Ćwiczenia 7 5.12.2008

Wina

Teoria psychologiczna

Teoria psychologiczna winy wiąże zarzut ze stosunkiem psychicznym sprawcy do czynu.

• woli - decydującym o przypisaniu zarzutu jest wola osoby, która decyduje

• wyobrażenia - element intelektualny, czyli świadomość jest decydujący o możliwości postawienia zarzutu

Teoria normatywna

Teoria normatywna - zarzut dokonania niewłaściwego wyboru z punktu widzenia pewnych określonych wartości.

• czysta - uwzględnia kryteria zarzucalności w ustawie, w normie

• kompleksowa - uwzględnia kryteria zarzucalności w ustawie, w normie, nie wyłącza jednak badania stosunku psychicznego sprawcy do czynu

Poprzednie regulacje

• wina umyślna

• wina nieumyślna

Obecnie

Położenie większego akcentu na teorię normatywną winy. Konsekwencją jest oddzielenie pojęcia winy od umyślności i nieumyślności.

wina - zarzucany stosunek psychiczny sprawcy wobec czynu, jej istotą jest możliwość sformułowania zarzutu sprawcy czynu

zarzut - istotą zarzutu jest nieadekwatny wybór, mogąc czegoś nie zrobić, zrobiłeś to, dokonałeś wyboru, nie zrobiłeś dobrze

Umyślność

Art. 9.

 § 1. Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi.

Podejmujemy próbę zdefiniowania treści zarzutu.

Widać tutaj teorię normatywną kompleksową

• element psychiczny - zamiar

• element normy - czyn zabroniony

Zamiar

Budowa

• świadomość (tego co chcemy zrobić)

• wola

• chcę

• godzę się (mając możliwość uniknięcia popełnienia)

Podział

I

• ewentualny - nigdy nie występuje samodzielnie, zawsze jest połączone z chęcią (np. mężczyzna, który chciał uciszyć dziecko i rzucił nim na tyle silnie, że zabił - nie chciał zabić, ale godził się z taką możliwością, trudno zakładać, że nie liczył się z tym, że może dziecko zabić) / cienka granica zamiaru ewentualnego z nieumyślnością - wiąże się z określeniem obojętności

• bezpośredni - wyraziste nastawienie kierunkowe, naruszenie dobra graniczy z pewnością. Jest to najcięższy rodzaj winy (umyślność z zamiarem bezpośrednim).

Inne:

• quasi- ewentualny

• nagły

• przemienny

• szczególnym zabarwieniu

przestępstwa kierunkowe

Są to takie przestępstwa, które można popełnić tylko z zamiarem bezpośrednim - „kto w celu…”

To, czy zamiar był bezpośredni czy ewentualny rzutuje na karę.

Nieumyślność

Art. 9.

§ 2. Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.

nieumyślność - nie zachowanie ostrożności wymaganej w danych okolicznościach

• błędy lekarskie (chociaż wykrywalność jest niewielka to jest ich bardzo dużo)

• wypadki samochodowe

2