A. PRZEDSIĘWZIĘCIA INFORMATYCZNE

Warianty przedsięwzięć informatycznych

Wykład 3

ze względu na „produkt”

– pozyskanie powielarnego systemu

A. Przedsięwzięcie informatyczne

informatycznego,

w zarządzaniu

B. Systemowa analiza wymagań

– opracowanie indywidualnego systemu

informacyjnych

informatycznego,

C. Proces specyfikacji wymagań

– zastosowanie nowych środków

D. Sesje panelowe - workshop

organizacyjnych i technologicznych.

Wykład 3

2

Wg [AnPrStr][3]

wg [InfEkon][2]

Wg [SysAnal][1]

Etapy przedsięwzięcia informatycznego

Strategia

Formułowanie założeń

Studium możliwości

1. Identyfikacja,

2. Określenie potrzeb

systemowych

celów, problemów

informacyjnych

Analiza

Modelowanie systemu

Analiza

i możliwości

użytkowników

Projektowanie

Projektowanie systemu

Projekt

3. Analiza potrzeb

7. Wdrożenie,

systemowych

użytkowanie i

Budowa i dokumentacja Programowanie systemu

Implementacja i dokumentacja

rozwój

użytkowa

użytkownika

systemu

4. Projektowanie

Weryfikacja systemu

systemu

Wdrożenie

Wdrożenie systemu

Przejście na nowy system

6. Testowanie i

5. Tworzenie i dokumentowanie

szacowanie

oprogramowania systemowego

Utrzymanie i rozwój

Eksploatacja systemu

Eksploatacja nowego systemu

systemu

[1] Systems Analysis and Design, Kenneth E. Kendall, Julie E. Kendall, Prentice-Hall International, Inc.

[2] Informatyka dla ekonomistów. Studium teoretyczne i praktyczne, praca W

zbiyk

or ła

ow d

a

p3

od redakcją Adama Nowickiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, 3

Wykład 3

4

Warszawa-Wrocław 1997

[3] Roszkowski J., Analiza i projektowanie strukturalne, HELION, Gliwice 2004

B.

UCZESTNICY PROCESU SYSTEMOWEJ

ANALIZA WYMAGAŃ INFORMACYJNYCH

U

ANALIZY WYMAGAŃ

ŻYTKOWNIKÓW SIZ

• wykonywana przez analityków systemowych

z myślą o projektowaniu;

ANALITYCY SYSTEMOWI dokonują

• ma na celu systematyczną analizę danych systematycznego oszacowania i oceny

wejściowych, przepływu danych i informacji

funkcjonowania organizacji poprzez badanie

wynikowych w kontekście konkretnego

źródeł i procesów przetwarzania danych

przedsięwzięcia (organizacji);

wejściowych i informacji wynikowych, mając na

• jest zespołem uporządkowanych działań

celu poprawienie procesów organizacyjnych,

podejmowanych w celu usprawnienia

często drogą zastosowania w organizacji

funkcjonowania organizacji poprzez

systemu informatycznego

wykorzystanie komputerowych systemów

informacyjnych (systemów informatycznych).

Wykład 3

5

Wykład 3

6

1

KATEGORIE ANALITYKÓW:

UŻYTKOWNICY

• KONSULTANT - zatrudniony specjalnie dla UŻYTKOWNICY – pracownicy/członkowie organizacji, zidentyfikowania i rozwiązywania problemów związanych którzy komunikują się z systemem informacyjnym z racji z system informacyjnym organizacji.

funkcji pełnionych w organizacji.

• WSPIERAJĄCY EKSPERT - zatrudniony w organizacji, PODZIAŁ UŻYTKOWNIKÓW według sposobu

opracowuje profesjonalną ekspertyzę np. dotyczącą korzystania z wyjść systemu:

sprzętu komputerowego i oprogramowania oraz ich wykorzystania w organizacji.

• UŻYTKOWNICY PIERWOTNI

wykorzystują wyjścia systemu informacyjnego

• KATALIZATOR ZMIAN - analityk zarówno wewnętrzny bezpośrednio w realizacji zadań organizacyjnych.

jak i zewnętrzny wobec organizacji; uczestniczy w jakimś stopniu w cyklu życia przedsięwzięcia informatyzacji i

• UŻYTKOWNICY WTÓRNI

jest obecny w organizacji w pewnym przedziale czasu; wprowadzają dane do systemu informacyjnego, ale nie uzmysławia potrzebę zmian, opracowuje plan zmian i wykorzystują bezpośrednio wyjść z systemu do

współpracuje z innymi przy wprowadzaniu zmian.

wykonywania swoich zadań organizacyjnych.

Wykład 3

7

Wykład 3

8

INNE KRYTERIA PODZIAŁU

ŹRÓDŁA INFORMACJI W SYSTEMOWEJ

UŻYTKOWNIKÓW:

ANALIZIE WYMAGAŃ

• strategie i plany rozwojowe organizacji,

• istniejący obieg informacji,

• potrzeby związane z monitorowaniem lub

• strukturę organizacyjną – zakresy obowiązków, zarządzaniem,

odpowiedzialności itp.

• podejście proaktywne lub reaktywne,

• obowiązujące w organizacji procedury gospodarcze, w tym związane z procesem zapewnienia jakości,

• zajmowany poziom administracyjny.

• obecny stan informatycznego wspomagania

zarządzania,

• rozmowy (wywiady), ankiety i inne narzędzia

umożliwiające uzyskanie informacji od

pracowników/użytkowników.

Wykład 3

9

Wykład 3

10

System Informacyjny

Organizacji

Analiza dokumentacji

Badanie

Wywiady

Po co?

Cele

Ankiety

IDENTYFIKACJA

osiągane przez

Opis

Języki werbalne

Języki graficzne

J

Funkcje

ęzyki mieszane

POTRZEBY/

ANALIZA

Co?

Informacje

WYMAGANIA

Materialne Informacyjne

Analiza celów i problemów

Wnioski Analiza krytycznych czynników sukcesu (CSF) realizowane przez

Analiza wpływu technologii

Co?

SYNTEZA

Gdzie?

Kiedy?

Organizacja

Propozycje

Planowanie strategii informacyjnej

Jak?

Wykład 3

11

Wykład 3

12

2

ZAKRES SYSTEMOWEJ ANALIZY

C. PROCES SPECYFIKACJI WYMAGAŃ

WYMAGAŃ

SYSTEMOWYCH

ETAPY

• Identyfikacja celów organizacji i problemów w jej funkcjonowaniu. (ETAP KRYTYCZNY)

Identyfikacja zakresu systemu i

• Analiza wymagań informacyjnych organizacji jako I.

źródeł wymagań

całości i jej elementów. (ETAP ZASADNICZY)

• Modelowanie organizacji z punktu widzenia procesów Pozyskiwanie

Pozyskiwanie

II.

przetwarzania informacji.

• Opracowanie alternatywnych propozycji systemu Konsolidacja

informatycznego.

III.

i redakcja

• Oszacowanie kosztów zaproponowanych wariantów i przedstawienie przewidywanych korzyści z ich

IV.

wdrożenia.

Analiza zbiorcza

Wykład 3

13

Wykład 3

14

I. IDENTYFIKACJA ZAKRESU

USTALENIE ZAKRESU PROJEKTU

SYSTEMU I ŹRÓDEŁ WYMAGAŃ

•

Zidentyfikowanie niezbędnych z punktu

widzenia biznesu cech systemu.

1) USTALENIE ZAKRESU PROJEKTU

•

Zdefiniowanie projektów dotyczących

modyfikacji istniejących systemów i

2) PRZYGOTOWANIE FAZY POZYSKIWANIA

rozwoju nowych.

WYMAGAŃ

•

Ustalenie względnych priorytetów tych

projektów.

•

Zidentyfikowanie celów biznesowych dla

każdego projektu i każdego systemu.

Wykład 3

15

Wykład 3

16

PRZYGOTOWANIE FAZY

USTALENIE ZAKRESU PROJEKTU cd.

POZYSKIWANIA WYMAGAŃ

• Określenie harmonogramu i budżetu

osiągania celów biznesowych

•

Uzgodnienie celu systemu,

• Zidentyfikowanie wyższych warstw

•

Budżet i harmonogramowanie prac,

zarządzających, które będą

•

Zabezpieczenie (security) i bezpieczeństwo

odpowiedzialne za system i które powinny

(safety),

wspierać projekt,

•

Punkty widzenia udziałowców przedsięwzięcia

• Zdefiniowanie zakresu w terminach

informatycznego: użytkowników i innych,

funkcji, które mają być realizowane przez

którzy mogą formułować wymagania.

system.

Wykład 3

17

Wykład 3

18

3

UDZIAŁOWCY PRZEDSIĘWZIĘCIA

Studia wstępne

INFORMATYCZNEGO:

(1)

– Właściciele systemu

• Użyteczne źródła informacji

– Użytkownicy systemu

raporty organizacyjne, instrukcje postępowania, zakresy obowiązków/kompetencji, dokumentacje

– Kierownik zespołu realizującego

istniejących systemów, procedury kontroli i oceny itp.

– Analitycy systemowi

• Stosowane

– Projektanci systemowi

w przedsięwzięciach „nowych jakościowo”

(dziedzinowo) dla analityków

– Programiści

– Specjaliści/konsultanci IT

oraz personel techniczny zespołu realizującego przedsięwzięcie odpowiedzialny za sporządzanie dokumentacji

Wykład 3

19

Wykład 3

20

Studia wstępne (2)

D. Sesje panelowe - workshop

Zalety:

• Są ważną techniką organizatorską zapewniająca postęp

• Pomagają analitykom zrozumieć organizację przed w realizacji przedsięwzięcia informatycznego

spotkaniem z ludźmi w niej pracującymi.

• W początkowej fazie przedsięwzięcia informatycznego

• Pozwala analitykowi przygotować zastosowanie innych służą sformułowaniu realizowanej przez przedsięwzięcie metod gromadzenia faktów.

strategii informatyzacji

• Dokumentacje istniejących systemów mogą

• W kolejnych etapach analityk musi spotykać się z dostarczyć formalnie zdefiniowanych wymagań

udziałowcami upewniając się co do słuszności swoich informacyjnych

spostrzeżeń i wniosków, które powinien sformułować w raporcie końcowym

WADY:

• Na etapie projektowania systemu spotkania mają na celu

• Dokumenty zwykle nie odzwierciedlają w pełni doprowadzenie do konkluzji co do zbioru wymagań, rzeczywistości.

wyboru wariantów projektowych ich realizacji itp.

Wykład 3

21

Wykład 3

22

Joint Application Development –

JAD Zasady

Interakcyjne Tworzenie Aplikacji

• Aktywność grupowa – wywiady indywidualne i grupowe zostały zastąpione sesjami (workshop)

• Również znane jako Joint Application Design

• Środki wizualne – od tablic poglądowych do (JAD).

interaktywnych ekranów prezentacyjnych.

• Technika JAD opracowana i sponsorowana

• Zorganizowany, racjonalny proces – adaptujący różnorodne techniki: burza mózgów, analiza top-down przez IBM w latach 90-tych.

itp.

• Po raz pierwszy skutecznie zastosowana w

• Podejście dokumentacyjne – każda z sesji kończy się sporządzeniem dokumentu, który w postaci łatwiejszej Kanadzie

do zrozumienia przedstawia wszystkie uzgodnienia poczynione podczas jej trwania (WYSI/WYG).

Wykład 3

23

Wykład 3

24

4

Joint Requirements Planning (JRP) Uczestnicy JRP (1)

• Lider sesji (animator) – określa poziom i kierunek dyskusji; kieruje dynamiką grupy;

• „Technika-córka” JAD

potrzebuje doskonałych umiejętności

interpersonalnych.

• Bardziej popularna na etapie analizy

• Analityk – odpowiedzialny za dokumenty systemu/wymagań w trakcie realizacji

sesji; również uczestniczy w dyskusji; zwykle

doświadczony w zakresie analizy systemowej.

projektu/przedsięwzięcia

• Właściciel (sponsor) – finansujący

przedsięwzięcie i zatrudniający personel,

przedstawiciel najwyższego szczebla

zarządzania; prezentuje strategiczny punkt

widzenia.

Wykład 3

25

Wykład 3

26

Uczestnicy JRP (2)

Przygotowanie sesji

• Przedstawiciel (-ciele) użytkowników –

• Określenie celów sesji - prezentacja, najważniejsi – na nich koncentruje się sesja;

rozwiązanie problemu, rozstrzygnięcie konfliktu, wraz z innymi diagnozuje potrzeby

analiza postępu prac, gromadzenie i łączenie

organizacyjne i formułuje wymagania

systemowe.

faktów, szkolenie, planowanie itp.

• Eksperci/konsultanci IT.

• Opracowanie harmonogramu oraz

• Specjali

zapewnienie odpowiedniego wyposażenia

ści – dostarczają wiedzy na konkretne

tematy (dziedziny funkcjonalne) z obszaru

• Przygotowanie porządku sesji – i odpowiednio podstawowej działalności bieżącej.

wczesne poinformowanie uczestników

Wykład 3

27

Wykład 3

28

Przeprowadzanie sesji

Korzyści z JRP (1)

• Prowadzenie sesji – można w zależności od

• Wzrost poczucia partnerstwa w

celu sesji realizować w sposób bardziej lub

przedsięwzięciu między sferą biznesową i i

mniej strukturalny; należy utrzymywać reżim

ekspertami ds. oprogramowania

czasowy i zaplanowany porządek sesji.

• Umożliwia stronie biznesowej identyfikację i

• Rezultatem końcowym sesji musi być pisemne zdefiniowanie potrzeb w sferze oprogramowania

podsumowanie przekazane uczestnikom sesji.

• Skraca czas projektowania i implementacji

• Powinny by

systemu poprzez jasne sformułowanie

ć konsekwentnie stosowane

wymagań już od samego początku.

formalne zasady dokonywania prezentacji (oraz ich przygotowywania), dyskusji nad

• Ułatwia decyzje co do architektury i

platformy realizacji systemu

przebiegiem prac projektowych,

przeprowadzania burzy mózgów itp.

Wykład 3

29

Wykład 3

30

5

Korzyści JRP (2)

Zasady JRP (1)

• Obni

A.

żenie kosztów realizacji i późniejszej

Ścisłe przestrzegania zasad przyjętej

eksploatacji przez rozstrzyganie istotnych kwestii na metodologii

wczesnych etapach realizacji przedsięwzięcia.

•

Sesje JRP wykorzystują podejście top-down

•

Proces strukturalny zwykle przebiega w następujących krokach:

• Podwyższenie jakości rozwiązań projektowych poprzez wykorzystanie/połączenie pomysłów

1. Uzgodnienie i zatwierdzenie ogólnych wymagań – w tym zakresu, celów i zamierzeń.

udziałowców rożnych kategorii.

2. Skonstruowanie listy głównych procesów (działań) w każdym

• Zwiększenie wiedzy o systemie u użytkowników obszarze funkcjonalnym.

końcowych i członków zespołu projektowego oraz ich 3. Opracowanie wstępnych schematów przedstawiających modele zadowolenia z efektów ko

realizowanych procesów i wykorzystywanych obiektów ńcowych.

(logiczny model danych).

4. Identyfikacja potrzeb informacyjnych, których zaspokojenie będzie stanowiło wsparcie SI dla procesów będących bazą logicznego modelu danych (3).

Wykład 3

31

Wykład 3

32

Zasady JRP(2)

Zasady JRP (3)

B.

Przygotowanie jest sprawą

C.

Każda sesja ma konkretnie zdefiniowane

kluczową!

cele.

• Prowadzący sesję typuje uczestników każdej z sesji JRP

• Gwarancją ich realizacji jest porządek sesji (workshop).

znany wszystkim jej uczestnikom.

• Terminy sesji są harmonogramowane z wyprzedzeniem i

• Szczególny nacisk jest położony na

uzgadniane – każdy z uczestników może uwzględnić je zaangażowanie wszystkich uczestników i

w swoich planach ( i vice versa).

ostateczne osiągniecie konsensusu.

• Prowadzący sesję powinien przygotować wstępne D.

Sesje JRP są zorientowane na osiąganie

opracowania, modele do inicjacji dyskusji i zachęcać konkretnych rezultatów.

uczestników do przygotowania własnych.

• Wszystkie informacje dostarczane przez

uczestników sesji są dokumentowane.

Wykład 3

33

Wykład 3

34

Przewodnik prowadzącego sesję JRP

1. Nie zmieniać zaplanowanego porządku sesji pod byle powodem

2. Trzymać się harmonogramu czasowego

3. Zapewnić bieżące sporządzanie notatek

4. Unikać stosowania żargonu technicznego

5. Stosować zabiegi likwidujące konflikty

6. Pozwalać na „twórczo wybuchowe” wypowiedzi

7. Dążyć do uzyskania konsensusu w ramach grupy 8. Zapewnić możliwość wypowiadania się wszystkim uczestnikom

9. Dbać o obecność wszystkich udziałowców

Wykład 3

35

6