background image

PLANOWANIE I 

ORGANIZACJA PRACY 

DYDAKTYCZNEJ

background image

PROGRAM ZAJĘĆ

• Planowanie
• Rodzaje planowania
• Narzędzia planowania
• Cechy dobrego planu
• Zasady planowania
• Planowanie dydaktyczne
• Etapy planowania dydaktycznego
• Czas pracy ucznia
• Ocenianie

background image

PLANOWANIE

• jest oddziaływaniem na określony 

przedmiot lub grupę przedmiotów,

• jest oddziaływaniem świadomym i 

zamierzonym,

• w wyniku tego oddziaływania mają 

nastąpić w przedmiocie określone 
zmiany.

background image

Tadeusz Kotarbiński

 

,,Zaniedbanie 

planowania
 to planowanie 
zaniedbania”
 

background image

PLANOWANIE

Bereźnicki F. ,Podstawy dydaktyki, 
Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 
2011

• Rodzaje planów nauczycielskich

background image

PLANOWANIE

Z uwagi na obszar działań:

• szkolny plan wychowawczy (plany 

wychowawców klasowych, kalendarz imprez)

• plan profilaktyki
• plan pracy pedagoga
• plan pracy psychologa
• plan pracy logopedy
• plan pracy świetlicy szkolnej
• plan pracy biblioteki
• plan dyżurów
• plan wycieczek
• plany dydaktyczne, dydaktyczno - 

wychowawcze

background image

NARZĘDZIA PLANOWANIA 

cz. I

• Programy (wychowawczy, profilaktyki)
• Plany edukacyjne (roczne, semestralne, 

miesięczne, tygodniowe, jednodniowe, 
jednostek lekcyjnych)

• Plany (pedagog, psycholog, …)
• Indywidualne (edukacyjno-

terapeutyczny –IPET; KIPU, PDW)

• Plany pracy z grupą
• Plany pracy korekcyjno-kompensacyjne
• Plany pracy wyrównawczej

background image

NARZĘDZIA 

PLANOWANIA cz. II

•Plan pracy rewalidacyjnej
•Plan pracy socjoterapeutycznej
•Plan działań wspierających (PDW)
•Karta indywidualnych potrzeb ucznia 

(KIPU)

•Plany lekcji
•Konspekty/scenariusze lekcji
•Inne (protokoły RP, RR, kronika itp.)

 

background image

CECHY DOBREGO PLANU

Wg rozważań T. Kotarbińskiego 
(,,Sprawność i błąd. Z myślą o dobrej 
robocie nauczyciela”, Warszawa 1960, 
PZWS) za B. Niemierko ,,Kształcenie 
szkolne. Podręcznik skutecznej 
dydaktyki”, Warszawa 2007, WAiP

background image

CECHY DOBREGO PLANU

1. Trafność planu
2. Logiczna 
konstrukcja planu
3. Walory użytkowe 
planu

background image

CECHY DOBREGO PLANU

1. Trafność planu:

• celowość – powinien ,,wskazywać 

właściwe środki do celu, któremu 
służy”

• perspektywiczność – większą 

wartość mają ,,plany 
długodystansowe”

• strategiczność – szczegółowość 

planu powinna być ,,należycie 
ograniczona”.

background image

CECHY DOBREGO PLANU

2. Logiczna konstrukcja planu:

• racjonalność – rozumność, 

,,ugruntowanie poznawcze”,

• kompletność – niepozostawianie luk 

i niedomówień,

• wewnętrzna zgodność – żadna 

część planu nie jest sprzeczna z inną 
częścią.

background image

CECHY DOBREGO PLANU

3. Walory użytkowe planu:

• wykonalność – zgodność z doświadczeniem, 

ustrzeżenie się fantazjowania,

• operatywność – poręczność, wygoda w 

stosowaniu,

• elastyczność – plan ,,giętki, plastyczny, 

zwrotny”, możliwy do skorygowania przy 
nieprzewidywalnych okolicznościach,

• terminowość - ,,wyznaczenie przyszłego 

kresu robocie”

• skuteczność – wysoka pewność ,,dobrej 

roboty” i pożądanego wyniku.

background image

ZASADY  

PLANOWANIA DYDAKTYCZNEGO

• Bolesław Niemierko, ,,Kształcenie 

szkolne. Podstawy skutecznej 
dydaktyki”

Zasady planowanie dydaktycznego

background image

ZASADY  

PLANOWANIA DYDAKTYCZNEGO

Zasada świadomości 
Zasada przystępności 
Zasada poglądowości 
Zasada systematyczności 
Zasada trwałości 

background image

ETAPY 

PLANOWANIA DYDAKTYCZNEGO

Planowanie kierunkowe
Planowanie wynikowe
Planowanie metodyczne

background image

PLANOWANIE 

KIERUNKOWE

• Wytycza kierunki działania 

edukacyjnego w określonym 
przedmiocie szkolnym.
 Planowanie 
kierunkowe wiąże cele emocjonalne 
kształcenia z celami poznawczymi oraz 
wskazuje materiał kształcenia niezbędny 
do osiągnięcia tych celów.

Ma szeroki zasięg – może obejmować cały 
szczebel szkoły, rok szkolny lub semestr. 

background image

PLAN KIERUNKOWY

• porządkuje emocjonalne i 

poznawcze cele kształcenia

• wiąże te cele z materiałem
• daje wstępną orientację co do 

podziału czasu potrzebnego 
uczniom do osiągnięcia tych 
celów

 

background image

 

Cele emocjonalne

I. 
Dostrzeganie 
różnorodnośc
i  i  piękna 
przyrody

II. 
Odczuwanie 
więzi 

miejscowością

III. 
Wykazywani
e szacunku i 
odpowiedzia
lności 
wobec 
przyrody

C

el

po

zn

a

w

cz

e

1. Poznanie 
typowych 
elementów 
krajobrazów 
Polski

Krajobraz
Flora
Fauna

Krajobraz

 

2. Wyjaśnianie 
zależności 
występowania 
elementów 
przyrody od 
ukształtowania 
terenu

Flora 
Fauna

Gleba
Ochrona 
przyrody

Flora
Fauna
Powietrze
Krajobraz
Woda

3. 
Dokonywanie 
obserwacji  i 
opisu 
obiektów 

zjawisk 
przyrodniczy
ch

Woda
Krajobraz
Flora
Fauna

 

Woda
Flora
Fauna

background image

PLANOWANIE WYNIKOWE

• Określa wymagania 

programowe w związku z 
kolejnymi tematami zajęć. 

• Obejmuje moduł programowy, 

dział lub kilkugodzinną jednostkę 
tematyczną przedmiotu

background image

PLANOWANIE 

METODYCZNE

• Wytycza przebieg zajęć 

edukacyjnych (lekcji).

•  Plan metodyczny (plan zajęć, 

konspekt-scenariusz) przetwarza 
treść kształcenia w sytuacje 
dydaktyczne skłaniające uczniów 
do wykonywania przewidzianych 
czynności.

background image

PLAN METODYCZNY

 

część wstępna ( cele, motywacja, 

organizacja zajęć; nawiązanie do 
wcześniejszej wiedzy)

•  część główna (obserwacja, wypowiedzi 

uczniów, słuchanie, czytanie, pisanie, 
ćwiczenia, prace praktyczne)

•  część końcowa (podsumowanie, wnioski, 

oceny, plany na przyszłość, podsumowanie)

 

background image

Część lekcji

Dydaktyka tradycyjna

Dydaktyka 
współczesna

Część 
wstępna

Uświadamianie 

celów 

zadań nauczania

Wstępne 
uporządkowanie 
(pojęciowe)
Umotywowanie 
uczniów do pracy

Część główna Zaznajamianie  uczniów  z 

nowym materiałem
Uogólnianie 

nowego 

materiału
Utrwalanie 

nowego 

materiału
Kształtowanie  umiejętności 
i nawyków

Przyswajanie, 
odkrywanie, 
przeżywanie 

działanie  jako  drogi 
uczenia się

Część 
końcowa

Wiązanie teorii z praktyką
Kontrola  i  ocena  wyników 
nauczania

(Rozwiązanie 
problemu)
Wspólne 
podsumowanie 
zajęć
Końcowe 

uznanie 

dorobku lekcji

background image

PLANOWANIE 

METODYCZNE

1. Wg F. Bereźnickiego ,,Podstawy 
dydaktyki    ,,Przygotowanie rzeczowe i 
metodyczne    nauczyciela”

2. J. Półturzycki ,,Dydaktyka dla 
nauczycieli”
Środki dydaktyczne – rodzaje, rola, 
wykorzystanie

background image

PLANOWANIE

 Johna B. Carroll (1963) wyróżnia pięć 
kategorii czasu ucznia:  
Czas planowany 
Czas przydzielony 
Czas zajęty 
Czas wykorzystany 
Czas niezbędny 

background image

PLANOWANIE

• B. Niemierko, ,,Kształcenie szkolne. 

Podstawy skutecznej dydaktyki”

• Zalety i wady planowania 

dydaktycznego

background image

ZALETY

 PLANOWANIA 

DYDAKTYCZNEGO

WADY 

PLANOWANIA 

DYDAKTYCZNEGO

1. Porządkowanie 

treści 

kształcenia

2. Przygotowanie do lekcji
3. Rozważne 

podejmowanie decyzji

1. Pracochłonność
2. Obniżenie wrażliwości

          i  elastyczności 
nauczyciela

3. Pozorowanie działania

background image

PLANOWANI

E

WYMIARY 

TREŚCI 

KSZTAŁCEN

IA

ZAKRES

kierunkowe cel i materiał semestr, rok

wynikowe

materiał
 i wymagania

moduł 
programowy

metodyczne przebieg 

uczenia się

pojedyncza 
lekcja

background image

OCENIANIE

• Wg F. Bereźnickiego ,,Podstawy 

dydaktyki”

Ocenianie w procesie kształcenia 
(ocenianie wewnątrzszkolne, ocenianie 
zewnętrzne)

background image

Mankamenty oceniania szkolnego: 

(wg J. Ochenduszki) cz. I

• Niemal wyłączne ocenianie dziedziny 

poznawczej (wiedzy ucznia)

• Silnie obciążone czynnikami pozatreściowymi 

obniżającymi obiektywizm

• Brak porównywalności ocen w szkole i między 

szkołami

• Skoncentrowane na błędach i potknięciach
• Słabo informuje o jakości osiągnięć
• Nie wskazuje postępów ucznia
• Przerost znaczenia stopni
• Interpretowane ilościowo (średnie), a nie 

jakościowo

background image

Mankamenty oceniania szkolnego: 

(wg J. Ochenduszki) cz. II

• Identyfikowane z karami i nagrodami
• Słabo ukierunkowuje uczenie się
• Wątpliwie motywuje do uczenia się i aktywności
• Słabo wspiera samokontrolę i samoocenę
• Słabo analizowane, modyfikowane i ulepszane
• Ograniczone do tradycyjnych metod 

sprawdzania

• Silnie obciążone lękiem
• Pozbawione jasnych i znanych uczniom 

wymagań programowych

• Pospieszne i powierzchowne


Document Outline