plik

Gazeta Podatkowa nr 36 • 4.05.2007 r.

www.gazetapodatkowa.pl

Rachunkowość dla każdego

ikwidator spółki z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązany jest przede wszyst-

kim do zakończenia interesów spółki, ściągnięcia wierzytelności, uregulowania

wszystkich zobowiązań spółki, sprzedaży majątku w sposób określony w art. 282

§ 1 Kodeksu spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm.). W czasie likwi-

dacji nie można wypłacać wspólnikom zysków ani dokonywać podziału majątku przed

spłaceniem wszystkich zobowiązań.

Spółka z o.o. postawiona w stan likwidacji prowadzi księgi rachunkowe i sporządza

sprawozdania finansowe zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o rachunkowości

uwzględniając przepisy Kodeksu spółek handlowych.

Zamknięcie ksiąg rachunkowych

Na dzień poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji należy zamknąć

księgi rachunkowe oraz sporządzić sprawozdanie finansowe składające się z bilansu, ra-

chunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej (stanowi o tym art. 12 ust. 2 pkt 6 i art. 45

ust. 1 i 2 ustawy o rachunkowości – Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). Sprawozdanie

finansowe spółki z o.o. w likwidacji nie podlega badaniu i ogłaszaniu, ponieważ obowiązek

ten dotyczy wyłącznie jednostki kontynuującej działalność – spółka w związku z tym nie

jest obowiązana do sporządzenia zestawienia zmian w kapitale własnym oraz rachunku

przepływów pieniężnych.

Na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych należy przeprowadzić inwentaryzację skład-

ników majątku.

Sprawozdanie finansowe jednostki postawionej w stan likwidacji sporządza się stosując

zasady wyceny składników majątkowych określone w art. 29 ust. 1 ww. ustawy. Zgodnie

z tym przepisem, jeżeli założenie kontynuacji działalności nie jest zasadne, to wycena

aktywów jednostki następuje po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie

wyższych od cen ich nabycia albo kosztów wytworzenia, pomniejszonych o dotychczas

dokonane odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty

wartości. Ponadto jednostka jest zobowiązana utworzyć rezerwę na przewidywane dodat-

kowe koszty i straty spowodowane zaniechaniem lub utratą zdolności do kontynuowania

działalności (np. opłaty sądowe, koszty ogłoszeń prasowych, wynagrodzenia likwidatorów,

przechowywania dokumentów).

W księgach rachunkowych skutki ostrożnej wyceny oraz wartość utworzonej rezerwy

należy odnieść na kapitał z aktualizacji wyceny (zgodnie z art. 29 ust. 2a ww. ustawy),

zapisami:

1. PK – skutki ostrożnej wyceny aktywów:

Wn konto 81-3 „Kapitał z aktualizacji wyceny”,

Ma konta zespołu 0, 1, 2, 3, 5, 6.

2. PK – utworzenie rezerwy na przewidywane koszty i straty:

Wn konto 81-3 „Kapitał z aktualizacji wyceny”,

Ma konto 83 „Rezerwy” (w analityce: Rezerwy na przewidywane dodatkowe

koszty i straty spowodowane likwidacją spółki z o.o.).

Sprawozdanie finansowe sporządzone na dzień poprzedzający dzień postawienia spółki

w stan likwidacji – jak również każde następne sprawozdanie finansowe – należy przed-

łożyć zgromadzeniu wspólników do zatwierdzenia. Obowiązek ten wynika z art. 53 ust. 1

ustawy o rachunkowości oraz art. 288 § 1 K.s.h.

Otwarcie ksiąg rachunkowych

Na dzień otwarcia likwidacji likwidator ma obowiązek zapewnić sporządzenie bilansu

likwidacyjnego. Bilans likwidacyjny sporządza się na podstawie sprawozdania finansowego

sporządzonego na dzień poprzedzający dzień postawienia spółki w stan likwidacji. Bilans

ten likwidator powinien przedłożyć wspólnikom do zatwierdzenia.

Na dzień otwarcia likwidacji, którym może być dzień podjęcia uchwały wspólników spółki

z o.o. o jej rozwiązaniu, należy otworzyć księgi rachunkowe. Z ustawy o rachunkowości

wynika, że otwarcia tego należy dokonać w ciągu 15 dni od daty zaistnienia tego zdarzenia

(art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy o rachunkowości).

Otwierając księgi spółka z o.o. w likwidacji powinna uwzględnić art. 36 ust. 3 ww. ustawy,

zgodnie z którym składniki kapitału własnego jednostek postawionych w stan likwidacji

należy, na dzień rozpoczęcia likwidacji, połączyć w jeden kapitał podstawowy zmniejszając

go o udziały własne, dokonując następujących zapisów:

1. PK – połączenie składników kapitału własnego w jeden kapitał podstawowy:

Wn konto 80-1 „Kapitał zakładowy”,

Wn konto 81-1 „Kapitał zapasowy”,

Wn konto 81-2 „Kapitał rezerwowy”,

Wn konto 81-3 „Kapitał z aktualizacji wyceny”,

Ma konto 80-0 „Kapitał podstawowy”.

2. PK – zmniejszenie kapitału podstawowego o udziały własne:

Wn konto 80 „Kapitał podstawowy”,

Ma konto 14 „Krótkoterminowe aktywa finansowe” (w analityce: Udziały własne).

3. PK – zysk (strata) netto wykazany w bilansie:

Wn/Ma konto 86 „Wynik finansowy”,

Wn/Ma konto 80-0 „Kapitał podstawowy”.

4. PK – niepodzielony zysk (niepokryta strata) z lat ubiegłych:

Wn/Ma

konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego”,

Wn/Ma

konto 80-0 „Kapitał podstawowy”.

Rozwiązanie utworzonej rezerwy powinno mieć miejsce w momencie powstania zobo-

wiązania, na które wcześniej utworzono rezerwę. Wykorzystanie rezerwy może przebiegać

zapisem:

Wn konto 83 „Rezerwy” (w analityce: Rezerwy na przewidywane dodatkowe koszty

i straty spowodowane likwidacją spółki z o.o.),

Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”, konto 23-4 „Rozrachunki z pracownika-

mi”, konto 24 „Pozostałe rozrachunki”.

Niewykorzystana rezerwa – utworzona w ciężar kapitału z aktualizacji wyceny – w osta-

tecznym rozliczeniu powinna podlegać zarachowaniu na zwiększenie kapitału podstawo-

wego, zapisem:

Wn konto 83 „Rezerwy” (w analityce: Rezerwy na przewidywane dodatkowe koszty

i straty spowodowane likwidacją spółki z o.o.),

Ma konto 80-0 „Kapitał podstawowy”.

Natomiast koszty likwidacji przewyższające utworzoną rezerwę powinny być zaliczone

do pozostałych kosztów operacyjnych jako zdarzenie niezwiązane z podstawową działal-

nością operacyjną jednostki (art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości).

Sprawozdanie likwidacyjne

Podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu

wierzycieli nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o ot-

warciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli do zgłaszania swoich roszczeń (zgodnie z art. 286

§ 1 K.s.h.). Jest to jeden z ostatnich etapów likwidacji spółki z o.o.

Przed dokonaniem podziału majątku między wspólników, likwidator powinien zapewnić

sporządzenie sprawozdania finansowego (sprawozdanie likwidacyjne). Zgodnie z art. 288

§ 1 K.s.h. sprawozdanie likwidacyjne należy sporządzić na dzień poprzedzający podział

majątku i przedstawić je do zatwierdzenia przez zgromadzenie wspólników – sprawozdanie

likwidacyjne może nie zawierać żadnych pozycji poza środkami pieniężnymi, kapitałami

oraz ewentualną rezerwą na zobowiązania.

Przykład

Założenia

Likwidator spółki z o.o. w trakcie likwidacji dokonał sprzedaży majątku trwałego i ob-

rotowego, ściągnięcia należności i spłaty zobowiązań. Na dzień poprzedzający podział

między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu i zabezpieczeniu wierzycieli,

tj. na dzień 30 kwietnia 2007 r., sporządzono sprawozdanie finansowe. W bilansie stan

aktywów i pasywów przedstawiał się następująco:

Aktywa

1. Środki pieniężne na rachunku bankowym:

32.500 zł.

Pasywa

1. Kapitał własny:

26.500 zł,

z tego

a) kapitał podstawowy

20.000 zł,

b) zysk netto

6.500 zł.

2. Rezerwy na zobowiązania (opłata za wykreślenie spółki

z rejestru sądowego i przechowywanie dokumentów spółki):

6.000 zł.

Zgromadzenie wspólników podjęło uchwałę w sprawie zatwierdzenia sprawozdania

finansowego sporządzonego na dzień 30 kwietnia 2007 r. Po zatwierdzeniu sprawozdania

finansowego dokonano podziału majątku między trzech wspólników (krajowe osoby fizycz-

ne) zgodnie z umową spółki, tj. proporcjonalnie do wniesionych udziałów:

- udziałowiec A – 26.500 zł × 40% = 10.600 zł,

- udziałowiec B – 26.500 zł × 30% = 7.950 zł,

- udziałowiec C – 26.500 zł × 30% = 7.950 zł.

Dekretacja

1. PK – zatwierdzenie sprawozdania finansowego –

na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników:

6.500 zł

Wn konto 86 „Wynik finansowy”,

Ma konto 80 „Kapitał podstawowy”.

2. PK – podział majątku pomiędzy udziałowców:

Wn konto 80 „Kapitał podstawowy”

26.500 zł,

Ma konto 24-1 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Udziałowiec A)

10.600 zł,

Ma konto 24-2 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Udziałowiec B)

7.950 zł,

Ma konto 24-3 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Udziałowiec C)

7.950 zł.

3. PK – potrącenie zryczałtowanego podatku dochodowego

w wysokości 19% wypłaty:

Wn konto 24-1 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Udziałowiec A)

2.014 zł,

- Wn konto 24-2 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Udziałowiec B)

1.511 zł,

Wn konto 24-3 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Udziałowiec C)

1.511 zł,

Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”

(w analityce: Zryczałtowany podatek dochodowy)

5.036 zł.

4. WB – wypłata środków pieniężnych udziałowcom:

Wn konto 24-1 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Udziałowiec A)

8.586 zł,

Wn konto 24-2 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Udziałowiec B)

6.439 zł,

Wn konto 24-3 „Pozostałe rozrachunki”

(w analityce: Udziałowiec C)

6.439 zł,

Ma konto 13 „Rachunek bieżący”

21.464 zł.

5. WB – zapłata zryczałtowanego podatku do urzędu skarbowego:

5.036 zł

Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”

(w analityce: Zryczałtowany podatek dochodowy),

Ma konto 13 „Rachunek bieżący”.

6. WB – uregulowanie pozostałych zobowiązań:

6.000 zł

Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”,

Ma konto 13 „Rachunek bieżący”

oraz równolegle rozwiązanie rezerwy – na podstawie

dowodów dokumentujących poniesienie tych wydatków:

Wn konto 83 „Rezerwy” (w analityce: Rezerwy na przewidywane dodatkowe

koszty i straty spowodowane likwidacją spółki z o.o.),

Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”.

Na dzień zakończenia likwidacji w myśl art. 12 ust. 2 pkt 2 oraz art. 45 ust. 1 ustawy

o rachunkowości należy zamknąć księgi rachunkowe i sporządzić sprawozdanie finan-

sowe. Bilans sporządzony po zakończeniu likwidacji powinien wykazywać w aktywach

i pasywach stany zerowe. Oznaczać to będzie, że likwidator wypełnił wszystkie obowiązki

określone w art. 282 § 1 K.s.h.

Księgi rachunkowe, sprawozdania finansowe i dokumenty zlikwidowanej spółki powinny

być oddane na przechowanie osobie wskazanej w umowie spółki lub uchwale wspólników.

O miejscu przechowywania likwidator jednostki obowiązany jest poinformować sąd reje-

strowy oraz urząd skarbowy (zgodnie z art. 76 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości).

Ewa Gruchot

Prowadzenie ksiąg rachunkowych

przez spółkę z o.o. w likwidacji