ws

łcz

uc

ia

 

Hi

gi

en

a

Pl

an

 p

rz

et

oc

ze

ń

At

m

os

fe

ra

 

ot

oc

ze

ni

a

Cz

as

 o

cz

ek

iw

an

ia

background image

17

Ocena zadowolenia dawców  

Dostęp

Możl. 

parkow

ania

Oznacz

enie

Godzin

y pracy

Harmono

gram 

działania

Wykon

ywanie 

proced

ur

Kompet

encja

Higiena Otocze

nie

Komfor

t

background image

18

Kontrola jakości 

składników krwi

Kontrola produktu

background image

19

KONCENTRAT KRWINEK PŁYTKOWYCH 

(KKP)

Kontrolowane parametry

Wymagana wartość 

Częstość kontroli

Objętość

> 40 ml na 60 x 10

9

 

krwinek płytkowych

Wszystkie jednostki

Zawartość krwinek płytkowych

> 60 x 10

9

 / jedn.

1% wszystkich jednostek 

(nie mniej niż 10 jedn./ 

miesiąc)

Zawartość leukocytów* przed 

ich usunięciem 

< 0.2 x 10

9

 / jedn.

< 0.05 x 10

9

 / jedn.

1% wszystkich jednostek 

(nie mniej niż 10 jedn./ 

miesiąc)

a) KKP z osocza 

bogatopłytkowego 

b) KKP z kożuszka 

leukocytarno-płytkowego

Zawartość leukocytów** po 

ich usunięciu 

< 0.2 x 10

6

 / jedn.

1% wszystkich jednostek 

(nie mniej niż 10 jedn./ 

miesiąc)

pH w temp. 22ºC w końcu 

okresu ważności

> 6.4

1% wszystkich jednostek 

(nie mniej niż 4 jedn./ 

miesiąc)

* 75% badanych jednostek powinno mieścić się w tym 

zakresie
* 90% badanych jednostek powinno mieścić się w tym 

zakresie

Podręcznik preparatyki, zastosowania i zapewnienia 
jakości składników krwi – Rada Europy

background image

20

KONCENTRAT KRWINEK PŁYTKOWYCH 

(KKP)–otrzymany metodą aferezy

Kontrolowane 

parametry

Wymagana 

wartość 

Częstość kontroli

Objętość

> 40 ml na 60 x 

10

9

 krwinek 

płytkowych

Wszystkie jednostki

Zawartość 

krwinek 

płytkowych

> 200 x 10

9

 / 

jedn.

1% wszystkich jednostek 

(nie mniej niż 10 jedn./ 

miesiąc)

Zawartość 

leukocytów* po 

ich usunięciu 

< 1.0 x 10

6

 / jedn.

1% wszystkich jednostek 

(nie mniej niż 10 jedn./ 

miesiąc)

pH w temp. 22ºC 

w końcu okresu 

ważności

> 6.4

1% wszystkich jednostek 
(nie mniej niż 4 jedn./ 
miesiąc)

* 90% badanych jednostek powinno mieścić się w 

tym zakresie

Podręcznik preparatyki, zastosowania i 
zapewnienia jakości składników krwi – Rada 
Europy

background image

21

KONCENTRAT KRWINEK CZERWONYCH 

(KKCz) –otrzymany metodą aferezy

Kontrolowane 

parametry

Wymagana wartość

Częstość kontroli

Objętość

Określona przez zastosowany 

system

1% wszystkich jednostek

Hematokryt

0.65-0.75

4 jedn./miesiąc

Hematokryt ( jeśli 

zastosowano roztwór 

wzbogacający)

0.50-0.70

4 jedn./miesiąc

Hemoglobina

Minim. 40g / jedn.

4 jedn./miesiąc

Zawartość 

leukocytów* po ich 

usunięciu

< 1.0 x 10

6

 /jedn.

1% wszystkich jednostek (nie 

mniej niż 10 jedn./ miesiąc)

Hemoliza w 

końcowym okresie 

przechowywania

< 0.8% masy krwinek czerwonych

4 jedn./miesiąc

* 90% badanych jednostek powinno mieścić się w tym zakresie

Podręcznik preparatyki, zastosowania i 
zapewnienia jakości składników krwi – Rada 
Europy

background image

22

KONCENTRAT KRWINEK CZERWONYCH 

(KKCz) w roztworze wzbogacającym

Kontrolowane 

parametry

Wymagana wartość 

Częstość kontroli

Objętość

Określona przez 

zastosowany system

1% wszystkich 

jednostek

Hematokryt

0.50-0.70

4 jedn./miesiąc

Hemoglobina

Minim.  45g / jedn.

4 jedn./miesiąc

Hemoliza w 

końcowym 

okresie 

przechowywania

< 0.8% masy krwinek 

czerwonych

4 jedn./miesiąc

Podręcznik preparatyki, zastosowania i 
zapewnienia jakości składników krwi – Rada 
Europy

background image

23

KKCz w roztworze wzbogacającym, pozbawiony 

kożuszka

 leukocytarno-płytkowego

Kontrolowane 

parametry

Wymagana wartość 

Częstość kontroli

Objętość

Określona przez 

zastosowany system

1% wszystkich 

jednostek

Hematokryt

0.50-0.70

4 jedn./miesiąc

Hemoglobina

Minim. 43g / jedn.

4 jedn./miesiąc

Zawartość 

leukocytów* 

< 1.2 x 10

9

 /jedn.

4 jedn./miesiąc

Hemoliza w 

końcowym 

okresie 

przechowywania

< 0.8% masy krwinek 

czerwonych

4 jedn./miesiąc

* 90% badanych jednostek powinno mieścić się w tym zakresie

Podręcznik preparatyki, zastosowania i 
zapewnienia jakości składników krwi – Rada 
Europy

background image

24

OSOCZE ŚWIEŻO MROŻONE 

(FFP

)

Kontrolowane 

parametry

Wymagana wartość 

Częstość kontroli

Objętość

Ustalona  ± 10%

Wszystkie jednostki

Czynnik VIIIc

Średnio (po zamrożeniu i 

rozmrożeniu) ≥70% wartości 

dla jednostki świeżo pobranego 

osocza

Co 3 mies.

10 jedn. w pierwszym 

miesiącu 

przechowywania

Zanieczyszczenia 

komórkowe *

Krwinki czerwone: < 6.0 x 10

9

 / 

l

Krwinki białe: < 0.1 x 10

9

 / l

Krwinki płytkowe: < 50 x 10

9

 / l

1% wszystkich 

jednostek (nie mniej 

niż 4 jedn./ miesiąc)

Przecieki 

Brak przecieków pojemnika

Wszystkie jednostki

Ocena wizualna

Brak przebarwień i widocznych 

skrzepów

Wszystkie jednostki

* Liczba komórek oznaczana przed zamrożeniem

Podręcznik preparatyki, zastosowania i 
zapewnienia jakości składników krwi – Rada 
Europy

background image

25

Komórki macierzyste z krwi obwodowej 

(PBSC)

Kontrolowane 

parametry

Wymagana wartość 

Częstość kontroli

Żywotność 

leukocytów

> 80%

Wszystkie jednostki

Sterylność

Zachowanie sterylności

Wszystkie jednostki

• Liczba i żywotność komórek 

• Czas do przeszczepienia

 

To podstawowe parametry kontroli jakości PBSC

background image

26

Komórki macierzyste z krwi obwodowej 

(PBSC)

• Liczba komórek jądrzastych i jednojądrzastych

• Automatyczny analizator, wykonanie rozmazu w celu 
określenia liczby komórek jednojądrzastych, 

• Ilościowe oznaczenie komórek CD34+ - cytometria 
przepływowa (CD45/ CD34)

• Określenie żywotności komórek 
• Kontrola mikrobiologiczna
• Testy klonogenne (CFU-GM)
• Kontrola po rozmrożeniu PBSC (liczba komórek, CFU-GM, 
CD34+, kontrola mikrobiologiczna)

background image

27

KONCENTRAT GRANULOCYTARNY 

(KG)

Kontrolowane 

parametry

Wymagana wartość

Częstość 

kontroli

HLA (jeśli 

wymagane)

typowanie

Zgodnie z 

wymaganiem

Objętość

< 500 ml

Wszystkie 

jednostki

Granulocyty

Dawka kliniczna dla 

dorosłego pacjenta o 

wadze 60 kg: 1.20 x 

10

10

 / jedn.

Wszystkie 

jednostki

Podręcznik preparatyki, zastosowania i 
zapewnienia jakości składników krwi – Rada 
Europy

background image

28

Schemat 
zarządzania

Klienci

Ciągła poprawa jakości

Zadowoleni

e

Klienta

Produkt

Zarządzanie 

zasobami

Odpowiedzialność 

w zakresie 

zarządzania

Kontrola, analiza 

i poprawa

Wytworzeni

e produktu

Wymagania

Wprowadzane dane

Wynik

Działania zorientowane na 
tworzenie wartości
Przepływ informacji

Procesy w ramach ISO 9001


Document Outline