background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
Tomasz Kupidura 
 
 
 
 
 
 
 

Eksploatowanie narzędzi, maszyn i urządzeń 
do nawożenia i ochrony roślin 311[22].Z2.03

 

 
 

 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Recenzenci: 
mgr inż. Krzysztof Markowski 
mgr inż. Marek Rudziński 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Tomasz Jagiełło 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Andrzej Kacperczyk 
 
 
 

 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  311[22].Z2.03, 
,,Eksploatowanie  narzędzi,  maszyn  i  urządzeń  do  nawożenia  i  ochrony  roślin",  zawartego 
w modułowym programie nauczania dla zawodu technik mechanizacji rolnictwa. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

SPIS TREŚCI 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

12 

5.1.  Klasyfikacja nawozów i zasady ich stosowania w rolnictwie. 

Budowa, obsługa, regulacje rozsiewaczy nawozów mineralnych 

 
12 

5.1.1. Ćwiczenia 

12 

5.2.  Budowa, obsługa i regulacje maszyn do stosowania nawozów naturalnych. 

Przepisy bhp przy obsłudze maszyn do nawożenia 

 
16 

5.2.1. Ćwiczenia 

16 

5.3.  Uprawy międzyrzędowe, budowa i regulacje pielników i obsypników. 

Zasady bhp przy obsłudze narzędzi do upraw międzyrzędowych 

 
19 

5.3.1. Ćwiczenia 

19 

5.4.  Klasyfikacja i charakterystyka środków ochrony roślin. 

Budowa, obsługa i regulacje opryskiwaczy polowych i sadowniczych 
Zasady bhp przy obsłudze maszyn do ochrony roślin 

 
 
22 

5.4.1. Ćwiczenia 

22 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

28 

7.  Literatura 

40 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1.  WPROWADZENIE 

 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla  nauczyciela,  który  będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik mechanizacji rolnictwa. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika, 

 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania oraz środkami 
dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego, 

 

wykaz literatury. 

 

W  procesie  nauczania-uczenia  się  proponuje  się stosować  następujące  metody: dyskusję 

dydaktyczną,  metodę  przewodniego  tekstu,  pokaz  z  opisem  oraz  ćwiczenia  praktyczne. 
Podczas poznawania maszyn i narzędzi do uprawy roli należy zwrócić uwagę na ich rodzaje, 
budowę,  regulacje  i  zastosowanie.  Każdy  uczeń  powinien  mieć  możliwość  bezpośredniej 
identyfikacji  oraz  doboru  maszyn  i  narzędzi  do  wykonywania  określonych  zabiegów 
uprawowych.  Uczniowie  powinni  samodzielnie  wykonać  agregatowanie  maszyn  i  narzędzi 
uprawowych z ciągnikiem, przeglądy techniczne oraz naprawy i regulacje eksploatacyjne. 
 

Podczas  ćwiczeń  uczniowie  powinni  posługiwać  się  katalogami,  instrukcjami  obsługi 

oraz  poradnikami.  Wskazane  jest  korzystanie z Internetu  w  celu pozyskiwania  informacji  na 
temat maszyn i narzędzi, zamieszczanych przez ich producentów lub firmy zajmujące się ich 
dystrybucją.  Należy  uzmysłowić  uczniom  konieczność  stałego  poszerzania  swojej  wiedzy 
i umiejętności. 
 

Przed przystąpieniem do ćwiczeń należy zapoznać uczniów z przepisami bezpieczeństwa 

i higieny pracy obowiązującymi podczas eksploatacji narzędzi i maszyn do uprawy roli. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych

 

311[22].Z2.02 

Eksploatowanie 

siewników  

i sadzarek 

311[22].Z2.04 

Eksploatowanie 

maszyn  

i urządzeń do zbioru 

zielonek 

311[22].Z2.07 

Eksploatowanie maszyn 

i urządzeń stosowanych 

w produkcji zwierzęcej 

311[22].Z2.08 

Eksploatowanie urządzeń 

i środków transportu 

stosowanych 

w gospodarstwie rolnym 

311[22].Z2.06 

Eksploatowanie 
maszyn do zbioru 
roślin okopowych 

311[22].Z2.05 

Eksploatowanie 

maszyn do zbioru 

zbóż 

311[22].Z2 

Użytkowanie i naprawa 

narzędzi, maszyn 

i urządzeń rolniczych 

311[22].Z2.03 

Eksploatowanie 

narzędzi, maszyn  

i urządzeń do 

nawożenia i ochrony 

roślin 

311[22].Z2.01 

Eksploatowanie 

narzędzi i maszyn do 

uprawy roli 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując  do  realizacji  programu  nauczania  jednostki  modułowej  uczeń  powinien 

umieć: 

 

dobierać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych prac, 

 

zinterpretować przepisy bezpieczeństwa dotyczące procesów pracy, 

 

wskazywać  konsekwencje  naruszenia  przepisów  bhp  podczas  wykonywania  zadań 
zawodowych, 

 

charakteryzować sposoby likwidacji lub ograniczenia zagrożeń urazami mechanicznymi, 

 

określać  sposoby  likwidacji  lub  ograniczenia  zagrożeń  związanych  z  substancjami 
chemicznymi, 

 

zastosować podstawowe przepisy bhp podczas wykonywania pracy, 

 

zorganizować bezpieczne i ergonomiczne stanowisko pracy, 

 

udzielać  pierwszej  pomocy  osobom  po  urazach  mechanicznych,  porażeniu  prądem, 
zatruciach substancjami chemicznymi. 

 

odczytywać różne rodzaje rysunków technicznych, 

 

charakteryzować materiały stosowane w budowie maszyn, 

 

charakteryzować maszyny i urządzenia energetyczne i transportowe, 

 

przestrzegać  zasady  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej 
i ochrony środowiska podczas wykonywania badań. 

 

określać budowę i działanie mechanizmów ciągnika rolniczego, 

 

stosować przepisy ruchu drogowego podczas kierowania pojazdem, 

 

kierować pojazdem samochodowym, 

 

obsługiwać mechanizmy ciągnika rolniczego, 

 

stosować zasady eksploatacji pojazdów rolniczych, 

 

diagnozować stan techniczny zespołów ciągnika rolniczego, 

 

naprawiać i regulować mechanizmy ciągnika rolniczego, 

 

przystosowywać ciągnik rolniczy do prac polowych i transportowych, 

 

korzystać z katalogów części, instrukcji obsługi i napraw pojazdów, 

 

wykonywać planowe przeglądy i naprawy pojazdów rolniczych, 

 

prowadzić dokumentację pracy pojazdów i środków transportowych, 

 

organizować  stanowisko  pracy  zgodnie  z  wymaganiami  ergonomii  oraz  przepisami 
bezpieczeństwa i ochrony środowiska, 

 

stosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  podczas  eksploatacji  pojazdów 
rolniczych. 

 

określać zasady przewozu osób i ładunków, 

 

określać 

przeznaczenie 

przyrządów 

kontrolno-pomiarowych 

znajdujących 

się 

w pojeździe oraz przyrządów do sterowania pojazdami, 

 

określać czynności kierującego pojazdem przed i po uruchomieniu silnika, 

 

określać  podstawowe  czynności  kontrolne  i  obsługowe  urządzeń  wpływających  na 
bezpieczeństwo jazdy, 

 

posługiwać się mechanizmami sterowania pojazdem, 

 

samodzielnie wykonywać manewry pojazdem samochodowym, 

 

włączać się do ruchu drogowego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

– 

rozróżnić nawozy i określać ich wpływ na wzrost i rozwój roślin, 

– 

obliczyć zawartość czystego składnika na masę nawozu, 

– 

określić wymagania agrotechniczne dla rozsiewaczy i roztrząsaczy, 

– 

sklasyfikować maszyny i urządzenia do nawożenia, 

– 

wyjaśnić budowę, działanie, zasady obsługi i regulacji rozsiewaczy nawozów, 

– 

dobrać rozsiewacz do planowanych prac i rodzaju nawozu, 

– 

wyjaśnić budowę i działanie roztrząsaczy obornika, 

– 

wykonać regulacje dawki obornika, 

– 

rozróżnić ładowacze obornika i określać możliwości ich zastosowania, 

– 

obsłużyć maszyny i urządzenia do nawożenia organicznego, 

– 

dobrać urządzenia do rozlewania gnojówki i gnojowicy, 

– 

zastosować zasady organizacji pracy i bezpiecznej obsługi maszyn do nawożenia, 

– 

wykonać  konserwację  roztrząsacza  obornika,  rozsiewacza  i  urządzeń  do  rozlewania 
gnojowicy, 

– 

scharakteryzować metody zwalczania chorób i szkodników roślin, 

– 

określić znaczenie i sposoby wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych roślin, 

– 

objaśnić budowę i działanie wybranych narzędzi do upraw międzyrzędowych, 

– 

wykonać agregatownie, regulacje i obsługę narzędzi do upraw międzyrzędowych, 

– 

wykonać próbę pracy narzędzi do upraw międzyrzędowych, 

– 

scharakteryzować zasady bezpiecznej obsługi agregatów do upraw międzyrzędowych, 

– 

wykonać naprawy bieżące agregatów do upraw międzyrzędowych, 

– 

dokonać klasyfikacji opryskiwaczy, 

– 

wyjaśnić budowę, działanie oraz zasady obsługi i regulacji opryskiwaczy, 

– 

wyjaśnić budowę i działanie typowej zaprawiarki do nasion, 

– 

zastosować zasady bezpiecznej organizacji pracy podczas zabiegów ochrony roślin, 

– 

wyjaśnić  działanie  podstawowych  grup  środków  ochrony  roślin  i  dobrać  preparaty  do 
podstawowych upraw, 

– 

wyjaśnić zasady dystrybucji środków ochrony roślin, 

– 

skalkulować koszty wykonania zabiegów ochrony roślin, 

– 

zastosować  przepisy  bhp  podczas  obsługi  opryskiwaczy  i  zaprawiarek  oraz 
przechowywania środków ochrony roślin. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca:   

 

 

…………………………………………….. 

Modułowy program nauczania:  

 

Technik mechanizacji rolnictwa 311[22] 

Moduł:  

 Użytkowanie  i  naprawa  narzędzi,  maszyn 
i urządzeń rolniczych 311[22].Z2 

Jednostka modułowa:  

 Eksploatowanie  narzędzi,  maszyn  i  urządzeń 
do nawożenia i ochrony roślin311[22].Z2.03 

Temat: Przygotowanie opryskiwacza do pracy. 

Cel ogólny: Nauka obsługi technicznej i agregatowania opryskiwacza z ciągnikiem 
 
Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznać elementy budowy opryskiwacza, 

 

sprawdzić stan techniczny opryskiwacza, 

 

wykonać proste naprawy opryskiwacza, 

 

dokonać wymianę rozpylaczy, 

 

określić funkcję elementów opryskiwacza, służących do regulacji ilości oprysku, 

 

połączyć opryskiwacz z ciągnikiem, 

 

sprawdzić poprawność regulacji, 

 

uruchomić opryskiwacz i wykonać próbny oprysk (wodą). 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

instrukcja do ćwiczenia, 

 

instrukcje obsługi ciągnika i opryskiwacza, 

 

ciągnik, łącznik górny, zawleczki, 

 

podstawowe narzędzia ślusarskie, 

 

opryskiwacz zawieszany, 

 

zestaw pytań prowadzących, 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie kolejno, samodzielnie wykonują ćwiczenie. 

 
Czas trwania zajęć

 

4 godziny dydaktyczne. 

 
Zadanie dla ucznia

Zagregatuj  opryskiwacz  zawieszany  z  ciągnikiem,  wykonaj  jego  obsługę  techniczną, 

a następnie przygotuj maszynę do pracy przy założeniu, że ma być wykonany zabieg oprysku 
pszenicy w ilości 200 l/ha. 
 
Przebieg zajęć: 
Faza wstępna 
1.  Określenie tematu zajęć. 
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Wyjaśnienie uczniom zasad bezpiecznej pracy przy wykonaniu ćwiczenia. 
4.  Ustalenie kolejności wykonania ćwiczenia. 
 
Faza właściwa 

Praktyczne wykonanie ćwiczenia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Faza I. Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.  Jakie zasady obowiązują podczas obsługi i napraw maszyn zawieszonych na ciągniku? 
2.  Na co należy zwrócić szczególną uwagę podczas obsługi opryskiwacza

 

zawieszanego? 

3.  Z jakich elementów jest zbudowany opryskiwacz? 
4.  Jakie elementy ciągnika są wykorzystane do agregatowania maszyn zawieszanych? 
5.  Jak się obsługuje podnośnik hydrauliczny ciągnika? 
6.  Jaka jest kolejność czynności przy agregatowaniu maszyny zawieszanej? 
 
Faza II. Planowanie 
1.   Jakie warunki należy stworzyć, by obsługa opryskiwacza przebiegała zgodnie z bhp? 
2.   Jakie  narzędzia,  środki  ochrony  osobistej  i  inne  dodatkowe  elementy  będą  potrzebne 

podczas wykonywania obsługi i przy regulacjach opryskiwacza? 

 
Faza III. Ustalenie 
1.  Uczniowie czytają instrukcję wykonania ćwiczenia. 
2.  Uczniowie organizują stanowisko do przeprowadzenia ćwiczenia. 
 
Faza IV. Wykonanie 
1.  Uczniowie  czytają  ten  fragment  instrukcji  obsługi  opryskiwacza,  który  dotyczy  jego 

obsługi i przygotowania do pracy. 

2.  Uczniowie przed agregatowaniem sprawdzają długość łącznika górnego. 
3.  Uczniowie demontują zaczep transportowy, zaczep wychylny i belkę zaczepową. 
4.  Uczniowie ćwiczą sterowanie podnośnikiem hydraulicznym ciągnika. 
5.  Uczniowie ćwiczą precyzyjne podjeżdżanie do opryskiwacza. 
6.  Uczniowie agregatują opryskiwacz z ciągnikiem, następnie go poziomują. 
7.  Uczniowie  sprawdzają stan techniczny opryskiwacza, w tym stan  belki polowej, pompy, 

zaworów sterujących, manometru, przewodów cieczowych, rozpylaczy. 

8.  Uczniowie w razie potrzeby wymieniają uszkodzone lub zużyte elementy maszyny. 
9.  Uczniowie  przed  ewentualną  naprawą  opryskiwacza  opuszczają  go  na  podłoże, 

a następnie  wyłączają  silnik  i  w  celu  unieruchomienia  ciągnika  podkładają  2  kliny  pod 
tylne koło ciągnika. 

10.  Uczniowie  sprawdzają  połączenia,  podzespoły  opryskiwacza,  ciśnienie  powietrza 

w powietrzniku  itp.  według  instrukcji obsługi  smarują smarem  stałym  wszystkie  punkty 
zgodnie z zaleceniami producenta. 

11.  Uczniowie  sprawdzają  poziom  oleju  w  pompie,  w  razie  potrzeby  uzupełniają  jego  stan. 

Uczniowie  dokonują  sprawdzenia  rodzaju  rozpylaczy,  czy  są  jednakowego  rozmiaru, 
o jednakowym kącie wyprysku i tego samego producenta. 

12.  Uczniowie  zgodnie  z  tabelą  wydatków  rozpylaczy  dobierają  parametry  oprysku,  tzn. 

wielkość  rozpylacza,  prędkość  wykonania  zabiegu,  ciśnienie  oprysku,  wydatek 
jednostkowy jednego rozpylacza. 

13.  Uczniowie  napełniają  do  połowy  zbiornik  opryskiwacza  czystą  wodą  i  dokonują  próby 

pracy. 

14.  Uczniowie zbierają w ciągu 1  minuty wodę wypryskaną z jednego rozpylacza. Ten  sam 

pomiar  powtarzają  jeszcze  dla  kilku  następnych  rozpylaczy.  Obliczają

 

wydatek  średni 

z jednego rozpylacza 

15.  Porównują wyniki z zakładanym wydatkiem 
16.  Dokonują ewentualnie korekty ciśnienia, aby uzyskać pożądany wynik. 
 
Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie sprawdzają stan techniczny opryskiwacza, prawidłowość jego zamocowania. 
2.  Uczniowie sprawdzają poprawność przeprowadzonych regulacji. 
3.  Uczniowie sprawdzają jakość wykonanych regulacji. 
 
Faza VI. Analiza końcowa 
Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  które  etapy  rozwiązania  zadania  sprawiły  im 
największą  trudność.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać,  jakie 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 
Szczególną  uwagę  należy  zwrócić  na  poprawne  wykonanie  sprawdzenia  stanu  technicznego 
opryskiwacza,  w  szczególności  stan  rozpylaczy  i  pompy.  Należy  w  czasie  ćwiczenia 
podkreślić, że z czasem rozpylacze ulegają zużyciu i aby sprawdzic poprawność ich działania, 
należy  udać  się  do  specjalistycznej  Stacji  Kontroli  Opryskiwaczy,  która  dysponuje 
odpowiednim  sprzętem  i  wykwalifikowanym  personelem.  Ćwiczenie  można  wykonywać 
posługując się wyłącznie czystą wodą! 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca:   

 

 

………………………………………….. 

Modułowy program nauczania:  

 

Technik mechanizacji rolnictwa 311[22] 

Moduł:  

 Użytkowanie  i  naprawa  narzędzi,  maszyn 
i urządzeń rolniczych 311[22].Z2 

Jednostka modułowa:  

 Eksploatowanie  narzędzi,  maszyn  i  urządzeń 
do nawożenia i ochrony roślin311[22].Z2.03 

Temat: Określanie prędkości jazdy ciągnika w [km/h]. 

Cel ogólny: Ustalenie rzeczywistej prędkości jazdy. 
 
Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć: 

 

określić cel poznania prędkości ciągnika, 

 

dokonać badania prędkości w warunkach polowych, 

 

obliczyć wartość prędkości, 

 

przeprowadzić pomiar prędkości w prawidłowych warunkach, 

 

zamienić prędkość w m/s na prędkość wyrażoną w km/h. 

 
Metody nauczania – uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

instrukcja do ćwiczenia, 

 

instrukcje obsługi ciągnika i opryskiwacza, 

 

ciągnik, łącznik górny, zawleczki, 

 

podstawowe narzędzia ślusarskie, 

 

opryskiwacz zawieszany, 

 

stoper, paliki, taśma pomiarowa. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

ćwiczenie wykonuje cała grupa. 

 
Czas trwania zajęć

 

4 godziny dydaktyczne. 

 
Zadanie dla ucznia

Mając do dyspozycji ciągnik, opryskiwacz zawieszany, taśmę pomiarową, stoper wykonaj 

kilka przejazdów odcinka 100 metrów na różnych przełożeniach. Określ prędkość poruszania 
się agregatu w km/h. Wyniki zapisz w tabeli. Pomiary dokonaj na polu. 
 
Przebieg zajęć: 
Faza wstępna 
1.  Określenie tematu zajęć. 
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Wyjaśnienie uczniom zasad bezpiecznej pracy przy wykonaniu ćwiczenia. 
4.  Ustalenie kolejności wykonania ćwiczenia. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

Faza właściwa 

Praktyczne wykonanie ćwiczenia. 

Faza I. Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.  Jakie zasady obowiązują podczas jazdy ciągnikiem? 
2.  Na co należy zwrócić szczególną uwagę przy uruchamianiu ciągnika? 
3.  Dlaczego istotne jest poznanie prędkości jazdy agregatu przy zabiegach oprysku? 
4.  W jaki sposób można zmieniać ilość oprysku na jednostkę powierzchni? 
5.  W jaki sposób można się przekonać o prawidłowym wyregulowaniu opryskiwacza? 
6.  Czy  istotna  jest  odpowiednia  prędkość  obrotowa  silnika  (WOM)  podczas  pracy 

z opryskiwaczem? 

7.  Jakie obroty powinien mieć WOM? 
 
Faza II. Planowanie 
1.  Jakie warunki należy stworzyć, by ćwiczenie przebiegało zgodnie z bhp? 
2.  Jakie  narzędzia  i  dodatkowe  przyrządy  będą  potrzebne  podczas  wykonywania  tego 

ćwiczenia? 

 
Faza III. Ustalenie 
1.  Uczniowie czytają instrukcję wykonania ćwiczenia. 
2.  Uczniowie organizują stanowisko do przeprowadzenia ćwiczenia. 
 
Faza IV. Wykonanie 
1.  Uczniowie czytają instrukcję przeprowadzenia ćwiczenia. 
2.  Uczniowie agregatują opryskiwacz z ciągnikiem i napełniają go do połowy wodą. 
3.  Uczniowie wytyczają odcinek 100 m na polu. 
4.  Uczniowie przejeżdżają odcinek na różnych biegach (z reduktorem i bez), w ten sposób, 

by obroty silnika zapewniały obroty nominalne WOM, mierząc czas stoperem. 

5.  Uczniowie notują czas przejechania odcinka w tabeli. 
6.  Uczniowie według znanego wzoru obliczają prędkość agregatu. 
7.  Należy pamiętać, by wynik końcowy podać w km/h. 
 
Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie sprawdzają prawidłowość obliczeń. 
 
Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy wykonania ćwiczenia sprawiły im 

największą  trudność.  Nauczyciel  powinien  podsumować całe  ćwiczenie,  podkreślić  w  jakim 
celu  wykonuje  się  pomiar  prędkości  jazdy  agregatu,  zwrócić  uwagę  na  poprawność  jazdy 
(ciągnik  na  odcinku  pomiarowym  musi  już  być  rozpędzony,  obroty  silnika  muszą  zapewnić 
nominalne obroty pompy opryskiwacza). Należy podkreślić znaczenie precyzyjnego pomiaru 
prędkości i jego wpływ na regulację ilości oprysku na jednostkę powierzchni. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

5. ĆWICZENIA 

 

5.1.  Klasyfikacja  nawozów  i  zasady  ich  stosowania  w  rolnictwie. 

Budowa, 

obsługa, 

regulacje 

rozsiewaczy 

nawozów 

mineralnych 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zaplanuj przeprowadzenie zabiegu nawożenia nawozem mineralnym. Do pracy przygotuj 

rozsiewacz zawieszany N 053. Planowana dawka wysiewu nawozu mineralnego to 150 kg/ha. 
Przeprowadź próbę kręconą na postoju. Zakładana szerokość robocza 10 m. 
 

Wskazówki do realizacji 
Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  o  budowie  i  regulacjach  rozsiewaczy  odśrodkowych.  Przed  przystąpieniem  do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe. Poszczególnym grupom można 
zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia.  Uczniowie  posługując  się  dostępnymi  środkami 
dydaktycznymi  najpierw planują  zabieg  nawożenia, a następnie przygotowują rozsiewacz do 
pracy.  Po  wstępnych  regulacjach  poszczególne  grupy  uczniów  przeprowadzają  kontrolę 
wysiewu  na  postoju.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie 
potrzeby udziela im niezbędnych wskazówek. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować kolejność prac przy nawożeniu mineralnym, 
4)  wyregulować wstępnie podzespoły rozsiewacza, 
5)  przeprowadzić kontrolę wysiewu na postoju, 
6)  obliczyć na podstawie tabeli uzyskaną normę wysiewu, 
7)  dokonać w razie potrzeby korekty nastaw. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, rozsiewacz zawieszany N 053, 

 

instrukcje obsługi rozsiewacza i ciągnika, 

 

wiadro, waga, 

 

zestaw kluczy monterskich, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

Ćwiczenie 2 

Zaplanuj  przeprowadzenie  zabiegu  nawożenia  nawozem  mineralnym.  Przygotuj 

rozsiewacz  zawieszany  N 053  do  wysiewu  nawozu  mineralnego  w  ilości  150 kg/ha. 
Przeprowadź  kontrolę  wysiewu  na  określonym  odcinku  drogi.  Zakładana  szerokość  robocza 
10 m. Pomiar dokonaj na drodze o długości 50 m. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Ponieważ  uczniowie  powinni  już  znać  budowę 
i asadę działania rozsiewaczy, należy ich aktywizować, poprzez zadawanie pytań dotyczących 
znaczenia  i  funkcjonowania  poszczególnych  podzespołów.  Przed  przystąpieniem  do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe. Poszczególnym grupom można 
zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia.  Uczniowie  mają  zaplanować  zabieg  nawożenia 
nawozem mineralnym. Następnie przygotowują rozsiewacz zawieszany N 053. Po wstępnych 
regulacjach  poszczególne  grupy  uczniów  przeprowadzają  kontrolę  wysiewu  na  postoju. 
W trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie  potrzeby  udziela  im 
wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować przeprowadzenie zabiegu nawożenia, 
4)  wskazać i nazwać elementy z jakich składa się rozsiewacz, 
5)  opisać funkcjonowanie rozsiewacza, 
6)  wyregulować wstępnie podzespoły rozsiewacza zgodnie z danymi wyjściowymi, 
7)  przeprowadzić kontrolę wysiewu poprzez przejazd pomiarowego odcinka, 
8)  obliczyć na podstawie tabeli uzyskaną normę wysiewu, 
9)  sprawdzić, czy regulacje są odpowiednie, w razie potrzeby dokonać korekty. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, rozsiewacz zawieszany N 053, 

 

instrukcje obsługi rozsiewacza i ciągnika, 

 

wiadro, waga, taśma pomiarowa, 

 

zestaw kluczy monterskich, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Zaplanuj  przeprowadzenie  zabiegu  nawożenia  nawozem  mineralnym.  Przygotuj 

rozsiewacz zawieszany N 053 do wysiewu fosforanu amonu w ilości 200 kg/ha. Przeprowadź 
kontrolę  wysiewu  wiedząc,  że  ciężar  usypowy  tego  nawozu  wynosi  1 kg/l.  Zakładana 
szerokość  robocza  10 m,  a  prędkość  jazdy  10 km/h.  Oblicz  prędkość  obrotową  ślimaków 
dozujących. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Podczas  kierowanej  dyskusji  należy 
przeanalizować  zależność  ilości  wysiewu  nawozu  od  prędkości  jazdy  agregatu  i  ustawienia 
elementów regulacyjnych. Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni 
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na 
grupy  2–3  osobowe.  Uczniowie  powinni  samodzielnie  wykonywać  poszczególne  fragmenty 
obsługi  rozsiewacza.  Posługując  się  dostępnymi  środkami  dydaktycznymi  uczniowie 
przeprowadzają  obsługę  rozsiewacza  i  przygotowują  go  do  pracy.  Przeprowadzają  kontrolę 
ilości  wysiewanego  nawozu  na  podstawie  ciężaru  usypowego  nawozu.  W  trakcie  ćwiczenia 
nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować kolejność prac przy nawożeniu mineralnym, 
4)  wyregulować wstępnie podzespoły rozsiewacza, 
5)  przeprowadzić kontrolę wysiewu według ciężaru usypowego nawozu, 
6)  obliczyć na podstawie tabeli wymaganą prędkość obrotową ślimaków dozujących, 
7)  sprawdzić  po  obliczeniach  i  ustawieniu  parametrów  roboczych,  uzyskiwaną  normę 

wysiewu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, rozsiewacz zawieszany N 053, 

 

instrukcje obsługi rozsiewacza i ciągnika, 

 

wiadro, waga, taśma pomiarowa, 

 

zestaw kluczy monterskich, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 4 

Zaplanuj czynności podczas wykonania prac przy posezonowej konserwacji rozsiewacza. 

Przeprowadź tę konserwację. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Podczas  dyskusji  należy  przeanalizować 
funkcjonowanie  rozsiewacza,  z  uwzględnieniem  specyficznych  własności  nawozów 
mineralnych.  Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Uczniowie  powinni  samodzielnie 
wykonywać  poszczególne  fragmenty  obsługi  rozsiewacza.  Następnie  każdy  samodzielnie 
planuje  przebieg  czynności  przy  konserwacji  rozsiewacza.  Posługując  się  dostępnymi 
środkami  dydaktycznymi  uczniowie  przeprowadzają  konserwację  posezonową  rozsiewacza. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie  potrzeby  udziela  im 
wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować kolejność prac przy konserwacji rozsiewacza, 
4)  dobrać narzędzia i materiały konserwacyjne, 
5)  przygotować rozsiewacz do konserwacji, 
6)  przeprowadzić konserwację, 
7)  ocenić swoją pracę. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

rozsiewacz zawieszany, 

 

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, myjka ciśnieniowa, 

 

środki konserwujące, farba, itp. 

 

instrukcja obsługi rozsiewacza, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

5.2. Budowa, obsługa i regulacja maszyn do stosowania nawozów 

naturalnych 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zaprojektuj  proces  technologiczny  nawożenia  pola  obornikiem.  Przygotuj  praktycznie 

rozrzutnik obornika do pracy. Sprawdź jego stan techniczny. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości o budowie, obsłudze  i regulacjach rozrzutników obornika. Przed przystąpieniem 
do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału 
Materiał nauczania. Następnie samodzielnie projektują proces technologiczny nawożenia pola 
obornikiem.  Uczniowie  w  oparciu  o  informacje  z  instrukcji  obsługi  sprawdzają  stan 
techniczny  rozrzutnika  i  przygotowują  go  do  pracy.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel 
obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaprojektować proces technologiczny przeprowadzenia nawożenia obornikiem, 
4)  dokonać obsługę codzienną rozrzutnika (smarowanie, stan przekładni łańcuchowych), 
5)  sprawdzić ogólny stan techniczny maszyny. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, sworznie i zawleczki, rozrzutnik obornika, 

 

instrukcje obsługi rozrzutnika obornika i ciągnika, 

 

zestaw kluczy monterskich, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 2 

Zaplanuj pracę ładowaczem chwytakowym. Następnie przygotuj ładowacz przyczepiany 

T-214 do pracy. Sprawdź jego stan techniczny. Wykonaj próbę pracy. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia powinny  się rozpocząć  krótkim wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  o  budowie,  obsłudze  i  regulacjach  ładowacza  chwytakowego.  Przed 
przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment 
rozdziału  Materiał  nauczania.  Każdy  z  uczniów  najpierw  sprawdza  stan  techniczny 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

ładowacza, a następnie po zagregatowaniu z ciągnikiem wykonuje ćwiczenia podczas próby 
pracy.  W  trakcie  ćwiczeń  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie  potrzeby  udziela  im 
wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować pracę ładowaczem chwytakowm, 
4)  sprawdzić stan techniczny ładowacza i przygotować go do pracy, 
5)  zagregatować maszynę z ciągnikiem, 
6)  wykonać próbę pracy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, sworznie i zawleczki, ładowacz chwytakowy, 

 

instrukcje obsługi ładowacza chwytakowego i ciągnika, 

 

zestaw kluczy monterskich, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Zaplanuj przeprowadzenie prac przy konserwacji posezonowej rozrzutnika obornika. 

Następnie przeprowadź tę konserwację. 
 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  i  technikę 

wykonania  ćwiczenia,  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Następnie uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
Uczniowie  planują  czynności  przy  konserwacji  posezonowej  rozrzutnika.  W  miarę 
możliwości  należy  tak  zorganizować  zajęcia,  by  uczniowie  mieli  możliwość  samodzielnie 
konserwować poszczególne podzespoły rozrzutnika. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  dobrać narzędzia i materiały konserwacyjne, 
4)  zaplanować tok prac konserwacyjnych, 
5)  przygotować rozrzutnik do konserwacji, 
6)  przeprowadzić konserwację, 
7)  ocenić swoją pracę. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

rozrzutnik obornika, 

 

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, myjka ciśnieniowa, 

 

środki konserwujące, farba, itp. 

 

instrukcja obsługi rozrzutnika obornika, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

5.3.  Uprawy  międzyrzędowe,  budowa  i  regulacje  pielników 

i obsypników. Zasady bhp przy obsłudze narzędzi do upraw 
międzyrzędowych

 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zaplanuj  zabieg pielenia na plantacji  buraków. Przygotuj pielnik do wykonania zabiegu. 

Rozstaw  rzędów  0,45 m,  rozstaw  kół  ciągnika  1,35 m,  szerokość  tylnej  opony  ciągnika 
0,30 m,  szerokość  pasa  bezpieczeństwa  0,075 m.  Głębokość  pracy  0,05 m.  Wykonaj 
rozmieszczenie elementów roboczych na pielniku zgodnie z zadanymi parametrami. Wykonaj 
próbę pracy. Sprawdź, czy zostaje zachowany pas bezpieczeństwa. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości o zasadach pracy narzędzi do upraw międzyrzędowych. Przed przystąpieniem do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania.  Ćwiczenia  powinny  być  wykonywane  indywidualnie  przez  poszczególnych 
uczniów.  W  miarę  możliwości  dane  wyjściowe  można  dla  poszczególnych  uczniów 
różnicować.  Uczniowie  planują  zakres  prac  przy  pieleniu  plantacji  buraków.  W  trakcie 
ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie  potrzeby  udziela  im  niezbędne 
wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować kolejność prac przy zabiegu pielenia, 
4)  posłużyć się instrukcją pielnika P 430, 
5)  wykonać rozmieszczenie elementów roboczych na ramie pielnika 
6)  wykonać próbę pracy i ocenić jakość wykonanego zadania. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

  ciągnik rolniczy, łącznik górny, sworznie i zawleczki, pielnik P 430, 

  zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, taśma miernicza, 

  instrukcje obsługi: ciągnika i pielnika, 

  literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

Ćwiczenie 2 

Zaplanuj  przeprowadzenie  zabiegu  obsypywania  na  plantacji  ziemniaków.  Przygotuj 

obsypnik  P  431  do  zabiegu.  Rozstaw  rzędów  ziemniaków  0,625 m,  rozstaw  kół  ciągnika 
1,35 m. Skrzydła odkładnic ustaw do wykonania pierwszego obredlenia 
 

Wskazówki do realizacji 
Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości o zasadach pracy narzędzi do upraw międzyrzędowych. Przed przystąpieniem do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania.  Ćwiczenia  powinny  być  wykonywane  indywidualnie  przez  poszczególnych 
uczniów.  W  miarę  możliwości  dane  wyjściowe  można  dla  poszczególnych  uczniów 
zróżnicować.  Uczniowie  planują  zakres  czynności  związanych  z  zabiegiem  obsypywania 
ziemniaków.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie  potrzeby 
udziela im niezbędne wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować przebieg prac przy zabiegu obsypywania ziemniaków, 
4)  wykonać regulacje i obsługę obsypnika, 
5)  wykonać próbę pracy 
6)  ocenić jakość swojej pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

  dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

  metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

  ciągnik rolniczy, łącznik górny, sworznie i zawleczki, obsypnik P 431, 

  zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, taśma miernicza, 

  instrukcje obsługi: ciągnika i obsypnika, 

  literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Zaplanuj  prace  przy  obsłudze  technicznej  obsypnika.  Następnie  wykonaj  obsługę 

obsypnika P 430. Zwróć szczególną uwagę na przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. 

 
Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  o  budowie,  obsłudze  i  regulacjach  obsypników.  Przed  przystąpieniem  do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe. Poszczególnym grupom można 
zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia.  Uczniowie  posługując  się  dostępnymi  środkami 
dydaktycznymi  regulują  podzespoły  obsypnika.  W trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje 
pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im niezbędne wskazówki. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować zakres i kolejność prac przy obsłudze technicznej obsypnika, 
4)  przeprowadzić obsługę techniczną, 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

  ciągnik rolniczy, łącznik górny, sworznie i zawleczki, obsypnik P 430, 

  zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, 

  instrukcje obsługi: ciągnika i obsypnika P 430, 

  literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

5.4.  Klasyfikacja  i  charakterystyka  środków  ochrony  roślin. 

Budowa,  obsługa  i  regulacje  opryskiwaczy  polowych  
i  sadowniczych.  Zasady  bhp  przy  obsłudze  maszyn  do 
ochrony roślin 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przeanalizuj  etykietę  dowolnego środka ochrony  roślin.  Odszukaj  informacje  istotne  dla 

przeprowadzenia zabiegu ochrony roślin. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  o  zasadach  pracy  ze  środkami  ochrony  roślin.  Przed  przystąpieniem  do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania.  Ćwiczenia  powinny  być  wykonywane  indywidualnie  przez  poszczególnych 
uczniów.  Każdy  z  uczniów  powinien  mieć  do  dyspozycji  etykietę  pochodzącą  z  różnych 
środków ochrony  roślin.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie 
potrzeby udziela im niezbędne wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  przeanalizować treść z etykiety środka ochrony roślin, 
4)  wynotować informacje istotne dla poprawnego zastosowania środka ochrony roślin, 
5)  ocenić swoją pracę. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

etykieta-instrukcja środka ochrony roślin, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 2 

Posługując  się  Internetem,  wyszukaj  międzynarodowe  umowne  znaki  (piktogramy) 

informujące  o  sposobie  obchodzenia  się  z  środkami  chemicznymi.  Przerysuj  najważniejsze, 
wykonaj notatkę. 
 

Wskazówki do realizacji 
Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

wiadomości  o  zasadach  użytkowania  środków  ochrony  roślin.  Przed  przystąpieniem  do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania.  Ćwiczenie  uczniowie  powinni  wykonywane  indywidualnie.  W  trakcie  ćwiczenia 
nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im niezbędne wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  wyszukać przy pomocy Internetu piktogramy charakteryzujące środki ochrony roślin, 
4)  sporządzić notatkę opisującą poszczególne piktogramy i ich znaczenie, 
5)  ocenić jakość swojej pracy, 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

komputer z dostępem do Internetu, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Przygotuj się do wykonania zabiegu ochrony roślin. Dobierz środki ochrony osobistej. 

Określ zasady przygotowywania cieczy roboczej wykorzystywanej przy oprysku roślin. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  na  temat  zasad  użytkowania  środków  ochrony  roślin  oraz  doboru  środków 
ochrony  osobistej.  Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni 
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na 
grupy  2–3  osobowe.  Uczniowie  przedstawiciela  z  każdej  z  grup  ubierają  w  środki  ochrony 
osobistej.  Każdy  z  uczniów  wykonuje  notatkę  na  temat  zasad  przygotowywania  cieczy 
roboczej. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela 
im niezbędne wskazówki. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  dobrać ubranie robocze i środki ochrony osobistej, 
4)  określić zasady bezpiecznego przygotowania cieczy roboczej do oprysku, 
5)  napisać notatkę na temat zasad przygotowywania cieczy roboczej. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

Środki dydaktyczne: 

 

gumowe buty, impregnowane ubranie drelichowe, półmaska, okulary, rękawice gumowe, 
nakrycie głowy,

 

 

materiały piśmiennicze, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 4 

Zaplanuj  kolejne  czynności  przy  pomiarze  rzeczywistej  prędkości  jazdy  ciągnika. 

Wykonaj  pomiar  prędkości  na  odcinku  o długości  100 m  wytyczonym  na  polu.  Wykonaj 
pomiary dla różnych kombinacji biegów ciągnika z użyciem reduktora i bez. Zadbaj o to, by 
ciągnik w czasie  jazdy  miał takie obroty silnika, które zagwarantują nominalną pracę pompy 
opryskiwacza. Oblicz prędkość jazdy wyrażoną w km/h. 

 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim wykładem wprowadzającym,  z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości dotyczące  eksploatacji ciągnika rolniczego. Przed przystąpieniem do wykonania 
ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
Do pomiarów należy użyć ciągnik zagregatowany z zawieszanym opryskiwaczem, do połowy 
napełnionym czystą wodą. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie 
potrzeby udziela im wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować czynności podczas pomiaru prędkości, 
4)  wykonać kilka przejazdów ciągnikiem wybierając różne przełożenia w skrzyni biegów, 
5)  wykonać niezbędne obliczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, opryskiwacz zawieszany, 

 

instrukcje obsługi opryskiwacza i ciągnika, 

 

taśma pomiarowa, stoper, 

 

zestaw kluczy monterskich, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 5 

Wykonaj  obliczenia,  przed  wykonaniem  zabiegu  ochrony  pszenicy  przed  chwastem 

komosa  biała.  Przygotuj  opryskiwacz  zawieszany  o  pojemności  zbiornika  400  l,  do 
wykonania  zabiegu  ochrony.  Załóż,  że  należy  opryskać  pole  o  powierzchni  6 ha.  Herbicyd 
„Chwastox  500  SL”  należy  zastosować  w  ilości  1,5  l/ha,  w  zalecanej  ilości  wody  200  l/ha, 
zastosuj  oprysk  średniokroplisty.  Załóż  prędkość  roboczą  agregatu  5 km/h.  Oblicz  ile 
będziesz potrzebował wody i herbicydu aby wykonać zabieg na całym polu. Oblicz wydatek 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

jednostkowy  jednego  rozpylacza.  Dobierz  odpowiedni  rozmiar  rozpylacza  i  określ  ciśnienie 
przy jakim wykonasz zabieg. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  związane  z  przygotowaniem  opryskiwacza  do  przeprowadzenia  zabiegu. 
Ćwiczenie jest teoretyczne, uczniowie nie mogą mieć żadnego kontaktu ze środkami ochrony 
roślin.  Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów  na grupy 2–3 
osobowe.  Poszczególnym  grupom  można  zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia. 
Uczniowie  posługując  się  wzorami  wyliczają  wskazane  wartości.  W  trakcie  ćwiczenia 
nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  obliczyć potrzebną ilość wody i środka ochrony roślin, 
3)  obliczyć ile litrów herbicydu należy wlać do jednego zbiornika opryskiwacza, 
4)  obliczyć wydatek rozpylacza, 
5)  dobrać odpowiedni rozmiar rozpylacza, 
6)  określić ciśnienie, przy jakim będzie wykonany zabieg, 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

materiały piśmiennicze, 

 

tabela z wydatkami rozpylaczy, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 6 

Posługując  się  tabelą  wydatków  rozpylaczy,  dobierz  parametry  wykonania  zabiegu 

ochrony  plantacji  ziemniaków  przed  zarazą  ziemniaczaną,  fungicydem  „Rywal  500 SC”. 
Masz  do  dyspozycji  opryskiwacz  zawieszany  o  pojemności  zbiornika  400  l.  Ziemniaki  są 
uprawiane  na  polu  o  powierzchni  4 ha.  Fungicyd  należy  zastosować  w  ilości  3 l/ha, 
w zalecanej  ilości  wody  400  l/ha,  oprysk  drobnokroplisty.  Korzystając  z  tabeli  wydatków 
określ  rodzaj  rozpylacza,  prędkość  roboczą  z  jaką  będzie  wykonany

 

  zabieg  oraz  ciśnienie. 

Oblicz ile będziesz potrzebował wody i fungicydu aby wykonać zabieg na całym polu. 
 

Wskazówki do realizacji 
Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  związane  z  przygotowaniem  opryskiwacza  do  przeprowadzenia  zabiegu. 
Ćwiczenie jest teoretyczne, uczniowie nie mogą mieć żadnego kontaktu ze środkami ochrony 
roślin.  Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 
osobowe.  Poszczególnym  grupom  można  zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

Uczniowie  posługując  się  wzorami  wyliczają  wskazane  wartości.  W  trakcie  ćwiczenia 
nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  obliczyć potrzebną ilość wody i środka ochrony roślin, 
3)  obliczyć ile litrów fungicydu należy wlać do jednego zbiornika opryskiwacza, 
4)  dobrać parametry pracy z tabeli wydatków rozpylaczy, 
5)  dobrać rozmiar rozpylacza. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

materiały piśmiennicze, 

 

tabela z wydatkami rozpylaczy, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 7
 

Zaplanuj  czynności  związane  z  przygotowaniem  opryskiwacza  do  przechowania  między 

sezonami. Następnie wykonaj te czynności. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  i  technikę 

wykonania  ćwiczenia,  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Następnie uczniowie  powinni  przeczytać odpowiedni  fragment  rozdziału Materiał  nauczania 
i instrukcję  wykonania  ćwiczenia.  Uczniów  należy  podzielić  na  grupy  2–3  osobowe.  Każda 
z grup powinna praktycznie sprwdzić stan techniczny opryskiwacza i go zakonserwować. Pod 
koniec zajęć nauczyciel wspólnie z uczniami ocenia jakość wykonanych prac. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  przeczytać fragment instrukcji dotyczący konserwacji opryskiwaczy, 
4)  wykonać wszystkie czynności zgodnie z zaleceniami producenta, 
5)  sprawdzić stan techniczny maszyny, 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, opryskiwacz zawieszany, 

 

instrukcje obsługi opryskiwacza i ciągnika, 

 

zestaw kluczy monterskich, smarownica, 

 

środki do konserwacji, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  ,,Eksploatowanie  narzędzi, 
maszyn i urządzeń do nawożenia i ochrony roślin”. 

 

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania1, 2, 3, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 18, 19 są poziomu podstawowego, 

− 

zadania 4, 6, 13, 17, 20 są poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  c,  2.  c,  3.  d,  4.  b,  5.  c,  6.  d  7.  a,  8.  c,  9.  c,  10.  c,  11. b, 
12. a, 13. d, 14. c, 15. c, 16. d, 17. c, 18. a, 19. c, 20. c 

 

Plan testu 

Nr 
zad.

 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić rodzaj nawozu rolniczego

 

Określić zasady poprawnego nawożenia 

Określić skład nawozów organicznych 

Scharakteryzować zasady poprawnego nawożenia 

PP 

Wyjaśnić funkcjonowanie maszyn do nawożenia 

Scharakteryzować  funkcjonowanie  maszyn  do 
nawożenia 

PP 

Wyjaśnić funkcjonowanie maszyn do nawożenia 

Rozpoznać funkcje elementów rozrzutnika 

Wyjaśnić funkcjonowanie maszyn do nawożenia 

10 

Określić warunki funkcjonowania pielników 

11 

Określić warunki funkcjonowania pielników 

12 

Rozpoznać funkcje elementów pielnika 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29 

13 

Scharakteryzować rodzaje środków ochrony roślin 

PP 

14 

Scharakteryzować informacje z etykiety środka 
ochrony roślin 

15 

Rozpoznać funkcje elementów opryskiwacza 

16 

Rozpoznać funkcje elementów opryskiwacza 

17 

Dobrać parametry opryskiwacza 

PP 

18 

Określić warunki funkcjonowania opryskiwacza 

19 

Określić warunki obsługi opryskiwacza 

20 

Dobrać końcówki do opryskiwacza 

PP 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Zadania  wymagają  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać  przed  wskazaniem 

poprawnego wyniku. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli udzielenie odpowiedzi  będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż  jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

Powodzenia! 

 
Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Do grupy nawozów mineralnych: należy 

a)  gnojowica. 
b)  gnojówka. 
c)  mocznik. 
d)  obornik. 

 
2.  Maksymalna dawka obornika, jaka jest polecana pod rośliny okopowe wynosi 

a)  10 t\ha. 
b)  20 t\ha. 
c)  30 t\ha. 
d)  40 t\ha. 

 
3.  Przyjmuje się, że w 1 tonie obornika przeciętnie zawiera się 

a)  3 kg azotu (N), 7 kg fosforu (P

2

O

5

) i 4 kg potasu (K

2

O). 

b)  7 kg azotu (N), 4 kg fosforu (P

2

O

5

) i 3 kg potasu (K

2

O). 

c)  4 kg azotu (N), 7 kg fosforu (P

2

O

5

) i 3 kg potasu (K

2

O). 

d)  4 kg azotu (N), 3 kg fosforu (P

2

O

5

) i 7 kg potasu (K

2

O). 

 
4.  Nie jest zgodna z zasadami umiejętnego stosowania nawozów: opinia, że 

a)  wybór  optymalnej  dawki  poszczególnych  składników  pokarmowych,  powinien  być 

poprzedzony badaniem gleby, na której nawóz będzie zastosowany. 

b)  zbyt duże dawki nawozów, nie zaszkodzą roślinom. 
c)  zabieg nawożenia należy wykonać we właściwym terminie. 
d)  należy stosować nawóz odpowiedniego rodzaju. 

 
5.  W rozsiewaczu N 011, dawka wysiewanego nawozu zależy od 

a)  prędkości obrotowej tarcz rozsiewacza. 
b)  średnicy tarczy rozsiewającej. 
c)  prędkości jazdy i szczeliny zasuwy regulacyjnej. 
d)  szczeliny zasuwy regulacyjnej. 

 
6.  Istotną  zaletą  konstrukcyjną  pneumatycznych  rozsiewaczy  nawozów,  w  porównaniu 

z innymi typami rozsiewaczy jest 

a)  zmniejszenie ciężaru maszyny. 
b)  zwiększenie stabilności pracy. 
c)  zmniejszenie równomierności rozsiewania nawozów. 
d)  zwiększenie równomierności rozsiewania nawozów. 

 
7.  Adapter z pionowymi bębnami w rozrzutniku obornika umożliwia 

a)  zwiększenie szerokości roboczej. 
b)  zwiększenie równomierności pokrycia pola obornikiem. 
c)  zwiększenie dawki na jednostkę powierzchni. 
d)  zwiększenie komfortu pracy. 

 
8.  Sprzęgło przeciążeniowe, w układzie przeniesienia napędu rozrzutnika obornika 

a)  dociąża układ napędowy. 
b)  upraszcza obsługę maszyny. 
c)  chroni przed zniszczeniem elementy układu napędowego, podczas awarii. 
d)  ułatwia uruchamianie napędu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31 

9.  Napełnianie przyczepy asenizacyjnej odbywa się 

a)  w skutek siły grawitacji. 
b)  na zasadzie naczyń połączonych. 
c)  w skutek podciśnienia wytworzonego przez pompę próżniową. 
d)  dzięki układowi hydraulicznemu. 

 
10.  W uprawach międzyrzędowych, pasem bezpieczeństwa nazywa się 

a)  element poprawiający bezpieczeństwo pracy osoby znajdującej się na pielniku. 
b)  element poprawiający bezpieczeństwo operatora ciągnika. 
c)  odległość od krawędzi elementu roboczego narzędzia, do osi rzędu roślin. 
d)  odległość między osiami sąsiadujących rzędów roślin. 

 
11.  Ustalając parametry pracy pielnika, między innymi należy wziąć pod uwagę 

a)  klasę ciągnika. 
b)  rozstaw kół ciągnika. 
c)  średnicę kół przednich ciągnika. 
d)  średnicę kół tylnych ciągnika. 

 
12.  Sekcje robocze w pielnikach, mocowane są do ramy za pomącą 

a)  równoległoboków przegubowych. 
b)  kulistych jarzm. 
c)  na sztywno. 
d)  swobodnych przegubów. 

 
13.  Fungicydy, to środki chemiczne służące do 

a)  walki ze ślimakami. 
b)  walki z chwastami. 
c)  walki z nicieniami. 
d)  walki z grzybami. 

 
14.  Etykieta na środkach ochrony roślin zawiera 

a)  informacje reklamowe dotyczące działalności producenta środka chemicznego. 
b)  najważniejsze informacje dotyczące środków produkowanych przez producenta. 
c)  najważniejsze  informacje  dotyczące  bezpiecznego  i  skutecznego  stosowania 

preparatu. 

d)  informacje dotyczące sposobu i metod produkcji środka chemicznego. 

 
15.  Rozwadniacz (rozcieńczalnik) jest to element opryskiwacza służący do 

a)  mycia instalacji cieczowej opryskiwacza po pracy. 
b)  równomiernego rozprowadzenia cieczy roboczej po polu. 
c)  przygotowania cieczy roboczej. 
d)  mycia zbiornika opryskiwacza. 

 
16.  Do ochrony upraw polowych zaleca się 

a)  rozpylacze stożkowe. 
b)  rozpylacze z pustym stożkiem. 
c)  rozpylacze wirowe. 
d)  rozpylacze płaskostrumieniowe. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32 

17.  Aby zmniejszyć szkodliwe zjawisko znoszenia cieczy w czasie opryskiwania należy 

a)  zwiększyć ciśnienie robocze. 
b)  zwiększyć ciśnienie w powietrzniku. 
c)  zastosować rozpylacze inżektorowe. 
d)  zastosować rozpylacze wirowe. 

 
18.  Kalibrowanie opryskiwacza to 

a)  ustalenie  ciśnienia  roboczego,  prędkości  agregatu  i  wydatku  rozpylaczy  w  celu 

uzyskania odpowiedniej dawki cieczy na ha. 

b)  próbna praca opryskiwaczem. 
c)  testowanie prototypu opryskiwacza. 
d)  ustalenie  ciśnienia  roboczego  i  prędkości  agregatu,  w  celu  uzyskania  odpowiedniej 

dawki cieczy na ha. 

 
19.  Opryskiwacz może być obsługiwany przez 

a)  kobiety. 
b)  młodocianych. 
c)  osoby przeszkolone i upoważnione do obsługi tych maszyn. 
d)  rolników. 

 
20.  Różne kolory końcówek rozpylaczy oznaczają 

a)  różne rodzaje materiału z jakiego wykonano rozpylacze. 
b)  wskazanie do ochrony jakich upraw są rozpylacze polecane. 
c)  różne wydatki rozpylaczy, przy tym samym ciśnieniu. 
d)  kolory nie posiadają specjalnego znaczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko: ............................................................................... 

 
Eksploatowanie narzędzi, maszyn i urządzeń do nawożenia i ochrony roślin 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

34 

Test 2 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  Eksploatowanie  narzędzi, 
maszyn i urządzeń do nawożenia i ochrony roślin 

 

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 14, 16, 17, 19, 20 są poziomu podstawowego, 

− 

zadania 2, 4, 12, 13, 15, 18 są poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  c,  2.  d,  3.  a,  4.  a,  5.  b,  6.  c  7.  d,  8.  c,  9.  c,  10.  c,  11. a, 
12. b, 13. b, 14. b, 15. d, 16. c, 17. b, 18. d, 19. a, 20. c 

 

Plan testu 

Nr 
zad.

 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić rodzaj nawozu rolniczego

 

Ustalić zasady poprawnego nawożenia 

PP 

Określić zasady poprawnego nawożenia 

Scharakteryzować  funkcjonowanie  maszyn  do 
wysiewu nawozów mineralnych 

PP 

Rozpoznać maszyny do nawożenia organicznego 

Określić  funkcjonowanie  maszyn  do  nawożenia 
organicznego 

Wyjaśnić sposoby regulacji ilości nawożenia 

Określić funkcje elementów rozrzutnika 

Określić funkcjonowanie ładowacza chwytakowego 

10 

Nazwać środki ochrony roślin 

11 

Określić zagrożenia środków ochrony roślin 

12 

Scharakteryzować  zagrożenia  środków  ochrony 
roślin 

PP 

13 

Ustalić warunki eksploatacji opryskiwaczy 

PP 

14 

Określić jednostkę wydatku 

15 

Scharakteryzować kalibrację opryskiwacza 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

35 

16 

Rozpoznać elementy budowy opryskiwacza 

17 

Określić zastosowanie powietrznika 

18 

Ustalić warunki wykonywania oprysku 

PP 

19 

Określić warunki eksploatacji opryskiwacza 

20 

Określić warunki eksploatacji opryskiwacza 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X.  W przypadku pomyłki  należy  błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Zadania  wymagają  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać  przed  wskazaniem 

poprawnego  wyniku.  Tylko  wskazanie  odpowiedzi  nawet  poprawnej  bez  uzasadnienia, 
nie będzie uznane. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

36 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Nie należy do nawozów naturalnych 

a)  gnojowica. 
b)  gnojówka. 
c)  mocznik. 
d)  obornik. 

 
2.  Nawozy naturalne wolno stosować  

a)  na glebach zalanych wodą. 
b)  na glebach przykrytych śniegiem. 
c)  na glebach zamarzniętych do głębokości 30 cm. 
d)  na glebach nie zalanych wodą, nie przykrytych śniegiem i niezamarzniętych. 

 
3.  Planując nawożenie 

a)  należy uwzględnić wymagania pokarmowe roślin. 
b)  nie wolno mieszać nawozów mineralnych i naturalnych. 
c)  nie jest istotne obliczanie zapotrzebowania pokarmowego roślin. 
d)  należy co roku zmieniać rodzaj stosowanych nawozów. 

 
4.  Siewniki nawozowe w porównaniu z rozsiewaczami odśrodkowymi 

a)  wysiewają nawóz dokładniej. 
b)  wysiewają nawóz szybciej. 
c)  są bardziej wydajne. 
d)  ich budowa jest mniej skomplikowana. 

 
5.  Na rysunku obok przedstawiono 

a)  rozrzutnik wąskopasmowy. 
b)  rozrzutnik szerokopasmowy. 
c)  wóz paszowy. 
d)  rozrzutnik ze zdemontowanym adapterem. 

 
 
 
6.  Na podłodze rozrzutników obornika instaluje się 

a)  przenośniki kubełkowe. 
b)  przenośniki taśmowe. 
c)  przenośniki łańcuchowo-listwowe. 
d)  przenośniki śrubowe. 

 
7.  Ilość obornika na jednostce powierzchni zależy od 

a)  ciężaru obornika. 
b)  masy objętościowej obornika. 
c)  prędkości obrotowej bębnów roboczych. 
d)  prędkości jazdy agregatu i prędkości przenośnika. 

 
8.  Mechanizm zapadkowy w rozrzutnikach obornika napędza 

a)  bęben roboczy. 
b)  układ jezdny. 
c)  przenośnik łańcuchowo-listwowy. 
d)  układ hamulcowy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

37 

 

9.  Ładowacz chwytakowy przyczepiany T-214 CYKLOP posiada. 

a)  pompę hydrauliczna z napędem elektrycznym. 
b)  nie posiada pompy hydraulicznej. 
c)  posiada własna pompę hydrauliczną napędzaną WOM. 
d)  korzysta z hydrauliki zewnętrznej ciągnika. 

 
10.  Jaka nazwa jest poprawna 

a)  preparaty chemiczne. 
b)  substancje chemiczne. 
c)  środki ochrony roślin. 
d)  środki do oprysku roślin. 

 
11.  Środek bardzo toksyczny dla ludzi jest oznaczony jako środek 

a)  klasy I. 
b)  klasy II. 
c)  klasy III. 
d)  klasy IV. 

 
12.  Karencja jest to okres 

a)  przydatności do używania środków ochrony roślin. 
b)  który  powinien  upłynąć  między  ostatnim  dopuszczalnym  terminem  stosowania 

środka, a zbiorem rośliny uprawnej. 

c)  w  ciągu  którego  ludzie,  zwierzęta  i  pszczoły  nie  powinny  stykać  się  z  roślinami,  na 

których stosowano środki ochrony roślin. 

d)  w  ciągu  którego  ludzie,  zwierzęta  i  pszczoły  nie  powinny  przebywać  na  terenie  lub 

w obiektach gdzie stosowano środki ochrony roślin. 

 
13.  Odległość  płaskostrumieniowych  rozpylacze  o  kącie  110°  od  powierzchni opryskiwanej 

powinna wynosić 

a)  30 cm. 
b)  50 cm. 
c)  70 cm. 
d)  90 cm. 

 
14.  Wydatek pojedynczego rozpylacza wyraża się w jednostkach 

a)  m/s. 
b)  l/min. 
c)  litrach. 
d)  kg/s. 

 
15.  Kalibrowanie opryskiwacza polega na 

a)  ustaleniu prędkości agregatu. 
b)  wyregulowaniu ciśnienia. 
c)  ustaleniu dawki oprysku. 
d)  dobraniu prędkości zabiegu, ciśnienia, rozmiaru rozpylacza i dawki oprysku. 

 
16.  Który z wymienionych niżej elementów nie należy do opryskiwacza 

a)  zawór sterująco-rozdzielczy. 
b)  pompa. 
c)  wakuometr. 
d)  mieszadło. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

38 

 
17.  Powietrznik w pompie opryskiwacza służy do 

a)  odpowietrzenia układu cieczowego. 
b)  zlikwidowania pulsacji cieczy. 
c)  uzupełnienia powietrza w zbiorniku opryskiwacza. 
d)  napowietrzeniu roztworu cieczy roboczej. 

 
18.  Opryskiwacz  zawieszany  z  ciągnikiem  niższej  klasy,  niż  zalecany  w  instrukcji 

opryskiwacza 

a)  może być zagregatowany, pod warunkiem obciążenia przedniej osi ciągnika. 
b)  może być zagregatowany, pod warunkiem niecałkowitego napełniania zbiornika. 
c)  może być zagregatowany, przy zachowaniu szczególnej ostrożności. 
d)  nie może być zagregatowany. 

 
19.  Wskaźnik poziomu cieczy w zbiorniku 

a)  musi być w każdym opryskiwaczu. 
b)  musi być tylko w opryskiwaczach polowych. 
c)  musi być tylko w opryskiwaczach sadowniczych. 
d)  obecność wskaźnika nie jest wymagana. 

 
20.  Stan  techniczny  każdego  opryskiwacza  musi  być  obowiązkowo  przebadany  w  Stacji 

Kontroli Opryskiwaczy 

a)  jeden raz w ciągu roku. 
b)  co 2 lata. 
c)  co 3 lata. 
d)  badania nie są obowiązkowe. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

39 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko: ............................................................................... 

 
Eksploatowanie narzędzi, maszyn i urządzeń do nawożenia i ochrony roślin 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

40 

7. LITERATURA

 

 
1.  Buliński J., Miszczak M.: Podstawy mechanizacji rolnictwa. WSiP, Warszawa 1996 
2.  Ciągniki i maszyny rolnicze 1995/96. Katalog PIMR, Poznań 1997 
3.  Dąbrowski S. i Kozłowska D.: Maszyny i ciągniki rolnicze. PWRiL, Warszawa 1981 
4.  Kuczewski  J.,  Waszkiewicz  Cz.:  Mechanizacja  rolnictwa.  Maszyny  i  urządzenia  do 

produkcji roślinnej i zwierzęcej. SGGW, Warszawa 1997 

5.  Kuczewski  J., Majewski  Z.: Podstawy eksploatacji  maszyn rolniczych.  WSiP,  Warszawa 

1995 

6.  Nowacki T.: Mechanizacja rolnictwa t.2, PWRiL, Warszawa 1984 
7.  Ogólna uprawa roli i roślin. PWRiL, Warszawa 1996 
8.  Praktyczne  podstawy  ochrony  roślin,  Krajowe  Centrum  Doradztwa  Rozwoju  Rolnictwa 

i  bszarów Wiejskich, Poznań 1999 

9.  Waszkiewicz Cz.: Maszyny i urządzenia rolnicze. WSiP, Warszawa 1998 
10. Waszkiewicz  Cz.:  Maszyny  rolnicze.  Maszyny  i  urządzenia  do  produkcji  zwierzęcej 

Cz. II. WSiP, Warszawa 1996 

11. Waszkiewicz  Cz.,  Kuczewski  J.:  Maszyny  rolnicze.  Maszyny  i  urządzenia  do  produkcji 

roślinnej Cz. I. WSiP, Warszawa 2002 

12. Wybrane zagadnienia regulacji i obsługi maszyn rolniczych. SGGW, Warszawa 1993 
 

− 

Ustawa  o  nawozach  i  nawożeniu  z  dnia  26  lipca  2000  r  (Dz.  U.  Nr  89  poz.  991)  oraz 
ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r o zmianie ustawy o nawozach i nawożeniu (Dz. U. Nr 91, 
poz. 876) 

− 

Rozporządzenie  Ministra  Rolnictwa  i Rozwoju  Wsi  z  dnia  1 czerwca 2001  r.  w sprawie 
szczegółowego  sposobu  stosowania  nawozów  oraz  prowadzenia  szkoleń  z  zakresu  ich 
stosowania (Dz. U. z 2001 r. Nr 60, poz. 616). 

− 

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 czerwca 2002 r. w sprawie 
bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  przy  stosowaniu  i  magazynowaniu  środków  ochrony 
roślin oraz nawozów mineralnych i organiczno- mineralnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 99, poz. 
896). 

− 

Rozporządzenie  Ministra  Rolnictwa  i  Rozwoju  Wsi  z  dnia  5  marca  2002  r.  w  sprawie 
szczegółowych  zasad  wydawania  zezwoleń  na  dopuszczenie  środków  ochrony  roślin    
do obrotu i stosowania (Dz. U. z 2002 r. Nr 24, poz. 250 ze zm.). 

− 

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie 
przeprowadzenia badań opryskiwaczy (Dz. U. z 2001 r. Nr 137, poz. 1544). 

− 

Rozporządzenie  Ministra  Rolnictwa  i  Rozwoju  Wsi  z  dnia  26  maja  2004  r.  w  sprawie 
szczegółowych  wymagań  dla  jednostek  organizacyjnych  prowadzących  szkolenia 
w zakresie obrotu, konfekcjonowania lub stosowania środków ochrony roślin, programów 
tych szkoleń oraz wzoru zaświadczenia o ukończeniu szkolenia (Dz. U. z 2004 r. Nr 140, 
poz. 1490). 

 
 
Literatura metodyczna 
 
1.  Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
Tomasz Kupidura 
 
 
 
 
 
 
 

Eksploatowanie narzędzi, maszyn i urządzeń 
do nawożenia i ochrony roślin 311[22].Z2.03

 

 
 

 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Recenzenci: 
mgr inż. Krzysztof Markowski 
mgr inż. Marek Rudziński 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Tomasz Jagiełło 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Andrzej Kacperczyk 
 
 
 
Korekta: 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  311[22].Z2.03 
Eksploatowanie  narzędzi,  maszyn  i  urządzeń  do  nawożenia  i  ochrony  roślin,  zawartego 
w modułowym programie nauczania dla zawodu technik mechanizacji rolnictwa. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

SPIS TREŚCI 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

12 

5.1.  Klasyfikacja nawozów i zasady ich stosowania w rolnictwie. 

Budowa, obsługa, regulacje rozsiewaczy nawozów mineralnych 

 
12 

5.1.1. Ćwiczenia 

12 

5.2.  Budowa, obsługa i regulacje maszyn do stosowania nawozów naturalnych. 

Przepisy bhp przy obsłudze maszyn do nawożenia 

 
16 

5.2.1. Ćwiczenia 

16 

5.3.  Uprawy międzyrzędowe, budowa i regulacje pielników i obsypników. 

Zasady bhp przy obsłudze narzędzi do upraw międzyrzędowych 

 
19 

5.3.1. Ćwiczenia 

19 

5.4.  Klasyfikacja i charakterystyka środków ochrony roślin. 

Budowa, obsługa i regulacje opryskiwaczy polowych i sadowniczych 
Zasady bhp przy obsłudze maszyn do ochrony roślin 

 
 
22 

5.4.1. Ćwiczenia 

22 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

28 

7.  Literatura 

40 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1.  WPROWADZENIE 

 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla  nauczyciela,  który  będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik mechanizacji rolnictwa. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika, 

 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania oraz środkami 
dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego, 

 

wykaz literatury. 

 

W  procesie  nauczania-uczenia  się  proponuje  się stosować  następujące  metody: dyskusję 

dydaktyczną,  metodę  przewodniego  tekstu,  pokaz  z  opisem  oraz  ćwiczenia  praktyczne. 
Podczas poznawania maszyn i narzędzi do uprawy roli należy zwrócić uwagę na ich rodzaje, 
budowę,  regulacje  i  zastosowanie.  Każdy  uczeń  powinien  mieć  możliwość  bezpośredniej 
identyfikacji  oraz  doboru  maszyn  i  narzędzi  do  wykonywania  określonych  zabiegów 
uprawowych.  Uczniowie  powinni  samodzielnie  wykonać  agregatowanie  maszyn  i  narzędzi 
uprawowych z ciągnikiem, przeglądy techniczne oraz naprawy i regulacje eksploatacyjne. 
 

Podczas  ćwiczeń  uczniowie  powinni  posługiwać  się  katalogami,  instrukcjami  obsługi 

oraz  poradnikami.  Wskazane  jest  korzystanie z Internetu  w  celu pozyskiwania  informacji  na 
temat maszyn i narzędzi, zamieszczanych przez ich producentów lub firmy zajmujące się ich 
dystrybucją.  Należy  uzmysłowić  uczniom  konieczność  stałego  poszerzania  swojej  wiedzy 
i umiejętności. 
 

Przed przystąpieniem do ćwiczeń należy zapoznać uczniów z przepisami bezpieczeństwa 

i higieny pracy obowiązującymi podczas eksploatacji narzędzi i maszyn do uprawy roli. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych

 

311[22].Z2.02 

Eksploatowanie 

siewników  

i sadzarek 

311[22].Z2.04 

Eksploatowanie 

maszyn  

i urządzeń do zbioru 

zielonek 

311[22].Z2.07 

Eksploatowanie maszyn 

i urządzeń stosowanych 

w produkcji zwierzęcej 

311[22].Z2.08 

Eksploatowanie urządzeń 

i środków transportu 

stosowanych 

w gospodarstwie rolnym 

311[22].Z2.06 

Eksploatowanie 
maszyn do zbioru 
roślin okopowych 

311[22].Z2.05 

Eksploatowanie 

maszyn do zbioru 

zbóż 

311[22].Z2 

Użytkowanie i naprawa 

narzędzi, maszyn 

i urządzeń rolniczych 

311[22].Z2.03 

Eksploatowanie 

narzędzi, maszyn  

i urządzeń do 

nawożenia i ochrony 

roślin 

311[22].Z2.01 

Eksploatowanie 

narzędzi i maszyn do 

uprawy roli 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując  do  realizacji  programu  nauczania  jednostki  modułowej  uczeń  powinien 

umieć: 

 

dobierać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych prac, 

 

zinterpretować przepisy bezpieczeństwa dotyczące procesów pracy, 

 

wskazywać  konsekwencje  naruszenia  przepisów  bhp  podczas  wykonywania  zadań 
zawodowych, 

 

charakteryzować sposoby likwidacji lub ograniczenia zagrożeń urazami mechanicznymi, 

 

określać  sposoby  likwidacji  lub  ograniczenia  zagrożeń  związanych  z  substancjami 
chemicznymi, 

 

zastosować podstawowe przepisy bhp podczas wykonywania pracy, 

 

zorganizować bezpieczne i ergonomiczne stanowisko pracy, 

 

udzielać  pierwszej  pomocy  osobom  po  urazach  mechanicznych,  porażeniu  prądem, 
zatruciach substancjami chemicznymi. 

 

odczytywać różne rodzaje rysunków technicznych, 

 

charakteryzować materiały stosowane w budowie maszyn, 

 

charakteryzować maszyny i urządzenia energetyczne i transportowe, 

 

przestrzegać  zasady  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej 
i ochrony środowiska podczas wykonywania badań. 

 

określać budowę i działanie mechanizmów ciągnika rolniczego, 

 

stosować przepisy ruchu drogowego podczas kierowania pojazdem, 

 

kierować pojazdem samochodowym, 

 

obsługiwać mechanizmy ciągnika rolniczego, 

 

stosować zasady eksploatacji pojazdów rolniczych, 

 

diagnozować stan techniczny zespołów ciągnika rolniczego, 

 

naprawiać i regulować mechanizmy ciągnika rolniczego, 

 

przystosowywać ciągnik rolniczy do prac polowych i transportowych, 

 

korzystać z katalogów części, instrukcji obsługi i napraw pojazdów, 

 

wykonywać planowe przeglądy i naprawy pojazdów rolniczych, 

 

prowadzić dokumentację pracy pojazdów i środków transportowych, 

 

organizować  stanowisko  pracy  zgodnie  z  wymaganiami  ergonomii  oraz  przepisami 
bezpieczeństwa i ochrony środowiska, 

 

stosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  podczas  eksploatacji  pojazdów 
rolniczych. 

 

określać zasady przewozu osób i ładunków, 

 

określać 

przeznaczenie 

przyrządów 

kontrolno-pomiarowych 

znajdujących 

się 

w pojeździe oraz przyrządów do sterowania pojazdami, 

 

określać czynności kierującego pojazdem przed i po uruchomieniu silnika, 

 

określać  podstawowe  czynności  kontrolne  i  obsługowe  urządzeń  wpływających  na 
bezpieczeństwo jazdy, 

 

posługiwać się mechanizmami sterowania pojazdem, 

 

samodzielnie wykonywać manewry pojazdem samochodowym, 

 

włączać się do ruchu drogowego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

– 

rozróżnić nawozy i określać ich wpływ na wzrost i rozwój roślin, 

– 

obliczyć zawartość czystego składnika na masę nawozu, 

– 

określić wymagania agrotechniczne dla rozsiewaczy i roztrząsaczy, 

– 

sklasyfikować maszyny i urządzenia do nawożenia, 

– 

wyjaśnić budowę, działanie, zasady obsługi i regulacji rozsiewaczy nawozów, 

– 

dobrać rozsiewacz do planowanych prac i rodzaju nawozu, 

– 

wyjaśnić budowę i działanie roztrząsaczy obornika, 

– 

wykonać regulacje dawki obornika, 

– 

rozróżnić ładowacze obornika i określać możliwości ich zastosowania, 

– 

obsłużyć maszyny i urządzenia do nawożenia organicznego, 

– 

dobrać urządzenia do rozlewania gnojówki i gnojowicy, 

– 

zastosować zasady organizacji pracy i bezpiecznej obsługi maszyn do nawożenia, 

– 

wykonać  konserwację  roztrząsacza  obornika,  rozsiewacza  i  urządzeń  do  rozlewania 
gnojowicy, 

– 

scharakteryzować metody zwalczania chorób i szkodników roślin, 

– 

określić znaczenie i sposoby wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych roślin, 

– 

objaśnić budowę i działanie wybranych narzędzi do upraw międzyrzędowych, 

– 

wykonać agregatownie, regulacje i obsługę narzędzi do upraw międzyrzędowych, 

– 

wykonać próbę pracy narzędzi do upraw międzyrzędowych, 

– 

scharakteryzować zasady bezpiecznej obsługi agregatów do upraw międzyrzędowych, 

– 

wykonać naprawy bieżące agregatów do upraw międzyrzędowych, 

– 

dokonać klasyfikacji opryskiwaczy, 

– 

wyjaśnić budowę, działanie oraz zasady obsługi i regulacji opryskiwaczy, 

– 

wyjaśnić budowę i działanie typowej zaprawiarki do nasion, 

– 

zastosować zasady bezpiecznej organizacji pracy podczas zabiegów ochrony roślin, 

– 

wyjaśnić  działanie  podstawowych  grup  środków  ochrony  roślin  i  dobrać  preparaty  do 
podstawowych upraw, 

– 

wyjaśnić zasady dystrybucji środków ochrony roślin, 

– 

skalkulować koszty wykonania zabiegów ochrony roślin, 

– 

zastosować  przepisy  bhp  podczas  obsługi  opryskiwaczy  i  zaprawiarek  oraz 
przechowywania środków ochrony roślin. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca:   

 

 

…………………………………………….. 

Modułowy program nauczania:  

 

Technik mechanizacji rolnictwa 311[22] 

Moduł:  

 Użytkowanie  i  naprawa  narzędzi,  maszyn 
i urządzeń rolniczych 311[22].Z2 

Jednostka modułowa:  

 Eksploatowanie  narzędzi,  maszyn  i  urządzeń 
do nawożenia i ochrony roślin311[22].Z2.03 

Temat: Przygotowanie opryskiwacza do pracy. 

Cel ogólny: Nauka obsługi technicznej i agregatowania opryskiwacza z ciągnikiem 
 
Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznać elementy budowy opryskiwacza, 

 

sprawdzić stan techniczny opryskiwacza, 

 

wykonać proste naprawy opryskiwacza, 

 

dokonać wymianę rozpylaczy, 

 

określić funkcję elementów opryskiwacza, służących do regulacji ilości oprysku, 

 

połączyć opryskiwacz z ciągnikiem, 

 

sprawdzić poprawność regulacji, 

 

uruchomić opryskiwacz i wykonać próbny oprysk (wodą). 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

instrukcja do ćwiczenia, 

 

instrukcje obsługi ciągnika i opryskiwacza, 

 

ciągnik, łącznik górny, zawleczki, 

 

podstawowe narzędzia ślusarskie, 

 

opryskiwacz zawieszany, 

 

zestaw pytań prowadzących, 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie kolejno, samodzielnie wykonują ćwiczenie. 

 
Czas trwania zajęć

 

4 godziny dydaktyczne. 

 
Zadanie dla ucznia

Zagregatuj  opryskiwacz  zawieszany  z  ciągnikiem,  wykonaj  jego  obsługę  techniczną, 

a następnie przygotuj maszynę do pracy przy założeniu, że ma być wykonany zabieg oprysku 
pszenicy w ilości 200 l/ha. 
 
Przebieg zajęć: 
Faza wstępna 
1.  Określenie tematu zajęć. 
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Wyjaśnienie uczniom zasad bezpiecznej pracy przy wykonaniu ćwiczenia. 
4.  Ustalenie kolejności wykonania ćwiczenia. 
 
Faza właściwa 

Praktyczne wykonanie ćwiczenia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Faza I. Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.  Jakie zasady obowiązują podczas obsługi i napraw maszyn zawieszonych na ciągniku? 
2.  Na co należy zwrócić szczególną uwagę podczas obsługi opryskiwacza

 

zawieszanego? 

3.  Z jakich elementów jest zbudowany opryskiwacz? 
4.  Jakie elementy ciągnika są wykorzystane do agregatowania maszyn zawieszanych? 
5.  Jak się obsługuje podnośnik hydrauliczny ciągnika? 
6.  Jaka jest kolejność czynności przy agregatowaniu maszyny zawieszanej? 
 
Faza II. Planowanie 
1.   Jakie warunki należy stworzyć, by obsługa opryskiwacza przebiegała zgodnie z bhp? 
2.   Jakie  narzędzia,  środki  ochrony  osobistej  i  inne  dodatkowe  elementy  będą  potrzebne 

podczas wykonywania obsługi i przy regulacjach opryskiwacza? 

 
Faza III. Ustalenie 
1.  Uczniowie czytają instrukcję wykonania ćwiczenia. 
2.  Uczniowie organizują stanowisko do przeprowadzenia ćwiczenia. 
 
Faza IV. Wykonanie 
1.  Uczniowie  czytają  ten  fragment  instrukcji  obsługi  opryskiwacza,  który  dotyczy  jego 

obsługi i przygotowania do pracy. 

2.  Uczniowie przed agregatowaniem sprawdzają długość łącznika górnego. 
3.  Uczniowie demontują zaczep transportowy, zaczep wychylny i belkę zaczepową. 
4.  Uczniowie ćwiczą sterowanie podnośnikiem hydraulicznym ciągnika. 
5.  Uczniowie ćwiczą precyzyjne podjeżdżanie do opryskiwacza. 
6.  Uczniowie agregatują opryskiwacz z ciągnikiem, następnie go poziomują. 
7.  Uczniowie  sprawdzają stan techniczny opryskiwacza, w tym stan  belki polowej, pompy, 

zaworów sterujących, manometru, przewodów cieczowych, rozpylaczy. 

8.  Uczniowie w razie potrzeby wymieniają uszkodzone lub zużyte elementy maszyny. 
9.  Uczniowie  przed  ewentualną  naprawą  opryskiwacza  opuszczają  go  na  podłoże, 

a następnie  wyłączają  silnik  i  w  celu  unieruchomienia  ciągnika  podkładają  2  kliny  pod 
tylne koło ciągnika. 

10.  Uczniowie  sprawdzają  połączenia,  podzespoły  opryskiwacza,  ciśnienie  powietrza 

w powietrzniku  itp.  według  instrukcji obsługi  smarują smarem  stałym  wszystkie  punkty 
zgodnie z zaleceniami producenta. 

11.  Uczniowie  sprawdzają  poziom  oleju  w  pompie,  w  razie  potrzeby  uzupełniają  jego  stan. 

Uczniowie  dokonują  sprawdzenia  rodzaju  rozpylaczy,  czy  są  jednakowego  rozmiaru, 
o jednakowym kącie wyprysku i tego samego producenta. 

12.  Uczniowie  zgodnie  z  tabelą  wydatków  rozpylaczy  dobierają  parametry  oprysku,  tzn. 

wielkość  rozpylacza,  prędkość  wykonania  zabiegu,  ciśnienie  oprysku,  wydatek 
jednostkowy jednego rozpylacza. 

13.  Uczniowie  napełniają  do  połowy  zbiornik  opryskiwacza  czystą  wodą  i  dokonują  próby 

pracy. 

14.  Uczniowie zbierają w ciągu 1  minuty wodę wypryskaną z jednego rozpylacza. Ten  sam 

pomiar  powtarzają  jeszcze  dla  kilku  następnych  rozpylaczy.  Obliczają

 

wydatek  średni 

z jednego rozpylacza 

15.  Porównują wyniki z zakładanym wydatkiem 
16.  Dokonują ewentualnie korekty ciśnienia, aby uzyskać pożądany wynik. 
 
Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie sprawdzają stan techniczny opryskiwacza, prawidłowość jego zamocowania. 
2.  Uczniowie sprawdzają poprawność przeprowadzonych regulacji. 
3.  Uczniowie sprawdzają jakość wykonanych regulacji. 
 
Faza VI. Analiza końcowa 
Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  które  etapy  rozwiązania  zadania  sprawiły  im 
największą  trudność.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać,  jakie 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 
Szczególną  uwagę  należy  zwrócić  na  poprawne  wykonanie  sprawdzenia  stanu  technicznego 
opryskiwacza,  w  szczególności  stan  rozpylaczy  i  pompy.  Należy  w  czasie  ćwiczenia 
podkreślić, że z czasem rozpylacze ulegają zużyciu i aby sprawdzic poprawność ich działania, 
należy  udać  się  do  specjalistycznej  Stacji  Kontroli  Opryskiwaczy,  która  dysponuje 
odpowiednim  sprzętem  i  wykwalifikowanym  personelem.  Ćwiczenie  można  wykonywać 
posługując się wyłącznie czystą wodą! 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca:   

 

 

………………………………………….. 

Modułowy program nauczania:  

 

Technik mechanizacji rolnictwa 311[22] 

Moduł:  

 Użytkowanie  i  naprawa  narzędzi,  maszyn 
i urządzeń rolniczych 311[22].Z2 

Jednostka modułowa:  

 Eksploatowanie  narzędzi,  maszyn  i  urządzeń 
do nawożenia i ochrony roślin311[22].Z2.03 

Temat: Określanie prędkości jazdy ciągnika w [km/h]. 

Cel ogólny: Ustalenie rzeczywistej prędkości jazdy. 
 
Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć: 

 

określić cel poznania prędkości ciągnika, 

 

dokonać badania prędkości w warunkach polowych, 

 

obliczyć wartość prędkości, 

 

przeprowadzić pomiar prędkości w prawidłowych warunkach, 

 

zamienić prędkość w m/s na prędkość wyrażoną w km/h. 

 
Metody nauczania – uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

instrukcja do ćwiczenia, 

 

instrukcje obsługi ciągnika i opryskiwacza, 

 

ciągnik, łącznik górny, zawleczki, 

 

podstawowe narzędzia ślusarskie, 

 

opryskiwacz zawieszany, 

 

stoper, paliki, taśma pomiarowa. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

ćwiczenie wykonuje cała grupa. 

 
Czas trwania zajęć

 

4 godziny dydaktyczne. 

 
Zadanie dla ucznia

Mając do dyspozycji ciągnik, opryskiwacz zawieszany, taśmę pomiarową, stoper wykonaj 

kilka przejazdów odcinka 100 metrów na różnych przełożeniach. Określ prędkość poruszania 
się agregatu w km/h. Wyniki zapisz w tabeli. Pomiary dokonaj na polu. 
 
Przebieg zajęć: 
Faza wstępna 
1.  Określenie tematu zajęć. 
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Wyjaśnienie uczniom zasad bezpiecznej pracy przy wykonaniu ćwiczenia. 
4.  Ustalenie kolejności wykonania ćwiczenia. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

Faza właściwa 

Praktyczne wykonanie ćwiczenia. 

Faza I. Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.  Jakie zasady obowiązują podczas jazdy ciągnikiem? 
2.  Na co należy zwrócić szczególną uwagę przy uruchamianiu ciągnika? 
3.  Dlaczego istotne jest poznanie prędkości jazdy agregatu przy zabiegach oprysku? 
4.  W jaki sposób można zmieniać ilość oprysku na jednostkę powierzchni? 
5.  W jaki sposób można się przekonać o prawidłowym wyregulowaniu opryskiwacza? 
6.  Czy  istotna  jest  odpowiednia  prędkość  obrotowa  silnika  (WOM)  podczas  pracy 

z opryskiwaczem? 

7.  Jakie obroty powinien mieć WOM? 
 
Faza II. Planowanie 
1.  Jakie warunki należy stworzyć, by ćwiczenie przebiegało zgodnie z bhp? 
2.  Jakie  narzędzia  i  dodatkowe  przyrządy  będą  potrzebne  podczas  wykonywania  tego 

ćwiczenia? 

 
Faza III. Ustalenie 
1.  Uczniowie czytają instrukcję wykonania ćwiczenia. 
2.  Uczniowie organizują stanowisko do przeprowadzenia ćwiczenia. 
 
Faza IV. Wykonanie 
1.  Uczniowie czytają instrukcję przeprowadzenia ćwiczenia. 
2.  Uczniowie agregatują opryskiwacz z ciągnikiem i napełniają go do połowy wodą. 
3.  Uczniowie wytyczają odcinek 100 m na polu. 
4.  Uczniowie przejeżdżają odcinek na różnych biegach (z reduktorem i bez), w ten sposób, 

by obroty silnika zapewniały obroty nominalne WOM, mierząc czas stoperem. 

5.  Uczniowie notują czas przejechania odcinka w tabeli. 
6.  Uczniowie według znanego wzoru obliczają prędkość agregatu. 
7.  Należy pamiętać, by wynik końcowy podać w km/h. 
 
Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie sprawdzają prawidłowość obliczeń. 
 
Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy wykonania ćwiczenia sprawiły im 

największą  trudność.  Nauczyciel  powinien  podsumować całe  ćwiczenie,  podkreślić  w  jakim 
celu  wykonuje  się  pomiar  prędkości  jazdy  agregatu,  zwrócić  uwagę  na  poprawność  jazdy 
(ciągnik  na  odcinku  pomiarowym  musi  już  być  rozpędzony,  obroty  silnika  muszą  zapewnić 
nominalne obroty pompy opryskiwacza). Należy podkreślić znaczenie precyzyjnego pomiaru 
prędkości i jego wpływ na regulację ilości oprysku na jednostkę powierzchni. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

5. ĆWICZENIA 

 

5.1.  Klasyfikacja  nawozów  i  zasady  ich  stosowania  w  rolnictwie. 

Budowa, 

obsługa, 

regulacje 

rozsiewaczy 

nawozów 

mineralnych 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zaplanuj przeprowadzenie zabiegu nawożenia nawozem mineralnym. Do pracy przygotuj 

rozsiewacz zawieszany N 053. Planowana dawka wysiewu nawozu mineralnego to 150 kg/ha. 
Przeprowadź próbę kręconą na postoju. Zakładana szerokość robocza 10 m. 
 

Wskazówki do realizacji 
Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  o  budowie  i  regulacjach  rozsiewaczy  odśrodkowych.  Przed  przystąpieniem  do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe. Poszczególnym grupom można 
zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia.  Uczniowie  posługując  się  dostępnymi  środkami 
dydaktycznymi  najpierw planują  zabieg  nawożenia, a następnie przygotowują rozsiewacz do 
pracy.  Po  wstępnych  regulacjach  poszczególne  grupy  uczniów  przeprowadzają  kontrolę 
wysiewu  na  postoju.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie 
potrzeby udziela im niezbędnych wskazówek. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować kolejność prac przy nawożeniu mineralnym, 
4)  wyregulować wstępnie podzespoły rozsiewacza, 
5)  przeprowadzić kontrolę wysiewu na postoju, 
6)  obliczyć na podstawie tabeli uzyskaną normę wysiewu, 
7)  dokonać w razie potrzeby korekty nastaw. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, rozsiewacz zawieszany N 053, 

 

instrukcje obsługi rozsiewacza i ciągnika, 

 

wiadro, waga, 

 

zestaw kluczy monterskich, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

Ćwiczenie 2 

Zaplanuj  przeprowadzenie  zabiegu  nawożenia  nawozem  mineralnym.  Przygotuj 

rozsiewacz  zawieszany  N 053  do  wysiewu  nawozu  mineralnego  w  ilości  150 kg/ha. 
Przeprowadź  kontrolę  wysiewu  na  określonym  odcinku  drogi.  Zakładana  szerokość  robocza 
10 m. Pomiar dokonaj na drodze o długości 50 m. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Ponieważ  uczniowie  powinni  już  znać  budowę 
i asadę działania rozsiewaczy, należy ich aktywizować, poprzez zadawanie pytań dotyczących 
znaczenia  i  funkcjonowania  poszczególnych  podzespołów.  Przed  przystąpieniem  do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe. Poszczególnym grupom można 
zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia.  Uczniowie  mają  zaplanować  zabieg  nawożenia 
nawozem mineralnym. Następnie przygotowują rozsiewacz zawieszany N 053. Po wstępnych 
regulacjach  poszczególne  grupy  uczniów  przeprowadzają  kontrolę  wysiewu  na  postoju. 
W trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie  potrzeby  udziela  im 
wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować przeprowadzenie zabiegu nawożenia, 
4)  wskazać i nazwać elementy z jakich składa się rozsiewacz, 
5)  opisać funkcjonowanie rozsiewacza, 
6)  wyregulować wstępnie podzespoły rozsiewacza zgodnie z danymi wyjściowymi, 
7)  przeprowadzić kontrolę wysiewu poprzez przejazd pomiarowego odcinka, 
8)  obliczyć na podstawie tabeli uzyskaną normę wysiewu, 
9)  sprawdzić, czy regulacje są odpowiednie, w razie potrzeby dokonać korekty. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, rozsiewacz zawieszany N 053, 

 

instrukcje obsługi rozsiewacza i ciągnika, 

 

wiadro, waga, taśma pomiarowa, 

 

zestaw kluczy monterskich, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Zaplanuj  przeprowadzenie  zabiegu  nawożenia  nawozem  mineralnym.  Przygotuj 

rozsiewacz zawieszany N 053 do wysiewu fosforanu amonu w ilości 200 kg/ha. Przeprowadź 
kontrolę  wysiewu  wiedząc,  że  ciężar  usypowy  tego  nawozu  wynosi  1 kg/l.  Zakładana 
szerokość  robocza  10 m,  a  prędkość  jazdy  10 km/h.  Oblicz  prędkość  obrotową  ślimaków 
dozujących. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Podczas  kierowanej  dyskusji  należy 
przeanalizować  zależność  ilości  wysiewu  nawozu  od  prędkości  jazdy  agregatu  i  ustawienia 
elementów regulacyjnych. Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni 
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na 
grupy  2–3  osobowe.  Uczniowie  powinni  samodzielnie  wykonywać  poszczególne  fragmenty 
obsługi  rozsiewacza.  Posługując  się  dostępnymi  środkami  dydaktycznymi  uczniowie 
przeprowadzają  obsługę  rozsiewacza  i  przygotowują  go  do  pracy.  Przeprowadzają  kontrolę 
ilości  wysiewanego  nawozu  na  podstawie  ciężaru  usypowego  nawozu.  W  trakcie  ćwiczenia 
nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować kolejność prac przy nawożeniu mineralnym, 
4)  wyregulować wstępnie podzespoły rozsiewacza, 
5)  przeprowadzić kontrolę wysiewu według ciężaru usypowego nawozu, 
6)  obliczyć na podstawie tabeli wymaganą prędkość obrotową ślimaków dozujących, 
7)  sprawdzić  po  obliczeniach  i  ustawieniu  parametrów  roboczych,  uzyskiwaną  normę 

wysiewu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, rozsiewacz zawieszany N 053, 

 

instrukcje obsługi rozsiewacza i ciągnika, 

 

wiadro, waga, taśma pomiarowa, 

 

zestaw kluczy monterskich, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 4 

Zaplanuj czynności podczas wykonania prac przy posezonowej konserwacji rozsiewacza. 

Przeprowadź tę konserwację. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Podczas  dyskusji  należy  przeanalizować 
funkcjonowanie  rozsiewacza,  z  uwzględnieniem  specyficznych  własności  nawozów 
mineralnych.  Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Uczniowie  powinni  samodzielnie 
wykonywać  poszczególne  fragmenty  obsługi  rozsiewacza.  Następnie  każdy  samodzielnie 
planuje  przebieg  czynności  przy  konserwacji  rozsiewacza.  Posługując  się  dostępnymi 
środkami  dydaktycznymi  uczniowie  przeprowadzają  konserwację  posezonową  rozsiewacza. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie  potrzeby  udziela  im 
wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować kolejność prac przy konserwacji rozsiewacza, 
4)  dobrać narzędzia i materiały konserwacyjne, 
5)  przygotować rozsiewacz do konserwacji, 
6)  przeprowadzić konserwację, 
7)  ocenić swoją pracę. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

rozsiewacz zawieszany, 

 

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, myjka ciśnieniowa, 

 

środki konserwujące, farba, itp. 

 

instrukcja obsługi rozsiewacza, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

5.2. Budowa, obsługa i regulacja maszyn do stosowania nawozów 

naturalnych 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zaprojektuj  proces  technologiczny  nawożenia  pola  obornikiem.  Przygotuj  praktycznie 

rozrzutnik obornika do pracy. Sprawdź jego stan techniczny. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości o budowie, obsłudze  i regulacjach rozrzutników obornika. Przed przystąpieniem 
do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału 
Materiał nauczania. Następnie samodzielnie projektują proces technologiczny nawożenia pola 
obornikiem.  Uczniowie  w  oparciu  o  informacje  z  instrukcji  obsługi  sprawdzają  stan 
techniczny  rozrzutnika  i  przygotowują  go  do  pracy.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel 
obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaprojektować proces technologiczny przeprowadzenia nawożenia obornikiem, 
4)  dokonać obsługę codzienną rozrzutnika (smarowanie, stan przekładni łańcuchowych), 
5)  sprawdzić ogólny stan techniczny maszyny. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, sworznie i zawleczki, rozrzutnik obornika, 

 

instrukcje obsługi rozrzutnika obornika i ciągnika, 

 

zestaw kluczy monterskich, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 2 

Zaplanuj pracę ładowaczem chwytakowym. Następnie przygotuj ładowacz przyczepiany 

T-214 do pracy. Sprawdź jego stan techniczny. Wykonaj próbę pracy. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia powinny  się rozpocząć  krótkim wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  o  budowie,  obsłudze  i  regulacjach  ładowacza  chwytakowego.  Przed 
przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment 
rozdziału  Materiał  nauczania.  Każdy  z  uczniów  najpierw  sprawdza  stan  techniczny 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

ładowacza, a następnie po zagregatowaniu z ciągnikiem wykonuje ćwiczenia podczas próby 
pracy.  W  trakcie  ćwiczeń  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie  potrzeby  udziela  im 
wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować pracę ładowaczem chwytakowm, 
4)  sprawdzić stan techniczny ładowacza i przygotować go do pracy, 
5)  zagregatować maszynę z ciągnikiem, 
6)  wykonać próbę pracy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, sworznie i zawleczki, ładowacz chwytakowy, 

 

instrukcje obsługi ładowacza chwytakowego i ciągnika, 

 

zestaw kluczy monterskich, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Zaplanuj przeprowadzenie prac przy konserwacji posezonowej rozrzutnika obornika. 

Następnie przeprowadź tę konserwację. 
 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  i  technikę 

wykonania  ćwiczenia,  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Następnie uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
Uczniowie  planują  czynności  przy  konserwacji  posezonowej  rozrzutnika.  W  miarę 
możliwości  należy  tak  zorganizować  zajęcia,  by  uczniowie  mieli  możliwość  samodzielnie 
konserwować poszczególne podzespoły rozrzutnika. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  dobrać narzędzia i materiały konserwacyjne, 
4)  zaplanować tok prac konserwacyjnych, 
5)  przygotować rozrzutnik do konserwacji, 
6)  przeprowadzić konserwację, 
7)  ocenić swoją pracę. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

rozrzutnik obornika, 

 

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, myjka ciśnieniowa, 

 

środki konserwujące, farba, itp. 

 

instrukcja obsługi rozrzutnika obornika, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

5.3.  Uprawy  międzyrzędowe,  budowa  i  regulacje  pielników 

i obsypników. Zasady bhp przy obsłudze narzędzi do upraw 
międzyrzędowych

 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zaplanuj  zabieg pielenia na plantacji  buraków. Przygotuj pielnik do wykonania zabiegu. 

Rozstaw  rzędów  0,45 m,  rozstaw  kół  ciągnika  1,35 m,  szerokość  tylnej  opony  ciągnika 
0,30 m,  szerokość  pasa  bezpieczeństwa  0,075 m.  Głębokość  pracy  0,05 m.  Wykonaj 
rozmieszczenie elementów roboczych na pielniku zgodnie z zadanymi parametrami. Wykonaj 
próbę pracy. Sprawdź, czy zostaje zachowany pas bezpieczeństwa. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości o zasadach pracy narzędzi do upraw międzyrzędowych. Przed przystąpieniem do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania.  Ćwiczenia  powinny  być  wykonywane  indywidualnie  przez  poszczególnych 
uczniów.  W  miarę  możliwości  dane  wyjściowe  można  dla  poszczególnych  uczniów 
różnicować.  Uczniowie  planują  zakres  prac  przy  pieleniu  plantacji  buraków.  W  trakcie 
ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie  potrzeby  udziela  im  niezbędne 
wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować kolejność prac przy zabiegu pielenia, 
4)  posłużyć się instrukcją pielnika P 430, 
5)  wykonać rozmieszczenie elementów roboczych na ramie pielnika 
6)  wykonać próbę pracy i ocenić jakość wykonanego zadania. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

  ciągnik rolniczy, łącznik górny, sworznie i zawleczki, pielnik P 430, 

  zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, taśma miernicza, 

  instrukcje obsługi: ciągnika i pielnika, 

  literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

Ćwiczenie 2 

Zaplanuj  przeprowadzenie  zabiegu  obsypywania  na  plantacji  ziemniaków.  Przygotuj 

obsypnik  P  431  do  zabiegu.  Rozstaw  rzędów  ziemniaków  0,625 m,  rozstaw  kół  ciągnika 
1,35 m. Skrzydła odkładnic ustaw do wykonania pierwszego obredlenia 
 

Wskazówki do realizacji 
Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości o zasadach pracy narzędzi do upraw międzyrzędowych. Przed przystąpieniem do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania.  Ćwiczenia  powinny  być  wykonywane  indywidualnie  przez  poszczególnych 
uczniów.  W  miarę  możliwości  dane  wyjściowe  można  dla  poszczególnych  uczniów 
zróżnicować.  Uczniowie  planują  zakres  czynności  związanych  z  zabiegiem  obsypywania 
ziemniaków.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie  potrzeby 
udziela im niezbędne wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować przebieg prac przy zabiegu obsypywania ziemniaków, 
4)  wykonać regulacje i obsługę obsypnika, 
5)  wykonać próbę pracy 
6)  ocenić jakość swojej pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

  dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

  metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

  ciągnik rolniczy, łącznik górny, sworznie i zawleczki, obsypnik P 431, 

  zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, taśma miernicza, 

  instrukcje obsługi: ciągnika i obsypnika, 

  literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Zaplanuj  prace  przy  obsłudze  technicznej  obsypnika.  Następnie  wykonaj  obsługę 

obsypnika P 430. Zwróć szczególną uwagę na przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. 

 
Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  o  budowie,  obsłudze  i  regulacjach  obsypników.  Przed  przystąpieniem  do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe. Poszczególnym grupom można 
zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia.  Uczniowie  posługując  się  dostępnymi  środkami 
dydaktycznymi  regulują  podzespoły  obsypnika.  W trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje 
pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im niezbędne wskazówki. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować zakres i kolejność prac przy obsłudze technicznej obsypnika, 
4)  przeprowadzić obsługę techniczną, 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

  ciągnik rolniczy, łącznik górny, sworznie i zawleczki, obsypnik P 430, 

  zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie, 

  instrukcje obsługi: ciągnika i obsypnika P 430, 

  literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

5.4.  Klasyfikacja  i  charakterystyka  środków  ochrony  roślin. 

Budowa,  obsługa  i  regulacje  opryskiwaczy  polowych  
i  sadowniczych.  Zasady  bhp  przy  obsłudze  maszyn  do 
ochrony roślin 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przeanalizuj  etykietę  dowolnego środka ochrony  roślin.  Odszukaj  informacje  istotne  dla 

przeprowadzenia zabiegu ochrony roślin. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  o  zasadach  pracy  ze  środkami  ochrony  roślin.  Przed  przystąpieniem  do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania.  Ćwiczenia  powinny  być  wykonywane  indywidualnie  przez  poszczególnych 
uczniów.  Każdy  z  uczniów  powinien  mieć  do  dyspozycji  etykietę  pochodzącą  z  różnych 
środków ochrony  roślin.  W  trakcie  ćwiczenia  nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  w razie 
potrzeby udziela im niezbędne wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  przeanalizować treść z etykiety środka ochrony roślin, 
4)  wynotować informacje istotne dla poprawnego zastosowania środka ochrony roślin, 
5)  ocenić swoją pracę. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

etykieta-instrukcja środka ochrony roślin, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 2 

Posługując  się  Internetem,  wyszukaj  międzynarodowe  umowne  znaki  (piktogramy) 

informujące  o  sposobie  obchodzenia  się  z  środkami  chemicznymi.  Przerysuj  najważniejsze, 
wykonaj notatkę. 
 

Wskazówki do realizacji 
Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

wiadomości  o  zasadach  użytkowania  środków  ochrony  roślin.  Przed  przystąpieniem  do 
wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania.  Ćwiczenie  uczniowie  powinni  wykonywane  indywidualnie.  W  trakcie  ćwiczenia 
nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im niezbędne wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  wyszukać przy pomocy Internetu piktogramy charakteryzujące środki ochrony roślin, 
4)  sporządzić notatkę opisującą poszczególne piktogramy i ich znaczenie, 
5)  ocenić jakość swojej pracy, 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

komputer z dostępem do Internetu, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 3 

Przygotuj się do wykonania zabiegu ochrony roślin. Dobierz środki ochrony osobistej. 

Określ zasady przygotowywania cieczy roboczej wykorzystywanej przy oprysku roślin. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  na  temat  zasad  użytkowania  środków  ochrony  roślin  oraz  doboru  środków 
ochrony  osobistej.  Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni 
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na 
grupy  2–3  osobowe.  Uczniowie  przedstawiciela  z  każdej  z  grup  ubierają  w  środki  ochrony 
osobistej.  Każdy  z  uczniów  wykonuje  notatkę  na  temat  zasad  przygotowywania  cieczy 
roboczej. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela 
im niezbędne wskazówki. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  dobrać ubranie robocze i środki ochrony osobistej, 
4)  określić zasady bezpiecznego przygotowania cieczy roboczej do oprysku, 
5)  napisać notatkę na temat zasad przygotowywania cieczy roboczej. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

Środki dydaktyczne: 

 

gumowe buty, impregnowane ubranie drelichowe, półmaska, okulary, rękawice gumowe, 
nakrycie głowy,

 

 

materiały piśmiennicze, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 4 

Zaplanuj  kolejne  czynności  przy  pomiarze  rzeczywistej  prędkości  jazdy  ciągnika. 

Wykonaj  pomiar  prędkości  na  odcinku  o długości  100 m  wytyczonym  na  polu.  Wykonaj 
pomiary dla różnych kombinacji biegów ciągnika z użyciem reduktora i bez. Zadbaj o to, by 
ciągnik w czasie  jazdy  miał takie obroty silnika, które zagwarantują nominalną pracę pompy 
opryskiwacza. Oblicz prędkość jazdy wyrażoną w km/h. 

 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim wykładem wprowadzającym,  z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości dotyczące  eksploatacji ciągnika rolniczego. Przed przystąpieniem do wykonania 
ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
Do pomiarów należy użyć ciągnik zagregatowany z zawieszanym opryskiwaczem, do połowy 
napełnionym czystą wodą. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie 
potrzeby udziela im wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaplanować czynności podczas pomiaru prędkości, 
4)  wykonać kilka przejazdów ciągnikiem wybierając różne przełożenia w skrzyni biegów, 
5)  wykonać niezbędne obliczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, opryskiwacz zawieszany, 

 

instrukcje obsługi opryskiwacza i ciągnika, 

 

taśma pomiarowa, stoper, 

 

zestaw kluczy monterskich, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 5 

Wykonaj  obliczenia,  przed  wykonaniem  zabiegu  ochrony  pszenicy  przed  chwastem 

komosa  biała.  Przygotuj  opryskiwacz  zawieszany  o  pojemności  zbiornika  400  l,  do 
wykonania  zabiegu  ochrony.  Załóż,  że  należy  opryskać  pole  o  powierzchni  6 ha.  Herbicyd 
„Chwastox  500  SL”  należy  zastosować  w  ilości  1,5  l/ha,  w  zalecanej  ilości  wody  200  l/ha, 
zastosuj  oprysk  średniokroplisty.  Załóż  prędkość  roboczą  agregatu  5 km/h.  Oblicz  ile 
będziesz potrzebował wody i herbicydu aby wykonać zabieg na całym polu. Oblicz wydatek 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

jednostkowy  jednego  rozpylacza.  Dobierz  odpowiedni  rozmiar  rozpylacza  i  określ  ciśnienie 
przy jakim wykonasz zabieg. 
 

Wskazówki do realizacji 

Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim  wykładem wprowadzającym, z uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  związane  z  przygotowaniem  opryskiwacza  do  przeprowadzenia  zabiegu. 
Ćwiczenie jest teoretyczne, uczniowie nie mogą mieć żadnego kontaktu ze środkami ochrony 
roślin.  Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów  na grupy 2–3 
osobowe.  Poszczególnym  grupom  można  zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia. 
Uczniowie  posługując  się  wzorami  wyliczają  wskazane  wartości.  W  trakcie  ćwiczenia 
nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  obliczyć potrzebną ilość wody i środka ochrony roślin, 
3)  obliczyć ile litrów herbicydu należy wlać do jednego zbiornika opryskiwacza, 
4)  obliczyć wydatek rozpylacza, 
5)  dobrać odpowiedni rozmiar rozpylacza, 
6)  określić ciśnienie, przy jakim będzie wykonany zabieg, 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

materiały piśmiennicze, 

 

tabela z wydatkami rozpylaczy, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 6 

Posługując  się  tabelą  wydatków  rozpylaczy,  dobierz  parametry  wykonania  zabiegu 

ochrony  plantacji  ziemniaków  przed  zarazą  ziemniaczaną,  fungicydem  „Rywal  500 SC”. 
Masz  do  dyspozycji  opryskiwacz  zawieszany  o  pojemności  zbiornika  400  l.  Ziemniaki  są 
uprawiane  na  polu  o  powierzchni  4 ha.  Fungicyd  należy  zastosować  w  ilości  3 l/ha, 
w zalecanej  ilości  wody  400  l/ha,  oprysk  drobnokroplisty.  Korzystając  z  tabeli  wydatków 
określ  rodzaj  rozpylacza,  prędkość  roboczą  z  jaką  będzie  wykonany

 

  zabieg  oraz  ciśnienie. 

Oblicz ile będziesz potrzebował wody i fungicydu aby wykonać zabieg na całym polu. 
 

Wskazówki do realizacji 
Zajęcia  powinny  się  rozpocząć  krótkim wykładem  wprowadzającym,  z  uwzględnieniem 

przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy.  Należy  uczniom  przypomnieć  podstawowe 
wiadomości  związane  z  przygotowaniem  opryskiwacza  do  przeprowadzenia  zabiegu. 
Ćwiczenie jest teoretyczne, uczniowie nie mogą mieć żadnego kontaktu ze środkami ochrony 
roślin.  Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 
osobowe.  Poszczególnym  grupom  można  zróżnicować  dane  wyjściowe  do  ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

Uczniowie  posługując  się  wzorami  wyliczają  wskazane  wartości.  W  trakcie  ćwiczenia 
nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówki. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  obliczyć potrzebną ilość wody i środka ochrony roślin, 
3)  obliczyć ile litrów fungicydu należy wlać do jednego zbiornika opryskiwacza, 
4)  dobrać parametry pracy z tabeli wydatków rozpylaczy, 
5)  dobrać rozmiar rozpylacza. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

materiały piśmiennicze, 

 

tabela z wydatkami rozpylaczy, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 
Ćwiczenie 7
 

Zaplanuj  czynności  związane  z  przygotowaniem  opryskiwacza  do  przechowania  między 

sezonami. Następnie wykonaj te czynności. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  i  technikę 

wykonania  ćwiczenia,  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Następnie uczniowie  powinni  przeczytać odpowiedni  fragment  rozdziału Materiał  nauczania 
i instrukcję  wykonania  ćwiczenia.  Uczniów  należy  podzielić  na  grupy  2–3  osobowe.  Każda 
z grup powinna praktycznie sprwdzić stan techniczny opryskiwacza i go zakonserwować. Pod 
koniec zajęć nauczyciel wspólnie z uczniami ocenia jakość wykonanych prac. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
Uczeń powinien: 

1)  określić zasady bezpiecznej pracy, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  przeczytać fragment instrukcji dotyczący konserwacji opryskiwaczy, 
4)  wykonać wszystkie czynności zgodnie z zaleceniami producenta, 
5)  sprawdzić stan techniczny maszyny, 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

Środki dydaktyczne: 

 

ciągnik, łącznik górny, sworznie i zawleczki, opryskiwacz zawieszany, 

 

instrukcje obsługi opryskiwacza i ciągnika, 

 

zestaw kluczy monterskich, smarownica, 

 

środki do konserwacji, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  ,,Eksploatowanie  narzędzi, 
maszyn i urządzeń do nawożenia i ochrony roślin”. 

 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania1, 2, 3, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 18, 19 są z poziomu podstawowego, 

− 

zadania 4, 6, 13, 17, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  c,  2.  c,  3.  d,  4.  b,  5.  c,  6.  d  7.  a,  8.  c,  9.  c,  10.  c,  11. b, 
12. a, 13. d, 14. c, 15. c, 16. d, 17. c, 18. a, 19. c, 20. c 

 

Plan testu 

Nr 
zad.

 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić rodzaj nawozu rolniczego

 

Określić zasady poprawnego nawożenia 

Określić skład nawozów organicznych 

Scharakteryzować zasady poprawnego nawożenia 

PP 

Wyjaśnić funkcjonowanie maszyn do nawożenia 

Scharakteryzować  funkcjonowanie  maszyn  do 
nawożenia 

PP 

Wyjaśnić funkcjonowanie maszyn do nawożenia 

Rozpoznać funkcje elementów rozrzutnika 

Wyjaśnić funkcjonowanie maszyn do nawożenia 

10 

Określić warunki funkcjonowania pielników 

11 

Określić warunki funkcjonowania pielników 

12 

Rozpoznać funkcje elementów pielnika 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29 

13 

Scharakteryzować rodzaje środków ochrony roślin 

PP 

14 

Scharakteryzować informacje z etykiety środka 
ochrony roślin 

15 

Rozpoznać funkcje elementów opryskiwacza 

16 

Rozpoznać funkcje elementów opryskiwacza 

17 

Dobrać parametry opryskiwacza 

PP 

18 

Określić warunki funkcjonowania opryskiwacza 

19 

Określić warunki obsługi opryskiwacza 

20 

Dobrać końcówki do opryskiwacza 

PP 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Zadania  wymagają  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać  przed  wskazaniem 

poprawnego wyniku. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli udzielenie odpowiedzi  będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż  jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

Powodzenia! 

 
Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Do grupy nawozów mineralnych: należy 

a)  gnojowica. 
b)  gnojówka. 
c)  mocznik. 
d)  obornik. 

 
2.  Maksymalna dawka obornika, jaka jest polecana pod rośliny okopowe wynosi 

a)  10 t\ha. 
b)  20 t\ha. 
c)  30 t\ha. 
d)  40 t\ha. 

 
3.  Przyjmuje się, że w 1 tonie obornika przeciętnie zawiera się 

a)  3 kg azotu (N), 7 kg fosforu (P

2

O

5

) i 4 kg potasu (K

2

O). 

b)  7 kg azotu (N), 4 kg fosforu (P

2

O

5

) i 3 kg potasu (K

2

O). 

c)  4 kg azotu (N), 7 kg fosforu (P

2

O

5

) i 3 kg potasu (K

2

O). 

d)  4 kg azotu (N), 3 kg fosforu (P

2

O

5

) i 7 kg potasu (K

2

O). 

 
4.  Nie jest zgodna z zasadami umiejętnego stosowania nawozów: opinia, że 

a)  wybór  optymalnej  dawki  poszczególnych  składników  pokarmowych,  powinien  być 

poprzedzony badaniem gleby, na której nawóz będzie zastosowany. 

b)  zbyt duże dawki nawozów, nie zaszkodzą roślinom. 
c)  zabieg nawożenia należy wykonać we właściwym terminie. 
d)  należy stosować nawóz odpowiedniego rodzaju. 

 
5.  W rozsiewaczu N 011, dawka wysiewanego nawozu zależy od 

a)  prędkości obrotowej tarcz rozsiewacza. 
b)  średnicy tarczy rozsiewającej. 
c)  prędkości jazdy i szczeliny zasuwy regulacyjnej. 
d)  szczeliny zasuwy regulacyjnej. 

 
6.  Istotną  zaletą  konstrukcyjną  pneumatycznych  rozsiewaczy  nawozów,  w  porównaniu 

z innymi typami rozsiewaczy jest 

a)  zmniejszenie ciężaru maszyny. 
b)  zwiększenie stabilności pracy. 
c)  zmniejszenie równomierności rozsiewania nawozów. 
d)  zwiększenie równomierności rozsiewania nawozów. 

 
7.  Adapter z pionowymi bębnami w rozrzutniku obornika umożliwia 

a)  zwiększenie szerokości roboczej. 
b)  zwiększenie równomierności pokrycia pola obornikiem. 
c)  zwiększenie dawki na jednostkę powierzchni. 
d)  zwiększenie komfortu pracy. 

 
8.  Sprzęgło przeciążeniowe, w układzie przeniesienia napędu rozrzutnika obornika 

a)  dociąża układ napędowy. 
b)  upraszcza obsługę maszyny. 
c)  chroni przed zniszczeniem elementy układu napędowego, podczas awarii. 
d)  ułatwia uruchamianie napędu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31 

9.  Napełnianie przyczepy asenizacyjnej odbywa się 

a)  w skutek siły grawitacji. 
b)  na zasadzie naczyń połączonych. 
c)  w skutek podciśnienia wytworzonego przez pompę próżniową. 
d)  dzięki układowi hydraulicznemu. 

 
10.  W uprawach międzyrzędowych, pasem bezpieczeństwa nazywa się 

a)  element poprawiający bezpieczeństwo pracy osoby znajdującej się na pielniku. 
b)  element poprawiający bezpieczeństwo operatora ciągnika. 
c)  odległość od krawędzi elementu roboczego narzędzia, do osi rzędu roślin. 
d)  odległość między osiami sąsiadujących rzędów roślin. 

 
11.  Ustalając parametry pracy pielnika, między innymi należy wziąć pod uwagę 

a)  klasę ciągnika. 
b)  rozstaw kół ciągnika. 
c)  średnicę kół przednich ciągnika. 
d)  średnicę kół tylnych ciągnika. 

 
12.  Sekcje robocze w pielnikach, mocowane są do ramy za pomącą 

a)  równoległoboków przegubowych. 
b)  kulistych jarzm. 
c)  na sztywno. 
d)  swobodnych przegubów. 

 
13.  Fungicydy, to środki chemiczne służące do 

a)  walki ze ślimakami. 
b)  walki z chwastami. 
c)  walki z nicieniami. 
d)  walki z grzybami. 

 
14.  Etykieta na środkach ochrony roślin zawiera 

a)  informacje reklamowe dotyczące działalności producenta środka chemicznego. 
b)  najważniejsze informacje dotyczące środków produkowanych przez producenta. 
c)  najważniejsze  informacje  dotyczące  bezpiecznego  i  skutecznego  stosowania 

preparatu. 

d)  informacje dotyczące sposobu i metod produkcji środka chemicznego. 

 
15.  Rozwadniacz (rozcieńczalnik) jest to element opryskiwacza służący do 

a)  mycia instalacji cieczowej opryskiwacza po pracy. 
b)  równomiernego rozprowadzenia cieczy roboczej po polu. 
c)  przygotowania cieczy roboczej. 
d)  mycia zbiornika opryskiwacza. 

 
16.  Do ochrony upraw polowych zaleca się 

a)  rozpylacze stożkowe. 
b)  rozpylacze z pustym stożkiem. 
c)  rozpylacze wirowe. 
d)  rozpylacze płaskostrumieniowe. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32 

17.  Aby zmniejszyć szkodliwe zjawisko znoszenia cieczy w czasie opryskiwania należy 

a)  zwiększyć ciśnienie robocze. 
b)  zwiększyć ciśnienie w powietrzniku. 
c)  zastosować rozpylacze inżektorowe. 
d)  zastosować rozpylacze wirowe. 

 
18.  Kalibrowanie opryskiwacza to 

a)  ustalenie  ciśnienia  roboczego,  prędkości  agregatu  i  wydatku  rozpylaczy  w  celu 

uzyskania odpowiedniej dawki cieczy na ha. 

b)  próbna praca opryskiwaczem. 
c)  testowanie prototypu opryskiwacza. 
d)  ustalenie  ciśnienia  roboczego  i  prędkości  agregatu,  w  celu  uzyskania  odpowiedniej 

dawki cieczy na ha. 

 
19.  Opryskiwacz może być obsługiwany przez 

a)  kobiety. 
b)  młodocianych. 
c)  osoby przeszkolone i upoważnione do obsługi tych maszyn. 
d)  rolników. 

 
20.  Różne kolory końcówek rozpylaczy oznaczają 

a)  różne rodzaje materiału z jakiego wykonano rozpylacze. 
b)  wskazanie do ochrony jakich upraw są rozpylacze polecane. 
c)  różne wydatki rozpylaczy, przy tym samym ciśnieniu. 
d)  kolory nie posiadają specjalnego znaczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko: ............................................................................... 

 
Eksploatowanie narzędzi, maszyn i urządzeń do nawożenia i ochrony roślin 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

34 

Test 2 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  Eksploatowanie  narzędzi, 
maszyn i urządzeń do nawożenia i ochrony roślin 

 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 14, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

− 

zadania 2, 4, 12, 13, 15, 18 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  c,  2.  d,  3.  a,  4.  a,  5.  b,  6.  c  7.  d,  8.  c,  9.  c,  10.  c,  11. a, 
12. b, 13. b, 14. b, 15. d, 16. c, 17. b, 18. d, 19. a, 20. c 

 

Plan testu 

Nr 
zad.

 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić rodzaj nawozu rolniczego

 

Ustalić zasady poprawnego nawożenia 

PP 

Określić zasady poprawnego nawożenia 

Scharakteryzować  funkcjonowanie  maszyn  do 
wysiewu nawozów mineralnych 

PP 

Rozpoznać maszyny do nawożenia organicznego 

Określić  funkcjonowanie  maszyn  do  nawożenia 
organicznego 

Wyjaśnić sposoby regulacji ilości nawożenia 

Określić funkcje elementów rozrzutnika 

Określić funkcjonowanie ładowacza chwytakowego 

10 

Nazwać środki ochrony roślin 

11 

Określić zagrożenia środków ochrony roślin 

12 

Scharakteryzować  zagrożenia  środków  ochrony 
roślin 

PP 

13 

Ustalić warunki eksploatacji opryskiwaczy 

PP 

14 

Określić jednostkę wydatku 

15 

Scharakteryzować kalibrację opryskiwacza 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

35 

16 

Rozpoznać elementy budowy opryskiwacza 

17 

Określić zastosowanie powietrznika 

18 

Ustalić warunki wykonywania oprysku 

PP 

19 

Określić warunki eksploatacji opryskiwacza 

20 

Określić warunki eksploatacji opryskiwacza 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X.  W przypadku pomyłki  należy  błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Zadania  wymagają  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać  przed  wskazaniem 

poprawnego  wyniku.  Tylko  wskazanie  odpowiedzi  nawet  poprawnej  bez  uzasadnienia, 
nie będzie uznane. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

36 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Nie należy do nawozów naturalnych 

a)  gnojowica. 
b)  gnojówka. 
c)  mocznik. 
d)  obornik. 

 
2.  Nawozy naturalne wolno stosować  

a)  na glebach zalanych wodą. 
b)  na glebach przykrytych śniegiem. 
c)  na glebach zamarzniętych do głębokości 30 cm. 
d)  na glebach nie zalanych wodą, nie przykrytych śniegiem i niezamarzniętych. 

 
3.  Planując nawożenie 

a)  należy uwzględnić wymagania pokarmowe roślin. 
b)  nie wolno mieszać nawozów mineralnych i naturalnych. 
c)  nie jest istotne obliczanie zapotrzebowania pokarmowego roślin. 
d)  należy co roku zmieniać rodzaj stosowanych nawozów. 

 
4.  Siewniki nawozowe w porównaniu z rozsiewaczami odśrodkowymi 

a)  wysiewają nawóz dokładniej. 
b)  wysiewają nawóz szybciej. 
c)  są bardziej wydajne. 
d)  ich budowa jest mniej skomplikowana. 

 
5.  Na rysunku obok przedstawiono 

a)  rozrzutnik wąskopasmowy. 
b)  rozrzutnik szerokopasmowy. 
c)  wóz paszowy. 
d)  rozrzutnik ze zdemontowanym adapterem. 

 
 
 
6.  Na podłodze rozrzutników obornika instaluje się 

a)  przenośniki kubełkowe. 
b)  przenośniki taśmowe. 
c)  przenośniki łańcuchowo-listwowe. 
d)  przenośniki śrubowe. 

 
7.  Ilość obornika na jednostce powierzchni zależy od 

a)  ciężaru obornika. 
b)  masy objętościowej obornika. 
c)  prędkości obrotowej bębnów roboczych. 
d)  prędkości jazdy agregatu i prędkości przenośnika. 

 
8.  Mechanizm zapadkowy w rozrzutnikach obornika napędza 

a)  bęben roboczy. 
b)  układ jezdny. 
c)  przenośnik łańcuchowo-listwowy. 
d)  układ hamulcowy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

37 

 

9.  Ładowacz chwytakowy przyczepiany T-214 CYKLOP posiada. 

a)  pompę hydrauliczna z napędem elektrycznym. 
b)  nie posiada pompy hydraulicznej. 
c)  posiada własna pompę hydrauliczną napędzaną WOM. 
d)  korzysta z hydrauliki zewnętrznej ciągnika. 

 
10.  Jaka nazwa jest poprawna 

a)  preparaty chemiczne. 
b)  substancje chemiczne. 
c)  środki ochrony roślin. 
d)  środki do oprysku roślin. 

 
11.  Środek bardzo toksyczny dla ludzi jest oznaczony jako środek 

a)  klasy I. 
b)  klasy II. 
c)  klasy III. 
d)  klasy IV. 

 
12.  Karencja jest to okres 

a)  przydatności do używania środków ochrony roślin. 
b)  który  powinien  upłynąć  między  ostatnim  dopuszczalnym  terminem  stosowania 

środka, a zbiorem rośliny uprawnej. 

c)  w  ciągu  którego  ludzie,  zwierzęta  i  pszczoły  nie  powinny  stykać  się  z  roślinami,  na 

których stosowano środki ochrony roślin. 

d)  w  ciągu  którego  ludzie,  zwierzęta  i  pszczoły  nie  powinny  przebywać  na  terenie  lub 

w obiektach gdzie stosowano środki ochrony roślin. 

 
13.  Odległość  płaskostrumieniowych  rozpylacze  o  kącie  110°  od  powierzchni opryskiwanej 

powinna wynosić 

a)  30 cm. 
b)  50 cm. 
c)  70 cm. 
d)  90 cm. 

 
14.  Wydatek pojedynczego rozpylacza wyraża się w jednostkach 

a)  m/s. 
b)  l/min. 
c)  litrach. 
d)  kg/s. 

 
15.  Kalibrowanie opryskiwacza polega na 

a)  ustaleniu prędkości agregatu. 
b)  wyregulowaniu ciśnienia. 
c)  ustaleniu dawki oprysku. 
d)  dobraniu prędkości zabiegu, ciśnienia, rozmiaru rozpylacza i dawki oprysku. 

 
16.  Który z wymienionych niżej elementów nie należy do opryskiwacza 

a)  zawór sterująco-rozdzielczy. 
b)  pompa. 
c)  wakuometr. 
d)  mieszadło. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

38 

 
17.  Powietrznik w pompie opryskiwacza służy do 

a)  odpowietrzenia układu cieczowego. 
b)  zlikwidowania pulsacji cieczy. 
c)  uzupełnienia powietrza w zbiorniku opryskiwacza. 
d)  napowietrzeniu roztworu cieczy roboczej. 

 
18.  Opryskiwacz  zawieszany  z  ciągnikiem  niższej  klasy,  niż  zalecany  w  instrukcji 

opryskiwacza 

a)  może być zagregatowany, pod warunkiem obciążenia przedniej osi ciągnika. 
b)  może być zagregatowany, pod warunkiem niecałkowitego napełniania zbiornika. 
c)  może być zagregatowany, przy zachowaniu szczególnej ostrożności. 
d)  nie może być zagregatowany. 

 
19.  Wskaźnik poziomu cieczy w zbiorniku 

a)  musi być w każdym opryskiwaczu. 
b)  musi być tylko w opryskiwaczach polowych. 
c)  musi być tylko w opryskiwaczach sadowniczych. 
d)  obecność wskaźnika nie jest wymagana. 

 
20.  Stan  techniczny  każdego  opryskiwacza  musi  być  obowiązkowo  przebadany  w  Stacji 

Kontroli Opryskiwaczy 

a)  jeden raz w ciągu roku. 
b)  co 2 lata. 
c)  co 3 lata. 
d)  badania nie są obowiązkowe. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

39 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko: ............................................................................... 

 
Eksploatowanie narzędzi, maszyn i urządzeń do nawożenia i ochrony roślin 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

40 

7. LITERATURA

 

 
1.  Buliński J., Miszczak M.: Podstawy mechanizacji rolnictwa. WSiP, Warszawa 1996 
2.  Ciągniki i maszyny rolnicze 1995/96. Katalog PIMR, Poznań 1997 
3.  Dąbrowski S. i Kozłowska D.: Maszyny i ciągniki rolnicze. PWRiL, Warszawa 1981 
4.  Kuczewski  J.,  Waszkiewicz  Cz.:  Mechanizacja  rolnictwa.  Maszyny  i  urządzenia  do 

produkcji roślinnej i zwierzęcej. SGGW, Warszawa 1997 

5.  Kuczewski  J., Majewski  Z.: Podstawy eksploatacji  maszyn rolniczych.  WSiP,  Warszawa 

1995 

6.  Nowacki T.: Mechanizacja rolnictwa t.2, PWRiL, Warszawa 1984 
7.  Ogólna uprawa roli i roślin. PWRiL, Warszawa 1996 
8.  Praktyczne  podstawy  ochrony  roślin,  Krajowe  Centrum  Doradztwa  Rozwoju  Rolnictwa 

i  bszarów Wiejskich, Poznań 1999 

9.  Waszkiewicz Cz.: Maszyny i urządzenia rolnicze. WSiP, Warszawa 1998 
10. Waszkiewicz  Cz.:  Maszyny  rolnicze.  Maszyny  i  urządzenia  do  produkcji  zwierzęcej 

Cz. II. WSiP, Warszawa 1996 

11. Waszkiewicz  Cz.,  Kuczewski  J.:  Maszyny  rolnicze.  Maszyny  i  urządzenia  do  produkcji 

roślinnej Cz. I. WSiP, Warszawa 2002 

12. Wybrane zagadnienia regulacji i obsługi maszyn rolniczych. SGGW, Warszawa 1993 
 

− 

Ustawa  o  nawozach  i  nawożeniu  z  dnia  26  lipca  2000  r  (Dz.  U.  Nr  89  poz.  991)  oraz 
ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r o zmianie ustawy o nawozach i nawożeniu (Dz. U. Nr 91, 
poz. 876) 

− 

Rozporządzenie  Ministra  Rolnictwa  i Rozwoju  Wsi  z  dnia  1 czerwca 2001  r.  w sprawie 
szczegółowego  sposobu  stosowania  nawozów  oraz  prowadzenia  szkoleń  z  zakresu  ich 
stosowania (Dz. U. z 2001 r. Nr 60, poz. 616). 

− 

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 czerwca 2002 r. w sprawie 
bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  przy  stosowaniu  i  magazynowaniu  środków  ochrony 
roślin oraz nawozów mineralnych i organiczno- mineralnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 99, poz. 
896). 

− 

Rozporządzenie  Ministra  Rolnictwa  i  Rozwoju  Wsi  z  dnia  5  marca  2002  r.  w  sprawie 
szczegółowych  zasad  wydawania  zezwoleń  na  dopuszczenie  środków  ochrony  roślin    
do obrotu i stosowania (Dz. U. z 2002 r. Nr 24, poz. 250 ze zm.). 

− 

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie 
przeprowadzenia badań opryskiwaczy (Dz. U. z 2001 r. Nr 137, poz. 1544). 

− 

Rozporządzenie  Ministra  Rolnictwa  i  Rozwoju  Wsi  z  dnia  26  maja  2004  r.  w  sprawie 
szczegółowych  wymagań  dla  jednostek  organizacyjnych  prowadzących  szkolenia 
w zakresie obrotu, konfekcjonowania lub stosowania środków ochrony roślin, programów 
tych szkoleń oraz wzoru zaświadczenia o ukończeniu szkolenia (Dz. U. z 2004 r. Nr 140, 
poz. 1490). 

 
 
Literatura metodyczna 
 
1.  Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000