 | Pobierz cały dokument stosunek prawny, zdolność do czynności prawnych, zdolność prawna, substrat osoby prawnej w skrócie.doc Rozmiar 43,5 KB |
STOSUNEK PRAWNY - taka zależność przebiegająca co najmniej między dwoma podmiotami, której powstanie , elementy składowe, zmiana i ustanie są regulowane w przepisach prawa.
Szersze pojęcie to stosunek społeczny ( jakakolwiek zależność przebiegająca między dwoma podmiotami, nie zawsze może znajdować odzwierciedlenie prawne. Są regulowane normami społecznymi : moralne, obyczajowe, zwyczajowe)
Między małżonkami zachodzi stosunek prawny.
Narzeczeni jeżeli się zaręczą w celu zawarcia małżeństwa można mówić o stosunku prawnym ( czyli jeśli jest to warunkowe)
Natomiast jeśli chodzi o obietnice zawarcia małżeństwa to może być to traktowane jako stosunek społeczny.
RODZAJE SOSUNKÓW PRAWNYCH:
Podział stosunków prawnych ze względu na rodzaj regulacji prawnej ( gdzie one, jakiej gałęzi prawa zostały uregulowane)
Administracyjno prawny
Regulowany jest za pomocą norm prawa administracyjnego.
Jego bardzo ważną cechą jest to że mamy doczynienia z brakiem równości stron ( strony nie są sobie równe). Jedną ze stron jest organ administracji publicznej a drugą jakiś inny powód ( osoba prawna, czy inny organ). Stroną dominującą jest organ administracji publicznej, w sposób władczy określa sytuację jakiegoś innego podmiotu, drugiej strony stosunku.
Np. ktoś chce uzyskać zgodę na przystąpienie do egzaminu - Dziekan, albo przyzwolenie na budowę. Organ dokonuje decyzji na podstawie norm prawa tu budowlanego. Organ zgodnie z prawem, na podstawie prawa rozstrzyga.
Karno prawny
Regulowany jest za pomocą norm prawa karnego. Mamy doczynienia z brakiem równości stron, ale cechą charakterystyczną jest sankcja karna. Stosunek ten zachodzi między organem władzy publicznej reprezentujący państwo a kimś kto złamał prawo, dopuścił się czynu społecznie szkodliwego. Normalne jest stosowanie przymusu bezpośredniego
Cywilno prawny
Regulowany jest za pomocą norm prawa cywilnego. Tu mamy doczynienia z równorzędnością stron, strony stosunku cywilno- prawnego w teorii są sobie równe. Znaczy to że żadna ze stron nie ma pozycji dominującej, w konsekwencji nikt nie może nikogo do niczego zmusić i nic mu narzucić. Tu jest równość, strona jeśli chce wchodzi w relacje, natomiast jeśli nie to nie musi, bo istnieje autonomia. Nie ma tutaj bezpośredniego przymusu państwowego, strony ten stosunek rozstrzygają między sobą.
Umowa adhezyjna - jedna ze stron, zwykle Duzy przedsiębiorca, ustala zasady korzystania z jego usług, a druga ze stron jeżeli chce to wchodzi z te zasady, natomiast jeśli nie to nie musi, bo nie jest zmuszona.
Np. umowa z operatorem sieci, dostawa energii elektrycznej, dostawca gazu
STOSUNEK MIESZANY - stosunek wynikający z umowy o pracy. Z jednej strony mamy doczynienia z równością podmiotu. Gdy chodzi o pewne elementy to równości nie ma np. nawiązanie stosunku pracy w drodze mianowania, gdzie pracodawca wydaje akt mianowania a pracownik albo przyjmuje albo nie.
W każdym ze stosunków prawnych zachodzi relacja, z której wynikają pewne prawa i obowiązki.
STOSUNKI PRAWNE MOŻNA dzielić na:
Krótkotrwałe- wynajęcie pokoju hotelowego
Ciągłe, trwałe - małżeństwo, umowa o prace, najem
STOSUNKI PRAWNE na:
Stosunki zindywidualizowane dwustronnie lub jednostronnie
Zindywidualizowane dwustronnie- czyli od początku wiadomo jakie są dwie strony tego postępowania np. stosunek o prace, kupno telefonu
Zindywidualizowane jednostronnie- takie, gdzie powstają konsekwencje prawne czyjegoś działania, ale początkowo wiadomo kto jest jedną ze stron, a drugą może być każdy np. zgubiłem telefon, kto go znajdzie dostanie nagrodę
ELEMENTY STOSUNKU PRAWNEGO
Podmioty stosunku prawnego oraz jego przedmiot, w sensie treść - minimum dwie strony
PRZEDMIOTY STOSUNKÓW PRAWNYCH
Rzeczy - coś co fizycznie istnieje
Ciecze, gazy, kopaliny
Energia elektryczna
Prawa autorskie
PODMIOTY STOSUNKÓW PRAWNYCH
Osoba fizyczna - człowiek, od momentu urodzenia aż do śmierci
Nastiturus - poczęte dziecko w brzuszku mamusi - może być traktowana jak osoba fizyczna, zdolność warunkową ma, musi urodzić się żywe, to miało podmiotowość prawną.
Osoby prawne - wytwór prawa, cos co powstaje na podstawie przepisów prawa. Fizycznie nie istnieją, ale uzyskują prawo bytu na podstawie prawa.
KONCEPCJE SUBSTRATU OSOBY PRAWNEJ
Można mówić o substratach, czymś co zastępuje człowieka, dwa rodzaje:
Osobowe- mamy doczynienia w przypadku przedsiębiorstw ( organizacja skupiająca ludzi) np. Stowarzyszenie , związki wyznaniowe, partia polityczna ( grupa 100 osób, które mają te same cele, poglądy religijne i w tym zakresie chcą razem działać)
Nieosobowe (majątkowy, rzeczowy) - podstawowym elementem tych osób jest pewna masa majątkowa np. Bank, Fundacja, spółki kapitałowe prawa handlowego, spółka Z.o.o
Zdolność prawna ( charakter bierny)- zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków np. może być właścicielem jakiejś rzeczy, może być dłużnikiem, wierzycielem. Każdy od urodzenia do śmierci, bez względu na wiek, na płeć , czy chory psychicznie, czy nie. ( to nie uprawnia do zarządzania majątkiem, wpływania na ich kształt -> żeby to robić trzeba mieć zdolność do czynności prawnych)
Zdolność do czynności prawnych ( charakter czynny) - zdolność do samodzielnego składania ważnych oświadczeń woli ( ważnych w sensie uznawanych przez prawo). Ona zależy od wieku. Od 13 r.ż - do pełnoletniości, czyli ukończeniem 18 r. ż. ograniczona zdolność do czynności prawnych.
Osoby prawne mają zdolność prawną.
Podmioty, które nie są osobami fizycznymi i prawnymi, ale uznawane są za podmioty prawa np. kapitałowa spółka prawa w trakcie organizacji ( nie może działać , ale staje się podmiotem prawa.)
3
| Pobierz cały dokument stosunek prawny, zdolność do czynności prawnych, zdolność prawna, substrat osoby prawnej w skrócie.doc |