Dieta w schorzeniach

alergicznych

Renata Bator



Alergików przybywa z każdym rokiem.



Wiele osób cierpiących z powodu alergii
uważa, że tylko leczenie farmakologiczne
połączone z odczulaniem jest skuteczne.



Okazuje się, że warto także wprowadzić
zmiany w diecie.

23.11.2021

2

W przypadku leczenia chorób alergicznych, należy
pamiętać, że ogromną grupę alergenów stanowią
alergeny pokarmowe, czyli produkty spożywcze.

Właściwie każdy pokarm może uczulać, jednak
bardzo silnymi właściwościami alergizującymi
charakteryzują się:



białko jajka kurzego,



mleko, ryby i mięsa,



a także owoce morza,



kakao (również czekolada),



orzechy, migdały.

23.11.2021

3

Z kolei wśród warzyw i owoców najczęściej
uczulają:



pomidory



cebula,



cytrusy,



truskawki



poziomki.

23.11.2021

4



Na wielu produktach istnieje wymóg
umieszczania informacji, że mogą zawierać
śladowe ilości orzechów lub migdałów – ma
to chronić alergików przez ryzykiem nasilenia
się objawów alergii, a nawet wstrząsem
anafilaktycznym.

23.11.2021

5



Również w leczeniu egzemy, atopii i alergii
skórnych zalecenia dietetyczne są niezwykle
ważne i obejmują nie tylko wyeliminowane z
posiłków wszelkich substancji o charakterze
alergenów, ale także zakładają
uwzględnienie w diecie składników
łagodzących zmiany skórne i regulujących
funkcje skóry.

23.11.2021

6



Co ciekawe, pewne pokarmy, jak krowie mleko,
wywołują pogorszenie się objawów egzemy,
dlatego dieta eliminacyjna może wywołać
poprawę.



W badaniach stwierdzono, że wykluczenie z
diety mleka krowiego i jego przetworów oraz
stosowanie płynnej diety złożonej tylko z
aminokwasów, węglowodanów, tłuszczy,
minerałów i witamin, a także rezygnacja z soi
wywołuje poprawę u chorych na egzemę.

23.11.2021

7



Borykając się z alergią, warto pamiętać o
tym, aby nie tylko unikać alergenów, ale
także zwiększyć spożycie produktów, które
mają dobroczynne działanie na organizm
alergika.

23.11.2021

8



Odżywianie dzieci alergicznych stanowi
trudne i złożone zadanie, gdyż przyczyny
alergii i czynniki ją wywołujące są często
nieznane.



Profilaktyka schorzeń alergicznych u dzieci
zaczyna się wkrótce po urodzeniu dziecka, a
nawet obejmuje okres przedurodzeniowy, w
którym dziecko w łonie matki również
narażone jest na alergiczny wpływ pokarmów
spożywanych przez matkę

(wg piśmiennictwa u 50% matek, których dzieci cierpiały na uczulenie
skórne, stwierdzono nieprawidłowe, zbyt jednostronne odżywianie się
w ciąży).

23.11.2021

9



Drugim, nie mniej ważnym czynnikiem
profilaktycznym w alergii, jest odżywianie
noworodka tuż po urodzeniu.



Idealnym pokarmem jest oczywiście mleko
matki, przy czym ważne jest również
prawidłowe odżywianie się kobiety karmiącej
(m.in. unikanie zbędnych leków, środków
chemicznie konserwujących czy barwiących
potrawy, gdyż substancje chemiczne często
przenikają do mleka matki, uczulając dziecko).

23.11.2021

10



W literaturze znajdują się spisy ogromnej
liczby alergenów pokarmowych, które mogą
wyzwalać uczuleniowe reakcje.



Należą do nich:



krowie mleko (lub jego frakcje),



jaja,



czekolada,



sery,



ryby,

23.11.2021

11



niektóre zboża,



kasze (owies, ryż),



cukier,



słodycze,



owoce i warzywa, najczęściej o barwie
czerwonej lub pomarańczowej (porzeczki,
poziomki,maliny, mandarynki, morele,
brzoskwinie, marchew, pomidory).

23.11.2021

12



Skaza uczuleniowa u dzieci, związana z
przyjmowaniem pewnych produktów
żywnościowych, pojawia się obecnie bardzo często,
przeciętnie u ok. 40% dzieci.



Składnik pokarmowy, na który dziecko jest
uczulone, należy z diety wykluczyć i zastąpić go
innym pełnowartościowym produktem spożywczym,
zapewniającym dziecku odpowiednią ilość białek,
tłuszczów i węglowodanów oraz witamin.

23.11.2021

13



O wykluczeniu jakiegoś produktu z diety
dziecka, zwłaszcza niemowlęcia, powinien
decydować pediatra/alergolog po ustaleniu
rodzaju alergizującego czynnika
pokarmowego odpowiednimi testami.

23.11.2021

14



W każdym przypadku alergii trzeba jednak
zapewnić dziecku przede wszystkim
wystarczającą ilość pełnowartościowego
białka (nawet jeśli należy wykluczyć z diety
niektóre frakcje, np. krowiego mleka).

23.11.2021

15



Poza tym w schorzeniach alergicznych
małych dzieci obserwuje się prawie zawsze
patologiczny przebieg metabolizmu cukrów i
tłuszczów. Trzeba więc zwrócić również
uwagę na te składniki w pokarmach

.

23.11.2021

16



Na ogół dobre wyniki uzyskuje się zastępując
łatwo przyswajalne cukry proste (cukier
buraczany, słodycze) cukrami złożonymi,
głównie skrobią (mąki, kasze).



Dobrze jest też zwiększyć w pożywieniu ilość
fruktozy, pochodzącej z owoców oraz miodu.

23.11.2021

17



Również konieczne jest wprowadzenie do
odżywiania dziecka alergicznego olei
roślinnych bogatych w niezbędne
nienasycone kwasy tłuszczowe, np. oleju
słonecznikowego, sojowego.

23.11.2021

18



Stwierdzono, że korzystnym czynnikiem
antyalergicznym jest nienasycony kwas
gammalinolenowy występujący w mleku
matki (poza tym pokarmem kwas ten
znajduje się w oleju wiesiołkowym ( Oeparol).
Polecany jest on profilaktycznie dzieciom
wcześnie karmionym sztucznie oraz dzieciom
cierpiącym na skazę atopową.

23.11.2021

19



W diecie dla dzieci alergicznych ważne jest
zapewnienie wystarczającej ilości witamin,
zwłaszcza witaminy A (czasami podaje się ją
w kapsułkach wg wskazań lekarza).



Z soli mineralnych ogranicza się ilość sodu
(potrawy powinny być małosłone), a
zwiększa potasu, magnezu, fosforu i
mikroelementów (zwłaszcza
cynku,krzemionki).

23.11.2021

20



Z napoi ziołowych najwłaściwsza jest
herbatka z rumianku, z fiołka trójbarwnego
(np. Viola-fix), także z melisy (Melissa-fix),
kwiatów jasnoty białej(Lamium album ), dla
dzieci powyżej 1 r.ż. z rdestu ptasiego i
skrzypu oraz porzeczki czarnej (liści).

23.11.2021

21



Silnie alergizującymi produktami spożywczymi
są mleko krowie wraz z jego przetworami, ryby,
orzeszki, jaja oraz mięso wołowe.



Zdarza się, że dzieci nie tolerują też mleka
koziego i jego przetworów oraz zbóż
glutenowych, czyli pszenicy, żyta, jęczmienia i
owsa.



Alergie może też wywołać miód, owoce
cytrusowe, banany oraz truskawki.

23.11.2021

22



Pokarm, który powoduje alergię należy
eliminować z diety.



Posiłki mleczne należy zastąpić preparatami
mleko- zastępczymi – preparatem sojowym lub
hydrolizatami po konsultacji z pediatrą.



Podobnie jest z nietolerancją na zboża
glutenowe - też należy je zastąpić, oczywiście
pod kontrolą lekarza.



Należy też zadbać o to, by jadłospis dziecka był
urozmaicony i pełnowartościowy.

23.11.2021

23

W przypadku schorzeń alergicznych, zwłaszcza
atopowego zapalenia skóry należy ograniczyć
w diecie pokarmy bogate w histaminę i
aminy biogenne tzw. wyzwalacze histaminy
takie jak:



czekolada,



kakao,



sery żółte,



jaja,



pomidory.

23.11.2021

24

Aktualnie, zgodnie ze stanowiskiem europejskich i
polskich ekspertów w zapobieganiu alergii
pokarmowej i innym chorobom alergicznym u
dzieci zaleca się:



wyłączne karmienie piersią niemowląt przez
okres pierwszych 4-6 miesięcy życia;



stopniowe rozszerzanie diety poprzez
wprowadzanie pokarmów stałych po ukończeniu
4 miesiąca życia, unikając pokarmów o dużych
właściwościach alergizujących;

23.11.2021

25



u dzieci z tzw. grup ryzyka obciążonych
występowaniem choroby atopowej w rodzinie (pierwsza
linia pokrewieństwa) podawanie hydrolizatów białka
mleka krowiego o znacznym lub nieznacznym stopniu
hydrolizy białka (w zapobieganiu alergii pokarmowej
nie zaleca się preparatów sojowych);



eliminację lub redukcję innych niż pokarmowe,
potencjalnych alergenów z otoczenia dziecka
(wziewnych, kontaktowych, infekcyjnych)



oraz unikanie narażenia dziecka na dym tytoniowy
oraz inne zanieczyszczenia środowiska

.

23.11.2021

26