56. Usprawnianie pacjentów po uszkodzeniu rdzenia kręgowego.


Klasyfikacja uszkodzeń rdzenia ASIA Impairment Scale

A - całkowite uszkodzenie: brak czynności ruchowej i czuciowej poniżej poziomu uszkodzenia łącznie z brakiem czucia w segmentach S4-S5.

B - niecałkowite uszkodzenie: brak czynności ruchowej poniżej poziomu uszkodzenia, przy zachowanym czuciu (obejmuje to także zakres segmentów S4-S5).

C - niecałkowite uszkodzenie: zachowany ruch poniżej poziomu uszkodzenia oraz więcej niż połowa kluczowych mięśni posiada siłę do 3 stopni w skali Lovett’a.

D - niecałkowite uszkodzenie: zachowany ruch poniżej poziomu uszkodzenia oraz więcej niż połowa kluczowych mięśni posiada siłę równą lub większą od 3 w skali Lovett’a.

E – bez uszkodzeń neurologicznych : prawidłowa czynność ruchowa i czuciowa

Okresy kliniczne

Stan ostry – trwa trzy tygodnie i cechuje się „ciszą neurologiczną: czyli brakiem odruchów fizjologicznych i patologicznych poniżej poziomu uszkodzenia przy uszkodzeniach całkowitych i głęboko częściowych. Jest to tzw. Okres „szoku rdzeniowego”.

Brak możliwości precyzyjnego określenia stopnia rozległości uszkodzeń anatomicznych

Stan kompensacyjno – regeneracyjny

Czas trwania około 3 miesięcy. Cechą charakterystyczną jest pojawianie się objawów patologicznych typu „spastyczność” lub „odruchy patologiczne”. Jest to wynik tworzenia się nowych połączeń międzykomórkowych w rdzeniu, czyli jest to wynik reorganizacji rdzenia kręgowego (urazy całkowite) lub kompensowanie czynności (uszkodzenia częściowe).Bardzo ważne – prawidłowy dobór metod kinezyterapeutycznych. Przykładem może być pojawienie się czynności dowolnej kończyn dolnych unerwianych z segmentów 1 do 2 poniżej miejsca uszkodzenia (ustępowanie obrzęku).

W okresie tym restytuuje się czynność naczynioruchowa, pojawia się automatyzm pęcherza moczowego, jelita grubego, poprawia się trofika skóry.

Okres utrwalających się zaburzeń neuropatologicznych.

Czas trwania od 6 do 24 miesięcy od urazu.

Nasilenie spastyczności.

Pojawiają się skostnienia okołostawowe.

Osteoporoza – złamania kości długich.

Powikłania urologiczne (kamica, zapalenia pęcherza, posocznica, reflux).

Okres utrwalonych uszkodzeń neurologicznych.

Rozpoczyna się 2 lata po urazie.

Charakterystyka: ograniczenia ruchomości stawów, zaburzenia trofiki stawów, zaburzenia emocjonalne, nasilenie spastyczności

Okres przewlekły po uszkodzeniu rdzenia kręgowego.

Trwa do końca życia.


Rehabilitacja ( jest uzależniona od poziomu uszkodzenia)

-Profilaktyka p/odleżynowa i p/zakrzepowa

-zmacnianie aktywnych części ciała np. Wzmocnienie obręczy barkowej tułowia w celu poprawy stabilności i samoobsługii

- Zapobieganie przykurczom, atofii mięśni, zachowanie prawidłowego ROM’u

-zaopatrzenie ortopedyczne i edukacja pacjenta

-nauka korzystania z wózka

-nauka przesiadania się np. Z wózka na łózko

-nauke samoobsługi np. Modyfikacja urządzeń, przyborów w domu np. Sztućce

-rehabilitacja pęcherza neurogennego (nauczenie automatyzmu):

  • - okresowe zaciskanie cewnika

  • -przerywane cwenikowanie

  • - masownie

  • opukiwanie

  • - wyciskanie

  • napinanie tłoczni brzusznej