Definicja:

PODSTAWY FINANSÓW

ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. (Dz. U. Nr 249, poz. 2104)) Finanse publiczne obejmują procesy związane z

PUBLICZNYCH

gromadzeniem środków publicznych oraz ich

rozdysponowaniem, a w szczególności:

1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;

2) wydatkowanie środków publicznych;

3) finansowanie potrzeb poŜyczkowych budŜetu państwa;

4) finansowanie potrzeb poŜyczkowych budŜetu jednostki

mgr inŜ. Karol M. Jóźwiak

samorządu terytorialnego;

Zakład Analiz i Planowania Finansowego PWr.

5) zaciąganie zobowiązań angaŜujących środki publiczne;

karol.jozwiak@pwr.wroc.pl

6) zarządzanie środkami publicznymi;

405 B-1 tel.: 607 307 787

7) zarządzanie długiem publicznym;

8) rozliczenia z budŜetem Unii Europejskiej.

Funkcje państwa

Funkcje publiczne

• Wynikają z istnienia

• Realizacja zadań publicznych (sfera regulacyjna i realna

społeczeństwa

gospodarki)

• Brak realizacji zagraŜa

• Funkcje publiczne

egzystencji

• Funkcje społeczne

• Zaspokaja potrzeby zbiorowe

• Funkcje gospodarcze

– Administracja centralna

– Bezpieczeństwo

– Wymiar sprawiedliwości

– Ochrona

Funkcje społeczne

Funkcje gospodarcze

• Zakres zadań, obowiązków i czynności naleŜących do

• Alokacja zasobów

państwa w sferach:

• Funkcjonowanie rynków

• Edukacji

• Polityka fiskalna* i monetarna

• Kultury

• Redystrybucja dochodów

• Zatrudnienia

– Społeczna (renty, zasiłki, stypendia)

• Zdrowia

– Gospodarcza (subwencje, ulgi, zwolnienia, dotacje)

• Świadczeń socjalnych

Polityka fiskalna i monetarna

Funkcje finansów publicznych

• Podatki, ubezpieczenia i daniny publiczne

– PIT, CIT

• Alokacyjna- alokacja czynników wytwórczych

– Nieruchomości

– Rolny

(poprzez dochody i wydatki publiczne) aby jak

– Leśny

najefektywniej je wykorzystywać

– Spadki i darowizny

– VAT

• Redystrybucyjna- społecznie sprawiedliwe

– PCC

– Akcyza

rozdysponowanie dochodów i bogactwa

– Cło

– Środki transportu

• Stabilizacyjna- zapewnienie stabilnego rozwoju

– Zwierzęta

gospodarczego (np. stabilność cen, zatrudnienia)

• Stopy procentowe, stabilność cen, podaŜ pieniądza

Środki publiczne

Dochody publiczne

1) dochody publiczne

1) daniny publiczne, do których zalicza się: podatki, składki,

– Daniny publiczne

opłaty oraz inne świadczenia pienięŜne, których

– Pozostałe dochody

obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek

2) środki pochodzące z budŜetu Unii Europejskiej

samorządu terytorialnego, funduszy celowych oraz

3) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych,

innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z

niepodlegające zwrotowi, w tym środki z pomocy

odrębnych ustaw niŜ ustawa budŜetowa,

udzielonej przez Państwa członkowskie EFTA

2) inne dochody (świadczenia pienięŜne) naleŜne, na

4) przychody budŜetu państwa i budŜetów jednostek

podstawie odrębnych ustaw, budŜetowi państwa,

samorządu terytorialnego oraz innych jednostek

jednostkom samorządu terytorialnego i funduszom

sektora finansów publicznych

celowym oraz innym jednostkom sektora finansów

5) przychody jednostek sektora finansów publicznych

publicznych;

pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz

pochodzące z innych źródeł.

Środki pochodzące z budŜetu

Pozostałe dochody

UE

1) wpływy ze sprzedaŜy wyrobów i usług świadczonych przez jednostki sektora finansów publicznych;

2) dochody ze sprzedaŜy majątku, rzeczy i praw, niestanowiące przychodów 1) Środki przeznaczone na realizację programów

wymienionych w pkt. 4 środków publicznych

3) dochody z mienia jednostek sektora finansów publicznych, do których zalicza przedakcesyjnych

się w szczególności:

2) Środki pochodzące z funduszy strukturalnych,

a) wpływy z umów najmu, dzierŜawy i innych umów o podobnym charakterze, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu

b) odsetki od środków na rachunkach bankowych,

c) odsetki od udzielonych po

Rybołówstwa

Ŝyczek i od posiadanych papierów wartościowych,

d) dywidendy z tytułu posiadanych praw majątkowych;

3) Środki Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji

4) spadki, zapisy i darowizny w postaci pienięŜnej na rzecz jednostek sektora Rolnej „Sekcja Gwarancji”

finansów publicznych;

5) odszkodowania naleŜne jednostkom sektora finansów publicznych 4) Środki Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju

6) kwoty uzyskane przez jednostki sektora finansów publicznych z tytułu Obszarów Wiejskich

udzielonych poręczeń i gwarancji

5) Inne środki

7) inne dochody naleŜne, na podstawie ustaw innych niŜ ustawa budŜetowa lub umów międzynarodowych, budŜetowi państwa, jednostkom samorządu terytorialnego oraz innym jednostkom sektora finansów publicznych

Środki pochodzące ze źródeł zagranicznych,

niepodlegaj

Przychody bud

ące zwrotowi, w tym środki z

Ŝetu państwa i budŜetów

pomocy udzielonej przez Pa

jednostek samorz

ństwa

ądu terytorialnego oraz

członkowskie EFTA

innych jednostek sektora finansów publicznych

1) Środki Mechanizmu Finansowego Europejskiego

1) Przychody z prywatyzacji majątku skarbu państwa oraz

Obszaru Gospodarczego

majątku jednostek samorządu terytorialnego

2) Środki Norweskiego Mechanizmu Finansowego

2) Przychodu ze sprzedaŜy papierów wartościowych oraz

3) Środki Szwajcarskiego Mechanizmu Finansowego

innych operacji finansowych

4) Inne środki

3) Przychody ze spłat poŜyczek udzielonych ze środków

publicznych

4) Przychody z otrzymanych poŜyczek i kredytów

Przychody jednostek sektora finansów

publicznych pochodz

Rozdysponowywanie środków

ące z prowadzonej przez

nie działalności oraz pochodzące z innych

publicznych

źródeł.

1) Przychody zakładów budŜetowych

1) wydatki publiczne;

2) Przychody gospodarstw pomocniczych jednostek

2) rozchody publiczne, w tym na rozchody bud

bud

Ŝetu

Ŝetowych

państwa i budŜetów jednostek samorządu

3) Przychody funduszy celowych

terytorialnego.

4) Przychody instytucji kultury

5) Przychody uczelni publicznych

6) Itp.

Wydatki publiczne

Wydatki publiczne

Klasyfikacja podmiotowa

1) Wydatki rzeczywiste (bieŜące i inwestycyjne)

1) Wydatki związane z realizacją zadań i funkcji przez

–

Wynagrodzenia i uposaŜenia oraz pochodne od nich

państwo (podsektor rządowy)

–

Zakup towarów i usług

2) Wydatki związane z realizacją zadań i funkcji przez

–

Realizacja inwestycji

jednostki samorządu terytorialnego (podsektor

2) Wydatki redystrybucyjne

samorządowy)

–

Transfery wewnętrzne (przemieszczanie środków wewnątrz

3) Wydatki związane z realizacją zadań z zakresu

sektora)

ubezpieczeń społecznych (podsektor ubezpieczeń

społecznych)

–

Transfery zewnętrzne (związane z redystrybucją społeczną i

gospodarcz

Klasyfikacja funkcjonalna

ą)

1) Wydatki o charakterze publicznym

2) Wydatki o charakterze społecznym

3) Wydatki o charakterze gospodarczym

Redystrybucja społeczna i

Wydatki publiczne

gospodarcza

Redystrybucja społeczna

1) Zakład Ubezpiecze

Wydatki publiczne powinny by

ń Społecznych

ć dokonywane:

2) Fundusz Pracy

1) w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady

uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów;

3) Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

2) w sposób umoŜliwiający terminową realizację zadań;

4) Transfery socjalne

3) w wysokości i terminach wynikających z wcześniej

–

Zastępujące dochód (renta, emerytura)

zaciągniętych zobowiązań.

–

Uzupełniające dochód (zasiłki, pomoc społeczna)

Redystrybucja gospodarcza

1) Pomoc publiczna (wydatki transferowe)

Redystrybucja pośrednia

Sektor finansów publicznych

Podsektory finansów

tworzą:

publicznych

1) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały;

1)

Rządowy – obejmujący organy władzy publicznej, organy

2) gminy, powiaty i samorząd województwa, zwane dalej „jednostkami samorządu kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały,

terytorialnego”, oraz ich związki;

organu administracji rządowej, PAN i tworzone przez nią

3) jednostki budŜetowe, zakłady budŜetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek jednostko organizacyjne oraz jednostki wymienione w

budŜetowych;

grupach 3-8, 10, 12 dla których organem załoŜycielskim lub

4) państwowe i samorządowe fundusze celowe;

nadzorującym jest organ administracji rządowej albo inna

5) uczelnie publiczne;

jednostka zaliczana do podsektora rządowego

6) jednostki badawczo-rozwojowe;

2)

Samorządowy – obejmujący jednostki samorządu

7) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;

terytorialnego, ich organy oraz związki i jednostki

8) państwowe i samorządowe instytucje kultury;

organizacyjne wymienione w grupach 3, 4, 7, 8 i 12, dla

9) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia których organem załoŜycielskim lub nadzorującym jest

Społecznego i zarządzane przez nie fundusze;

jednostka samorządu terytorialnego,

10)Narodowy Fundusz Zdrowia;

3)

Ubezpieczeń społecznych, obejmujący ZUS i KRUS oraz

11)Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne; fundusze zarządzane przez te instytucje.

12)inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, banków i spółek prawa handlowego.

Formy organizacyjno-prawne i gospodarka

finansowa jednostek sektora finansów

Jednostki budŜetowe

publicznych

1) Rozliczenia brutto z budŜetem

2) Powoływane m.in. Przez Ministrów, kierowników urzędów

1) Jednostki budŜetowe

centralnych i wojewodów

2) Zakłady budŜetowe

3) Obowiązuje plan finansowy (ujmowany w ustawie

budŜetowej)

3) Gospodarstwa pomocnicze

4) Nie posiadają osobowości prawnej

5) Nie posiadają uprawnień do dysponowania gromadzonymi

przez siebie dochodami publicznymi

6) Obowiązuje nieprzekraczalna kwota przyznanego im limitu

wydatków

7) Struktura hierarchiczna (dysponenci główni, drugiego i

trzeciego stopnia)

8) Np. Sądy, trybunały, jednostki wojska i policji, szkoły

publiczne,

Zakłady budŜetowe

Gospodarstwa pomocnicze

1) Zasada rozliczeń netto

1) Wpłacają do budŜetu połowę zysku netto

2) Gospodarka pozabudŜetowa

2) Dokonują sprzedaŜy usług na rzecz macierzystej

3) Nie posiadają osobowości prawnej

jednostki budŜetowej wg. Kosztów własnych

4) Mogą otrzymywać dotacje

3) Kwota dotacji nie jest ograniczona ustawowo

5) Powołuje minister, kierownik urzędu centralnego,

4) Obowiązuje plan finansowy

wojewoda

5) Dotyczy głównie usług biurowych, remontowych,

6) Obowiązuje plan finansowy

poligraficznych

7) Np. ośrodki szkolenia i doskonalenia kadr, domy pracy

twórczej, ośrodki sportu i rekreacji

Instytucje poboru i kontroli

Rządowa administracja

dochodów publicznych

skarbowa

Administracja skarbowa

Minister Finansów

1) Rządowa (zarządzana przez Ministra Finansów)

1) Naczelny organ administracji państwowej

–

Poziom centralny (Min. Finansów + wyspecjalizowane

2) Naczelny organ kontroli skarbowej

departamenty Ministerstwa Finansów)

–

Poziom regionalny (16 izb skarbowych, 16 urzędów kontroli 3) Organ odwoławczy od decyzji izb skarbowych

skarbowej, 16 izb celnych)

4) Organ nadzorujący wykonanie czynności przez organy

–

Poziom lokalny (ponad 400 urzędów skarbowych, ponad 40

egzekucyjne

urzędów celnych)

5) Organ sprawujący nadzór w sprawach karnych

2) Samorządowa

skarbowych

6) Podlega mu Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej

oraz szef SłuŜby Celnej

System budŜetowy państwa

Funkcje budŜetu

BudŜet państwa jest planem finansowym zestawiającym

1) Ekonomiczna – gromadzenie dochodów oraz

dochody i wydatki w ciągu roku kalendarzowego, który

dokonywanie wydatków aparatu państwowego. Ponadto

odzwierciedla kierunki polityki społeczno-gospodarczej

zalicza się funkcje alokacyjną, redystrybucyjną i

rządu, uchwalanym w formie ustawy określającej źródła

stabilizacyjną.

dochodów i rodzaje wydatków, opracowywanym przez

2) Kontrolna (informacyjna) – kontrola przebiegu procesów

Radę Ministrów w terminach określonych w ustawie i

gospodarczych za pomocą analizy przepływów

wykonywanym pod jej kierunkiem za pośrednictwem

finansowych.

Ministra Finansów.

3) Polityczna – polega na oddziaływaniu na politykę

społeczno – gospodarczą za pomocą odpowiedniego

sterowania strumieniami środków pienięŜnych zarówno

po stronie wydatków jak i dochodów

Zasady budŜetowe

Opracowywanie budŜetu

1) Zasada jawności – społeczeństwo jest zaznajomione z

1) Opracowanie pierwszej prognozy dochodów i wydatków w

budŜetem i ma do niego dostęp

oparciu o prognozy makroekonomiczne, określające warunki

2) Zasada zupełności – zestawienie wszystkich dochodów i

w jakich dany budŜet będzie realizowany

wydatków

2) Sformułowanie załoŜeń do projektów dochodów i wydatków

3) Zasada jedności – istnieje tylko jeden dokument zwany

w resortach

budŜetem (jedność formalna i materialna)

3) Opracowanie załoŜeń do projektu budŜetu oraz ustalenie

4) Zasada roczności – budŜet planuje się na rok kalendarzowy limitów wydatków dla poszczególnych dysponentów części

bud

5) Zasada realno

Ŝetowej,

ści – postuluje maksymalną precyzję w

określaniu dochodów i wydatków

4) Przygotowanie przez ministrów i wojewodów projektów

poszczególnych cz

6) Zasada szczegółowo

ęści budŜetu

ści – w budŜecie muszą być zawarte

cele szczegółowe

5) Przyjęcie przez Radę Ministrów projektu budŜety w formie uchwały

7) Zasada równowagi (Złota Zasada BudŜetowa) – dąŜenie do

zbilansowania budŜetu

6) Prace nad projektem ustawy budŜetowej w parlamencie

Rodzaje dochodów

Opracowywanie budŜetu c.d.

1)

podatki i opłaty, które zgodn b

ie z u

odręd

bny Ŝ

mi ue

sta t

wa o

mi niw

e sta y

now c

ią d h

1) inicjatywa ustawodawcza naleŜy wyłącznie do Rady Ministrów i jest ujęta jako ochodów jednostek samorządu

obowiązek rządu

terytorialnego, przychodów funduszów celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych; 2) projekt ustawy bud

2)

cła;

Ŝetowej powinien być przedłoŜony Sejmowi najpóźniej na 3

miesi

3)

wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa; ące przed rozpoczęciem roku budŜetowego, tzn. przed dniem l pa

4)

wpłaty z tytułu dywidendy;

ździernika, chyba Ŝe zaistnieje wyjątkowy przypadek

5)

wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego;

3) jeŜeli nie uda się na czas przygotować projektu ustawy budŜetowej na okres 6)

wpłaty nadwyŜek dochodów własnych państwowych jednostek budŜetowych, nadwyŜek środków całego roku, to rząd ma obowiązek wnieść projekt ustawy o prowizorium obrotowych państwowych zakładów budŜetowych oraz części zysku gospodarstw pomocniczych budŜetowym

państwowych jednostek budŜetowych;

4) nie ma moŜliwości zastosowania trybu pilnego

7)

dochody pobierane przez państwowe jednostki budŜetowe, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej; 5) pierwsze czytanie musi odbyć się na posiedzeniu Sejmu

8)

dochody z najmu i dzierŜawy oraz z innych umów o podobnym charakterze dotyczące składników majątkowych Skarbu Państwa, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej; 6) projekt kierowany jest w całości do Komisji Finansów Publicznych 9)

odsetki od środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budŜetowych, o ile odrębne 7) nie jest dopuszczalne ustalenia przez Sejm większego deficytu budŜetowego niŜ

przepisy nie stanowią inaczej;

przewidzianego w projekcie ustawy budŜetowej

10) odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze środków zgromadzonych na centralnym rachunku 8) Senat ma 20 dni w którym mo

bie

Ŝe zająć stanowisko. Senat nie ma moŜliwości

Ŝącym budŜetu państwa;

zaproponowania odrzucenia ustawy, moŜe tylko uchwalać do niej poprawki, 11) odsetki od udzielonych z budŜetu państwa poŜyczek krajowych i zagranicznych; które w ogólnym trybie, wynikającym z art. 121 ust. 3, podlegają rozpatrzeniu 12) grzywny, mandaty i inne kary pienięŜne, o ile zgodnie z odrębnymi przepisami nie stanowią dochodów innych jednostek sektora finansów publicznych;

przez Sejm

13) spadki, zapisy i darowizny w postaci pienięŜnej na rzecz Skarbu Państwa; 9) prezydent ma 7 dni na podpisanie ustawy budŜetowej, nie moŜe skierować 14) dochody ze sprzedaŜy majątku, rzeczy, praw, niestanowiące przychodów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 4

przeciw niej weta ustawodawczego, moŜe ją natomiast skierować do Trybunału lit. a i b, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

Konstytucyjnego w trybie kontroli prewencyjnej

15) inne dochody określone w odrębnych ustawach lub umowach międzynarodowych; 10) Trybunał Konstytucyjny obowiązany jest do wydania orzeczenia nie później niŜ

16) środki, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2-4, po ich przekazaniu na rachunek dochodów budŜetu w terminie 2 miesięcy

państwa.

Wydatki budŜetowe

Równowaga budŜetowa

1) utrzymanie i funkcjonowanie organów władzy publicznej,

1) Równowaga planowana

kontroli i ochrony prawa;

2) zadania wykonywane przez administrację rządową;

2) Równowaga rzeczywista

3) funkcjonowanie sądów i trybunałów;

3) Rezerwy budŜetowe

4) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego; 4) Deficyt budŜetowy

5) dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego;

6)

5) NadwyŜka budŜetowa

środki wpłacane do budŜetu Unii Europejskiej, zwane dalej

„środkami własnymi Unii Europejskiej”;

7) subwencje dla partii politycznych;

8) dotacje na zadania określone odrębnymi ustawami;

9) obsługę długu publicznego;

10) finansowanie programów i projektów, na których realizację uzyskano środki, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2-4;

11) realizację Wspólnej Polityki Rolnej.

Kontrola budŜetowa

Dyscyplina budŜetowa

1) Kontrola wewnętrzna – audyt wewnętrzny. Rzetelne,

1) Przestrzeganie zbioru norm, zasad prawnych, które

obiektywne i niezaleŜne ustalenie stanu faktycznego

obowiązują jednostki dysponujące środkami

funkcjonowania

jednostki,

rozpoznanie

i

analiza

budŜetowymi w zakresie dochodów i wydatków.

przyczyn oraz skutków stwierdzonych nieprawidłowości,

2) Naruszenie dyscypliny budŜetowej to np.: przekroczenie

a następnie przedstawienie zaleceń w celu likwidacji

zakresu upowaŜnienia do dokonywania wydatków ze

uchybień.

środków publicznych, wykorzystanie środków

2) Kontrola zewnętrzna – NIK, Sejm RP. NIK bada

niezgodnie z ich przeznaczeniem, wykazanie w

wykonanie budŜetu, realizację ustaw i innych aktów

sprawozdaniu budŜetowym danych niezgodnych z

prawnych dot. Działalności finansowej, gospodarczej i

danymi wynikającymi z ewidencji księgowej,

organizacyjnej jednostek sektora finansów publicznych.

dopuszczenie do uszczuplenia wpływów naleŜnych

Sporządza

analizę

wykonania

budŜetu

w

budŜetowi państwa w skutek zaniedbań

poszczególnych częściach, a takŜe w zakresie

3) Kary: upomnienie, nagana, kara pienięŜna, zakaz

udzielenia absolutorium RM w odniesieniu do budŜetu

pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem

Państwa.

środkami publicznymi od roku do lat pięciu.

Wykonanie budŜetu

Deficyt budŜetowy

1) RM do 31 maja roku następnego przedstawia Sejmowi

1) Deficyt rzeczywisty – faktyczna róŜnica pomiędzy

RP i NIK sprawozdanie z wykonaniu budŜetu.

dochodami a wydatkami

2) Ma to na celu ocenę działań związanych z realizacją

2) Deficyt cykliczny – obrazuje wpływ cyklu

budŜetu państwa, ich zgodność z ustawami i

koniunkturalnego na zmiany w dochodach i wydatkach

załoŜeniami budŜetowymi.

budŜetu państwa i jest niezaleŜny od bieŜącej polityki

3) W trakcie roku budŜetowego moŜliwe są przesunięcia

fiskalnej

płatności dysponentów budŜetowych

3) Deficyt strukturalny – wielkość hipotetyczna,

informująca o tym, jaki byłby deficyt, gdyby gospodarka

funkcjonowała przy pełnym wykorzystaniu zdolności

wytwórczych.

Przyczyny powstawania długu

Dług publiczny

publicznego

1) Wszelkie zobowiązania pienięŜne zaciągnięte przez

1) Deficyt budŜetowy

skarb państwa , w tym przez reprezentujące go

2) WzmoŜone wydatki publiczne z tytułu wojen, klęsk

instytucje sektora finansów publicznych.

Ŝywiołowych, kryzysów ekonomicznych,

2) RóŜne klasyfikacje: (krajowy, zagraniczny, rządowy,

3) Realizowana przez Rząd doktryna ekonomiczna

samorządowy, krótko – długoterminowy)

zakładająca interwencjonizm państwowy

4) Skłonność polityków sprawujących władzę do unikania

cięć w wydatkach i jednoczesnego podnoszenia

podatków

5) Wpadnięcie w pułapkę zadłuŜenia

Ustawowe granice zadłuŜenia

Instrumenty zaciągania długu

1) Dług publiczny nie moŜe przekroczyć 60% rocznego

1) Bony skarbowe (weksle)

PKB

2) Obligacje skarbowe

2) W ustawie o finansach publicznych zapis o działaniach

3) Kredyt bankowy

sanacyjnych, gdy dług publiczny znajduje się w

4) PoŜyczka

przedziałach 50-55% PKB i 55-60% PKB

5) Kredyt kupiecki

3) OECD:

6) Wymagalne gwarancje lub poręczenia skarbu państwa

–

Stosunek długu do eksportu 275%

–

Stosunek odsetek do eksportu 20%

–

Stosunek obsługi długu do eksportu 30%

–

Stosunek długu do PKB 50%