Rodzaje rekreacji

rekreacja czynna - rekreacja polegająca na podjęciu wysiłku intelektualnego (rozwiązywanie krzyżówek, gra w szachy, gra w bridża itp.) lub fizycznego.

rekreacja ruchowa - rekreacja czynna, w której głównym składnikiem jest ruch.

rekreacja bierna - rekreacja polegająca na powstrzymaniu się od wszelkiej aktywności, umysłowej i fizycznej, np. opalanie się, oglądanie telewizji itp.

Cechy rekreacji:

1. Musi być źródłem przyjemności.

2. Musi być dobrowolna.

3. Musi być bezinteresowna.

4. Musi cechować się spontanicznością i brakiem przymusu.

5. Musi być odmienna od zajęć związanych z pracą czy codziennymi obowiązkami.

Golec (U)orkiestra

Kto się ceni, ten się leni,co dzień byczy się za trzech,to nieprawda, że w człowieku

robotnicza płynie krew!

My Fair Lady

Pan Bozia dał nam ręce jak z żelaza,by każdy z nas mógł nimi robić coś,Pan Bozia dał nam ręce jak z żelaza - lecz starczy jeden szczęścia łut,jeden mały szczęścia łut,by pracował za nas inny ktoś! (Doolittle)

kultura - całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości gromadzony, utrwalany i wzbogacany w ciągu jej dziejów, przekazywany z pokolenia na pokolenie.

kultura fizyczna - część składowa kultury społeczeństwa obejmująca dziedzinę kształtowania fizycznych uzdolnień człowieka, naukę o wychowaniu fizycznym, sportowym społeczeństwa i osobistą higienę oraz racjonalną organizację czynnego wypoczynku.

wychowanie - całokształt zabiegów mających na celu ukształtowanie człowieka pod względem fizycznym, moralnym i umysłowym oraz przygotowanie go do życia w społeczeństwie; wykształcenie w określonym kierunku.

wychowanie fizyczne - ujęty w system pedagogiczny proces uczestnictwa w kulturze fizycznej młodych pokoleń, którego celem jest wspomaganie rozwoju fizycznego, ruchowego i zdrowia oraz przygotowanie do podtrzymywania i pomnażania tych właściwości w życiu późniejszym.

cywilizacja - stan rozwoju społeczeństwa w danym okresie historycznym, uwarunkowany stopniem opanowania przyrody przez człowieka; ogół dóbr materialnych, środków i umiejętności produkcyjnych oraz instytucji społecznych.

praca - świadoma, celowa działalność człowieka zmierzająca do wytworzenia określonych dóbr materialnych lub kulturalnych, będąca podstawą i warunkiem istnienia i rozwoju społeczeństwa.

pedagogika -

1. nauka o wychowaniu i nauczaniu;

2. świadoma i celowa działalność wychowawcza.

[Słownik języka polskiego, 1989],

pedagogika - nauka o wychowaniu, której przedmiotem jest działalność wychowawcza, mająca na celu wyposażenie całego społeczeństwa - a przede wszystkim młodego pokolenia - w wiedzę, sprawności ogólne i zawodowe, zainteresowania, system wartości, postawy i przekonania oraz przysposobienie do oddziaływania na własny rozwój.[Okoń, 2001]

andragogika - dział pedagogiki zajmujący się zagadnieniami pobudzania, ukierunkowywania lub wspomagania procesów wychowania, kształcenia i samokształcenia ludzi dorosłych; pedagogika dorosłych.

oligofrenopedagogika - to nauka o wychowaniu osób upośledzonych umysłowo,

logopedia - szeroka dziedzina zajmująca się m.in. usuwaniem zaburzeń i wad wymowy, zapobieganiem opóźnieniom w rozwoju mowy i wyrównywaniem tych opóźnień oraz nauczaniem mowy dzieci głuchych,

pedagogika resocjalizacyjna -zajmująca się osobami nieprzystosowanymi społecznie,

surdopedagogika - nauka o wychowaniu i kształceniu dzieci głuchych i niedosłyszących,

tyflopedagogika - zajmująca się kształceniem i wychowaniem dzieci niewidomych i niedowidzących.

Podział pedagogiki

- teoria wychowania,

- dydaktyka.

teoria wychowania obejmuje wiedzę umożliwiającą jak najpełniejszą odpowiedź na pytanie, co należy zrobić, aby osiągnąć pożądany wychowawczo cel.

Dydaktyka zajmuje się kształceniem, czyli harmonijnym połączeniem procesów uczenia się i nauczania. Dzieli się na dydaktykę ogólną i dydaktyki szczegółowe (metodyki) poszczególnych przedmiotów.

Nurty pedagogiki:

- Naturalizm pedagogiczny, zgodnie z którym dobre jest to, co dzieje się w trakcie naturalnego, spontanicznego rozwoju jednostki. Wychowawca nie powinien więc wpływać na tok tego procesu, a jedynie ostrożnie go wspomagać.

- Socjologizm pedagogiczny, zgodnie z którym w wychowaniu ważne jest oddziaływanie na jednostki i grupy ludzkie. W takim ujęciu zadaniem wychowawcy jest przekazywanie młodym pokoleniom norm, wartości i wzorców zachowania.

- Pedagogika kultury, zgodnie z którą człowiek jest istotą uczestniczącą w procesie przeżywania i tworzenia wartości. W modelu tym wychowanie polega na przygotowaniu człowieka do życia w świecie kultury i tworzenia jej wartości.

Typy szkół :

- Szkoła tradycyjna, której zadaniem jest przekazanie określonej ilości wiedzy i ukształtowanie pożądanych społecznie cnót - porządku i karności.

- Szkoła postępowa, której zadaniem jest przede wszystkim nauczenie rozwiązywania problemów, ukształtowanie umiejętności twórczego stosowania wiedzy i przygotowanie do samokształcenia

- Szkoła skupiona na rozwoju psychicznym, której zadaniem pomaganie ludziom w poznawaniu samych siebie, ułatwianie rozpoznawania dyspozycji psychicznych, znajdowanie spokoju wewnętrznego oraz uczenie porozumiewania się z innymi.

dydaktyka - dział pedagogiki: nauka o metodach nauczania i uczenia się.

[Słownik języka polskiego, 1989

metodyka - dydaktyka szczegółowa jakiegoś przedmiotu szkolnego, omawiająca cele i sposoby nauczania tego przedmiotu.

Słownik języka polskiego, 1989

uczenie się - proces, w którego toku na podstawie doświadczenia, poznania i ćwiczenia powstają nowe formy zachowania się i działania lub ulegają zmianie formy wcześniej nabyte.

[Okoń, 2001

uczenie się ruchów - uwarunkowana doświadczeniem, stosunkowo trwała zmiana kompetencji do osiągania określonych celów w określonych sytuacjach przez określone zachowanie ruchowe.

[Hossner, Künzell, 2003

nauczanie - planowa i systematyczna praca nauczyciela z uczniami mająca na celu wywołanie pożądanych, trwałych zmian w ich postępowaniu, dyspozycjach i całej osobowości pod wpływem uczenia się i opanowywania wiedzy, przekazywania wartości i działań praktycznych

[Okoń, 2001

wychowanie - świadomie organizowana działalność społeczna, oparta na współdziałaniu wychowanka i wychowawcy, której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka.

[Janowski, 2002, zmodyfikowane

motywy - czynniki wewnętrzne natury psychicznej i fizjologicznej, świadome lub nieświadome, skłaniające do określonego działania; pobudki, powody; uzasadnienie postępowania lub rozumowania.

[Słownik Języka Polskiego

Prawo Yerkesa-Dodsona

uwaga - skupienie świadomości, mimowolne lub celowe, na określonym przedmiocie, czynności, sytuacji lub zjawisku, od którego zależy jakość, trafność i skuteczność postrzegania, decyzji i działania

Jedną z najbardziej znamiennych właściwości uwagi jest wybiórczość, czyli umiejętność kierowania jej na dany przedmiot, zdarzenie czy działanie.

Inną ważną właściwości jest skupienie uwagi, które ściśle wiąże się z wybiórczością.

- Skupienie uwagi i jej wybiórczość polegają nie tylko na wyłączeniu z pola uwagi przedmiotów i zdarzeń w danej chwili dla nas nieistotnych, ale również na pomijaniu, niedostrzeganiu, wyłączaniu niepotrzebnych bodźców. Dzięki tej właściwości odzwierciedlenie przedmiotów, działań, zdarzeń ważnych dla nas w danej działalności staje się bardziej jasne i wyraźne.

Z. Czajkowski

Cechy uwagi :

- natężenie, dzięki któremu obserwator postrzega drobne szczegóły, z których część może mieć znaczenie dla oceny sytuacji i wpływać na podejmowane decyzje.

- pojemność uwagi oznacza liczbę informacji, którą obserwator może przyjąć i przetwarzać równocześnie

- podzielność uwagi polega na możliwości jednoczesnego skupienia jej na kilku przedmiotach,

- przerzutność uwagi - na szybkim i dokładnym kierowaniu jej na różne przedmioty

Style uwagi :

- szeroka wewnętrzna, analizująca znaczny obszar „wnętrza” obserwatora; korzystna przy planowaniu, rozważaniach o przeszłych wydarzeniach, formułowaniu wniosków itp.

- szeroka zewnętrzna, zwrócona ku licznym zjawiskom poza obserwatorem, pozwalająca na szybkie podejmowanie decyzji wymagających uwzględnienia wielu różnych czynników,

- wąska zewnętrzna, umożliwiająca na szybką reakcję na kilka wybranych bodźców pochodzących spoza obserwatora,

- wąska wewnętrzna, umożliwiająca intensywne skupienie się na wewnętrznych procesach obserwatora i przygotowanie decyzji i działań wymagających krótkotrwałego wysiłku o znacznym natężeniu.

motywy - czynniki wewnętrzne natury psychicznej i fizjologicznej, świadome lub nieświadome, skłaniające do określonego działania; pobudki, powody; uzasadnienie postępowania lub rozumowania.

[Słownik Języka Polskiego]

pamięć - zdolność, predyspozycja umysłu do przyswajania, utrwalania i przypominania doznanych wrażeń, przeżyć, wiadomości (Słownik języka polskiego)

memory - the mental capacity or faculty of retaining or recalling facts, events, impressions, or previous experiences,

pojemność umysłu lub zdolność przechowywania lub przypominania faktów, zdarzeń, wrażeń lub dawnych doświadczeń [Webster's Dictionary]

memory - relatively stable record of experience, which underlies the learning process.

stosunkowo stały zapis doświadczeń, stanowiący podstawę procesu uczenia się [John Anderson]

Pamięć - podział wg Atkinsona i Shiffrina

- krótkotrwała pamięć czuciowa (short-term sensory store - STSS),

-  pamięć krótkotrwała (short-term memory - STM),

- pamięć długotrwała (long-term memory - LTM).

krótkotrwała pamięć czuciowa (short-term sensory store, STSS) zachowująca informację - np. uczucie dotyku, temperatury, dźwięk, zapach itp. - przez bardzo krótki okres, około sekundy; następuje w niej albo usunięcie danej informacji, albo przekazanie jej do pamięci krótkotrwałej.

pamięć krótkotrwała (short-term memory, STM), do której trafiają informacje nie „odfiltrowane” przez krótkotrwałą pamięć czuciową; jest to główny ośrodek przetwarzania informacji, z którego odpowiednio utrwalone informacje zostają przekazane do pamięci długotrwałej.

pamięć długotrwała (long-term memory), w której informacja może być przechowana przez dowolnie długi czas.

Charakterystyka składników pamięci

Schemat pamięci

• pamięć operacyjna (working memory, WM) - pamięć zawierająca 1-10 porcji informacji, pochodzących z różnych źródeł. Porcje te pozostają aktywne i podlegają przetwarzaniu w pamięci operacyjnej.

Obieg informacji podczas wykonywania czynności czuciowo-ruchowej

Schemat uczenia się-nauczania

Pierwszy układ sygnałów - to sygnały przekazywane bezpośrednio do zmysłów - wzroku, słuchu, dotyku, smaku czy węchu. Wykorzystują go nie tylko ludzie, lecz również zwierzęta.

Drugi układ sygnałów - to słowa, w postaci mówionej lub pisanej, będące umownymi odpowiednikami przedmiotów, zdarzeń, uczuć czy pojęć abstrakcyjnych. Wykorzystanie tego drugiego układu sygnałów tworzy podstawę uogólnionego i pośredniego poznawania rzeczywistości, czyli myślenia.

Ogniwa procesu nauczania :

1. Tworzenie ładu zewnętrznego i wewnętrznego, czyli stworzenie uczącemu się warunków sprzyjających uczeniu się.

2. Zapoznawanie z faktami.

3. Kształtowanie pojęć - uogólnianie nowego materiału.

4. Wiązanie teorii z praktyką.

5. Kształtowanie umiejętności i nawyków.

6. Utrwalanie wiadomości i umiejętności.

7. Kontrola i ocena wyników nauczania

nawyk czuciowo-ruchowy - zharmonizowany ciąg ruchów będący skutkiem nabytych umiejętności, celowy, pozwalający osiągnąć cel z optymalną sprawnością, odporny na zaburzenia i giętki (…) często w stanie nieświadomości wtórnej [Czajkowski, 1994].

umiejętność - możliwość doprowadzenia do osiągnięcia wyniku końcowego z największą pewnością, najmniejszym wydatkiem energii lub w jak najkrótszym czasie.

umiejętność ruchowa - umiejętność, w której podstawą sukcesu końcowego jest składnik ruchowy. [Schmidt, 1991

Zasady nauczania

1. Systematyczności,

2. Wiązania teorii z praktyką,

3. Poglądowości,

4. Świadomości i aktywności uczniów w nauczaniu,

5. Stopniowania trudności,

6. Trwałości wyników nauczania

7. Upodobnienia procesu uczenia się-nauczania do badania naukowego.

8. Samodzielności w myśleniu i działaniu.

9. Współdziałania z innymi.

10. Indywidualizacji.

11. Powiązania przedmiotów teoretycznych z aktualną praktyką.

12. Przenoszenia (transferu) wiedzy, nawyków i umiejętności.

Zasady nauczania

-Nauczający kieruje lekcją i odpowiada za nią; sprawuje on funkcję kierowniczą w stosunku do uczącego się.

-Najskuteczniejszy jest taki styl nauczania, który uruchamia proces uczenia się przewidzianych wiadomości czy umiejętności.

-Nauczanie wymaga dyscypliny

-Nauczający powinien wykorzystywać inteligencję uczącego się.

-Nauczanie polega na stawianiu przez nauczającego kolejnych zadań; czynności wykonywane przez uczącego się zależą od rodzaju tych zadań.

-Każde zachowanie nauczającego wywołuje skutki wychowawcze, nawet niezamierzone.

-Błędy popełniane w trakcie uczenia się powinny być prostowane, a ich przyczyny usuwane.

-Osobowość każdego nauczającego jest niepowtarzalnym połączeniem różnych cech; nie należy więc jedynie naśladować dobrych pedagogów, lecz dążyć do ukształtowania swojej własnej osobowości, wykorzystującej zalety i tłumiącej wady.

Zasady nauczania - nauczanie bierne-Autorytet prowadzącego

Metody nauczania :

1. Metody oglądowe (tablice, filmy, modele, plansze, mapy, wykresy), wykorzystujące głównie pierwszy układ sygnałów.

2. Metody słowne (wykład, opis, pogadanka, dyskusja, wykorzystanie książki), wykorzystujące głównie drugi układ sygnałów.

3. Metody praktyczne (laboratoryjno-ćwiczeniowe, zajęcia praktyczne), wykorzystujące w równym stopniu oba układy sygnałów oraz wiedzę i umiejętności uprzednio opanowane przez uczącego się.

1. Metody podające (uczenie się przez przyswajanie).

2. Metody problemowe (uczenie się przez odkrywanie).

3. Metody waloryzujące (uczenie się przez przeżywanie).

4. Metody praktyczne (uczenie się przez działanie).

Konspekt

1. Opracowanie ogólnego planu zajęć.

2. Wyróżnienie głównych punktów.

3. Odłożenie na pewien czas w celu zdobycia „dystansu” czasowego, co ułatwia wykrycie niespójności i niedociągnięć i usunięcie ich.

4. Przestudiowanie i poprawienie konspektu.

Rafy

1. Wyczerpie temat szybciej niż przewidywał.

2. Nie zdąży wyczerpać tematu w przewidzianym czasie.

3. Uczący się zadają pytania związane tematycznie z zajęciami, lecz wykraczające poza ich zakres.

uczenie się - proces, w którego toku na podstawie doświadczenia, poznania i ćwiczenia powstają nowe formy zachowania się i działania lub ulegają zmianie formy wcześniej nabyte.

[Okoń, 2001

uczenie się ruchów - uwarunkowana doświadczeniem, stosunkowo trwała zmiana kompetencji do osiągania określonych celów w określonych sytuacjach przez określone zachowanie ruchowe.

[Hossner, Künzell,

Schemat sterowania ruchami Bernsztejna

Uczenie się ruchów - teoria Bernsztejna

Swoistość nauczania czynności ruchowych (kształtowania nawyków czuciowo-ruchowych

Egzaminy

1. Sytuacja egzaminacyjna,

2. Rodzaje egzaminów,

3. Sterowanie stresem (Yerkes-Dodson),

3a. Zdurnienie egzaminacyjne

4. Skuteczność uczenia się w trakcie egzaminu,

5. Walory wychowawcze egzaminu,

6. Osobowość egzaminatora

Ogólne zasady wychowania

1. Zasada aktywności wychowanka - motywacja,

2. Zasada indywidualizacji oddziaływań wychowawczych (słuchanie czynne),

3. Zasada organizowania zespołu środowiska wychowawczego - np. załoga w długim rejsie,

4. Zasada postawy wychowawczej - np. praca z niewidomymi.

Motywacja

Powody kontynuowania alpinizmu

1. środowisko przyjaciół (18,8%),

2. ukierunkowanie sportowe (15,3),

3. chęci (15,1%),

4. umiłowanie przyrody (12,3%).

Metody wychowania

1. Metoda wpływu osobistego,

2. Oddziaływanie własnym przykładem,

3. Wyrażanie aprobaty i dezaprobaty,

4. Sugestia,

5. Perswazja,

6. Metody wpływu sytuacyjnego

7. Nagradzanie wychowawcze,

8. Karanie wychowawcze,

9. Instruowanie i organizowanie doświadczeń wychowanka,

10. Przydzielanie ról i funkcji,

11. Metody organizowania środowiska społecznego wychowanków.

Niepowodzenia wychowawcze

1. Nie osiąganie celów dydaktycznych,

2. Wypadki,

3. Rezygnacja uczestników

Przyczyny niepowodzeń

1. Błędy prowadzącego,

2. Uczestnik,

3. Środowisko.

16

poziom pobudzenia (lub motywacji)

wyso-ka

Spra-wność dzia-łania

niska

ze środowiska

bodźce

ARCHIWUM

przedmiot

wydarzenie

człowiek

pamięć długotrwała

pamięć krótkotrwała

krótkotrwała pamięć czuciowa

pętle powtórzeniowe

zapis czuciowy

nieograniczona

6-8 jednostek informacji

nieograniczona

pojemność

bardzo abstrakcyjny

nieco abstrakcyjny

konkretny

typ kodowania

nieograniczony

od 1 do 60 s

poniżej 1 s

czas przechowywania

pamięć długotrwała

pamięć krótkotrwała

krótkotrwała pamięć czuciowa

Układ pamięci

 

Przymioty

PAMIĘĆ KRÓTKOTRWAŁA

postrzeganie bodźców

porcjowanie postrzeżeniowe

PRZEKODOWANIE CZUCIOWO-SYMBOLICZNE

(bodźce - słowa)

NARZĄDY RUCHU

wykonanie ruchu

(odczucia pożądane - działanie)

ŚRODOWISKO

skutki ruchu

KRÓTKOTRWAŁA PAMIĘĆ CZUCIOWA

postrzeganie bodźców

ŚRODOWISKO

tworzenie bodźców

tworzenie zamiarów

tworzenie symboli (słów)

proces wywodzący się z danych czuciowych

proces wywodzący się z pojęć

PAMIĘĆ OPERACYJNA

odbiór zamiarów

porcjowanie koncepcyjne

PRZEKODOWANIE SYMBOLICZNO-CZUCIOWE

(słowa - odczucia pożądane)

PAMIĘĆ DŁUGOTRWAŁA

przechowywanie słów (symboli)

tworzenie i przetwarzanie programów czuciowo-ruchowych

Środowisko fizyczne i społeczne

Nauczający

Uczący się

1. poziom A -

poziom napięcia (tonusu) mięśniowego

2. poziom B -

poziom synergii mięśniowej

3. poziom C -

poziom ruchliwości przestrzennej

4. poziom D -

symboliczne odwzorowania ruchu

5. poziom E -

przetwarzanie symbolicznych odwzorowań ruchu

przekodowanie

kod czuciowy => kod symboliczny

kod symboliczny => kod czuciowy

kod czuciowy, wzorce ruchu

kod symboliczny (słowny), programy ruchu

informacja zwrotna

polecenie wykonania czynności

poziom A

napięcie mięśniowe (tonus)

poziom B

synergie mięśniowe

poziom C

poziom ruchliwości przestrzennej

poziom D

symboliczne odwzorowania ruchu

poziom E

przetwarzanie symbolicznych odwzorowań ruchu

Ćwiczenia całościowe (trening integralny), uczestnictwo w zawodach

Skuteczność stosowania działania i odporność na czynniki utrudniające.

4. Stosowanie działania ruchowego w działalności zawodniczej, osiągnięcia sportowe.

Ćwiczenia działania w trudnych warunkach; podwyższenie wysiłku fizycznego i psychicznego.

Automatyzacja

3. Wykonanie działania ruchowego w różnorodnych warunkach.

Całościowe i cząstkowe działania w uproszczonych łatwych i niezmiennych warunkach.

Uogólnienie i koncentracja procesów nerwowych

2. praktyczne nauczanie działania ruchowego

Podanie definicji i nazwy działania, pokaz całościowy z podziałem na części skłądowe, objaśnienia o sposobie wykonania i zastosowania.

Postrzegania i analiza działania ruchowego

1. Stworzenie wyobrażenia o działaniu ruchowym

Stosowane metody i środki oraz uwarunkowania

Procesy nerwowe i charakter nawyku

Faza opanowywania nawyku ruchowego

zdrowie, wewnętrzna przyjemność, wyczyn, wyrównanie napięć

K, M

986

studenci

wewnętrzne nagrody (przyjemność, doznania uczuciowe, „czucie się dobrze”), wyczyn

K, M

2261

dzieci (12 lat)

wewnętrzna przyjemność, zdrowie, dostosowanie fizyczne

K

218

studentki

wewnętrzna przyjemność, zdrowie, dostosowanie fizyczne

K, M

158

uczestnicy sportu rekreacyjnego

radość, przyjemność, fizyczna adaptacja, wyrównanie napięć, zdrowie, potrzeba przyjaźni

K, M

160

studenci

wyczyn, własna chęć, zdrowie, oczyszczenie psychiczne, potrzeba przyjaźni

K, M

418

studenci

Motywy

Płeć

Liczba badanych

Grupa badanych

---