Operacje gospodarcze są to zdarzenia, które można wyrazić wartościowo, powodują one zmiany w stanach zasobów i źródeł ich finansowania.
Cechy operacji gospodarczych
wyrażone są wartościowo
wchodzą w zakres działalności określonego podmiotu
muszą być rozpatrywane z dwóch punktów widzenia
Operacje gospodarcze to:
|
Typy operacji gospodarczych:
wywołujące zmiany tylko po stronie aktywów. Przykładem jest wpłata gotówki z z kasy do banku lub wpływ należności od odbiorcy na rachunek bankowy. W tym przypadku jeden ze składników aktywów zwiększa się, a drugi zmniejsza się o kwotę operacji. W wyniku tego typu operacji gospodarczych ogólna suma bilansowa nie ulegnie zmianie.
Wywołujące zmiany tylko po stronie pasywów. Przykładem jest przeznaczenie części zysku (wyniku finansowego) na powiększenie funduszu przedsiębiorstwa. Tak jak w przypadku zmian tylko po stronie aktywów, jeden ze składników pasywów zwiększa się, a drugi zmniejsza się o kwotę operacji. Ogólna suma bilansowa również nie ulegnie zmianie.
wywołujące zwiększenie jednego składnika aktywów z jednoczesnym zwiększeniem jednego składnika pasywów. Przykładem jest zakup materiałów od dostawcy, za które zapłata nastąpi w późniejszym terminie. Operacja ta powoduje wzrost sumy bilansowej o kwotę operacji.
wywołujące zmniejszenie jednego składnika aktywów z jednoczesnym zmniejszeniem jednego składnika pasywów. Przykładem jest spłata zobowiązania wobec dostawcy ze środków posiadanych na rachunku bankowym. Operacja ta powoduje zmniejszenie ogólnej sumy bilansowej o kwotę operacji.
Konto księgowe jest to podstawowe narzędzie ewidencji księgowej służące do rejestracji jednorodnych operacji gospodarczych
Konto służy do zapisów księgowych.
Formy konta:
jednostronne
dwustronne
Konto jednostronne
Na kontach jednostronnych po zapisaniu każdej operacji oblicza się aktualny stan danego składnika. Nie ma tutaj podziału na część służacej do rejestracji operacji zwiększającej lub zmniejszającej stan składnika.
Konto dwustronne
Konta dwustronne są stosowane do rejestracji operacji zwiększających po jednej stronie, a po drugiej stronie operacji zmniejszających stan składnika. Układ graficzny może być różny.
Lewą stronę konta nazywamy ,,Debet,, lub ,,Winien,,. Prawą stronę konta nazywamy ,,Credit,, lub ,,Ma,,.
Operacje po stronie ,,Winien,, to obciążenie konta lub zapisanie w ciężar konta.
Operacje po stronie ,,Credit,, to uznanie konta lub zapisanie na dobro konta.
Elementy konta
|
Obrót konta
Obrót konta jest to suma ogólna zapisów po jednej stronie konta. Wyróżniamy dwa rodzaje obrotów debetowy oraz kredytowy. Podsumowania zapisów dokonuje się raz w miesiącu za okres sprawozdawczy.
Zasada podwójnego zapisu jest to zasada rejestracji operacji na kontach
Zasada podwójnego zapisu mówi, że każda operacja gospodarcza musi być zaksięgowana na dwóch kontach. Dzięki temu możliwe jest zachowanie równowagi bilansowej.
W zasadzie podwójnego zapisu każda operacja jest księgowana:
na dwóch odpowiednich kontach
po przeciwnych stronach, tj. na jednym koncie po stronie WN, na drugim po stronie MA
w tej samej kwocie - według dowodu, nna podstawie, którego jest księgowana
Przykład
Firma pobiera gotówkę z banku do kasy. W tym przypadku mamy dostępna dwa konta, na których zostanie zapisana operacja. Będzie to konto Rachunek bankowy oraz Kasa. Operacja ta zostanie zaksięgowana na dwóch kontach aktywnych, tj. po stronie Ma na Rachunku bankowym oraz po stronie WN Kasa.
Zestawienie obrotów i sald jest to tak zwany bilans próbny
Zestawienie obrotów i sald jest stosowane w celu sprawdzenia poprawności księgowań. Zestawienie pozwala na wykrycie błędów księgowych i rachunkowych. Zestawienie obrotów i sald dostawrcza danych potrzebnych do sporządzenia bilansu końcowego.
Art. 18. 1. Ustawy o rachunkowości omawia zestwienie obrotów i sald.
Na podstawie zapisów na kontach księgi głównej sporządza się zestawienie na koniec każdego okresu
sprawozdawczego, nie rzadziej niż na koniec miesiąca.
Obroty tego zestawienia powinny być zgodne z obrotami dziennika lub obrotami zestawienia obrotów
dzienników częściowych.
Co najmniej na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych sporządza się zestawienia sald wszystkich
kont ksiąg pomocniczych, a na dzień inwentaryzacji - zestawienia sald inwentaryzowanej grupy
składników aktywów.
Zestawienie obrotów i sald zawiera:
początku roku obrotowego oraz salda na koniec okresu sprawozdawczego,
początku roku obrotowego oraz sald na koniec okresu sprawozdawczego |
Czynności występujące przy sporządzeniu zestawienia obrotów i sald:
ustalenie obrotów debetowych i kredytowych na wszystkich kontach poprzez sumowanie zapisów księgowych
wpisanie nazw kont oraz ich obrotów do odpowiednich kolumn zestawienia
zsumowanie i uzgodnienie ogólnych sum obrotów debetowych i kredytowych
obliczenie i wpisanie sald końcowych poszczególnych kont zsumowanie i uzgodnienie ogólnych sum sald debetowych i kredytowych
Błędy, które można wykryć za pomocą zestawienia obrotów i sald:
zaksięgowanie operacji tylko na jednym koncie
zaksięgowanie operacji na dwóch kontach, ale po tych samych stronach
zaksięgowanie innej kwoty operacji na jednym z kont
błędne sumowanie obrotów na kontach
Metody poprawiania błędów w dowodach księgowych
Charakterystyka
Metody poprawiania błędów w dowodach księgowych- procedury, które należy stosować dokonując korekty błędów księgowych wynikających głównie z nieprawidłowych, opóźnionych oraz niedokonanych zapisów księgowych.
Dowód księgowy jest dokumentem potwierdzającym dokonanie operacji gospodarczej w danym miejscu i czasie. Podstawowym zadaniem wszystkich dowodów księgowych jest ujęcie zaistniałych operacji gospodarczych.
Wymagania dla dokumentów księgowych
Zgodnie z ustawą o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (tj. Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późniejszymi zmianami) dowody księgowe powinny być rzetelne. Oznacza to, iż muszą:
być kompletne i bezbłędnie sporządzone,
odzwierciedlać rzeczywisty przebieg operacji gospodarczej, której dotyczą,
zawierać dane takie jak: rodzaj i nr dowodu, określenie stron dokonujących operacji gospodarczej, opis operacji oraz jej wartość, datę operacji gospodarczej, datę wystawienia dowodu, podpis wystawcy i odbiorcy, stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dokumentu do ujęcia w księgach rachunkowych.
Dowody księgowe muszą być prawidłowe pod względem:
merytorycznym,
rachunkowym,
formalnym.
Poprawianie błędów
W przypadku stwierdzenia błędów w dowodach księgowych należy je poprawić w następujący sposób:
Błędy w dowodach księgowych zewnętrznych obcych i własnych należy korygować wystawiając kontrahentowi odpowiedni dokument zawierający sprostowanie wraz ze stosownym uzasadnieniem (np. wystawienie faktury korygującej VAT w przypadku błędu w kwocie przychodu, lub przez wystawienie noty korygującej, gdy nastąpi pomyłka literowa w adresie wystawcy faktury).
Błędy w dowodach wewnętrznych należy poprawiać poprzez skreślenie niepoprawnej treści lub kwoty, w taki sposób, aby pierwotny zapis pozostał czytelny. Obok korekty należy wpisać treść poprawną oraz datę poprawki wraz z podpisem osoby kwalifikowanej do dokonania tej czynności. Nie można poprawiać pojedynczych cyfr ani liter. Niektóre dowody księgowe nie mogą być poprawiane, gdyż zabraniają tego odrębne przepisy (np. błędne dowody kasowe, czeki powinny być unieważnione a na ich miejsce należy sporządzić nowy prawidłowy dokument).