background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 

 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
 

Leszek Kucharski  

 
 
 
 
 
 
 

Wykonywanie kompleksowych napraw nadwozia 
721[03].Z2.03 

 
 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2006 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1

Recenzenci: 
mgr Jerzy Mormul 
mgr inż. Tadeusz Ługowski 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Leszek Kucharski 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Piotr Ziembicki 
 
 
 
 
Korekta: 
 
 
 
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 721[03].Z2.03 
Wykonywanie kompleksowych napraw nadwozia,  zawartego w modułowym programie 
nauczania dla zawodu blacharz samochodowy.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2

SPIS TREŚCI 

 
1.  Wprowadzenie 

3

2.  Wymagania wstępne 

5

3.  Cele kształcenia 

6

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

7

5.  Ćwiczenia 

12

5.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas wykonywania kompleksowych 

napraw nadwozia 

12

5.1.1 Ćwiczenia 12

5.2. Organizacja stanowiska blacharskiego 

15

5.2.1. Ćwiczenia 15

5.3. Pomiary nadwozia 

18

5.3.1. Ćwiczenia 18

5.4. Technologia kompleksowych napraw nadwozia 

20

5.4.1. Ćwiczenia 20

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

24

7.  Literatura 

38

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3

1. WPROWADZENIE  

 

Przekazujemy Państwu poradnik dla nauczyciela Wykonywanie kompleksowych napraw 

nadwozia, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej 
w zawodzie blacharz samochodowy. 

W poradniku zamieszczono:  

−  wymagania wstępne, czyli wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać przed 

rozpoczęciem realizacji programu jednostki modułowej, tak by bez problemów mógł 
przyswoić sobie wiedzę zawartą w poradniku, 

−  cele kształcenia – wykaz umiejętności jakie uczeń ukształtuje podczas realizacji 

programu jednostki modułowej, 

−  przykładowe scenariusze zajęć, 

−  ćwiczenia, które pomogą zweryfikować wiedzę teoretyczną ucznia oraz wykształcić 

umiejętności praktyczne, 

−  sprawdzian osiągnięć, czyli zestaw zadań testowych, 
–  literaturę dodatkową.  

W tej jednostce modułowej szczególnie ważnymi są: narzędzia i sposoby pomiaru 

nadwozia oraz technologia napraw elementów nadwozia. 

Zalecane jest, aby zajęcia dydaktyczne prowadzone były metodami aktywizującymi 

z zastosowaniem metody tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych poprzedzonych 
pokazem. Formy organizacyjne pracy uczniów powinny być zróżnicowane, zatem można 
stosować zarówno pracę indywidualną, jak i prace w grupach.  

Nauczyciel może dowolnie rozporządzać  ćwiczeniami zawartymi w poradniku, a także 

zalecić wykonanie wszystkich lub też wybrać tylko niektóre z nich. Również 
przeprowadzenie ich zależy od nauczyciela – może wykonać je zgodnie ze wskazówkami 
zawartymi w poradniku lub według własnych pomysłów. Uczniowie powinni zrealizować 
ćwiczenia samodzielnie lub w nielicznych grupach ćwiczeniowych. 

Po wykonaniu ćwiczeń uczeń ma możliwość sprawdzenia poziomu swoich umiejętności 

poprzez wykorzystanie zaproponowanych w poradniku pytań w podrozdziałach Sprawdzian 
postępów. 

Nauczyciel może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem pytań testowych, 

dokonując w ten sposób oceny wiedzy i umiejętności ucznia. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4

 

 

 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−  charakteryzować technologie produkcji nadwozi samochodowych, 

−  charakteryzować proces obróbki plastycznej na zimno, 

−  charakteryzować podstawowe operacje kształtowania blach, 
−  opisywać proces starzenia eksploatacyjnego, 

−  rozpoznawać rodzaje zużycia i uszkodzenia nadwozia samochodowego, 

−  kwalifikować elementy nadwozia samochodowego do wymiany i naprawy, 
−  rozpoznawać materiały blacharskie, 

−  posługiwać się typowymi narzędziami, urządzeniami i maszynami blacharskimi, 

−  wykonywać operacje tłoczenia i cięcia blachy, 
−  wykonywać operacje kształtowania blachy w warunkach zakładu naprawy samochodów, 

−  wykonywać łączenie blachy metodami nierozłącznymi, 

−  wykonywać łączenie blachy metodami rozłącznymi, 
−  wykonywać operacje łączenia blach z tworzywami sztucznymi metodą klejenia, 

−  dokonywać oceny jakości połączeń blach, 

−  naprawiać wgniecenia poszycia nadwozia, 
−  dokonywać oceny jakości wykonanej naprawy, 

−  obsługiwać maszyny i urządzenia stosowane przy łączeniu blach, 

−  posługiwać się dokumentacją techniczną i warsztatową w procesach naprawy nadwozia, 
−  korzystać z różnych źródeł informacji, 

−  poszukiwać informacji w Internecie, 

−  stosować ogólne zasady bhp, ppoż. i ochrony środowiska w czasie eksploatacji maszyn 

i urządzeń oraz podczas wykonywania prac blacharskich. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−  rozpoznać uszkodzenie elementów nadwozia, 

−  określić rodzaj i cechy uszkodzeń na podstawie oględzin i pomiarów, 

−  dokonać pomiarów nadwozia na elektronicznych i mechanicznych urządzeniach 

pomiarowo-naprawczych, 

−  dobrać technologię naprawy, stosując kryteria ekonomiczne, techniczne i organizacyjne, 

−  zaplanować kolejność operacji procesu naprawy nadwozia, 

−  zorganizować stanowisko blacharskie do naprawy nadwozia na przyrządach do 

prostowania, 

−  zamocować nadwozie na przyrządzie do prostowania, 

−  określić położenie punktów technologicznych na przyrządzie do prostowania. 

−  dokonać usunięcia uszkodzonych podzespołów i elementów nadwozia, 
−  przygotować przyrząd naprawczy do wyciągania, 

−  wykonać wyciąganie punktu wysokiego, 

−  wykonać wyciąganie jednocześnie dwóch punktów, 
−  wykonać wyciąganie dwóch punktów, 

−  wykonać wyciąganie w wielu kierunkach, 

−  wykonać wyciąganie boczne, 
−  wykonać rozpieranie, 

−  wykonać jednoczesne wyciąganie i rozpieranie, 

−  wykonać wyciąganie do góry, 
−  wykonać wyciąganie w dół, 

−  nadać pierwotny kształt częściom z użyciem narzędzi, urządzeń i przyrządów, 

−  przygotować elementy karoserii do montażu, 
−  zastosować metody i techniki łączenia elementów w procesach montażu nadwozia, 

−  montować elementy nadwozia w nietypowych warunkach, 

−  wykonać zabezpieczenie antykorozyjne nadwozia, 
−  wykonać uszczelnienie nadwozia, 

−  dokonać wygłuszenia nadwozia, 

−  dokonać oceny jakości naprawy nadwozia, 
−  dobrać narzędzia i przyrządy do naprawy nadwozia, 

−  posłużyć się narzędziami, maszynami i urządzeniami do naprawy nadwozia, 

−  posłużyć się urządzeniami pomiarowymi do kontroli konstrukcji nośnej nadwozia, 
−  zastosować materiały niezbędne w naprawach nadwozia zgodnie z ich przeznaczeniem, 

−  zastosować wyposażenie warsztatu blacharskiego, 

−  zastosować przepisy bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska, 
−  udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy. 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ  

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca.................................................................................................................. 
Modułowy program nauczania: Blacharz samochodowy 721[03] 
Moduł: 

Technologia napraw nadwozi 721[03].Z2 

Jednostka modułowa: Wykonywanie 

kompleksowych napraw nadwozia 

721[03].Z2.03 

 

Temat: Mocowanie nadwozia samochodu z rantem progowym na ramie naprawczej. 

 

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności mocowania nadwozia na przyrządzie do 

prostowania. 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:  

−  zaplanować kolejność operacji, 

−  zgromadzić niezbędne narzędzia i urządzenia, 

−  przygotować stanowisko pracy, 
−  zamocować nadwozie na przyrządach do prostowania, 

−  zastosować zasady bhp. 

 

Metody nauczania: 

−  mini wykład, 
−  pokaz z instruktażem, 

−  ćwiczenia praktyczne. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów:  

−  praca w grupach 2 – 3 osobowych.  

Czas: 180 min.  

 
Środki dydaktyczne:  

−  stanowisko multimedialne do zaprezentowania filmu instruktażowego, 
−  instrukcje stanowiskowe dla urządzeń i narzędzi,  

−  instrukcje bhp i ppoż., oraz tablice poglądowe i ostrzegawcze, 

−  nadwozie samochodu, 
−  rama naprawcza, 

−  przesuwny dźwignik warsztatowy (tzw. żaba), 

−  regulowane podstawki samochodowe, 
−  klucz do skręcania imadeł progowych, 

−  sprzęt kontrolno – pomiarowy, 

−  środki ochrony osobistej, 
−  przybory do pisania, 

−  karta ćwiczenia. 

 

Zadanie: 
 

Zamocuj nadwozie samochodu z rantem progowym na ramę naprawczą przy pomocy 

przesuwnego dźwignika warsztatowego (żaby) i podstawek. Zapisz w karcie ćwiczenia plan 
kolejnych czynności, które należy wykonać oraz wnioski i spostrzeżenia z wykonywanego 
zadania, a następnie zaprezentuj efekt wykonanej pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

8

Przebieg zajęć:  

1.  Powitanie uczniów. 
2.  Sprawy organizacyjne. 
3.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
4.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 
5.  Realizacja tematu: 

nauczyciel: 

−  prezentuje film instruktażowy dotyczący prawidłowego wykonania ćwiczenia,  

−  instruuje uczniów, jak należy przeprowadzić ćwiczenie i jak postępować by wykonać je 

bezpiecznie, 

uczniowie: 

−  zapoznają się z materiałem znajdującym się w poradniku, instrukcjami bhp i ppoż. oraz 

materiałami wskazanymi przez nauczyciela, 

−  planują kolejność czynności i wpisują je w karcie ćwiczenia, 
−  gromadzą niezbędne narzędzia i urządzenia,  

−  przygotowują stanowisko pracy, 

−  wykonują ćwiczenie zgodnie z sporządzonym planem działania, 
−  porządkują stanowisko pracy, 

−  zapisują wnioski i spostrzeżenia z wykonanego ćwiczenia, 

−  na forum grupy zaprezentują efekt wykonanego zadania. 
6.  Zadania nauczyciela: 
−  nadzoruje wykonanie ćwiczenia, szczególnie zwracając uwagę na przepisy bhp i ppoż., 

−  koryguje błędy uczniów, 

−  wysłuchuje prezentacji uczniów, 
−  omawia sposób wykonania ćwiczenia, 

−  dokonuje całościowej oceny wykonania zadania. 

 
Zakończenie zajęć 
Praca domowa 
Odszukaj wiadomości na temat mocowania na urządzeniach naprawczych samochodów 

o różnych systemach progowych. Zgromadzony materiał przynieś na kolejne zajęcia. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

9

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca.................................................................................................................. 
Modułowy program nauczania: Blacharz samochodowy 721[03] 
Moduł: 

Technologia napraw nadwozi 721[03].Z2 

Jednostka modułowa: Wykonywanie 

kompleksowych napraw nadwozia 

721[03].Z2.03 

 
Temat: Wykonanie wyciągania punktu wysokiego. 
 
Cel ogólny: 
Kształtowanie umiejętności naprawy punktu wysokiego poprzez wyciąganie. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:  

−  zaplanować kolejność operacji procesu naprawy nadwozia, 

−  dobrać narzędzia i przyrządy do naprawy nadwozia, 
−  posłużyć się narzędziami, maszynami i urządzeniami do naprawy nadwozia, 

−  zorganizować stanowisko blacharskie do naprawy nadwozia na przyrządach do 

prostowania, 

−  zastosować wyposażenie warsztatu blacharskiego, 
−  rozpoznać zakres uszkodzenia elementów nadwozia, 

−  posłużyć się urządzeniami pomiarowymi do kontroli konstrukcji nośnej nadwozia, 

−  dokonać pomiarów nadwozia, 
−  określić cechy uszkodzeń na podstawie oględzin i pomiarów, 

−  dobrać technologię naprawy, stosując kryteria ekonomiczne, techniczne i organizacyjne, 

−  przygotować przyrząd naprawczy do wyciągania, 
−  wykonać wyciąganie punktu wysokiego, 

−  nadać pierwotny kształt częściom z użyciem narzędzi, urządzeń i przyrządów, 

−  wykonać zabezpieczenie antykorozyjne nadwozia, 
−  dokonać oceny jakości naprawy nadwozia, 

−  zastosować przepisy bhp. 

 

Metody nauczania: 

−  mini wykład, 
−  pokaz z instruktażem, 

−  ćwiczenia praktyczne. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów:  

−  praca w grupach 2 – 3 osobowych.  

 

Czas: 240 min.  

 

Środki dydaktyczne:  

−  instrukcje stanowiskowe dla urządzeń i narzędzi,  

−  instrukcje bhp i ppoż., 

−  tablice poglądowe i ostrzegawcze, 
−  nadwozie samochodu zamocowane na ramie naprawczej, 

−  zamontowane oprzyrządowanie do identyfikacji wielkości deformacji, 

−  wsporniki mocujące, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10

−  rozpieraczo – ściągacze, 

−  linka zabezpieczenia łańcucha, 

−  wózek warsztatowy, 
−  zestaw blacharski, 

−  urządzenie pomiarowe,  

−  wieża ciągnąca wraz z przedłużaczami blokowymi, 
−  środki do oczyszczenia naprawianej powierzchni,  

−  materiały i narzędzia do zabezpieczenia antykorozyjnego, 

−  karta pomiarowa naprawianego nadwozia, 
−  karta ćwiczenia, 

−  środki czystości, 

−  sprzęt ochrony osobistej. 
−  przybory do pisania. 

 

 

Zadanie: 
 Zaplanuj 

i wykonaj naprawę górnego prawego narożnika dachu poprzez ciągnięcie przy 

użyciu pojedynczej wieży naprawczej. Zapisz w karcie ćwiczenia wnioski i spostrzeżenia 
z wykonywanego zadania oraz zaprezentuj efekt wykonanej pracy. 
 
Przebieg zajęć:  
1.  Powitanie uczniów. 
2.  Sprawy organizacyjne. 
3.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
4.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 
5.  Realizacja tematu: 

nauczyciel: 

−  prezentuje film instruktażowy dotyczący wykonania ćwiczenia,  

−  instruuje uczniów, jak należy przeprowadzić ćwiczenie i jak postępować by wykonać je 

bezpiecznie, 

uczniowie: 

−  zapoznają się z materiałem znajdującym się w poradniku, instrukcjami bhp i ppoż. oraz 

materiałami wskazanymi przez nauczyciela, 

−  planują kolejność czynności i wpisują je w karcie ćwiczenia, 

−  gromadzą niezbędne narzędzia i urządzenia,  

−  przewożą je wózkiem warsztatowym na stanowisko ćwiczeniowe, 
−  przygotowują stanowisko pracy, 

−  przygotowują nadwozie do naprawy, 

−  przeprowadzają pomiar wielkości deformacji, 
−  ustawiają bramkę pomiarową jako wzorzec prawidłowego wymiaru zgodnie z kartą 

pomiarową, 

−  montują dodatkowe wsporniki zabezpieczające, 

−  dobierają odpowiednią szczękę mocującą, 
−  przygotowują urządzenie do pracy, 

−  przedłużają i ukształtowują ramie wieży, 

−  zabezpieczają prawidłowe wymiary otworów drzwiowych i okiennych, 
−  zabezpieczają łańcuch ciągnący, 

−  dokonują naprawy deformacji, 

−  kontrolują i korygują stan dokonywanej naprawy, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11

−  zabezpieczają naprawione miejsce przed działaniem sił sprężystości, 

−  demontują urządzenie naprawcze, 

−  zabezpieczają naprawianą powierzchnię przed działaniem korozji, 
−  porządkują stanowisko pracy, 

−  zapisują wnioski i spostrzeżenia z wykonanego ćwiczenia, 

−  na forum grupy zaprezentują efekt wykonanego zadania. 
6.  Zadania nauczyciela: 
−  nadzoruje wykonanie ćwiczenia, szczególnie zwracając uwagę na przepisy bhp i ppoż., 

−  koryguje błędy uczniów, 

−  wysłuchuje prezentacji uczniów, 
−  omawia sposób wykonania ćwiczenia, 

−  dokonuje całościowej oceny wykonania zadania. 

 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
Zaplanuj proces naprawy tego samego uszkodzenia za pomocą dwóch wież naprawczych. 

Napisany plan przynieś na kolejne zajęcia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12

5. ĆWICZENIA 

 

5.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas wykonywania 

kompleksowych napraw nadwozia 

 

5.1.1. Ćwiczenia  

 
Ćwiczenie 1 

Na podstawie informacji zawartych w poradniku oraz wskazanych przez nauczyciela 

źródeł i literatury, wymień i podziel wymagania i zakazy związane z zagrożeniami 
występującymi podczas napraw nadwozi samochodowych na ramie naprawczej. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres 

i sposób wykonania. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się ze wskazanymi przez nauczyciela fragmentami literatury, instrukcjami, 

znakami bezpieczeństwa, tablicami: ostrzegawczymi, bhp, ppoż., oraz udzielania 
pierwszej pomocy, 

2)  w karcie ćwiczenia (załącznik 1), wpisać w odpowiednie kolumny wymagania i zakazy 

związane z zagrożeniami występującymi podczas napraw nadwozi samochodowych na 
ramie naprawczej, 

3)  zadanie wykonać indywidualnie, 
4)  na forum grupy uzasadnić swój wybór. 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

−  pokaz, 

−  praca z podręcznikiem, 

−  ćwiczenia praktyczne. 

 
Środki dydaktyczne: 

−  tablice poglądowe i ostrzegawcze, 

−  instrukcje dotyczące udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym 

w wypadkach przy pracy, 

−  instrukcje stanowiskowe dla urządzeń i narzędzi, 
−  instrukcje bhp i ppoż., 

−  film instruktażowy, 

−  Kodeks Pracy, 
−  przybory do pisania, 

−  karta ćwiczenia (załącznik 1). 
 
 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13

Załącznik 1 

 

 
Imię i nazwisko............................................................................................................................ 
 

Dokonaj klasyfikacji wymagań i zakazów związanych z zagrożeniami występującymi 

podczas naprawy nadwozi samochodowych na ramie naprawczej i wpisz je w odpowiednie 
kolumny. 

Tabela do ćwiczenia 1 

Bhp Ppoż. 

Ochrona 

środowiska 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
Ćwiczenie 2 

Na podstawie informacji zawartych w poradniku, udzielonego instruktażu oraz podanych 

źródeł i literatury, wskaż najbezpieczniejsze punkty mocowania zabezpieczenia łańcucha 
ciągnącego ramy. Uzasadnij swój wybór. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres 

i sposób wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się ze wskazanymi przez nauczyciela fragmentami literatury, instrukcjami, 

znakami bezpieczeństwa i tablicami ostrzegawczymi, 

2)  wysłuchać instruktażu nauczyciela, 
3)  zapisać (załącznik 2) podane przez nauczyciela punkty nadwozia, w których za pomocą 

specjalnych szczęk mocowany jest łańcuch, 

4)  zadanie wykonać indywidualnie, 
5)  na forum grupy uzasadnić swój wybór. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

−  pokaz z instruktażem, 

−  ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

−  tablice poglądowe i ostrzegawcze, 
−  instrukcje dotyczące udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym 

 

w wypadkach przy pracy, 

−  instrukcje stanowiskowe dla urządzeń i narzędzi, 

−  instrukcje bhp i ppoż., 
−  film instruktażowy, 

−  Kodeks Pracy, 

−  przybory do pisania, 
−  karta ćwiczenia (załącznik 2). 

Załącznik 2 
 
Imię i nazwisko........................................................................................................................... 
 

Wpisz do tabeli miejsca mocowania do nadwozia uchwytów (szczęk) blacharskich, 

a następnie dobierz i zapisz najbezpieczniejsze punkty mocowania linki zabezpieczającej 
łańcuch ciągnący 

ramy. 

 

     

 

 

Tabela do ćwiczenia 2 

Miejsce zamocowania łańcucha 

Miejsce zamocowania linki  

zabezpieczającej łańcuch 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15

5.2. Organizacja stanowiska blacharskiego 

 
5.2.1. Ćwiczenia  

 
Ćwiczenie 1 
 

Zorganizuj stanowisko do naprawy nadwozia typu sedan, uszkodzonego w tylnym 

prawym narożniku bez przemieszczenia konstrukcji nośnej. Uszkodzenie wymaga użycia 
ramy 

naprawczej. 

         

 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z przepisami i instrukcjami bhp i ppoż. przy wykonywaniu prac 

blacharskich, 

2)  zapoznać się z literaturą wskazaną przez nauczyciela,  
3)  sporządzić wykaz: urządzeń, maszyn, narzędzi, materiałów i sprzętu kontrolno 

pomiarowego niezbędnych do wykonania naprawy (załącznik 3), 

4)  wykonać rysunek powierzchni warsztatu dla powyższego wykazu (załącznik 3), 
5)  zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy, na podstawie karty ćwiczenia, niezbędne 

materiały, narzędzia, urządzenia i sprzęt do wykonania ćwiczenia, 

6)  zgromadzić środki ochrony osobistej, 
7)  sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu, 
8)  zapisać wnioski i spostrzeżenia z wykonanego ćwiczenia (załącznik 3), 
9)  na forum grupy zaprezentować efekt wykonanego zadania, 
10)  zadanie wykonać indywidualnie. 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

−  pokaz z instruktażem, 
−  ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

−  specjalistyczne stanowisko blacharskie z kompletem urządzeń, przyrządów, maszyn 

narzędzi i sprzętu kontrolno – pomiarowego, 

−  materiały pomocnicze stosowane w blacharstwie, 
−  sprzęt ochrony osobistej, 

−  materiały piśmienne, 

−  karta ćwiczenia (załącznik 3). 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16

Załącznik 3 
Karta ćwiczenia 
Imię i nazwisko............................................................................................................................ 

PLAN DZIAŁANIA 

1)  Zapisz zaplanowane kolejne czynności prowadzące do wykonania ćwiczenia:  
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................. . 
2)  Zapisz nazwy i rodzaje: 

−  materiałów i surowców niezbędnych do wykonania ćwiczenia:.................................

 ................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
............................................................................................................................................. . 

− narzędzi, urządzeń i maszyn niezbędnych do wykonania ćwiczenia:  

 

 ................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
............................................................................................................................................... . 

− sprzętu kontrolno-pomiarowego niezbędnego do wykonania ćwiczenia:  

 ................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................. . 

− środków ochrony osobistej niezbędnych do wykonania ćwiczenia: 

 ................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................. . 

3)  Miejsce na rysunek: 
 
 
4)  Wnioski i spostrzeżenia:  

......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................  

 
Ćwiczenie 2   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 

Zamocuj nadwozie samochodu z rantem progowym na ramę naprawczą, przy pomocy 

przesuwnego dźwignika warsztatowego i podstawek. 

 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z przepisami i instrukcjami bhp i ppoż. przy wykonywaniu prac 

blacharskich, 

2)  zapoznać się z materiałami wskazanymi przez nauczyciela,  
3)  zaplanować kolejność czynności i opisać w karcie ćwiczenia (załącznik 4), 
4)  zgromadzić narzędzia i urządzenia niezbędne do wykonania ćwiczenia, 
5)  przygotować stanowisko pracy, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17

6)  wykonać ćwiczenie zgodnie z sporządzonym planem działania, 
7)  uporządkować stanowisko pracy, 
8)  zapisać wnioski i spostrzeżenia z wykonanego ćwiczenia, 
9)  na forum grupy zaprezentować efekt wykonanego zadania, 
10)  zadanie wykonać w małych grupach ćwiczeniowych. 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

−  pokaz z instruktażem, 

−  ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

−  stanowisko multimedialne do zaprezentowania filmu instruktażowego, 

−  instrukcje stanowiskowe dla urządzeń i narzędzi,  
−  instrukcje bhp i ppoż., oraz tablice poglądowe i ostrzegawcze, 

−  nadwozie samochodu, 
−  rama naprawcza, 

−  przesuwny dźwignik warsztatowy (tzw. żaba), 

−  klucz do skręcania imadeł progowych, 
−  regulowane podstawki samochodowe, 

−  sprzęt kontrolno – pomiarowy, 

−  środki ochrony osobistej, 
−  przybory do pisania, 

−  karta ćwiczenia. 

 

Załącznik 4 
Karta ćwiczenia 
 
Imię i nazwisko............................................................................................................................ 
PLAN DZIAŁANIA 
1) 

Zapisz zaplanowane kolejne czynności prowadzące do wykonania ćwiczenia:  

..................................................................................................................................................... 
2)  Zapisz nazwy i rodzaje: 
−  materiałów i surowców niezbędnych do wykonania ćwiczenia:      
.................          .......................................................................................................................... 
−  narzędzi, urządzeń i maszyn niezbędnych do wykonania ćwiczenia:  

 

   

−  .............................................................................................................................................. 

−  sprzętu kontrolno – pomiarowego niezbędnego do wykonania ćwiczenia:   

−  .............................................................................................................................................. 
−  środków ochrony osobistej niezbędnych do wykonania ćwiczenia: 

  .

 ........................................................................................................................................... 

3)  Wnioski i spostrzeżenia:........................................................................................................ 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18

5.3. Pomiar nadwozia 

 

5.3.1. Ćwiczenia  

 
Ćwiczenie 1  
 

Dokonaj pomiaru deformacji nadwozia za pomocą cyrkla blacharskiego. 
 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z przepisami i instrukcjami bhp i ppoż. przy wykonywaniu prac 

blacharskich, 

2)  zapoznać się z literaturą wskazaną przez nauczyciela,  
3)  przygotować stanowisko pracy,  
4)  zgromadzić niezbędne materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 
5)  dokonać organoleptycznych oględzin nadwozia, 
6)  dobrać odpowiednie narzędzie spośród kilku udostępnionych, 
7)  przygotować cyrkiel do pomiarów – „zmontować”,  
8)  dokonać pomiarów, 
9)  zapisać wyniki, 
10)  zdemontować i zabezpieczyć przyrząd pomiarowy, 
11)  dokonać oceny efektu dokonanej pracy,  
12)  dokonać analizy dokonych pomiarów i omówić je na forum grupy ćwiczeniowej. 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

−  pokaz z instruktażem, 

−  ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

−  kompletne uzbrojone nadwozie, 

−  karta pomiarowa danego nadwozia,  

−  zestaw narzędzi kontrolno-pomiarowych, 
−  środki piśmiennicze, 

−  indywidualne środki ochrony osobistej. 
 
 
Ćwiczenie 2 
  Dokonaj pomiaru geometrii nadwozia mechanicznym urządzeniem pomiarowym. 
Zweryfikuj odchyłki na podstawie karty pomiarowej. 

 

 

 

 

 

 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres, 

sposób wykonania oraz przepisy bhp i ochrony środowiska. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z przepisami i instrukcjami bhp i ppoż. przy wykonywaniu prac 

blacharskich, 

2)  zapoznać się z literaturą i instrukcjami wskazanymi przez nauczyciela,  
3)  przygotować stanowisko pracy,  
4)  zgromadzić niezbędne przyrządy i narzędzia do wykonania ćwiczenia, 
5)  dokonać wstępnych, organoleptycznych oględzin nadwozia, 
6)  dokonać analizy techniki pomiaru, 
7)  przygotować nadwozie do naprawy,  
8)  dobrać i zgromadzić odpowiednie narzędzia i przyrządy, 
9)  sprawdzić stan techniczny narzędzi i przyrządów,  
10)  zmontować (zestawić) urządzenie pomiarowe, 
11)  dokonać kalibracji urządzenia, 
12)  dokonać pomiarów, 
13)  zapisać wyniki pomiarów, 
14)  zdemontować urządzenie pomiarowe, 
15)  uporządkować stanowisko pracy, 
16)  dokonać oceny efektu wykonanej pracy, 
17)  dokonać analizy wykonanej naprawy i omówić na forum grupy ćwiczeniowej. 

 
Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

−  pokaz z instruktażem, 
−  ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

−  nadwozie samochodu,  

−  zestaw narzędzi, 
−  mechaniczne urządzenie pomiarowe, 

−  karta pomiarowa, 

−  materiały piśmienne, 
−  indywidualne środki ochrony osobistej. 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20

5.4. Technologia kompleksowych napraw nadwozia 

 
5.4.1. Ćwiczenia  

 
Ćwiczenie 1 
 Zaplanuj 

i wykonaj naprawę górnego prawego narożnika dachu poprzez ciągnięcie przy 

użyciu pojedynczej wieży naprawczej. Zapisz w karcie ćwiczenia (załącznik 5) wnioski 
i spostrzeżenia z wykonywanego zadania oraz zaprezentuj efekt wykonanej pracy. 
 

 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z przepisami i instrukcjami bhp i ppoż., 
2)  w karcie ćwiczenia sporządzić plan pracy (załącznik 5), 
3)  zgromadzić niezbędne materiały i narzędzia, 
4)  przetransportować je wózkiem warsztatowym na stanowisko, 
5)  przygotować stanowisko pracy i nadwozie do naprawy, 
6)  oczyścić naprawianą powierzchnię z zanieczyszczeń, 
7)  na podstawie karty pomiarowej określić zakres i wielkość uszkodzenia, 
8)  ustawić urządzenie pomiarowe jako wzorzec wymiaru, 
9)  dobrać odpowiednią szczękę mocującą, 
10)  przygotować urządzenie do pracy, 
11)  przedłużyć i ukształtować ramię wieży, 
12)  dodatkowo zabezpieczyć nadwozie wspornikami mocującymi, 
13)  zabezpieczyć prawidłowe wymiary otworów drzwiowego i okiennego przed deformacją, 
14)  zabezpieczyć łańcuch ciągnący, 
15)  dokonać naprawy deformacji, 
16)  korygować i kontrolować stan dokonywanej naprawy, 
17)  zabezpieczyć naprawione miejsce przed działaniem sił sprężystości, 
18)  zdemontować urządzenie naprawcze, 
19)  zabezpieczyć naprawianą powierzchnię przed działaniem korozji, 
20)  uporządkować stanowisko pracy, 
21)  zapisać w karcie ćwiczenia wnioski i spostrzeżenia z wykonywanego zadania, 
22)   na forum grupy zaprezentować efekt wykonanej pracy. 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

−  mini wykład, 
−  pokaz z instruktażem, 

−  ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

−  stanowisko multimedialne do zaprezentowania filmu instruktażowego, 
−  instrukcje stanowiskowe dla urządzeń i narzędzi,  

−  instrukcje bhp i ppoż., 

−  tablice poglądowe i ostrzegawcze, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21

−  nadwozie samochodu zamocowane na ramie naprawczej, 

−  zamontowane oprzyrządowanie do identyfikacji wielkości deformacji, 

−  wsporniki mocujące, 
−  rozpieraczo – ściągacze, 

−  linka zabezpieczenia łańcucha, 

−  wózek warsztatowy, 
−  zestaw blacharski, 

−  urządzenie pomiarowe,  

−  wieża ciągnąca wraz z przedłużaczami blokowymi, 
−  środki do oczyszczenia naprawianej powierzchni,  

−  materiały i narzędzia do zabezpieczenia antykorozyjnego, 

−  karta pomiarowa naprawianego nadwozia, 
−  karta ćwiczenia (załącznik 5), 

−  środki czystości, 

−  sprzęt ochrony osobistej, 
−  przybory do pisania. 
 
Załącznik 5 

 

Karta ćwiczenia 

 
Imię i nazwisko......................................................................................................................... 

PLAN DZIAŁANIA 

1)  Zapisz zaplanowane kolejne czynności prowadzące do wykonania ćwiczenia:  
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................... 
2)  Zapisz nazwy i rodzaje: 
−  materiałów i surowców niezbędnych do wykonania ćwiczenia:   

 ...........................................................................................................................................
................................................................................................................................................ 

−  narzędzi, urządzeń i maszyn niezbędnych do wykonania ćwiczenia:  

 

 ...........................................................................................................................................
 ........................................................................................................................................... 

−  sprzętu kontrolno-pomiarowego niezbędnego do wykonania ćwiczenia:  

 ...........................................................................................................................................
 ........................................................................................................................................... 

−  środków ochrony osobistej niezbędnych do wykonania ćwiczenia:  

 

 ...........................................................................................................................................
 ........................................................................................................................................... 

5)  Wnioski i spostrzeżenia: 
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................  
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22

Ćwiczenie 2 
 
 Zaplanuj 

i  wykonaj naprawę prawej przedniej belki fartucha (podłużnicy) podbitej do 

góry i wnętrza komory silnika poprzez ciągnięcie przy użyciu pojedynczej wieży naprawczej. 
Zapisz w karcie ćwiczenia (załącznik 6) wnioski i spostrzeżenia z wykonywanego zadania 
i zaprezentuj efekt wykonanej pracy. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z literaturą wskazaną przez nauczyciela, 
2)  zapoznać się z przepisami i instrukcjami bhp i ppoż., 
3)  sporządzić plan pracy – załącznik 6, 
4)  zgromadzić niezbędne materiały i narzędzia, 
5)  przygotować stanowisko pracy,  
6)  przygotować nadwozie do naprawy, 
7)  oczyścić naprawianą powierzchnię z zanieczyszczeń, 
8)  na podstawie karty pomiarowej określić zakres i wielkość uszkodzenia, 
9)  ustawić urządzenie pomiarowe jako wzorzec wymiaru, 
10)  dobrać odpowiednią szczękę mocującą, 
11)  przygotować urządzenie do pracy, 
12)  dodatkowo zabezpieczyć nadwozie wspornikiem mocującym, 
13)  zabezpieczyć łańcuch ciągnący, 
14)  dokonać naprawy deformacji, 
15)  korygować i kontrolować stan dokonywanej naprawy, 
16)  zabezpieczyć naprawione miejsce przed działaniem sił sprężystości, 
17)  zdemontować urządzenie naprawcze, 
18)  zabezpieczyć naprawianą powierzchnię przed działaniem korozji, 
19)  uporządkować stanowisko pracy, 
20)  zapisać w karcie ćwiczenia wnioski i spostrzeżenia z wykonywanego zadania, 
21)  na forum grupy zaprezentować efekt wykonanej pracy. 
 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

−  mini wykład, 

−  instruktaż, 
−  ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

−  nadwozie samochodu zamocowane na ramie naprawczej, 

−  oprzyrządowanie do identyfikacji wielkości wgniecenia, 
−  wspornik mocujący, 

−  kółko ukierunkowujące działanie siły przenoszonej przez łańcuch ciągnący, 

−  linka zabezpieczenia łańcucha, 
−  wózek warsztatowy, 

−  zestaw blacharski, 

−  urządzenie pomiarowe,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23

−  wieża ciągnąca, 

−  środki do oczyszczenia naprawianej powierzchni,  

−  materiały i narzędzia do zabezpieczenia antykorozyjnego, 
−  środki czystości, 

−  sprzęt ochrony osobistej, 

−  karta pomiarowa naprawianego nadwozia, 
−  karta ćwiczenia (załącznik 6), 

−  przybory do pisania.  

 

Załącznik 6 

Karta ćwiczenia 

 
Imię i nazwisko......................................................................................................................... 

PLAN DZIAŁANIA 

1)  Zapisz zaplanowane kolejne czynności prowadzące do wykonania ćwiczenia:  
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................... 
2)  Zapisz nazwy i rodzaje: 

− materiałów i surowców niezbędnych do wykonania ćwiczenia:   

 .................................................................................................................................................
 ................................................................................................................................................ 

− narzędzi, urządzeń i maszyn niezbędnych do wykonania ćwiczenia:  

 

 .................................................................................................................................................
 .................................................................................................................................................
 ............................................................................................................................................... . 

− sprzętu kontrolno – pomiarowego niezbędnego do wykonania ćwiczenia:  

 .................................................................................................................................................
 .................................................................................................................................................
 ................................................................................................................................................. 

− środków ochrony osobistej niezbędnych do wykonania ćwiczenia:  

 

 .................................................................................................................................................
 .................................................................................................................................................
 ............................................................................................................................................... . 

3)  Wnioski i spostrzeżenia: 
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
...................................................................................................... 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test 1 
 
Test dwustopniowy do jednostki modułowej Wykonywanie kompleksowych 
napraw nadwozia 
 

Test składa się z 20 pytań wielokrotnego wyboru, z których: 
−  zadania 1,2,3,4,8,9,11,12,13,14,17,20 są z poziomu podstawowego, 

−  zadania 5,6,7,10,15,16,18,19 są z poziomu ponadpodstawowego. 
 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 
oceny szkolne: 

−  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

−  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

−  dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 
−  bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu 

ponadpodstawowego.  

 

Klucz odpowiedzi1. c, 2. c, 3. b, 4. d, 5. d, 6. c, 7. c, 8. a, 9. d, 10. b, 11. c, 

12. a, 13. c, 14. b, 15. d, 16. c, 17. d, 18. b, 19. b, 20. a. 

Plan testu   

 

Nr 

zadania 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź

1   Dobrać urządzenia do kontroli nadwozia 

2   

Wskazać moment zabezpieczenia przed 
korozją 

A P c 

3   

Rozróżnić zagrożenia podczas pracy na ramie 
naprawczej 

B P b 

4   

Zidentyfikować środki ochrony osobistej 
pracownika warsztatu blacharskiego 

B P d 

5   

Zastosować środki ochrony przed uderzeniem 
łańcuchem ciągnącym 

D PP d 

6   Zidentyfikować systemy naprawcze  

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25

7   

Określić zastosowanie systemów 
naprawczych 

C PP c 

8   Zdefiniować systemy naprawcze 

9   Rozróżnić elementy ramy naprawczej  

10   

Określić zadania wyposażenia dodatkowego 
ramy 

C PP b 

11   

Zidentyfikować narzędzia pomocnicze 
używane w czasie ciągnięcia 

A P c 

12   

Określić zastosowanie przyrządów 
naprawczych 

B P a 

13   Rozróżnić narzędzia pomocnicze 

14   Nazwać elementy ramy naprawczej 

15   

Zastosować nazewnictwo dodatkowego 
wyposażenia warsztatów naprawczych 

C PP d 

16   Dobrać parametry sprzętu warsztatowego 

PP 

17   Rozróżnić metody napraw nadwozia 

18   Określić rodzaj uszkodzenia 

PP 

19   

Określić sposób naprawy na ramie 
naprawczej 

D PP b 

20   Wskazać zastosowanie imadła progowego 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Przygotuj odpowiednia liczbę testów. 
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla uczniów. 
5.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszystkie wątpliwości wyjaśnij. 
6.  Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test. 

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera 20 zadań. Do każdego z nich podane są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko jedna 

jest poprawna. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej 

rubryce znak „X”. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, 
a następnie ponownie zakreślić poprawną odpowiedź. 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 
 
 

Materiały dla ucznia

−  instrukcja,  

−  zestaw zadań testowych, 
−  karta odpowiedzi. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1)  Kontrolę stanu technicznego nadwozia przeprowadza się przy użyciu: 

a)  nieuzbrojonego oka i wzierników kontrolnych. 
b) tylko wzierników kontrolnych. 
c)  urządzenia pomiarowego. 
d) przymiaru taśmowego. 

 

2)  Zabezpieczanie blachy przed korozją rozpoczynamy: 

a)  od lutowania. 
b)  przed spawaniem. 
c)  po obróbce wykończeniowej. 
d)  po malowaniu. 

 
3)  W czasie pracy na ramie naprawczej nie występuje:  

a)  uderzenie. 
b)  porażenie prądem. 
c)  zmiażdżenie. 
d)  skaleczenie. 

 
4)  Do podstawowego wyposażenia pracownika warsztatu blacharskiego nie należy: 

a)  kombinezon. 
b)  obuwie robocze. 
c)  rękawice ochronne. 
d)  okulary spawalnicze. 
 

5)  Przed uderzeniem łańcuchem ciągnącym zabezpieczamy się montując: 

a)  podwójne szczęki. 
b)  dwa łańcuchy ciągnące. 
c)  dwa skręcone łańcuchy. 
d)  linkę zabezpieczającą. 
 

6)  System, w którym rama naprawcza zamontowana jest w posadzce warsztatu nazywamy: 

a)  płaskim. 
b)  szkieletowym. 
c)  podłogowym. 
d)  posadzkowym. 

 
7)  Najczęściej używanym typem urządzeń naprawczych są: 

a)  ławy pomiarowo – naprawcze. 
b)  podłogowy system naprawczy. 
c)  uniwersalny system naprawczy. 
d)  słupowy system naprawczy. 
 

8)  W pierwszych uniwersalnych systemach naprawczych hydrauliczną wieżę nazywano: 

a)  kątownicą. 
b)  scyzorykiem. 
c)  szpic – rurką. 
d)  siłaczką. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28

9)  Samochody z rantowym systemem progowym mocowane są do ramy naprawczej za 

pomocą: 

a)  szczęk samozaciskowych. 
b)  rolek samozaciskowych. 
c)  zwornic hydraulicznych. 
d)  imadeł progowych. 

 
10)  Zadaniem wsporników mocujących nadwozie jest: 

a)  zamocowanie nadwozia do ramy naprawczej. 
b)  utrzymanie nadwozia w zadanym położeniu. 
c)  zabezpieczenie wymiarów otworów drzwiowych. 
d)  dodatkowy naciąg karoserii. 

 
11)  W czasie ciągnięcia nadwozia wieżą, otwór okienny zabezpiecza się przed deformacją 

poprzez montaż: 

a)  wsporników mocujących. 
b)  rozpieraczy hydraulicznych. 
c)  rozpieraczo – ściągaczy. 
d)  rozpieraczy pneumatycznych. 

 
12)  Rozpieracze są narzędziami służącymi do: 

a)  rozpierania i ściągania. 
b)  tylko do rozpierania. 
c)  tylko do ściągania. 
d)  tylko do utrzymani danego wymiaru. 
 

13)  Do zamocowania samochodu na mobilnej ramie naprawczej potrzebne są co najmniej: 

a)  przesuwny podnośnik i ,,żaba”. 
b)  podstawki samochodowe i ,,koziołki”. 
c)  podstawki samochodowe i przesuwny podnośnik. 
d)  podstawki samochodowe i zestaw kluczy. 
 

14)  Element powodujący ruch ramienia wieży powodującej wyciąganie nadwozia to: 

a)  siłownik pneumatyczny. 
b)  siłownik hydrauliczny. 
c)  silniki elektryczny. 
d)  śruba rzymska. 

 
15)  Skrót RPN oznacza: 

a)  rama pod naciągiem. 
b)  rozeprzyj pole naprawy. 
c)  ramowy przyrząd naprawczy. 
d)  rama na podnośniku. 

 
16)  Minimalne wymogi jakie musi spełniać przesuwny podnośnik samochodowy 

przeznaczony do osadzania samochodu na ramie naprawczej to: 

a)  udźwig 1 t, wysokość unoszenia 0,5 m. 
b)  udźwig 1,5 t, wysokość unoszenia 0,6 m. 
c)  udźwig 2 t, wysokość unoszenia 0,8 m. 
d)  udźwig 2,5 t, wysokość unoszenia 1 m, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29

17)  Kompleksową naprawę nadwozia metodą potokową przeprowadza się: 

a)  w małych warsztatach blacharskich. 
b)  w dużych warsztatach blacharskich. 
c)  w małych zakładach blacharskich. 
d)  na liniach produkcyjnych. 

 
18)  W żargonie blacharzy słowo ,,banan” oznacza: 

a)  podbicie obydwu podłużnic przednich. 
b)  deformację-wbicie płyty podłogowej na wysokości środkowego słupka. 
c)  nie osiowe prowadzenie się pojazdu. 
d)  ostry zakręt drogi. 

 
19)  Aby przeprowadzić ciągnięcie w dół należy dodatkowo zamocować do wieży: 

a)  przedłużacze blokowe. 
b)  kółko prowadzące łańcuch. 
c)  wsporniki nadwozia. 
d)  drugi łańcuch naciągający. 

 
20)  Imadło progowe służy do: 

a)  zamocowania nadwozia do ramy. 
b)  ustalenia pozycji nadwozia względem urządzenia pomiarowego. 
c)  przytrzymania nadwozia na tyle, aby umożliwić jego pomiar. 
d)  jako element pomocniczy. 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko…......................................................................................................................... 
 

Wykonywanie kompleksowych napraw nadwozia 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź 

Nr zadania 

Odpowiedź Punkty 

1.   a 

 

2.   a 

 

3.   a 

 

4.   a 

 

5.   a 

 

6.   a 

 

7.   a 

 

8.   a 

 

9.   a 

 

10.  a 

 

11.  a 

 

12.  a 

 

13.  a 

 

14.  a 

 

15.  a 

 

16.  a 

 

17.  a 

 

18.  a 

 

19.  a 

 

20.  a 

 

Razem: 

 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31

Test dwustopniowy do jednostki modułowej Wykonywanie kompleksowych 
napraw nadwozia 
 
Test 2 

 
Test składa się z 20 pytań wielokrotnego wyboru, z których: 
−  zadania 1,2,3,4,5,7,8,10,11,14,16,17 są z poziomu podstawowego, 

−  zadania 6,9,12,13,15,18,19,20 są z poziomu ponadpodstawowego. 
 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

 

Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 
oceny szkolne: 

−  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

−  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

−  dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 
−  bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu 

ponadpodstawowego.  

 

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. b, 4. c, 5. a, 6. d, 7. d, 8. b, 9. a, 10. c, 11. a,  
12. b, 13. b, 14. b, 15. a, 16. c, 17. d, 18. c, 19. c, 20. c. 
 
Plan testu 

Nr 

zadania 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź

1   Wskazać miejsce kontroli nadwozia 

P b 

2   

Określić zastosowanie systemów 
naprawczych 

B P  a 

3   

Rozróżnić zagrożenia w czasie pracy na 
ramie naprawczej 

B P  b 

4   

wskazać  wymogi, jakie powinno spełniać 
pomieszczenie blacharni 

A P  c 

5   

Zidentyfikować środki ochrony osobistej 
pracownika warsztatu blacharskiego 

B P  a 

6   

Zastosować nazewnictwo systemów 
naprawczych  

C PP  d 

7   Rozróżnić systemy naprawcze 

8   

Rozróżnić elementy urządzenia 
naprawczego  

B P  b 

9   

Określić zadania wspomagających 
przyrządów naprawczych 

C PP  a 

10   

Określić zadania wyposażenia dodatkowego 
ramy naprawczej 

B P  c 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32

11   

Zidentyfikować narzędzia blacharskie 
wykorzystywane podczas procesu 
naciągania 

A P  a 

12   

Zidentyfikować wyposażenie dodatkowe 
ramy naprawczej 

C PP  b 

13   

Scharakteryzować działanie elementów 
ramy naprawczej  

C PP  b 

14   

Zastosować nazewnictwo wyposażenia 
warsztatu blacharskiego  

A P  b 

15   

Określić zastosowanie dodatkowego 
wyposażenia warsztatów naprawczych 

C PP  a 

16   Rozróżnić metody napraw kompleksowych 

17   

Określić zadania poszczególnych 
technologii napraw kompleksowych 
nadwozia 

B P  d 

18   

Określić zastosowanie dodatkowych 
elementów wyposażenia urządzenia 
naprawczego 

C PP  c 

19   

Określić etapy naprawy na urządzeniu 
naprawczym 

C PP  c 

20   

Określić cel regulacji parametrów pracy 
sprzętu warsztatowego 

C PP  c 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Przygotuj odpowiednia liczbę testów. 
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla uczniów. 
5.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszystkie wątpliwości wyjaśnij. 
6.  Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test. 

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcje. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera 20 zadań. Do każdego z nich podane są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko 

jedna jest poprawna. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej 

rubryce znak „X”. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, 
a następnie ponownie zakreślić poprawną odpowiedź. 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 
 
 

Materiały dla ucznia: 

−  instrukcja,  
−  zestaw zadań testowych, 

−  karta odpowiedzi. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

1)  Kontrolę stanu technicznego nadwozia przeprowadza się na: 

a)  parkingu zaraz po kolizji. 
b)  stanowisku blacharskim. 
c)  stanowisku przeznaczonym do naprawy zawieszenia. 
d)  stanowisku rzeczoznawców samochodowych. 

 
2)  Naprawa nadwozi przy użyciu rozpieraczy: 

a)  ogranicza w znaczący sposób czas naprawy. 
b)  wydłuża czas naprawy. 
c)  zwiększa pracochłonność naprawy. 
d)  wymaga demontażu całych elementów karoserii  

 
3)  Typowym zagrożeniem występującym w czasie pracy na ramie naprawczej jest: 

a)  poparzenie. 
b)  zmiażdżenie. 
c)  zatrucie. 
d)  porażenie prądem. 

 
4)  Pomieszczenie blacharni powinno spełniać wymogi takie jak pomieszczenie: 

a)  ślusarni. 
b)  kuźni. 
c)  spawalni. 
d)  podwoziowni. 

 
5)  Aby zabezpieczyć się przed zranieniem należy być zaopatrzonym w: 

a)  kombinezon roboczy i rękawice ochronne. 
b)  obuwie ochronne i nagolenniki. 
c)  obuwie ochronne i kombinezon roboczy. 
d)  kombinezon roboczy i nagolenniki. 

 
6)  Ławami pomiarowo – naprawczymi nazywamy: 

a)  uniwersalne urządzenia naprawcze. 
b)  podłogowe systemy naprawcze. 
c)  termoplastyczne odlewy podwozia. 
d)  szablony będące wzorem kształtu. 
 

7)  Urządzenia pozwalające na naprawę wszystkich typów nadwozi to urządzenia 

a)  standard – lux. 
b)  bezrymowe. 
c)  pociągowe. 
d)  uniwersalne. 

 
8)  Podstawowymi elementami uniwersalnego systemu naprawczego są: 

a)  wieża i szczęki. 
b)  rama i wieża. 
c)  wieża i łańcuch. 
d)  imadła i szczęki. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35

9)  Zadaniem wsporników blokujących nadwozia jest: 

a)  uniemożliwienie niepożądanego ruchu nadwozia. 
b)  zamocowanie nadwozia do ramy. 
c)  działanie na zasadzie rozpieraków. 
d)  zabezpieczenie przed zsunięciem łańcucha. 

 
10) Głównym zadaniem rozpieraczo – ściągaczy jest : 

a)  naprawa otworów drzwiowych. 
b)  naprawa otworów okiennych. 
c)  utrzymanie wymiarów drzwiowych i okiennych.  
d)  zastąpienie rozpieracza hydraulicznego. 

 
11) Podczas procesu naciągania nadwozia nie ma zastosowania: 

a)  szczypce zaciskowe. 
b)  rozpieracz hydrauliczny. 
c)  rozpieraczo – ściągacze,. 
d)  rozpieracz pneumatyczny. 

 
12) Starblock to nazwa: 

a)  systemu pomiarowego. 
b)  systemu mocowania karoserii. 
c)  firmy produkującej ramy naprawcze. 
d)  systemu naciągu za pomocą rozpieracza i łańcucha, 

 
13) Elementem napędzającym ramię ciągnące wieży naprawczej jest: 

a)  siłownik pneumatyczny. 
b)  siłownik hydrauliczny. 
c)  silnik elektryczny. 
d)  śruba rzymska, 

 
14) ,,Żaba to popularna nazwa: 

a)  wózka warsztatowego na małych kółkach. 
b)  przesuwnego podnośnika samochodowego. 
c)  jednokolumnowego podnośnika samochodowego. 
d)  dwukolumnowego podnośnika samochodowego. 

 
15) Podstawowym zadanie podnośnika nożycowego w warsztacie blacharskim jest: 

a)  szybki montaż samochodu na ramie. 
b)  ułatwienie wstępnych oględzin samochodu. 
c)  możliwość szybkiej prezentacji efektu wykonanej naprawy. 
d)  umożliwienie szybkiego demontażu zbiornika paliwa. 

 
16) Sposoby przeprowadzania napraw kompleksowych to: 

a)  indywidualny i jednostkowy. 
b)  potokowy i seryjny. 
c)  indywidualny i potokowy. 
d)  potokowy i rzeczny. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36

17) Podstawowym zadaniem kompleksowej naprawy nadwozia jest: 

a)  klejenie i lutowanie ubytków w nadwoziu. 
b)  przygotowanie samochodu do lakierowania. 
c)  naprawa występujących ognisk korozji. 
d)  przywrócenie nadwoziu pierwotnej trwałości. 

 
18) Aby wykonać wyciąganie do góry, wieżę należy zmodyfikować dodając do niej: 

a)  wsporniki nadwozia. 
b)  specjalne kółko prowadzące łańcuch. 
c)  przedłużacze blokowe. 
d)  dodatkowy siłownik hydrauliczny. 

 
19) W naprawianym na ramie naprawczej pojeździe wymiany wycinkowej dokonujemy: 

a)  przed wstawieniem na ramę naprawczą. 
b)  po wstawieniu na ramę, ale przed naciąganiem elementu. 
c)  po wstawieniu na ramę, ale po naciągnięciu elementu. 
d)  po zdjęciu samochodu z ramy. 

 
20) Tylne belki imadeł progowych ramy naprawczej mają możliwość regulacji celem: 

a)  naprawy małych samochodów. 
b)  naprawy długich samochodów. 
c)  dostosowania rozstawu imadeł do wzmocnień w progach. 
d)  pewniejszego usadowienia urządzenia pomiarowego. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko............................................................................................................................. 
 

Wykonywanie kompleksowych napraw nadwozia 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź 

Nr zadania 

Odpowiedź Punkty 

1   a  b  c  d 

 

2   a  b  c  d 

 

3   a  b  c  d 

 

4   a  b  c  d 

 

5   a  b  c  d 

 

6   a  b  c  d 

 

7   a  b  c  d 

 

8   a  b  c  d 

 

9   a  b  c  d 

 

10   a  b  c  d 

 

11   a  b  c  d 

 

12   a  b  c  d 

 

13   a  b  c  d 

 

14   a  b  c  d 

 

15   a  b  c  d 

 

16   a  b  c  d 

 

17   a  b  c  d 

 

18   a  b  c  d 

 

19   a  b  c  d 

 

20   a  b  c  d 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38

7. LITERATURA 

 
1.  Grzybek S. (red.): Budowa pojazdów samochodowych. Część II, REA, Warszawa 2003 
2.  Kozłowski M. (red.): Mechanik pojazdów samochodowych. Budowa i eksploatacja 

pojazdów. Część II. Vogel, Wrocław 2003  

3.  Kozłowski M. (red.): Mechanik pojazdów samochodowych. Budowa i eksploatacja 

pojazdów. Część III. Vogel, Wrocław 2002 

4.  Raatz B.: Nowoczesne technologie pomiarów i napraw karoserii powypadkowych. 

Troton, Ząbrowo 2005 

5.  Szenejko W.: Blacharstwo, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1978 
 

Czasopisma: 

6.  Auto EXPERT 9/2000 
 

Publikacje internetowe: 

7.  http://diagnostic.bosch.com.ua/language1/production/basket/blackhawk-korek/index.html 
8.  http://www.autotech.ro/detaliu_produs.php?tab=1&id=139&categ=3 
9.  http://www.blackhawk.co.uk/uk/ep12/ep12.html 
10.  http://www.blackhawk.co.uk/uk/korek/korekfirstpage.html 
11.  http://www.bosch-auto.ru/java/catalog_3_21.shtml 
12.  http://www.yakuza.ru/products/tech.php 
13.  http://www.car-o-liner.pl 
14.  http://www.sobanski.com.pl 
15.  http://www.herkules-sc.pl 

 
Literatura metodyczna 

1.  Niemierko B.: Ocenianie szkolne bez tajemnic. WSiP, Warszawa 2002 
2.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000 
3.  Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Radom 1995