LECZENIE NA ODDZIALE RATUNKOWYM - W2

1. Po stabilizacji chorego - leczenie:

• dekontaminacja (np. płukanie żołądka)

• eliminacja

• odtrutki

2. Odtrutki:

• odtrutki stosowane w procesie leczniczym ostrych zatruć powinny być podawane po dokładnym rozpoznaniu substancji trującej

• dawki odtrutki uzależnione są od:

• rodzaju spożytej trucizny

• wieku i masy ciała poszkodowanego

3. Rozpoznanie:

• w rozpoznaniu zatrucia podstawowe znaczenie pełni wywiad i badanie fizykalne, mające na celu stwierdzenie zespołów objawów klinicznych towarzyszących zatruciu

4. Ośrodki toksykologiczne:

• wsparcie

• informacje

• diagnostyka

• leczenie

5. Pierwsza pomoc

• każde ostre zatrucie jest stanem potencjalnego zagrożenia życia

• wdrażane postępowanie opiera się więc na strategii i procedurach leczenia ratunkowego, czyli ABC

6. Wstępna ocena stanu pacjenta (diagnostyka):

• obejmuje stopień zagrożenia podstawowych funkcji życiowych, czyli stanu układu oddechowego i krążenia

• niezbędne jest określenie stopnia utraty świadomości

• także celem wstępnej diagnostyki, opartej na szczegółowym wywiadzie, jest odpowiedź na jaką substancję pacjent był narażony i jak długo

• wstępna stabilizacja (ABC)

7. Wywiad:

• co?

• jak długo?

• jaka ilość?

• kiedy?

• czas narażenia?

• obserwacje otoczenia (opakowanie, rodzina, świadkowie)

8. Wtórna ocena (leczenie):

• opiera się na pełnym stanie pacjenta, badaniu klinicznym i wnikliwej ocenie występujących objawów, a także na badaniach dodatkowych potwierdzających rozpoznanie kliniczne

• zidentyfikowanie toksykodromu może pomóc w zwężeniu diagnostyki różnicowej, jeśli trucizna nie jest znana

• w leczeniu mamy wpływ zarówno na farmakokinetykę, jak i na farmakodynamikę trucizny

9. Farmakokinetyka - matematyczna ocena ilościowa procesów kinetycznych, jakim lek podlega w organizmie:

• wchłanianie

• przenoszenie przez krew

• rozmieszczenie w tkankach

• biotransformacja

• wydalanie

10. Farmakodynamika - bada wpływ leku na organizm i poszczególne narządy oraz mechanizm jego działania.

11. Badanie fizykalne:

• ABC

• badanie neurologiczne:

• stan świadomości

• wielkość i reaktywność źrenic

• obecność objawów ogniskowych

• toksykodromy - objawy kliniczne zespołów toksykologicznych pomocne w ustaleniu rozpoznania

• inne objawy, inne choroby (urazy głowy, cukrzyca, niedoczynność tarczycy)

12. Dekontaminacja powierzchni ciała:

• rozebranie

• zmycie (spojówki)

13. Dekontaminacja przewodu pokarmowego:

• płukanie żołądka (najskuteczniejsze w 1-szej godzinie):

• krótki okres od zażycia leków (chory nieprzytomny - intubacja)

• duża ilość leków

• zagrażające życiu trucizny nie mające odtrutek

• substancje absorbujące - węgiel aktywowany (1g/kg):

• nie - zatrucia alkoholami, litem, żelazem, ołowiem, węglowodanami, substancjami żrącymi - utrudnia diagnostykę endoskopową

• płukanie jelit - np. Sorbitol (osmotyczne środki przeczyszczające):

• leki o przedłużonym działaniu

• nie są absorbowane przez węgiel

• połknięcie fiolek, całych opakowań, torebek

• wlewy doodbytnicze

14. Antidotum:

• już w czasie dekontaminacji

15. Eliminacja:

• pierwotna eliminacja trucizny

• wtórna eliminacja trucizny - usunięcie toksyn już wchłoniętych

• alkalizacja moczu

• hemoperfuzja

• diureza osmotyczna, wymuszona:

• z alkalizacją

• neutralna

• kontrola bilansu wodnego - cewnik Foleya

16. Po targnięciach samobójczych:

• konsultacje psychiatryczne

17. Badania dodatkowe:

• badania laboratoryjne

• przesiewowe w kierunku leków

• gazometria

• elektrolity

• glikemia

• EKG

• mogą występować drgawki - leczymy diazepamem

• zatrucia takimi „klasykami” jak arszenik lub cyjanek są niezmiernie rzadkie

18. Ostre zatrucia lekami nasennymi, psychotropowymi, p/histaminowymi:

• leki z tych grup są najczęstszą przyczyną ostrych zatruć

• wszystkie działają depresyjnie na centralny układ nerwowy

• mogą powodować:

• śpiączkę

• porażenie ośrodka oddechowego

• porażenie ośrodka naczyniowo - ruchowego ze wstrząsem hipowolemicznym

• nie ma typowych objawów ułatwiających różnicowanie

19. Obraz kliniczny:

• w przypadku niewielkiego przedawkowania chorzy mają uczucie:

• senności

• spowolnienia ruchowego

• depresji

• apatii

• zaburzeń równowagi

• wszystkie objawy potęguje spożycie alkoholu

• pochodne fenotiazyny, amizepin i meprobamat:

• zespół drgawek podobnych do padaczkowych

• wszystkie objawy potęguje spożycie alkoholu

• pochodne benzodiazepiny:

• objawy pozapiramidowe

• glimid - asystolie

• wszystkie objawy potęguje spożycie alkoholu

• w okresie przedśpiączkowym występują:

• uczucie ogólnego wyczerpania

• bóle, zawroty głowy

• nudności

• zaburzenia ostrości widzenia

• zaburzenia mowy

• wszystkie objawy potęguje spożycie alkoholu

20. Zatrucia ciężkie:

• śpiączka, której głębokość zależą od dawki

• w ciężkich zatruciach obserwuje się skłonności do hipotonii, hipowolemii, występują zmiany skórne pod postacią rumieni i pęcherzy

21. Różnicowanie:

• uraz głowy

• krwawienie podpajęcze

• hipoglikemia

• inne zaburzenia metaboliczne

• zatrucie CO

• rozpoznanie ostateczne dają badania toksykologiczne

22. Leczenie (Relanium, benzodiazepiny):

• ABC

• leczenie objawowe i obserwacja

• zabezpieczenie dróg oddechowych

• DDP - węgiel aktywowany

• płyny dożylne

• odtrutka - Flumazenil - ciężkie zatrucia np. wymagające intubacji, znaczna depresja OUN

23. Zatrucia litem:

• wąska rozpiętość toksyczno - terapeutyczna

• częściej przewlekłe zatrucia, przedawkowanie, interakcje (leki moczopędne)

• drżenie mięśni

• zaburzenia poruszania

• zespół rzekomo parkinsonowski

• drgawki

• nudności, wymioty

• odwodnienie (zaburzenie zagęszczania)

• objaw niedoczynności tarczycy

24. Ciężkie przypadki zatrucia litem:

• drgawki

• śpiączka

• niewydolność nerek

25. Różnicowanie:

• uraz głowy

• schizofrenia, psychozy

• choroba Parkinsona

• niedoczynność pierwotna tarczycy

26. Leczenie:

• DPP

• płukanie żołądka

• jelit (bez węgla)

• płyny dożylne, diureza wymuszona

• w stanie ciężkim- hemodializa- bardzo skuteczna

27. Główni zabójcy- środki p/ depresyjne:

• obraz kliniczny:

• dominują objawy pobudzenia psychoruchowego z halucynacjami, skurcze miokloniczne

• działanie cholinolityczne:

• suchość skóry

• zaburzenia widzenia

• zatrzymanie moczu i stolca

• majaczenie

• rozszerzone źrenice

• po większych dawkach:

• śpiączka

• drgawki kloniczne

• hipotensja

• depresja oddechowa

• zaburzenia rytmu serca

• także: DIC, ARDS, rabdomioliza (brak stymulacji nerwowej)

• zgon wywołany jest przede wszystkim zaburzeniami sercowo- naczyniowymi i zaburzeniami rytmu serca

28. Różnicowanie:

• zawał mięśnia sercowego

• hiperkaliemia

• objawy abstynencji alkoholowej

• sympatykomimetyki (powoduję arytmie)

29. Leczenie:

• ABC

• OIOK

• dwuwęglan sodu

• infuzja płynów

• hiperwentylacja (pH 7,45- 7,5)

• leki p/ arytmiczne (nie grupa 1a)

• rzadko norepinefryna - znaczna hipotensja

• diazepam - drgawki

• węgiel

30. Neuroleptyki:

• objawy neurologiczne

• sedacja, drgawki, zaburzenia poruszania

• reakcja dystoniczna, dyskineza ze spowolnieniem, złośliwy zespół neuroleptyczny

• z układu sercowo - naczyniowego: hipotonia, zaburzenia rytmu

• objawy zespołu cholinolitycznego

31. Różnicowanie:

• cykliczne p/depresyjne

• zapalenie opon mózgowych

• epizody mózgowo- naczyniowe

• katotonia psychogenna

• tężyczka

• choroba Parkinsona

• zatrucia strychniną

32. Badania:

• stężenie litu we krwi

• próby nerkowe

• glikemia

• elektrolity

• hormony tarczycy

33. Leczenie

• ABC

• DPP

• infuzja płynów

• leki p/arytmiczne (nie gr.1a)

• diazepam

• reakcja dystoniczna - difenhydramina

• nalokson