„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
            NARODOWEJ 

 
 
 
 
Krzysztof Marekwia 
Tadeusz Marekwia

 

 
 
 
 
 
 

Wykonywanie części maszyn 711[02].Z1.02 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom  2007 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1 

Recenzenci: 
mgr inż. Łukasz Orzech 
dr inż. Sylwester Rajwa 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr Krzysztof Marekwia 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Gabriela Poloczek 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  711[02].Z1.O2 
„Wykonywanie  części  maszyn”,  zawartego  w  modułowym  programie  nauczania  dla  zawodu 
górnik eksploatacji podziemnej. 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2 

SPIS TREŚCI 
 

1.  Wprowadzenie 

3 

2.  Wymagania wstępne 

5 

3.  Cele kształcenia 

6 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

7 

5.  Ćwiczenia  

11 

5.1. Zasady organizacji stanowisk do ręcznej i mechanicznej obróbki metali 

11 

  5.1.1. Ćwiczenia 

11 

5.2. Podstawowe operacje ślusarskie 

13 

  5.2.1. Ćwiczenia 

13 

5.3. Rodzaje obróbki mechanicznej 

15 

  5.3.1. Ćwiczenia 

15 

5.4. Obróbka cieplna i cieplno-chemiczna oraz proces obróbki plastycznej 

17 

   5.4.1. Ćwiczenia 

17 

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia  

19 

7. Literatura 

33 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3 

1. WPROWADZENIE 

 

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela  „Wykonywanie  części  maszyn”,  który 

będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie górnik 
eksploatacji podziemnej. 

W poradniku zamieszczono: 

−

 

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać przed realizacją 
materiału jednostki modułowej, 

−

 

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 

−

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

−

 

propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie umiejętności, 

−

 

ewaluację osiągnięć ucznia, 

−

 

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania: 

−

 

pokazu z objaśnieniem, 

−

 

metody tekstu przewodniego, 

−

 

metody projektów, 

−

 

ćwiczeń praktycznych. 
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej 

pracy uczniów do pracy zespołowej. 

W  celu  przeprowadzenia  ewaluacji  osiągnięć  ucznia,  nauczyciel  może  posłużyć  się 

zamieszczonymi w rozdziale 6 zestawami zadań testowych. 

W tym rozdziale zamieszczono również (dla każdego testu osobno): 

−

 

plan testu w formie tabelarycznej z kluczem odpowiedzi, 

−

 

punktację zadań i uczenia się, 

−

 

propozycje norm wymagań, 

−

 

instrukcję dla nauczyciela, 

−

 

instrukcję dla ucznia, 

−

 

kartę odpowiedzi, 

−

 

zestaw zadań testowych. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4 

 
 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

 
 

Schemat układu jednostek modułowych  

 

711[02].Z1 

Wytwarzanie i naprawa części maszyn  

i urządzeń górniczych 

711[02].Z1.01 

Wykonywanie prac stolarskich  

i ciesielskich 

711[02].Z1.02 

Wykonywanie części maszyn 

711[02].Z1.03 

Wykonywanie napraw maszyn górniczych 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

stosować podstawowe prawa fizyki, 

−

 

czytać rysunki techniczne, 

−

 

wykonywać szkice i rysunki techniczne części maszyn, 

−

 

określać właściwości metali, ich stopów oraz materiałów niemetalowych, 

−

 

czytać  dokumentację  techniczno-ruchową,  dokumentację  techniczną,  warsztatową  oraz 
instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, 

−

 

posługiwać się przyrządami kontrolno-pomiarowymi, 

−

 

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska, 

−

 

przygotowywać  stanowisko  pracy  zgodnie  z  przepisami  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy 
oraz ergonomii pracy, 

−

 

korzystać z różnych źródeł informacji. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6 

3. CELE KSZTAŁCENIA

 

 

W wyniku procesu kształcenia uczeń powinien umieć: 

−

  rozpoznać typowe narzędzia do obróbki ręcznej metali i określić ich przeznaczenie, 

−

  wykonać podstawowe operacje z zakresu obróbki ręcznej metali, 

−

  rozróżnić i dobrać przyrząd kontrolno-pomiarowy do określonych pomiarów, 

−

  wykonać proste pomiary warsztatowe, 

−

  dobrać narzędzia do wykonania operacji obróbki ręcznej, 

−

  dobrać przyrządy pomiarowe do wykonania operacji obróbki ręcznej, 

−

  wykonać typowe połączenia spawane, 

−

  wykonać proste operacje obróbki ręcznej, 

−

  określić cechy charakterystyczne maszynowej obróbki wiórowej,  

−

  wyjaśnić budowę i przeznaczenie narzędzi do obróbki wiórowej,  

−

  dobrać narzędzia do wykonania operacji obróbki wiórowej, 

−

  dobrać przyrządy pomiarowe do wykonania operacji obróbki wiórowej, 

−

  wykonać proste operacje toczenia i frezowania, 

−

  wyjaśnić istotę obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej, 

−

  wyjaśnić istotę procesu obróbki plastycznej, 

−

  scharakteryzować proces odlewania,  

−

  scharakteryzować proces technologiczny wytwarzania typowych części maszyn, 

−

  rozróżnić elementy wykonywane różnymi metodami obróbki, 

−

  zastosować  zasady  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  oraz  ochrony  przeciwpożarowej 

podczas wykonywania obróbki ręcznej i mechanicznej. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 
 

Osoba prowadząca    

 

 

……………………………………………………….. 

Modułowy program nauczania:   Górnik eksploatacji podziemnej 711[02] 
Moduł: 

 

Wytwarzanie i naprawa części maszyn i urządzeń 

górniczych 711[02].Z1. 

Jednostka modułowa:  

 

 

Wykonywanie części maszyn 711[02].Z1.02 

  Temat: Podstawowe operacje ślusarskie. 

Cel ogólny: Zapoznanie się z podstawowymi operacjami trasowania i piłowania. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

scharakteryzować narzędzia traserskie, 

−

 

omówić technikę trasowania, 

−

 

określić operację piłowania, 

−

 

dobrać pilnik do rodzaju obróbki, 

−

 

rozpoznać pilniki wg liczby nacięć, 

−

 

zaplanować kolejność operacji, 

−

 

stosować instrukcję obsługi narzędzi. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:  

−

  organizowanie i planowanie zajęć, 

−

  umiejętność pracy samodzielnej i zespołowej, 

−

  oceny pracy, 

−

  odpowiedzialność za prawidłowo wykonaną pracę. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

−

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Środki dydaktyczne: 

−

 

stanowisko robocze, 

−

 

stół z przymocowanym imadłem, 

−

 

zestaw narzędzi traserskich, 

−

 

zestaw pilników, 

−

 

zestaw plansz oraz pytań, 

−

 

poradnik ślusarza. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

zespoły uczniowskie 2 osobowe. 

 
Czas: 90 minut. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

8 

Przebieg zajęć: 
Sprawy organizacyjne 
1.  Nawiązanie  do  tematu,  omówienie  celów  zajęć  i  sposobu  wykonania  ćwiczenia 

z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

2.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 
3.  Realizacja tematu: 
 
A.  Trasowanie osi symetrii płaskownika 

Uczniowie otrzymują materiał (płaskownik), na którym mają: 

– 

określić wymiary, 

– 

wyznaczyć linie traserskie, 

– 

wyznaczyć osie symetrii, 

– 

zaplanować kolejność operacji. 

 
B.  Opiłować kształtownik do żądanego wymiaru 

Uczniowie  otrzymują  polecenie  dokonania  piłowania  kształtownika,  na  którym  wykonali 

trasowanie osi symetrii, na żądany wymiar: 

a) natrasować kształtownik, 
b) dobrać pilnik, 
c) usunąć naddatek pilnikiem, 
d) zaplanować kolejność operacji.  

Zespoły  po  uszczegółowieniu  wymagań  realizują  zadania  (w  razie  trudności  korzystają 

z pomocy nauczyciela). 
 
4.  Po wykonaniu zadania uczniowie przygotowują prezentację – czas 10 minut. 
5.  Nauczyciel analizuje pracę uczniów podczas przygotowanej prezentacji. 
6.  Zespoły prezentują efekty swoich rozwiązań – 10 minut. 
7.  Uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac. 
 
Zakończenie zajęć 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 
–  anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  opanowanych 

umiejętności. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

9 

Scenariusz zajęć  2 

 
Osoba prowadząca    

 

 

………………………………………………. 

Modułowy program nauczania:   Górnik eksploatacji podziemnej 711[02] 
Moduł: 

Wytwarzanie i naprawa części maszyn i urządzeń górniczych 
711[02].Z1 

Jednostka modułowa:  

 

 

Wykonywanie części maszyn 711[02].Z1.02 

  Temat: Hartowanie narzędzi do obróbki ręcznej.  

Cel ogólny: Określanie bezpiecznego wykonania operacji hartowania.  

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

zdefiniować obróbkę cieplną, 

−

 

określić rodzaje hartowania, 

−

 

podać temperaturę wygrzewania,  

−

 

określić sposoby chłodzenia, 

−

 

sprawdzić dokładność zahartowania.  

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:  

−

  organizowanie i planowanie zajęć, 

−

  praca w zespole, 

−

  ocena pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

−

 

ćwiczenia praktyczne, 

−

 

pokaz z objaśnieniem. 

 

Środki dydaktyczne  

−

 

sprzęt ochrony indywidualnej, 

−

 

instrukcja obsługi, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

−

 

palenisko kowalskie, 

−

 

wanna do hartowania, 

−

 

narzędzia i przyrządy kowalskie, 

−

 

przybory do pisania. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

  zespoły 2 osobowe. 

 

Czas:  90 minut. 

 

Przebieg zajęć: 
1.  Wprowadzenie. 
2.  Nawiązanie do tematu i omówienie celów zajęć.  
3.  Wykonanie ćwiczeń przy pomocy narzędzi i przyrządów. 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Zadanie dla ucznia: 

Przy  pomocy  odpowiednich  przyrządów  i  narzędzi  przeprowadzić  proces  hartowania 

przecinaka wykonanego w kuźni warsztatów szkolnych (zgodnie z instrukcją): 

−

  zapoznaj się z treścią zadania,  

−

  dokładnie  przeczytaj  instrukcję  i  sposoby  posługiwania  się  sprzętem  i  narzędziami  do 

hartowania,  

−

  sprawdź palenisko kowalskie,  

−

  sprawdź sprzęt ochrony osobistej (rękawice, okulary itp.), 

−

  dokonaj bieżącej kontroli wykonanych czynności.     

 
Praca domowa 

Na podstawie przeprowadzonych ćwiczeń przygotuj: 

−

  sprawozdanie w formie pisemnej, 

−

  opis wykonanych ćwiczeń,  

−

  zauważone pomyłki, 

−

  analizę popełnionych błędów i usterek, 

−

  wnioski płynące do dalszej działalności. 

 
Zakończenie zajęć 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas 
realizowania zadania i opanowanych umiejętności. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

5.   ĆWICZENIA 

 
5.1.   Zasady  organizacji  stanowisk  do  ręcznej  i  mechanicznej 

obróbki metali 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1  

Sprawdź wyposażenie stanowiska roboczego do obróbki ręcznej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać się z materiałem 

nauczania. Należy zwrócić uwagę na rodzaj i stan narzędzi.     

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  określić jak powinno być wyposażone stanowisko robocze zgodnie z  przepisami bhp, 
2)  określić  rodzaj wyposażenia stanowiska, 
3)  zapoznać się z rodzajem wykonywanej operacji, 
4)  określić stan narzędzi,  
5)  sprawdzić stan odzieży roboczej, 
6)  dobrać odpowiedni rodzaj sprzętu ochronnego, 
7)  zaprezentować efekty swojej pracy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

−

  stół ślusarski z przymocowanym imadłem, 

−

  instrukcja obsługi stanowiska, 

−

  narzędzia ślusarskie, 

−

  rysunek wykonawczy, 

−

  notes, 

−

  przybory do pisania. 

 

Ćwiczenie 2 

Sprawdź stanowisko do obróbki mechanicznej (tokarka). 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przypomnieć  sobie 

budowę tokarki i przeczytać instrukcję obsługi. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zastosować przepisy bhp w czasie wykonania ćwiczenia, 
2)  dobrać ubranie robocze  i sprzęt ochrony osobistej, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

3)  przypomnieć sobie, co to jest obrabiarka, 
4)  zapoznać się z wymogami dotyczącymi obsługi obrabiarki, 
5)  sprawdzić stan osłon i zabezpieczeń, 
6)  zaprezentować efekty swojej pracy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się 

−

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

−

  tokarka kłowa pociągowa, 

−

  instrukcja obsługi tokarki, 

−

  zestaw noży tokarskich, 

−

  rysunek wykonawczy. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

5.2.  Podstawowe operacje ślusarskie 
 

5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj trasowanie osi symetri płaskownika. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania  dotyczący  podstawowych  operacji  ślusarskich.  Należy  zwrócić 
uwagę na staranne wykonanie ćwiczenia zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przygotować stanowisko traserskie zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, 
2)  odczytać informacje dotyczące trasowania z rysunku, 
3)  dobrać narzędzia traserskie, 
4)  dobrać przyrządy pomiarowe do trasowania, 
5)  wykonać operację trasowania,  
6)  skontrolować na bieżąco linie traserskie, 
7)  zaprezentować efekty swojej pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

stół traserski, 

– 

płyta traserska, 

– 

narzędzia traserskie,  

– 

materiał - płaskowniki, 

– 

przyrządy do mocowania przedmiotów trasowanych, 

– 

instrukcja obsługi stanowiska traserskiego, 

– 

przyrządy pomiarowe, 

– 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj piłowanie płaszczyzn wzajemnie prostopadłych. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania  dotyczący  podstawowych  operacji  ślusarskich.  Należy  zwrócić 
uwagę na staranne wykonanie ćwiczenia zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy.  

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przygotować stanowisko do piłowania, 
2)  odczytać rysunek, 
3)  przygotować materiał do piłowania, 
4)  dobrać pilniki do wykonywanej obróbki, 
5)  zastosować przepisy bhp w trakcie wykonania ćwiczenia, 
6)  prawidłowo zamocować przedmiot w imadle, 
7)  dokonać piłowania, 
8)  skontrolować na bieżąco piłowane płaszczyzny przy użyciu przyrządu pomiarowego. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

−

  stół ślusarski z przymocowanym do niego imadłem, 

−

  instrukcja obsługi stanowiska ślusarskiego, 

−

  przedmiot do piłowania, 

−

  pilnik,  

−

  kątownik, 

−

  przyrządy pomiarowe. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

5.3.   Rodzaje obróbki mechanicznej 

 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj toczenie  zewnętrznych powierzchni walcowych na tokarce. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  zapoznać  się 

z materiałem  dotyczącym  obróbki  mechanicznej.  Należy  zwrócić  uwagę  na  poprawność 
wykonania ćwiczenia zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odczytać rysunek wykonawczy, 
2)  odczytać  instrukcję obsługi tokarki, 
3)  przygotować materiał do toczenia, 
4)  dobrać noże tokarskie, 
5)  zastosować przepisy bhp w trakcie wykonania ćwiczenia, 
6)   zamocować  przedmiot, 
7)  zamocować nóż w imaku, 
8)  dobrać odpowiednie parametry toczenia, 
9)  wykonać toczenie, 
10) sprawdzić  powierzchnie  toczenia  i  wymiary  przedmiotu  przy  użyciu  przyrządów 

pomiarowych, 

11) ocenić jakość wykonanego przedmiotu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  tokarka, 
–  instrukcja obsługi stanowiska tokarskiego, 
–  uchwyt tokarski i tarcza tokarska, 
–  materiał do toczenia, 
–  noże tokarskie, 
–  przyrządy pomiarowe, 
–  przybory do pisania. 
 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj określony  gwint nożem na tokarce. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłowe  wykonanie  ćwiczenia 
zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odczytać rysunek wykonawczy, 
2)  przygotować materiał do gwintowania, 
3)  dobrać rodzaj noża tokarskiego, 
4)  zapoznać się z instrukcją obsługi tokarki, 
5)  zastosować przepisy bhp w trakcie wykonania ćwiczenia,  
6)  wykonać gwint nożem na tokarce, 
7)  skontrolować przejścia noża tokarskiego, 
8)  sprawdzić jakość gwintu i wymiary przedmiotu  przy użyciu przyrządów pomiarowych. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

−

  tokarka, 

−

  instrukcja obsługi stanowiska tokarskiego, 

−

  przedmiot do gwintowania, 

−

  noże tokarskie, 

−

  przyrządy pomiarowe, 

−

  przybory do pisania. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

5.4.  Obróbka  cieplna  i  cieplno-chemiczna  oraz  proces  obróbki 

plastycznej

 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Posługując się wzorcami wykonaj metodą kucia  przecinak i wycinak. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać się z materiałem 

nauczania  dotyczącym  obróbki  plastycznej.  Należy  zwrócić  uwagę  na  prawidłowe  wykonanie 
ćwiczenia zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien 

1)  dokonać analizy wzorców, 
2)  scharakteryzować proces kucia, 
3)  przygotować stanowisko robocze, 
4)  dobrać środki ochrony indywidualnej, 
5)  dobrać materiał na detale do kucia, 
6)  dobrać narzędzia do kucia, 
7)  zastosować przepisy bhp w trakcie wykonania ćwiczenia, 
8)  wykonać operację kucia, 
9)  sprawdzić wymiary przecinaka i wycinaka przy użyciu przyrządów pomiarowych, 
10) sprawdzić jakość wykonanych detali. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

−

  instrukcja stanowiskowa, 

−

  wzorce przecinaka i wycinaka, 

−

  palenisko kowalskie, 

−

  narzędzia i przyrządy do kucia,  

−

  materiał do kucia, 

−

 

środki ochrony indywidualnej, 

−

  przyrządy pomiarowe, 

−

  przybory do pisania. 

 

Ćwiczenie 2 

Przeprowadź proces  hartowania przecinaka wykonanego w kuźni warsztatów szkolnych. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania  dotyczącego  obróbki  cieplnej.  Należy  zwrócic  uwagę  na 
prawidłowe wykonanie ćwiczenia  zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zastosować przepisy bhp w trakcie wykonania ćwiczenia, 
2)  dobrać rodzaj i parametry hartowania, 
3)  przygotować stanowisko do hartowania, 
4)  nagrzać przecinak do odpowiedniej temperatury, 
5)  zahartować przecinak zgodnie z instrukcją hartowania, 
6)  kontrolować na bieżąco temperaturę, 
7)  zmierzyć twardość przecinaka. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne 

−

  instrukcja stanowiskowa do hartowania, 

−

  materiał do hartowania, 

−

  stanowisko do hartowania, 

−

  wanna do hartowania, 

−

  twardościomierz, 

−

  notatki, przybory do pisania. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie części maszyn” 

 

Test składa się z  20  zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

−

  zadania 1, 2, 3, 5, 6, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 17, są z poziomu podstawowego, 

−

  zadania 4, 7, 8, 13, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowgo. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,  

-

  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

-

  dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

-

  bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  6  z  poziomu 

ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  b,  2.  c,  3.  b,  4.  a,  5.  a,  6.  c,  7.  c, 8. d, 9. a, 10. c, 11. a, 
12. b, 13. b, 14. c, 15. b, 16. b, 17. c, 18. c, 19. d, 20. d. 
 
Plan testu 
 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1 

Rozróżnić podziałkę przymiaru kreskowego 

B 

P 

b 

2 

Wskazać, czym wykonuje się wykreślanie łuków 
i kół  

A 

P 

c 

3 

Wskazać zastosowanie punktaka traserskiego 

A 

P 

b 

4 

Określić kąt rozwarcia przecinaka 

C 

PP 

a 

5 

Wymienić liczbę zębów w brzeszczocie 
przypadających na 25 mm długości 

A 

P 

a 

6 

Wskazać nazwę pilnika do piłowania zgrubnego 

B 

P 

c 

7 

Scharakteryzować  przeznaczenie  łysinki  wzdłuż 
rowków wiertła 

C 

PP 

c 

8 

Określić liczbę krawędzi skrawających narzynek 

C 

PP 

d 

9 

Scharakteryzować,  kiedy  stosujemy  wiercenie 
wtórne otworów 

C 

P 

a 

10  Wskazać kąt rozwarcia gwintu metrycznego 

B 

P 

c 

11  Zdefiniowac pojęcie obrabiarki 

A 

P 

a 

12  Wskazać zastosowanie są noży wykańczaków 

B 

P 

b 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

13 

Określić zastosowanie wiertarki 
wielowrzecionowej 

C 

PP 

b 

14 

Określić do jakiej grupy frezów zaliczamy frezy 
pojedyncze 

C 

P 

c 

15  Określić chwyt noża strugarskiego 

C 

P 

b 

16  Wskazać parametry wiercenia 

B 

P 

b 

17  Rozpoznać narzędzie skrawające do szlifowania 

C 

P 

c 

18  Scharakteryzować cel hartowania  

C 

PP 

c 

19  Określić istotę tłoczenia 

C 

PP 

d 

20  Scharakteryzowaćoperację kucia 

C 

PP 

d 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  co  najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie 

będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na 

udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję zanim zaczniesz rozwiązywać zadania. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  o  różnym  stopniu  trudności,  dotyczących  wykonywania  części 

maszyn. Zadania zawierają cztery odpowiedzi, z których tylko jedna jest poprawna. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej 

rubryce  znak  X.  Jeśli  uznasz,  że  pomyliłeś  się  i  wybrałeś  nieprawidłową  odpowiedź,  to 
zaznacz ją kółkiem, a następnie ponownie zaznacz znakiem X odpowiedź prawidłową. 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz mógł sprawdzić poziom swojej wiedzy. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 30 minut. 
 
 

Materiały dla ucznia:

 

−

 

instrukcja, 

−

 

zestaw zadań testowych, 

−

 

karta odpowiedzi. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Przymiar kreskowy jest wyposażony w podziałkę 

a)  centymetrową.  
b)  milimetrową. 
c)  półcentymetrową.  
d)  decymetrową. 

 

2.  Wykreślanie okręgów i łuków kół wykonuje się za pomocą 

a)  rysika. 
b)  punktaka. 
c)  środkownika. 
d)  ostrego cyrkla. 

 

3.  Punktak traserski jest stosowany do 

a)  wykreślania linii.  
b)  punktowania wyznaczonych linii. 
c)  zwiększania widoczności trasowanych linii. 
d)  punktowania przecięć linii. 

 

4.  Częścią roboczą przecinaka jest klin o kącie rozwarcia 

a)  8÷12º. 
b)  15÷18º. 
c)  25÷30º. 
d)  35÷40º. 

 

5.  Liczba ząbków przypadających na 25 mm długości brzeszczotu wynosi 

a)  18, 22 i 32.  
b)  16, 20 i 25. 
c)  15, 30 i 45. 
d)  18, 20 i 24. 

 

6.  Do piłowania zgrubnego są stosowane pilniki 

a)  równiaki.   
b)  jedwabniki. 
c)  zdzieraki. 
d)  gładziki. 

 

7.  Łysinki wzdłuż rowków wiertła służą do 

a)  skrawania. 
b)  usuwania wiórów. 
c)  prowadzenia wiertła w otworze. 
d)  rozwiercania. 

 

8.  Liczba  krawędzi  skrawających  narzynek  okrągłych  do  nacinania  gwintów  zewnętrznych 

o średnicach powyżej 16 mm wynosi 

a)  2. 
b)  3. 
c)  4. 
d)  5. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

9.  Wiercenie wtórne stosuje się do wiercenia otworów o średnicy powyżej 

a)  20 mm.  
b)  10 mm. 
c)  15 mm. 
d)  25 mm. 

 
10. Kąt rozwarcia gwintu metrycznego wynosi 

a)  45º  
b)  80º. 
c)  60º. 
d)  30º. 

 
11. Obrabiarką nazywa się maszynę do 

a)  kształtowania przedmiotów. 
b)  przewożenia przedmiotów. 
c)  mierzenia przedmiotów.  
d)  obrabiania przedmiotów. 

 
12. Noże wykańczaki są stosowane do obróbki 

a)  zgrubnej.  
b)  dokładnej i wykańczającej.  
c)  do każdej obróbki. 
d)  wygładzającej. 

 
13.   Wiertarki wielowrzecionowe służą do jednoczesnego wiercenia 

a)  dwóch otworów.  
b)  wielu otworów. 
c)  jednego otworu. 
d)  pięciu otworów. 

 
14. Frezy pojedyncze do gwintów zalicza się do grupy frezów 

a)  grzebieniowych. 
b)  ścinowych. 
c)  krążkowych. 
d)  sprężynowych. 

 
15. Noże strugarskie mają najczęściej chwyt 

a)  prosty. 
b)  wygięty.  
c)  sprężynowy. 
d)  kształtowy. 

 

16. Parametrami wiercenia są 

a)  prędkość skrawania.  
b)  prędkość skrawania i posuw. 
c)  tylko posuw. 
d)  ilość obrotów wiertła. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

17. Szlifowanie  nazywa  się  sposób  obróbki  skrawaniem,  w  którym  narzędziem  skrawającym 

jest 

a)  nóż.  
b)  frez. 
c)  ściernica. 
d)  jedwabnik. 

 
18. Hartowanie ma na celu 

a)  usunięcie naprężeń wewnętrznych przedmiotu.  
b)  zmniejszenie miejscowych niejednokrotności składu chemicznego. 
c)  uzyskanie struktury materiału o większej twardości. 
d)  zwiększenie wytrzymałości i sprężystości. 

 
19. Tłoczenie jest to obróbka 

a)  cieplna.   
b)  cieplno-chemiczna. 
c)  chemiczna. 
d)  plastyczna na zimno lub gorąco. 

 
20. Operacją kucia nie jest 

a)  przecinanie i wyginanie.  
b)  przebijanie i zgrzewanie. 
c)  wydłużanie i odsadzanie.  
d)  ścinanie i zginanie. 

 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………………………….………….. 

 
Wykonywanie części maszyn 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 
 

Nr  

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1 

a 

b 

c 

d 

 

2 

a 

b 

c 

d 

 

3 

a 

b 

c 

d 

 

4 

a 

b 

c 

d 

 

5 

a 

b 

c 

d 

 

6 

a 

b 

c 

d 

 

7 

a 

b 

c 

d 

 

8 

a 

b 

c 

d 

 

9 

a 

b 

c 

d 

 

10 

a 

b 

c 

d 

 

11 

a 

b 

c 

d 

 

12 

a 

b 

c 

d 

 

13 

a 

b 

c 

d 

 

14 

a 

b 

c 

d 

 

15 

a 

b 

c 

d 

 

16 

a 

b 

c 

d 

 

17 

a 

b 

c 

d 

 

18 

a 

b 

c 

d 

 

19 

a 

b 

c 

d 

 

20 

a 

b 

c 

d 

 

Razem: 

 

 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

Test 2 
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie części maszyn” 

 

Test składa się z  20  zadań, z których: 

−

 

13 jest z poziomu podstawowego. 1, 3, 4, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 16, 17, 19, 20, 

−

 

7 z poziomu ponadpodstawowego.

 

2, 5, 6, 7, 11, 15, 18.

 

 
Punktacja zadań:  0 lub 1 punkt.  

 

Za każdą prawidłową odpowiedź  uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. Maksymalna ilość punktów do uzyskania to 20 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,  

-

  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

-

  dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego, 

-

  bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  6  z  poziomu 

ponadpodstawowego, 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  b, 2. b, 3. a, 4. c, 5. a, 6. b, 7. b, 8. d, 9. b, 10. b, 11. a, 
12. a, 13. c, 14. b, 15. b, 16. c, 17. a, 18. b, 19. a, 20. b. 

 

Plan testu 

 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1 

Wskazać długość podziałki noniusza suwmiarki 

B 

P 

b 

2 

Określić sposób wyznaczania środków czół 
wałków 

C 

PP 

b 

3 

Sklasyfikować rodzaje trasowania 

B 

P 

a 

4 

Zdefiniować przeznaczenie wycinaka 

A 

P 

c 

5 

Określić odległość cięcia piłką od rys traserskich 

C 

PP 

a 

6 

Określić odległość od szczęk zamocowania 
przedmiotu w imadle podczas piłowania  

C 

PP 

b 

7 

Określić powierzchnię po której zsuwają się wióry 
podczas przecinania przecinakiem 

C 

PP 

b 

8 

Określić temperaturę wyżarzania 
rekrystalizującego  

C 

P 

d 

9 

Określić część roboczą wiertła 

C 

P 

b 

10  Wymienić ilość sztuk kompletu gwintowników 

A 

P 

b 

11 

Wskazać liczbę nacięć na długości 10 mm 
w pilnikach zdzierakach 

B 

PP 

a 

12  Określić oznakowanie gwintownika wykańczaka 

C 

P 

a 

13 

Określić najbardziej stosowany rodzaj obróbki  
skrawaniem 

C 

P 

c 

14  Objaśnić do czego służy imak 

B 

P 

b 

15  Określić ostrza głowic frezowych 

C 

PP 

b 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

16  Określić ruch freza podczas pracy 

C 

P 

c 

17 

Określić liczbę stron obrabianych przez frezarki 
wzdłużne bramowe 

C 

P 

a 

18  Scharakteryzować frezowanie obiegowe gwintów 

C 

PP 

b 

19  Objaśnić, na czym polega nagrzewanie 

B 

P 

a 

20 

Objaśnić, na czym polega obróbka cieplno-
chemiczna 

B 

P 

b 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

Przebieg testowania 
 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  co  najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie 

będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na 

udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia

 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  dotyczących  wykonywania  części  maszyn.  Są  to  zadania 

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Zaznacz  tylko  na  załączonej  karcie odpowiedzi, prawidłową odpowiedź  X  (w  przypadku 

pomyłki,  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  a następnie  ponownie  zakreślić 
odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na  później  i  wróć  do  niego,  gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci 
pytania problemowe, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 
 
 

Materiały dla ucznia: 

−

  instrukcja, 

−

  zestaw zadań testowych, 

−

  karta odpowiedzi. 

 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1.  Podziałka noniusza suwmiarki ma długość 

a)  10 mm. 
b)  9 mm. 
c)  1 mm. 
d)  15 mm. 

 
2.  Środki czół wałków wyznacza się najłatwiej za pomocą 

a)  trasowania dwóch wzajemnie prostopadłych linii. 
b)  środkownika. 
c)  rysika. 
d)  odpowiedniego wzornika. 

 
3.  Rozróżnia się trasowanie 

a)  na płaszczyźnie i przestrzenne. 
b)  zwykłe i kształtowe. 
c)  normalne i uniwersalne. 
d)  przestrzenne i zwykłe. 

 
4.  Wycinak prosty służy do wycinania 

a)  rowków na powierzchniach wklęsłych. 
b)  rowków na powierzchniach wypukłych. 
c)  rowków prostokątnych na powierzchniach płaskich i wypukłych. 
d)  szczelin w rurtach. 

 
5. Cięcie piłką wg rys traserskich powinno odbywać się obok wytrasowanych linii w odległości 

od 
a)  0,5 do 1 mm. 
b)  2 d0 3 mm. 
c)  1,5 do 2,5 mm. 
d)  4 do 5 mm. 

 
6.   Płaszczyzna przedmiotu zamocowanego w imadle w celu jej piłowania powinna wystawać 

ponad szczęki imadła 

a) 2÷5 mm. 
b) 5÷10 mm . 
c) 1÷3 mm.  
d) 4÷6 mm. 

 
7.  Powierzchnia klina przecinaka po której zsuwają się wióry nazywa się powierzchnią 

a) przyłożenia. 
b) natarcia. 
c) roboczą. 
d) kształtową. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

8.  Wyżarzanie  rekrystalizujące  stali  po  obróbce  plastycznej  na  zimno  wykonuje  się 

w temperaturze: 
a) 800÷950ºC. 
b) 700÷830ºC. 
c) 250÷350ºC.  
d) 650÷700ºC. 

 
9.  Część robocza wiertła ma kształt 

a)  okrągły. 

b)  walcowy. 

c)  stożkowy. 

d)  owalny. 

 
10. Komplet gwintowników do ręcznego wykonywania gwintów wewnętrznych składa się z 

a) 5 sztuk. 
b) 3 sztuk. 
c) 2 sztuk. 
d) 4 sztuk. 

 
11. W pilnikach zdzierakach liczba nacięć przypadająca na długość 10 mm wynosi 

a) 4,5÷10. 
b) 3÷6. 
c) 14÷45. 
d) 6,3÷16. 

 
12. Na obwodzie jako oznakowanie gwintownik wykańczak ma nacięte 

a) 3 rysy. 
b) 4 rysy. 
c) 2 rysy. 
d) 1 rysę. 

 

13. Jednym z najbardziej rozpowszechnionych sposobów obróbki skrawaniem jest 

a) szlifowanie. 
b) struganie. 
c) toczenie. 
d) frezowanie. 

 
14. Imak służy do 

a) zamocowania przedmiotów obrabianych. 
b) zamocowania narzędzi skrawających. 
c) zmiany kierunku ruchu człona biernego przy stałym kierunku ruchu człona czynnego. 
d) zamocowania konika. 

 
15. Głowice frezowe mają ostrza 

a) lutowane. 
b) wstawiane. 
c) przyspawane. 
d) nitowane. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

16. Frezy podczas pracy wykonują ruch 

a) wahadłowy. 
b) postępowo-zwrotny. 
c) obrotowy. 
d) wahadłowo-obrotowy. 

 
17. Frezarki wzdłużne bramowe mogą obrabiać przedmiot jednocześnie 

a) z trzech stron. 
b) z dwóch stron. 
c) z jednej strony. 
d) z czterech stron. 

 
18. Frezowanie obiegowe gwintów wykonuje się za pomocą 

a) freza tarczowego. 
b) wirującej głowicy. 
c) freza walcowego. 
d) freza krążkowego. 

 
19.  Nagrzewanie polega na 

a) ciągłym lub stopniowym podwyższaniu temperatury przedmiotu. 
b) podwyższaniu temperatury przedmiotu do wartości pośredniej. 
c) podwyższaniu temperatury przedmiotu od wartości pośredniej do docelowej. 
d) podwyższaniu temperatury przedmiotu do wartości docelowej. 

 
20. Obróbka cieplno-chemiczna polega na 

a) wyżarzaniu normalizującym przedmiotu. 
b) wzbogacaniu w węgiel lub azot powierzchniowej warstwy przedmiotu z miękkiej stali. 
c) ulepszaniu cieplnym materiału. 
d) hartowaniu materiału. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko ………………………………………………………………………………… 

 
Wykonywanie części maszyn 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 
 

Nr  

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1 

a 

b 

c 

d 

 

2 

a 

b 

c 

d 

 

3 

a 

b 

c 

d 

 

4 

a 

b 

c 

d 

 

5 

a 

b 

c 

d 

 

6 

a 

b 

c 

d 

 

7 

a 

b 

c 

d 

 

8 

a 

b 

c 

d 

 

9 

a 

b 

c 

d 

 

10 

a 

b 

c 

d 

 

11 

a 

b 

c 

d 

 

12 

a 

b 

c 

d 

 

13 

a 

b 

c 

d 

 

14 

a 

b 

c 

d 

 

15 

a 

b 

c 

d 

 

16 

a 

b 

c 

d 

 

17 

a 

b 

c 

d 

 

18 

a 

b 

c 

d 

 

19 

a 

b 

c 

d 

 

20 

a 

b 

c 

d 

 

Razem: 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

7. LITERATURA 

 

1.  Bożenko L.: Maszynoznawstwo. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1990 
2.  Górecki  A.:  Technologia  ogólna.  Podstawy  technologii  mechanicznych.  Wydawnictwa 

Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1998 

3.  Okoniewski  S.:  Technologia  dla  elektroników.  Wydawnictwa  Szkolne  i  Pedagogiczne. 

Warszawa 1993 

4.  Rutkowski A.: Części maszyn. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1992 
5.  Zawora  J.:  Podstawy  technologii  maszyn.  Wydawnictwa  Szkolne  i  Pedagogiczne. 

Warszawa 2001 

6.  Praca  zbiorowa:  Poradnik  mechanika.  Wydawnictwo  Naukowo  Techniczne.  Warszawa 

1985 

7.  Praca  zbiorowa:  Poradnik  warsztatowca.  Państwowe  Wydawnictwo  Techniczne. 

Warszawa 1976 

 
Literatura metodyczna 
1.  Krogulec  –  Sobowiec  M.,  Rudziński  M.:  Poradnik  dla  autorów  pakietów  edukacyjnych. 

KOWEZiU,

 

Warszawa 2003

 

2.  Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia 

Kadr

, 

Fundusz Współpracy, Warszawa 1997