GERIATRIA WYKLAD
MIAZDZYCA OSOB STARSZYCH - polega na odkladaniu sie cholesterol I innych lipidow na blonie wewnetrznej tetnic. Dotyczy glownie t.brzusznej - co powoduje zatkanie t. biodrowych I doprowadza do dolegliwosci bolowych nog.
CZYNNIKI RYZYKA :
KONTROLOWALNE : wysoki poziom cholesterol (ZOLTY - LDL !!!), palenie tytoniu (zwerza naczynia krwionosne oraz podnosi poziom cholesterolu), wysokie cisnienie tetnicze, stress, nadwaga, alkochol (K - 20g, M-40g, wino ma pozytywny wplyw na cholesterol we krwi) , cukrzyca.
NIEKONTROLOWALNE : plec (M>K), choroby dziedziczne (miazdzyca, zawal serca), wiek (M>45r.z, K>50r.z)
OBIAWY MIAZDZYCY : apraksja ( uposledzenie wykonywania zlozonych czynnosci), zaburzenia chodu (tzw.chod PATRENSA), zaburzenia funkcji zwieraczy.
CHOROBY ZIWAZANE ZE ZMIANAMI MIAZDZYCOWYMI : zawal miesnia sercowego, udar mozgu, otepienie starcze.
CZYNNIKI OPUZNIAJACE : unikanie uzywek, ruch na swierzym powietrzu, comfort psychiczny, dieta niskokaloryczna, higieniczny tryb zycia.
STOSOWANE LEKI : obnizajace cisnienie krwi, obnizajace krzepliwosc, obnizajace poziom cholesterol, INNE METODY : angiplastyka, by - pasy, stenty, chelacja, cewnikowanie, laserowanie naczyn.
OTEPIENIE - spowodowane uszkodzeniem mózgu znaczne obniżenie się sprawności umysłowej. Do otepienia prowadza pierwotne choroby OUN, ktore nieodwracalnie uszkadzaja mozg np. choroba Alzhaimera. Wsrod neurologiczno - naczyniowych przyczyn zespolu otepiennego wyrozniamy : ogniskowe uszkodzenie mozgu oraz chorobe Parkinsona. Choroby mozgu wywolujace otepienie maja najczesciej character przewlekly lub postepujacy.
Zespół otępienny to zespół objawów wywołany chorobą mózgu, zwykle przewlekłą lub o postępującym przebiegu, charakteryzujący się klinicznie licznymi zaburzeniami wyższych funkcji korowych, takich jak pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, zdolność do uczenia się, język i ocena. Ponadto zaburzeniom funkcji poznawczych często towarzyszą, lub nawet je poprzedzają zaburzenia emocjonalne, zaburzenia zachowania i motywacji. Takiemu obrazowi nie mogą towarzyszyć zaburzenia świadomości. Zaburzenia świadomości przy występowaniu demencji stanowią odrębną kategorię diagnostyczną.
Kryterium rozpoznania to zaburzenia conajmniej dwuch funkcji poznawczych w tym zawsze pamieci (skale oceny samodzielnosci ADL, IADL, MMSE)
OBIAWY OTEPIENIA : zaburzenia pamieci - szczegolnie krotkotrwalej, zaburzenia mawy (afazja) + apraksja, agnozja, zaburzenia orientacji, zaburzenia osobowosci, drazliwosc, niepokoj, obiawy psychotyczne, omamy, urojenia.
Klasyfikacja glebokosci otepienia DSM : lagodne, umiarkowane, ciezkie, glebokie.
PIELEGNACJA CHOREGO Z OTEPIENIEM :
ZESPOLY MOZGOWE - choroby naczyn tetniczych zajmuja 1 miejsce wsrod przyczyn smiertelnosci I inwalidztwa osob starszych.
skutki chorob manifestuja sie glownie w trzech narzadach : mozgu, sercu oraz konczynach dolnych.
w systemie naczyn szyjnych, kola Willsa I innych drobnych naczyn mozgowych, powstaja blaszki miazdzycowe zwezajace swiatlo naczyn - tzw. process wloknienia srodkowego.
KIERUNKI POSTEPOWANIA TERAPEUTYCZNEGO - CHORY Z OTEPIENIEM :
opieka / wspieranie opiekunow,
postepowanie niefarmakologiczne (terapia reminescecyjna, zachowania, orientacji),
neuroprotekcja
leczenie obiawowe (pierwotne / wtorne),
leczenie przyczynowe
DOSTEPNE LEKI - OTEPIENIE : donepezil, niwastygnina, selegilina, nootropil, leki poprawiajace przeplyw krwi, leki p/depreyjne, HTZ (hormonalna terapia zastepcza)
ZABURZENIA DEPRESYJNE- zaburzenia psychiczne z grupy chorób afektywnych, charakteryzujące się długotrwałym i nieustającym przygnębieniem, któremu towarzyszy zaniżone poczucie własnej wartości i utrata możliwości odczuwania przyjemności (K>M) RODZAJE DEPRESJI : endogenna, egzogenna (wydarzenia), psychogenna, wtorna do choroby fizycznej, nawracajaca, epizodyczna, przewlekla.
1