Hipoterapia jest metodą usprawniania wieloprofilowego, bowiem dzięki wielopłaszczyznowym oddziaływaniom konia pozwala na uzyskiwanie poprawy w wielu zaburzonych sferach funkcjonowania. Korzyści płynące z hipoterapii mogą odnieść osoby z różnymi chorobami i dysfunkcjami. Istnieją jednak schorzenia, stany chorobowe i zaburzenia, w których hipoterapia może nawet wyrządzić szkodę. Z tego powodu każdy z pacjentów przyjmowanych na zajęcia hipoterapii musi posiadać skierowanie i wyraźną zgodę lekarza na ten rodzaj terapii wraz z potwierdzeniem braku przeciwwskazań. Nie wszyscy jednak lekarze znają dobrze specyfikę tej metody oraz przeciwwskazania do jej stosowania. Dlatego mimo skierowania ostateczną decyzję o przyjęciu na hipoterapię, o formie, czasie i rodzaju zajęć podejmuje zawsze hipoterapeuta. WSKAZANIA DO HIPOTERAPII

Wskazania zawsze są względne, bowiem podstawowym zespołom chorobowym mogą towarzyszyć schorzenia, przy których hipoterapia jest niewskazana.

Wskazania u dzieci i młodzieży:

Zespoły neurologiczne

1. Mózgowe porażenie dziecięce - niedowłady wiotkie i spastycze, jednostronne lub obustronne, ataksja, atetoza

2. Stany po urazach czaszkowo-mózgowych

3. Stany po infekcyjnych chorobach centralnego układy nerwowego

4. Wady wrodzone centralnego układy nerwowego

5. Minimalne uszkodzenia mózgu (ADHD)

6. Choroby mięśni - min. 3 punkty w skali Lovetta

Zespoły ortopedyczne

1. Wady postawy

2. Skoliozy do 20 o Coba z wyjątkiem progresujących skolioz idiopatycznych

3. Stany po amputacji i wady rozwojowe kończyn

Inne

1. Zespoły genetyczne, np. Zespół Down'a (z obowiązkowym zdjęciem rtg - bocznym i czynnościowym odcinka szyjnego kręgosłupa - zagrożenie niestabilnością szcytowo-obrotową)

2. Przepukliny oponowo-rdzeniowe, w zależności od wysokości uszkodzenia, obrazu klinicznego, współwystępowania wodogłowia

3. Uszkodzenia lub nieprawidłowe funkcjonowanie analizatorów wzroku i słuchu

4. Zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej

5. Zaburzenia integracji sensorycznej

6. Opóźnienie psychoruchowe lub nieharmonijny rozwój psychoruchowy o nieustalonej etiologii

7. Upośledzenie umysłowe

8. Nadpobudliwość psychoruchowa

9. Zaburzenia emocjonalne

10. Autyzm

11. Depresje

12. Zaburzenia zachowania

13. Niedostosowanie społeczne

Wskazania u osób dorosłych

1. Stwardnienie rozsiane

2. Stany po udarze mózgu

3. Stany po urazach czaszkowo-mózgowych

4. Choroby i zaburzenia psychiczne

5. Uzależnienia

6. Patologie społeczne

7. Inne choroby narządu ruchu na tle neurologicznym i ortopedycznym

PRZECIWWSKAZANIA

Przeciwwskazania bezwzględne

• Uczulenie na sierść, pot lub zapach konia

• Nie wygojone rany

• Nietolerancja formy leczenia przez pacjenta, np. niepohamowany lęk

• Odklejanie siatkówki oka, wzmożone ciśnienie śródgałkowe

• Pogorszenie stanu w zespołach neurologicznych, stanach po urazach czaszkowo-mózgowych, ADHD, chorobach mięśni

• Zwichnięcie stawów biodrowych

• Niestabilność szczytowo-obrotowa (kręgów szyjnych c3-c4, np. w zespole Down'a)

• Brak kontroli głowy w rozwoju motorycznym

• Podwyższona temperatura ciała

• Ostre choroby infekcyjne

• Ostre stany chorób i zaburzeń psychicznych

• Znaczna nadwaga

Przeciwwskazania względne - decydują lekarz i hipoterapeuta

• Padaczka

• Upośledzenie umysłowe w stopniu głębokim

• Zaburzenia mineralizacji kości (osteoporoza,)

• Utrwalone deformacje i zniekształcenia, przykurcze, znaczne ograniczenia zakresu ruchu układu kostno-stawowego

Schorzenia okulistyczne - wymagana konsultacja

Hipoterapia nie jest cud metodą, ale przy intensywnej i systematycznej pracy przynosi wymierne efekty.
Stworzono listę jednostek chorobowych kwalifikujących do usprawniania, lecz jak każda metoda rehabilitacyjna wymaga indywidualnego podejścia do pacjenta przez lekarza prowadzącego i terapeutę.
A oto niektóre dysfunkcje organizmu kwalifikujące do usprawniania hipoterapią:

Mózgowe porażenia dziecięce, a szczególnie:

• Przewaga niedowładów kończyn,

• Postacie pozapiramidowe,

• Postacie ze "słabym tułowiem",

• Postacie z zaburzeniami równowagi,

• Postacie z tendencją do przywiedzeniowego ułożenia kończyn,

• Momenty, w których dzieci z MPD rozpoczynają lub doskonalą siadanie, wstawanie lub chodzenie,

Inne niż MPD porażenia i niedowłady spastyczne, wiotkie i dyskinezy (np. pourazowe)

• Opóźnienia psychoruchowe,

• Kręcz karku

• Stwardnienie rozsiane (SM)

• Postępujące dystrofie mięśniowe (bardzo łagodne formy terapii)

• Rozszczepy kręgosłupa po zoperowaniu towarzyszącej przepukliny oponowej lub oponowo-rdzeniowej

• Skrzywienia boczne kręgosłupa (skoliozy) I stopnia,

• Wady postawy

• Choroba Scheuermanna,

• Dysplazje bioder (poza przypadkami częstych zwichnięć, najlepiej po rekokonstrukcyjnej operacji)

• Artrogrypozy (poza przypadkami dużych przykurczy bioder),

• Stany po urazach kręgosłupa i rdzenia - późna faza usprawniania, nie w uszkodzeniach części szyjnej,

• Przykurcze i ograniczenia ruchomości mięśni i stawów,

• Stany po amputacjach kończyn szczególnie dolnych,

• Autyzmy dziecięce,

• Zespół Downa,

• Wady słuchu i wzroku,

• Zaburzenia emocjonalne i adaptacyjne towarzyszące alkoholizmowi, narkomani i problemom tzw. " trudnych dzieci" i "trudnej młodzieży",

• Inne. Leczenie nerwic, wczesnej niezaawansowanej koksartrozy, otyłości, zaparć u dzieci, Heinego Medina (polio)

Podstawowe przeciwwskazania do hipoterapii:

• Silne uczulenia na sierść i pot koński,

• Niezagojone rany od drobnych skaleczeń po duże odleżyny,

• Zły ogólny stan zdrowia, skrajne wyniszczenie organizmu,

• Ostre infekcje i stany gorączkowe, w tym częste infekcje dróg moczowych,

• Zwichnięte stawy biodrowe, również dysplazje z częstymi incydentami zwichnięć,

• Stany po świeżych złamaniach i operacjach,

• Duże skoliozy I, II, II, IV stopnia,

• Ostra faza choroby Scheueremanna i jej postać obejmująca odcinek lędźwiowy,

• Częsta skłonnośc do dyskopatii,

• ZZSK (Zesztywniające Zapalenie Stawów Kręgosłupa),

• Osteoporoza dużego stopnia lub inna przyczyna łamliwości kości,

• Zaawansowana koksartroza,

• Trwałe zniekształcenia dużego stopnia układu kostno-stawowego,

• Miastenie,

• Bardzo częste i ciężkie napady padaczkowe - sama padaczka nie jest przeciw wskazaniem,

• Bardzo ciężkie upośledzenie umysłowe, skrajne autyzmy, krytyczne bunty zwłaszcza z towarzyszącymi krzykami i agresją,

• Hemofilia i inne skazy krwotoczne,

Część tych wskazań jest bezwzględna, część względna uzależniona od szczegółów. Zawsze ostateczne decyzja należy do lekarza prowadzącego. Zasady bezpieczeństwa podczas zajęć z hipoterapii

---