Słowo Fotogrametria - z greck: photos - światło ; gramma - zapis ; metreo - mierzą
Zadaniem fotogrametrii jest odtwarzanie kształtu wymiarów i położenia utworów przestrzennych na podstawie ich zdjęć fotograficznych. Zdjęcia fotograficzne mogą być wykonywane ze stanowisk naziemnych z pułapu lotniczego i pułapu satelitarnego. Rzut środkowy, zwany także perspektywicznym. Przykładem jest obraz powstający w ludzkim oku.
- fotogrametria naziemna
- fotogrametria lotnicza
Rzut środkowy
Fotogrametria dostarcza obrazów w rzucie środkowym zwanym perspektywicznym. Przykładem takiego rzutu jest obraz powstający w ludzkim oku.
Położenie pkt S względem płaszczyzny tłowej II określa:
- pkt przebicia płaszczyzny tłowej prosta prostopadła do niej, przechodząca przez środek rzutów; pkt ten nazywa się pkt głównym zdjęcia i oznaczamy symbolem O
- odległością środka rzutów O od płaszczyzny rzutów II zwanej odległością obrazu i oznaczonej symbolem Ck.
Zasady widzenia przestrzennego - stereoskopia.
W celu określenia cech geometrycznych obiektywu przestrzennego należy wykonać pomiary na co najmniej 2zdjeciach, które stanowią rzut środkowy tego obiektu z 2 rożnych pkt przestrzeni takie 2 obrazy tworzą stereogram.
Sztuczny efekt stereoskopu.
Efekt stereoskopu można uzyskać w sztuczny sposób poprzez odpowiednie wykonanie i obserwacje obrazów fotograficznych lub graficznych. Obrazy te należy tak wykonać, aby obiekt był na nich odwzorowany z 2 różnych stanowisk.
Jeżeli lewe zdjęcie stereogramu będzie oglądane przez obserwatora lewym okiem, a prawe zdjęcie prawym okiem, to uzyskany efekt stereoskopowy będzie zgodny z normalnym.
Gdy zdjęcia stereogramu zostaną zamienione miejscami, tzn. lewym okiem obserwator zobaczy zdjęcie prawe, a prawym okiem zdjęcie lewe, to obserwator zobaczy odwrócony model stereogramu. Efekt taki nazywamy …………
Fotogrametria naziemna.
Do wykonywania zdjęć naziemnych stosuje się:
-pojedyncze kamery pomiarowe
-kamery stereoskopowe (stanowią sprzężenie dwóch kamer)
Zdjęcia służące do opracowań ta metoda wykonuje się z dwóch stanowisk umieszczonych na końcach odcinka tworzącego bazę pomiarowa. Dwie kamery mogą zajmować dowolne położenie względem linii bazy.
Fotogrametrie naziemna stosuje się do:
- inwentaryzacji pojedynczych obiektów
- rozwinięcia pierzei ulicy
- opracowań detali architektonicznych, takich jak np. stropy, portale, kominki
- inwentaryzacji rzeźb i pomników
Wykonywanie zdjęć lotniczych
Zdjęcia lotnicze wykonuje się specjalnymi lotniczymi kamerami pomiarowymi (zwanymi szeregowymi) instalowanymi na pokładach samolotów, śmigłowców, balonów oraz sztucznych satelitów ziemi.
W Zależności od przeznaczenia zdjęć oraz zasięgu i kształtu fotografowanego obrazu wykonuje się:
- zdjęcia pojedyncze
- szeregi zdjęć
- zespoły zdjęć
Zdjęcia pojedyncze wykonuje się dla tzw. Obiektów punktowych czyli przeważnie niezbyt rozległe obszary archeologiczne, niewielkie obiekty przemysłowe, mosty, miejsca katastrof.
Szeregi zdjęć realizuje się wówczas, gdy opracowany obiekt nie mieści się na pojedynczym zdjęciu.
Ze względu na kat rozwarcia obiektywu wyróżnia się kamery:
- normalkokątne o kacie rozwarcia około 60o i odległości obrazu CK=300mm
- szerokokątne o rozwarciu 90o i CK=152mm
- nadszerokokątne o rozwarciu 120o i CK=88mm
Od kąta rozwarcia obiektywu zależy wielkość fotografowanej powierzchni
W zależności położenia osi kamery w momencie wykonywania zdjęcia można wyróżnić następujące rodzaje zdjęć lotniczych:
- zdjęcia pionowe
- zdjęcia prawie pionowe
- zdjęcia nachylone
- zdjęcia ukośne (perspektywiczne) - powyżej horyzontu
Skaning laserowy- jest nowoczesną technologią pozyskiwania informacji o kształcie obiektu. Jego ideę mona sprowadzić do zasady laserowego pomiaru odległości z punktu o określonych współrzędnych przestrzennych do badanych punktów i wyznaczeniu ich położenia przyjętym układzie przestrzennych współrzędnych biegunowych. Ze względu n odpowiednio duża liczbę punktów pomiarowych dla których stosowane jest określenie „chmura punktów” uzyskuje się przestrzenną reprezentację powierzchni badanego obiektu.
Fotografia satelitarna - obrazy otrzymywane z F.s. wykorzystywane są do monitorowania obiektów i zjawisk zachodzących na powierzchni Ziemi i kontroli dynamiki tych zjawisk. W fotogrametrii stosuje się je głównie do produkcji aktualizacji map topograficznych.
Do obrazowania wykorzystuje się topograficzne kamery satelitarne dostarczające tradycyjne zdjęcia fotograficzne lub elektrooptyczne skanery pozwalające uzyskać obrazy w postaci cyfrowej. W skanerach obrazy tworzy się w sposób ciągły, w nieraz ruchu postępowego satelity. Jest to obraz dynamiczny, w odróżnieniu od kadru tradycyjnego zdjęcia naświetlonego w ciągu ułamka sekundy. Ze skanera można uzyskać obraz czarno- biały.
Profil terenu- to linia przecięcia się powierzchni terenu z płaszczyzną pionową.
Przekrój terenu- jest to profil terenu wraz z charakterystyką pod profilem.