SUBKULTURY MŁODZIEŻOWE

Wykład 11

Sekty

SEKTA

Secta (łac.) - droga, którą się podąża, kierunek postępowania

sequi – iść za kimś, postępować, towarzyszyć

secare – odcinać się od czegoś odrąbywać, oddzielać

Sekta – ruch religijnego protestu

Sekta – grupa religijna, posiadająca własny światopogląd,
stojący zazwyczaj w opozycji do światopoglądu dominującego,
charakteryzująca się ostrą izolacją i silnym przywódcą.

SEKTA - GRUPA PSYCHOMANIPULACYJNA

Do określania nowych oryginalnych ruchów religijnych
używa się kilku pojęć



sekta (wydźwięk pejoratywny)



nowy ruch religijny (wydźwięk obojętny)



grupa psychomanipulacyjna (wydźwięk pejoratywny)

GRUPA PSYCHOMANIPULACYJNA

najlepiej oddaje istotę zjawiska

Sekta jako grupa psychomanipulacyjna

cechuje się

pewnym charakterystycznym sposobem

wewnętrznej organizacji grupy

CECHY SEKTY



Poczucie elitaryzmu, wyjątkowości



Poczucie misji, np. przygotowanie do końca świata, zbawienia



Charyzmatyczny przywódca



Księga zawierająca prawdy objawione



Silnie zaznaczona hierarchia członków w obrębie grupy



System kar i nagród



Izolacja od otoczenia, rodziny, znajomych spoza grupy



Polaryzacja sądów – świat czarno-biały



Prosty światopogląd , docierający do wszystkich



Posiadanie monopolu naprawdę (tylko my się nie mylimy)



Misjonarka gorliwość, fanatyzm, ortodoksyjność



Własny język



Rozbudowane rytuały



Zastraszanie, rozbudzanie poczucia winy



„Kontrola świadomości”, dyscyplina

KONTROLA ŚWIADOMOŚCI

Realizowana jest w 4 obszarach:



Kontrola zachowań



Kontrola myśli



Kontrola uczuć



Kontrola informacji

KONTROLA ZACHOWAŃ



zagospodarowany cały wolny czas



sztywny plan zajęć



reguła ciągłego zaangażowania w działania na rzecz grupy



zobowiązanie do dawania „publicznego śiwadectwa”



czasem do werbowania nowych członków



brak indywidualizmu,

wszyscy zachowują się w podobny sposób



kontrola duchowa

(towarzyszenie starszego „brata” młodszemu)
pod pozorem wspierania, nauki i ochrony



rozbudowany system kar i nagród



finansowa zależność od grupy,

zrzekanie się majątku na rzecz grupy,
(uniemożliwia ewentualne odejście od grupy)

KONTROLA MYŚLI



jedyna słuszna idea – doktryna grupy



polaryzacja oceny, świat widziany w barwach czarno-białych

- albo coś jest dobre albo złe
- albo ktoś jest z nami albo przeciw nam
- albo ktoś jest dobry albo zły



brak miejsca na wątpliwości



uodpornienie na krytykę

(nauka odpierania krytyki wyuczonymi argumentami)



hermetyczny język używany do rozmów i do opisu świata,

- uniemożliwia osobom spoza grupy uczestniczenie w polemice
- zmusza do myślenia o świecie w kategoriach tego języka

KONTROLA UCZUĆ



strach

- przed końcem świata
- przed Bogiem
- przed grzechem
- przed kontrolującymi członkami grupy



poczucie winy

- niewystarczająco się staram
- nie jestem lojalna



Znaczeniowa zmiana pojęć

- „szczęście”
oznacza podążanie drogą ku zbawieniu, drogą doskonalenia
się, drogą poświecenia
- miłość
wyłącznie do Boga, wyrażana służbą Bogu

KONTROLA UCZUĆ (cd)



„bombardowanie miłością”

- wyszukiwane są osoby samotne, przeżywające problemy
w relacji z bliskimi

- podczas werbowania, otaczane są opieką, zainteresowaniem,
miłością, są bezwarunkowo akceptowane

- potem te wszystkie uczucia, których wcześniej jednostce
brakowało, a które wreszcie dostała od grupy
otrzymuje ale …… pod warunkiem, że ……
czyli musi na nie zapracować

KONTROLA INFORMACJI



podstawowe źródło informacji – doktryna przywódcy



święta księga będąca podstawowym źródłem wiedzy

o doktrynie



kontrola dostępu do informacji z zewnątrz



kontrola informacji wydostających się na zewnątrz

(ochrona wizerunku zewnętrznego grupy)

ETAPY ZDOBYWANIA KONTROLI NAD UMYSŁEM



Rozmrażanie

Trzeba spowodować aby jednostka zwątpił w słuszność
swoich poglądów, by uważała że się myli, błądzi,
jest słaba, opuszczona, samotna, niekompetentna,



Przekształcanie

Pokazanie nowych możliwości jakie daje grupa i nowa religia,
nowego sposobu myślenia, systemu wartości,
nowego innego, „lepszego” świata, otwarcie oczy na świat,
odbywa się wiele spotkań, nowa ideologia wtłaczana jest
nieustannie



Ponowne zamrażanie

Pokazanie zafałszowanego „negatywnego” obrazu przeszłości
i pozytywnego obrazu teraźniejszości w nowej grupie
Grupa staje się nową rodziną, związki partnerskie w grupie,
uzależnienie finansowe, przekazanie majątku

PRZYCZYNY ATRAKCYJNOŚCI SEKTY



Obiecują swym potencjalnym członkom

zaspokojenie potrzeb, których realizacja nie jest możliwa
w najbliższym środowisku:
- bezpieczeństwa
- przynależności i wspólnoty
- miłości



Możliwość samorealizacji, duchowego rozwoju

bo …
w opinii osób rozczarowanych dotychczasową religią
- dobra religia to wymagająca religia



Tu łatwo odnaleźć:

- sens życia (jeśli ktoś ten sens stracił)
- chęć życia (jeśli ktoś nie chce żyć)

PRZYCZYNY ATRAKCYJNOŚCI SEKTY (cd)



Tu można znaleźć autorytety,

silne osoby, przekonane o słuszności idei, w którą wierzą



Grupa zwalnia od odpowiedzialności za własne życie

To przywódcy lub grupa decyduje o życiu jednostki.



Leczy nerwice

- mozolny ale uporządkowany tryb życia
- nie ma dylematów, świat jest jednowymiarowy
nie trzeba podejmować ważnych życiowych decyzji

(terapeutyczna funkcja sekty)

SEKTA - SEKCIARSTWO

W oficjalnych dokumentach kościoła proponuje się
odróżnić „sekty” od „sekciarstwa”

Grupa religijna ma charakter sekciarski gdy:



proporcje między interesem grupy (idei)

i interesem jednostki zostają zaburzone na korzyść grupy



osoba staje się środkiem do osiągnięcia celu grupy



jej cele (interesy) są podrzędne w stosunku do celów grupy.



nie dobro jednostki a dobro grupy (przywódcy)

zaczyna być najważniejsze

SEKTY RELIGIJNE I INNE SEKTY

Sektą grupa staje się

nie ze względu na to W JAKIEGO BOGA WIERZY

ale jaki ma stosunek do jednostki

Sekciarski charakter może mieć



nowa grupa religijna (tzw. sekta religijna)



grupa niereligijna

- sekta ekonomiczne
- sekta terapeutyczne
ale też



grupa funkcjonująca w ramach religii dominującej

Jak nowy ruch religijny zdobywa osobowość prawną?



Dokonać rejestracji związku wyznaniowego

(Art. 30 ustawy)



Złożyć do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Cyfryzacji

Departament Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych
i Etnicznych
Wydział Rejestru oraz Obsługi Organizacyjno-Administracyjnej

- deklaracji o utworzeniu związku wyznaniowego
- wniosku o wpis do rejestru kościołów i innych związków
wyznaniowych



Nie ma wzoru/formularza



Wniosek podpisany przez conajmiej 100 obywateli polskich



Opłata za notarialne poświadczenie jednego podpis

wynosi 24 zł.



We wniosku dodatkowo

- informacje o dotychczasowych formach życia religijnego
i metodach działania
- podstawowych celach, obrzędach i doktrynie religijnej
- adres siedziby związku
- statut

USTAWA z dnia 17 maja 1989 r.
o gwarancjach wolności sumienia i wyznania

DZIAŁ I - Wolność sumienia i wyznania

Art. 1. 1. Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu
obywatelowi wolność sumienia i wyznania.

2. Wolność sumienia i wyznania obejmuje swobodę wyboru religii lub
przekonań oraz wyrażania ich indywidualnie i zbiorowo, prywatnie i
publicznie.
3. Obywatele wierzący wszystkich wyznań oraz niewierzący mają
równe prawa w życiu państwowym, politycznym, gospodarczym,
społecznym i kulturalnym.

Art. 2. Korzystając z wolności sumienia i wyznania
obywatele mogą w szczególności:

1. tworzyć wspólnoty religijne, zwane dalej "kościołami i innymi
związkami wyznaniowymi", zakładane w celu wyznawania i szerzenia
wiary religijnej, posiadające własny ustrój, doktrynę i obrzędy kultowe;



Obecnie zarejestrowanych jest 158 związków wyznaniowych



Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działa 15 kościołów

i innych związków wyznaniowych, których stosunki z Państwem
są uregulowane odrębnymi aktami prawnymi.

np.
Kościół Katolicki w Rzeczypospolitej Polskiej ustawa z dnia 17 maja 1989
r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej
Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154, z późn. zm.),
zwana „ustawą katolicką”;

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny – ustawa z dnia z dnia 4 lipca
1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła
Prawosławnego (Dz. U. Nr 66, poz. 287, z późn. zm.);

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej –
ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła
Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 97,
poz. 481, z późn. zm.);

.

.