Wprowadzenie do psychologii ekonomicznej

Anna Siudem

Tematyka zajęć:

1. Zajęcia organizacyjne.

2. Percepcja zjawisk ekonomicznych:

• Wiedza potoczna - rola mitów, stereotypów,

• Percepcja działań ekonomicznych

• Przyswajanie i kształtowanie wiedzy ekonomicznej

• Percepcja ryzyka ekonomicznego

(Tyszka, Psychologia ekonomiczna, rozdział 3)

3. Oczekiwania ekonomiczne i zachowania inwestycyjne:

- Przewidywanie zjawisk ekonomicznych

• Oczekiwania i intencje zakupowe

• Inwestycje - oczekiwania, ryzyko

• Ocena działań ekonomicznych

(Tyszka, Psychologia ekonomiczna, rozdział 4)

4. Prezentacja konspektów badawczych.

5. Dobrostan psychiczny a dobrostan ekonomiczny:

• Koncepcje psychologiczne i uwarunkowania dobrostanu psychicznego

• Teorie wyjaśniające związek pomiędzy dobrostanem psychicznym i dobrostanem ekonomicznym

• Współczesny świat - konsumpcjonizm, materializm?

• Przemiany rynku pracy i gospodarki a dobrostan psychiczny

(Tyszka, Psychologia ekonomiczna, rozdział 7)

6. Własność i posiadanie:

• Psychologiczne definicje pojęć: własność i posiadanie

• Motywacyjne aspekty własności

• Tendencja do gromadzenia zasobów materialnych - teorie wyjaśniające

(Tyszka, Psychologia ekonomiczna, rozdział 5 )

7. Zachowania konsumenckie:

• Wybory konsumpcyjne: świadome i refleksyjne

• Strategie wyboru refleksyjnego

• Kupowanie nieplanowane, impulsywne

• Kupowanie nawykowe

• Zadowolenia z kupowania

(Tyszka, Psychologia ekonomiczna, rozdział 14)

8. Psychologia pieniądza

• Ekonomiczne i psychologiczne właściwości pieniądza

• Pieniądz prymitywny i pieniądz nowoczesny

• Percepcja pieniądza

• Postawy wobec pieniędzy

• Psychopatologia pieniądza - ujęcie historyczne i współczesność.

(Tyszka, Psychologia ekonomiczna, rozdział 6)

9. Psychologia oszczędzania:

• Definicje i motywy oszczędzania

• Koncepcje oszczędzania: ekonomiczne i psychologiczne

• Psychologiczne założenia hipotezy cyklu życia

• Czynniki warunkujące oszczędzanie

• Oszczędzanie i problem odroczonej gratyfikacji

• Badania na oszczędzaniem

(Tyszka, Psychologia ekonomiczna, rozdział 17)

10. Psychospołeczne aspekty płacenia podatków:

• Nabywanie wiedzy o podatkach

• Formy i funkcje podatków

• Wysokość podatków a wydajność pracy

• Sprawiedliwość podatków - koncepcje

• Unikanie płacenia podatków i oszustwa podatkowe

(Tyszka, Psychologia ekonomiczna, rozdział 16)

11. Hazard jako zjawisko społeczne:

• Definicja i rozumienie potoczne hazardu

• Kocepcje psychologiczne hazardu

• Hazard a myślenie magiczne, losowość, szczęście

• Współczesne formy hazardu

- Hazard jako patologia

(Tyszka, Psychologia ekonomiczna, rozdział 18)

12. Prezentacja wyników badań

13. Dalsza część prezentacji wyników - podsumowanie i dyskusja

14. Kolokwium zaliczeniowe

15. Wpisy do indeksów

Literatura:

Tyszka, T. (2004). Psychologia ekonomiczna. Gdańsk: GWP

Tyszka, T. (2000). Psychologia ekonomiczna. (s. 351-378) W (red.). J. Strelau Psychologia t. 3. Gdańsk: GWP

Solomon, M. (2006). Zachowania i zwyczaje konsumentów. Gliwice: Wydawnictwo Helion

Przykładowe obszary badawcze:

1. Oczekiwania ekonomiczne - po co są potrzebne i do czego je ludzie wykorzystują.

2. Jak kształtować wiedzę ekonomiczną - u dzieci, młodzieży i dorosłych.

3. Motywacje zakupowe.

4. Rola mediów w podejmowaniu działań ekonomicznych.

5. Psychologiczne uwarunkowania ryzyka finansowego.

6. Podatki - skutki, sprawiedliwość, etyka.

7. Od czego zależy skłonność do unikania płacenia podatków i do oszustw podatkowych?

8. Motywacja do posiadania dóbr materialnych.

9. Potrzeby a posiadanie dóbr materialnych.

10. Rola pieniądza w życiu człowieka, uwarunkowania rozwojowe, środowiskowe itp.

11. Strategie i motywy oszczędzania.

12. Dlaczego ludzie nie oszczędzają?

13. Polski konsument - specyfika, uwarunkowania.

14. Kupowanie i wyrzucanie.

15. Negatywne konsekwencje masowej konsumpcji.

16. Hazard - norma a patologia.

17. Praktyczne zastosowanie wiedzy z psychologii ekonomicznej.