Lobotomia
Punkt zwrotny w historii chirurgii mózgu: konferencja neurologów w1935 r. w Londynie.
Tu: Jacobsen i Fulton zreferowali wyniki badań: operacyjne usunięcie płatów czołowych mózgu szympansów → znaczące obniżenie poziomu pobudzenia zwierząt
↓
Portugalski neurolog Antonio Egas Moniz postawił pyt.: czy jest prawdopodobne, że interwencja chirurgiczna wyeliminuje stany lękowe u człowieka?
↓
Moniz + Almeida Lima usiłowali modyfikować psychikę pacjentów cierpiących na depresję lub natręctwa, poddając ich chirurgicznemu zabiegowi lobotomii przedczołowej.
Lobotomia przedczołowa - zbieg chirurgiczny polegający na przecięciu włókien nerwowych biegnących od płatów czołowych do innych partii mózgu. →→ por. też ,,Lot nad kukułczym gniazdem” Kena Keseya
↓
nowa metoda zdobywa rozgłos a następnie zainteresowanie
1935r - 1955r - 70 000 lobotomii w samych tylko USA i UK
Sława i prestiż Moniza były tak wielkie, że w roku 1949 został uhonorowany Nagrodą Nobla.
↓
z biegiem czasu doniesienia o negatywnych skutkach zabiegów u pacjentów: apatia, nieodpowiedzialność, obniżenie sprawności intelektualnej, spadek umiejętności oceny sytuacji, obniżenie zdolności twórczych, a nawet śpiączka czy śmierć.
↓
zaniechanie lobotomii (Moniz postrzelony w kręgosłup przez jednego ze swoich pacjentów).
Ironiczne zakończenie całej historii z lobotomią: ujawniono fakt, że jeden z szympansów operowanych przez Jecobsena i Fultona zachorował na wrzód mózgu w wyniku źle przeprowadzonego zabiegu, a u drugiego po lobotomii w ogóle nie stwierdzono polepszenia!
↓
Psychochirurdzy przenieśli uwagę z płatów czołowych na system limbiczny mózgu. Leży on między wyższymi a niższymi partiami mózgu, a jego część zwana ciałem migdałowatym związana jest z regulacją gniewu i agresji.
Amygdalotomia - chirurgiczny zabieg przecięcia ciała migdałowatego dzięki wprowadzeniu do mózgu cienkiej drucianej elektrody przez wywiercony w czaszce otwór i niszczenie odpowiedniego fragmentu tkanki mózgowej silnym strumieniem prądu elektrycznego który przewodzi elektroda.
Arthur Kling i współpracownicy dokonali amygdalotomii u wolno żyjących małp.
Efekty |
|
Pozytywne: |
Negatywne:
|
Obniżenie agresji Wzrost przyjaznych uczuć wobec opiekujących się nimi ludzi. |
Zagubienie, zalęknienie po powrocie do naturalnego środowiska, niezdolność do radzenia sobie ze złożonością życia społ. → odrzucenie ich przez grupę |
Ofiary psychochirurgii
Amygdalotomia miała najszersze zastosowanie w USA - zabiegi przeprowadzano na kryminalistach osadzonych w więzieniu.
Zyskało to publiczną aprobatę niektórych polityków amer.
Przypadek L.S.- nieporozumienia dotyczące zabiegu budziły silne kontrowersje.
↓
powołanie trzyosobowego zespołu ekspertów:
ustalenia:
ludzie o ograniczonej wolności osobistej nie mogą podejmować adekwatnych decyzji prawnych i wyrażać zgody na niebezpieczne operacje mózgu.
tu psychochirurgia pogwałciła Pierwszą Poprawkę do Konstytucji USA (gwarancja wolności słowa), bo operacje prowadzone na mózgu mogą pogorszyć sprawność intelektualną i pamięć pacjenta.
Inny przypadek: inż. Thomas R. 34 l. - Amygdalotomia miała silnie destruktywny wpływ na jego zdrowie.
↓
wzrost prawnych ograniczeń stosowania psychochirurgii, np. Ustawa 4481 ograniczająca zakres stosowania elektrowstrząsów i psychochirurgii uchwalona w stanie Kalifornia w 1974r.
Podsum.:
Niezaprzeczalny fakt: złożoność mózgu ludzkiego niezmiernie utrudnia wszelkie interwencje chirurgiczne i niełatwo uniknąć ujemnych skutków ubocznych operacji mózgu.
Ale:
Znane są też zabiegi uwieńczone sukcesem, np. operacja rozszczepienia mózgu (split-brain operation) dokonana przez Rogera Sperry'ego i współpracowników z Kalifornijskiego Instytutu Technologii (leczenie epilepsji - jakie zalety a jakie wady?).