background image

1

1

Wykład 4: 

 

Polityki monetarna EBC 

Europejskiego Banku 
Centralnego 

1

background image

Polityka pieniężna

• Polityka pieniężna. Współczesne ujęcie w 

odniesieniu do polityki monetarnej EBC 
Europejskiego Banku Centralnego i SE Strefy 
Euro (Wykład 4
), a także w odniesieniu do 
polityki monetarnej kraju UE poza SE na 
przykładzie Polski (Wykład 5-7
). Cele. 
Uwarunkowania.  Metody.  Skutki > to kilka  
najbliższych  jednostek wykładowych

• Podstawowe elementy teorii pieniądza w 

kontekście polityki monetarnej.  >>> Wykład 3.

• Polityka pieniężna w modelu IS-LM-BP

.

*/ 

**/ 

 

*/ Proszę o przerobienie tego zakresu materiału we własnym zakresie w ramach pracy z 

podręcznikiem. Jak będą problemy to proszę o sygnał. 

**/ Sygnał 

red alarm 

dla osób, które nie ukończyły studiów licencjackich o profilu 

ekonomicznym > czas zakończyć czytanie/studiowanie podręcznika z Bankowości jak również 
odnajdowanie odpowiednich partii materiału w obszarze Makro-i- Mikroekonomii > w przeciwnym 
razie będą problemy!!!

2

background image

3

3

3

Podstawowe cele polityki 

gospodarczej każdego kraju UE

1. Wzrost PKB > trwały zrównoważony 

wzrost gospodarczy

2. Równowaga w obrotach z zagranicą

3. Stabilność cen

4. Pełne zatrudnienie i podniesienie 

standardu życia obywateli UE

5. Zapewnienie spójności ekonomicznej 

i społecznej w obszarze UE

background image

4

4

4

Polityka pieniężna

Główne narzędzia polityki 

gospodarczej:

1. Narzędzia koniunkturalne 

< obszar działań 

krótko-  

              i średnioterminowych

1.1.Polityka pieniężna

1.2.Polityka budżetowa
1.3.Polityka dochodowa

2. Narzędzia strukturalne 

< obszar działań 

średnio-  

      i długoterminowych

w wymiarze średnio- i długoterminowym 

dobrze prowadzona polityka pieniężna 
wspiera pożądane zmiany w zakresie 
zarówno strukturalnym, wzrostowym jak i w 
zakresie utrzymania dyscypliny systemu 
finansów publicznych

background image

5

5

5

Polityka pieniężna

   Zasadniczym 

celem polityki pieniężnej

 

realizowanej zarówno:

w UE (też w całym w OECD)
jak i w Polsce 

przez instytucje niezależne od rządów – 
EBC Europejski Bank Centralny i przez 
krajowe banki centralne, a w Polsce przez 
NBP – 

jest utrzymanie stabilności cen.

background image

6

background image

Stabilność cen jako cel 

Eurosystemu 

 Utrzymanie stabilności cen stanowi 

podstawowy cel Eurosystemu > jest to 
kluczowe postanowienie rozdziału o polityce 
pieniężnej Traktatu o funkcjonowaniu Unii 
Europejskiej

 Poprzez ukierunkowanie i 

skoncentrowanie oddziaływania polityki 
pieniężnej EBC na tym celu 

Traktat 

uwzględnia współczesną myśl 
ekonomiczną co do roli, zakresu i 
ograniczeń polityki pieniężnej oraz 
wyznacza instytucjonalny i organizacyjny 
kształt bankowości centralnej w unii 
gospodarczej i walutowej.

7

background image

Stabilność cen jako cel 

Eurosystemu 

• Istnieją  2  ważne przesłanki w konsekwencji 

których Traktat wyznaczył Eurosystemowi jako 
cel utrzymanie stabilności cen.

 Pierwszą z nich są dziesięciolecia doświadczeń i wielka 

liczba analiz ekonomicznych, z których wynika, że właśnie 
przez zapewnienie stabilnych cen polityka pieniężna może 
najskuteczniej prowadzić do poprawy perspektyw 
gospodarczych i podniesienia standardu życia obywateli.

 

 Drugą jest zgodność zarówno teorii, jak i praktyki 

wykazujących, że polityka pieniężna faktycznie wpływa w 
decydującym stopniu na poziom cen w gospodarce, a zatem 
zapewnienie ich stabilności może być podstawowym (a 
nawet jedynym)  realnym celem wspólnej polityki 
pieniężnej w perspektywie średniookresowej. 

8

background image

9

background image

Stabilność cen – definicja

• W traktacie z Maastricht zapisano wprawdzie, że 

głównym celem EBC jest utrzymanie stabilności 
cen, ale nie podano definicji tego pojęcia. 

• Dlatego też w październiku 1998 r. Rada 

Prezesów EBC ogłosiła następującą definicję 
liczbową stabilności cen: 

„roczny wzrost zharmonizowanego 
wskaźnika cen konsumpcyjnych (HICP) dla 
strefy euro poniżej 2%”. 

Rada uściśliła tę definicję dodając, że stabilność 
cen „należy utrzymać w średnim okresie”.

• Wraz z wejściem w życie Traktatu 

Lizbońskiego stabilność cen stała się 
celem Unii Europejskiej w obszarze 
polityki monetarnej.

10

background image

Podstawowe zadanie 

polityki   pieniężnej 

ukierunkowanej na 

zapewnienie stabilności 

cen

Zadanie utrzymania stabilności 
cen odnosi się do ich ogólnego 
poziomu w gospodarce 
i obejmuje przeciwdziałanie 
zarówno przedłużającej się 

inflacji,

 jak i groźbie 

deflacji

11

background image

Korzyści ze stabilności 

cen

Stabilność cen przyczynia się do 
osiągania wysokiego poziomu 
aktywności gospodarczej 
i zatrudnienia na kilka 
sposobów:

1.Ułatwia społeczeństwu 

dostrzeganie zmian relacji 
cenowych, gdyż nie zaciemniają 
ich nadmierne wahania 
ogólnego poziomu cen. 

12

background image

Korzyści ze stabilności cen

2.Dzięki temu firmy i konsumenci 

mogą podejmować trafniejsze 
decyzje konsumpcyjne 
i inwestycyjne, co z kolei prowadzi 
do efektywniejszego wykorzystania 
zasobów. 

• Stabilność cen zwiększa zatem 

potencjał produkcyjny gospodarki, 
gdyż pomaga kierować zasoby 
rynkowe tam, gdzie zostaną 
wykorzystane w sposób najbardziej 
produktywny

.

13

background image

Korzyści ze stabilności 

cen

3. Jeśli inwestorzy mają pewność, że 

w przyszłości ceny pozostaną stabilne, 
nie żądają zbyt wysokiej rekompensaty 
(tzw. premii) za ryzyko inflacyjne 
związane z utrzymywaniem przez długi 
okres aktywów pieniężnych i premii za 
podejmowane ryzyko inwestycji 
rzeczowych (w sferze realnej).

 

Polityka pieniężna może prowadzić do 
obniżenia premii za ryzyko, przyczyniając 
się w ten sposób do lepszego 
wykorzystania aktywów rynku 
kapitałowego, co stanowi zachętę do 
inwestowania, a zatem sprzyja 
dobrobytowi gospodarczemu. 

14

background image

Korzyści ze stabilności 

cen

4. Zaufanie do systemowego utrzymywania 

stabilności cen sprawia, że osoby 
prywatne i przedsiębiorstwa kierują 
posiadane zasoby na cele jak najbardziej 
efektywne w horyzoncie średnio- i 
długoterminowym , zamiast jedynie na 
zabezpieczenie się przed negatywnymi 
skutkami inflacji

Dla przykładu, w warunkach wysokiej inflacji 
uzasadnione wydaje się gromadzenie zapasów, które 
zachowują wartość lepiej niż pieniądze czy niektóre 
aktywa finansowe. 
Gromadzenie nadmiernych zapasów nie jest jednak 
dobrą decyzją inwestycyjną, bo może hamować wzrost 
gospodarczy. Nadmierne zapasy konkurują z 
inwestycjami produkcyjnymi.

15

background image

Korzyści ze stabilności 

cen

5. 

Systemy podatkowe i zabezpieczenia 

społecznego mogą – wbrew intencjom – w 
warunkach negatywnych oczekiwań 
inflacyjnych skłaniać do zachowań 
niekorzystnych gospodarczo. 

W warunkach inflacji lub deflacji 
zachowania takie przeważnie się nasilają. 

Stabilność cen zmniejsza negatywne 
skutki, jakie w sferze realnej gospodarki 
powodują spotęgowane przez inflację 
niekorzystne zjawiska w obszarze 
systemów podatkowych i zabezpieczenia 
społecznego.

16

background image

Korzyści ze stabilności 

cen

6.Stabilność cen zapobiega 

(zmniejsza skalę) 
nieproporcjonalnej 
redystrybucji bogactwa 
i dochodów, występującej na 
dużą skalę w warunkach 
inflacji i deflacji. 

17

background image

Korzyści ze stabilności 

cen

7.Środowisko, gdzie ceny są 

stabilne, sprzyja też 
spójności społecznej 
i stabilności społeczeństwa. 

Na przestrzeni XX wieku były 
przypadki, gdy wysoka 
inflacja doprowadzała do 
destabilizacji społecznej 
i politycznej. 

18

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

• Strategia polityki pieniężnej w spójny 

i uporządkowany sposób opisuje, jak 
należy podejmować decyzje w dziedzinie 
polityki pieniężnej związane z realizacją 
celu każdego banku centralnego

 

i systemu 

EBC.

• Dlaczego to jest ważne ? 

bo system EBC 

składa się też z krajowych banków 
centralnych KBC, których nastawienie do 
polityki pieniężnej w kontekście jej celów 
odzwierciedla również uwarunkowania 
społeczne i gospodarcze poszczególnych 
krajów.

19

background image

20

background image

Strategia polityki pieniężnej EBC

Strategia ta ma spełniać dwa ważne 
zadania: 

 Po pierwsze (aspekt wewnętrzny) > jasno 

określa, jak ma przebiegać sam proces 
formułowania polityki, zapewniając w ten sposób 
Radzie Prezesów EBC informacje i analizy 
potrzebne do podejmowania decyzji

 Po drugie (aspekt zewnętrzny) > stanowi 

„medium”, za pośrednictwem którego wyjaśnia 
się opinii publicznej tj.:

>społeczeństwom i decydentom politycznym;
>sektorowi finansowemu;
>sektorowi przedsiębiorstw;
>inwestorom z obszaru UE i zewnętrznym;
>otoczeniu zewnętrznemu tj. innym krajom, 
org.międzyn. 

decyzje w sprawie polityki pieniężnej

 

w obszarze 

UE, w tym Strefy Euro.

21

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

• Strategia zwiększa zatem 

skuteczność polityki pieniężnej 
i świadczy o zaangażowaniu EBC 
i systemu KBC w utrzymanie 
stabilności cen, a tym samym 
podnosi wiarygodność EBC na 
rynkach finansowych i w 
społeczeństwach UE.

22

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

• Głównym zadaniem EBC jako ośrodka 

Eurosystemu jest prowadzenie 
polityki pieniężnej w strefie euro 
ukierunkowanej na utrzymanie 
stabilności cen w krajach Strefy Euro 
i w pozostałych krajach UE. 

• Polityka ta kształtuje 

krótkoterminowe stopy procentowe 
i tą drogą wpływa na gospodarkę, 
a tym samym na poziom cen.

23

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

Podejście dwufilarowe

• Dążąc do prowadzenia polityki pieniężnej 

w jak najlepszy sposób, EBC bada 
charakter i skalę zagrożeń dla stabilności 
cen w strefie euro w oparciu o specyficzną 
metodykę, obejmującą szczegółową 
analizę:

 sytuacji gospodarczej i  

< >

Pierwszy Filar

 sytuacji pieniężnej. 

< >

 

Drugi Filar

Przyjęte podejście dwufilarowe ma 
zapewnić, że nie zostaną pominięte żadne 
istotne informacje i konsekwencje w 
obszarze sfery pieniężnej i realnej oraz 
społecznej.

24

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

Wprowadzona przez EBC metodyka 
porządkowania, oceny i weryfikacji 
informacji istotnych przy ocenie 
zagrożeń dla stabilności cen opiera 
się więc na zastosowaniu dwóch 
uzupełniających się płaszczyzn 
analizy, określanych jako dwa filary

analizy ekonomicznej  < 

Pierwszy Filar 

analizy monetarnej < Drugi Filar

25

background image

26

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

• Zadaniem analizy ekonomicznej jest ocena 

czynników kształtujących poziom cen 
w krótkim i średnim okresie, ze 
szczególnym uwzględnieniem kondycji 
finansowej i aktywności w sferze realnej 
gospodarki. 

• Przyjęcie perspektywy krótko- 

i średniookresowej wiąże się z faktem, że 
kształtowanie się cen w takim horyzoncie 
zależy w znacznej mierze od relacji podaży 
i popytu na rynkach towarów, usług 
i czynników produkcji.

27

background image

Strategia polityki pieniężnej EBC

• Analiza monetarna obejmuje dłuższy okres i bada 

długoterminowy związek między podażą 
pieniądza i cenami. 

• Średnio- i długookresowe wskaźniki wynikające 

z analizy monetarnej zestawia się ze wskaźnikami 
krótko- i średniookresowymi płynącymi z analizy 
ekonomicznej w celu ich weryfikacji.

• Monetarno-ekonomiczne sprzężenie zwrotne > 

„serwomechanizm” > dlaczego?

 np. „uchwycenie” wpływu bieżącej i przyszłej 

polityki fiskalnej na politykę monetarną i 
„wymuszanie” zmian w poszczególnych krajach w 
kontekście zagrożeń w danym kraju, ich 
konsekwencji dla Strefy Euro i dla całej UE

  przykłady Irlandii, Grecji, Portugalii, Hiszpanii, 

Włoch etc.

  procedury wynikające z tzw. nadmiernego 

deficytu budżetowego

28

background image

Strategia polityki pieniężnej EBC

• Przyjęte podejście sposobu formułowania 

polityki pieniężnej i sposobu jej realizacji 
ma zapewnić, że przy ocenie zagrożeń dla 
stabilności cen nie zostanie pominięta 
żadna istotna informacja

• Obie perspektywy analityczne – 

ekonomiczną i monetarną -  należy 
traktować z jednakową uwagą, poddając 
wzajemnej weryfikacji płynące z nich 
informacje, by uzyskać całościowy obraz 
zagrożeń dla stabilności cen 

czyli również 

dla skuteczności prowadzonej polityki 
monetarnej w wymiarze Strefy Euro i całej 
UE, a także w wymiarze każdego z krajów 
UE.

29

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

• Wszechstronna analiza umożliwia 

podejmowanie lepiej  uzasadnionych 
decyzji , jak również 
umożliwia przekonanie do nich:

 Opinii publicznej (czyli obywateli UE);

 Podmiotów finansowych i przedsiębiorstw 

w UE;

 Partnerów gospodarczych i finansowych 

UE (kraje i międzynarodowe instytucje 
finansowe)

 Globalnego środowiska inwestycyjnego 

(rynki inwestycyjne).

30

background image

Strategia polityki 

pieniężnej EBC

Analiza ekonomiczna

Analiza ekonomiczna dotyczy sfery 
realnej gospodarki i jej kondycji 
finansowej. Uwzględnia fakt, że 
kształtowanie się cen w krótkim 
i średnim okresie zależy w znacznej 
mierze od:

relacji podaży i popytu na rynkach 

towarów, usług i czynników 
produkcji;

prowadzonej polityki 

fiskalnej/budżetowej (w tym wpływu 
wlk. deficytu i długu publicznego)

31

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

EBC regularnie obserwuje i 

analizuje: 

• poziom produkcji całkowitej, 
• popyt i warunki na rynku pracy, 
• szeroki zakres wskaźników cen 

i kosztów, 

• politykę fiskalną państw UE, a 

szczególnie strefy euro, 

• bilans płatniczy strefy euro i 

całej UE.

32

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

Analiza ekonomiczna

• Istotną rolę w tej analizie odgrywają 

makroekonomiczne prognozy warunkowe 
(projekcje) ekspertów Eurosystemu*/. 
Pozwalają one uporządkować i dokonać 
syntezy obszernych danych 
ekonomicznych pochodzących z różnych 
źródeł, zapewniając przy tym ich spójność. 
Dzięki temu można lepiej ocenić 
perspektywy gospodarcze i dokładniej 
przewidzieć odchylenia stopy inflacji od 
ogólnego trendu w krótkim i średnim 
okresie

.

*/ np. Eurostat + eksperci poszczególnych komisji w ramach Komisji 

Europejskiej + opinie i stanowiska KBC w ramach EBC + opinie BC 
pozostałych krajów UE itd..

33

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

• Informacje o oczekiwaniach inflacyjnych 

na rynkach finansowych można uzyskać 
analizując ceny aktywów i rentowność 
instrumentów finansowych

Na przykład decyzje o kupnie i sprzedaży 
obligacji wynikają wprost z oczekiwań 
uczestników rynku co do przyszłego 
poziomu stóp procentowych i cen w strefie 
euro. EBC stosuje różne techniki 
analityczne, by na podstawie cen aktywów 
finansowych poznać te oczekiwania. 

 Przykład podejścia inwestorów do 

Hiszpanii bądź Włoch i rentowności 
hiszpańskich oraz włoskich obligacji 
skarbowych.

 

34

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

Od tego zależą bowiem w istotnym 
zakresie np. koszty finansowe 
programów emisji obligacji 
skarbowych poszczególnych krajów 
strefy euro jak i obligacji 
komunalnych i korporacyjnych

Występuje tu specyficzny mechanizm 
sprzężenia zwrotnego np. ratingi 
krajów, koszty finansowania, wlk. 
deficytów i tendencje zmian w 
zakresie polityki fiskalnej (tj. 
budżetowej) itd.

35

background image

Znaczenie analizy ekonomicznej dla 

strategii monetarnej

• Case study Polski:
 Pożądany poziom dynamiki wzrostu 

produktu społecznego brutto minimum 
2,8-3,5 % p.a.

 Konsekwencja obniżenia dynamiki o 

pierwszy 1 pkt.% to realny spadek 
przychodów budżetu centralnego o ok. 20-
25 mld PLN i jednoczesny przyrost 
wydatków o ok. 12—15 mld PLN

 Kolejny minus 1 pkt.% to spadek 

przychodów o kolejne 20-25 mld PLN i 
przyrost wydatków o kolejne 5-10 mld PLN 
itd.

36

background image

37

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

Analiza monetarna

• Spośród zestawu wybranych kluczowych 

wskaźników, jakie EBC regularnie 
monitoruje i analizuje, szczególną uwagę 
zwraca się na agregaty pieniężne. 

• Analiza monetarna opiera się na 

założeniu, że w średnim i długim 
okresie istnieje ścisły związek 
między dynamiką podaży pieniądza 
i inflacją < 

również w kontekście nie 

tylko wielkości ale przede wszystkim 
przyczyn inflacji

38

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

• Z tego samego założenia [że w średnim i długim 

okresie istnieje ścisły związek między dynamiką 
podaży pieniądza i inflacją]
 

wynika 

średniookresowe nastawienie polityki pieniężnej 
EBC

• Analiza akcji kredytowej i poziomu płynności 

pozwala EBC przewidywać rozwój sytuacji 
z pominięciem przejściowych skutków różnych 
wstrząsów gospodarczych ale zarazem z 
uwzględnieneim średnio- i długokresowych  ich 
skutków dla polityki monetarnej.

• Wniosek > krótkoterminowe frykcje można i 

należy eliminować (bądź neutralizować) ale 
wstrząsy w wymiarze średnio- i 
długoterminowym wymuszają reorientację 
zarówno polityki monetarnej jak i fiskalnej.

39

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

Agregaty pieniężne:

 Agregat M1 obejmuje gotówkę w obiegu 

i depozyty 24-godzinne

 W skład agregatu M2 wchodzą M1 oraz 

depozyty z terminem pierwotnym do dwóch lat 
i depozyty z terminem wypowiedzenia do 
trzech miesięcy.

 Agregat M3 obejmuje M2 oraz operacje 

z przyrzeczeniem odkupu (repo), jednostki 
uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego oraz 
dłużne papiery wartościowe z terminem 
zapadalności do dwóch lat.

40

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

• Pragnąc podkreślić, jak wielką wagę 

przywiązuje do analizy monetarnej, 
a także wyznaczyć punkt odniesienia dla 
oceny sytuacji pieniężnej, EBC ogłasza 
wartość referencyjną szerokiego agregatu 
pieniężnego M3. 

• Wartość ta wyznacza tempo wzrostu M3, 

przy którym stabilność cen w średnim 
okresie uznaje się za zachowaną, a tym 
samym stanowi naturalny punkt 
odniesienia przy analizie wniosków 
płynących z rozwoju sytuacji pieniężnej 
w strefie euro, w każdym z krajów strefy, a 
także w każdym kraju UE. 

41

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

• Analiza monetarna EBC obejmuje 

regularną ocenę dynamiki szerokiego 
agregatu M3 oraz szeregu innych 
zmiennych monetarnych 
i finansowych

.

•  Zmiany czynników kreacji M3 (takich 

jak gotówka w obiegu czy depozyty 
terminowe) uwzględnia się dlatego, 
że dobrze odzwierciedlają dynamikę 
całego agregatu i jego struktury. 

42

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

• Z

 kolei agregaty węższe, np. M1, 

dostarczają pewnych informacji o sferze 
realnej gospodarki

• Podobnie przebieg akcji kredytowej dla 

sektora prywatnego wskazuje, jaka jest 
kondycja finansowa tego sektora, a za 
pośrednictwem bilansu monetarnych 
instytucji finansowych dostarcza 
dodatkowych informacji o podaży 
pieniądza. 

• Tego rodzaju analizy pozwalają lepiej określić, jak 

kształtuje się M3 wobec wartości referencyjnej 
i jaki jest ogólnie stan płynności w gospodarce 
oraz jego konsekwencje w aspekcie zagrożeń dla 
stabilności cen.

43

background image

Strategia polityki pieniężnej 

EBC

• Ponadto analiza podaży pieniądza i akcji 

kredytowej może – w pewnych okolicznościach – 
wykryć wczesne sygnały destabilizacji 
finansowej

• Sygnały takie są ważne z punktu widzenia 

polityki pieniężnej, gdyż wystąpienie 
nierównowagi finansowej (np. w efekcie złej 
polityki fiskalnej/budżetowej lub spekulacyjnego 
wzrostu cen aktywów (tzw. bańki spekulacyjnej) 
może wpływać destabilizująco na aktywność 
gospodarczą, a przez to na ceny w średnim 
okresie.

44

Monetarny system wczesnego 

ostrzegania

background image

45

background image

Instrumenty polityki 

monetarnej  EBC i KBC

Instrumenty polityki pieniężnej

System EBC i KBC (tzw. 
Eurosystem) ma do dyspozycji 
klasyczny zestaw instrumentów 
polityki pieniężnej, przy pomocy 
których może realizować jej 
podstawowy cel, czyli 
utrzymanie stabilności cen.

46

background image

Instrumenty polityki 

monetarnej  EBC i KBC

Operacje otwartego rynku

Stanowią najważniejszy instrument 
polityki pieniężnej, przy pomocy 
którego można: 

• kontrolować stopy procentowe

• regulować poziom płynności na 

rynku pieniężnym

• sygnalizować nastawienie polityki 

pieniężnej.

47

background image

Instrumenty polityki 

monetarnej  EBC i KBC

Operacje otwartego rynku dzielą się na 
cztery kategorie

:

• podstawowe operacje refinansujące

, czyli regularne 

transakcje odwracalne zasilające w płynność 
przeprowadzane co tydzień, z jednotygodniowym terminem 
zapadalności; 

• dłuższe operacje refinansujące

, czyli transakcje odwracalne 

zasilające w płynność przeprowadzane co miesiąc, 
z trzymiesięcznym terminem zapadalności; 

• operacje dostrajające

, przeprowadzane doraźnie w celu 

regulowania poziomu płynności na rynku oraz stóp 
procentowych, głównie dla złagodzenia wpływu, jaki na 
stopy procentowe wywierają niespodziewane wahania 
płynności;

• operacje strukturalne

, przeprowadzane w drodze emisji 

certyfikatów dłużnych, transakcji odwracalnych i transakcji 
bezwarunkowych

48

background image

Specyficzne nowe instrumenty 

wprowadzane przez FED  i EBC w 

sytuacji niskich stóp %

1. Bank centralny może zmienić „kompozycję” swojego 

bilansu, np. sprzedając krótkoterminowe i kupując 
długoterminowe obligacje rządowe. Wówczas, zmiana 
relatywnego popytu jest w stanie zmienić relatywne 
ceny papierów wartościowych. W najbardziej 
radykalnym przypadku, bank centralny może ogłosić 
pułap dla rentowności pewnych długoterminowych 
obligacji. 

Pociąga to za sobą zobowiązanie do 
nielimitowanego skupu danych papierów 
wartościowych po ogłoszonych cenach. 

Aby zaś 

pozostawić wielkość bilansu na niezmienionym 
poziomie, bank musi sprzedać inne papiery 
wartościowe, w ilości równej zakupom danych 
papierów.

49

background image

Specyficzne nowe instrumenty 

wprowadzane przez FED  i EBC w sytuacji 

niskich stóp %

2. W sytuacji niskiego poziomu stóp % bank 

centralny może też zmienić wielkość swojego 
bilansu, przeprowadzając specyficzne operacje 
otwartego rynku. Nawet jeżeli zderzy się z 
zerowym ograniczeniem dla nominalnych stóp 
procentowych, nadal może zwiększyć ilość 
płynnych rezerw. Zwiększenie rezerw 
powyżej poziomu wymaganego do 
utrzymania zerowych stóp nazywane jest 
poluzowaniem ilościowym 

quantitative 

easing

50

background image

Instrumenty polityki 

monetarnej  EBC i KBC

Operacje kredytowo-depozytowe

Eurosystem oferuje także operacje 
kredytowo-depozytowe w celu: 

 zasilenia w płynność lub wchłonięcia 

z rynku nadmiaru płynności na koniec dnia 

oraz

 wyznaczenia dolnego i górnego limitu 

jednodniowych stóp procentowych 
(overnight) rynku pieniężnego

.

51

background image

Instrumenty polityki 

monetarnej  EBC i KBC

Operacje kredytowo-depozytowe obejmują 

też

• kredyt banku centralnego KBC na koniec 

dnia, pozwalający kontrahentom 
(instytucjom finansowym, np. bankom) 
uzyskać płynność overnight, 
z zabezpieczeniem w postaci aktywów 
kwalifikowanych; 

• depozyt w banku centralnym na koniec 

dnia z terminem overnight, dostępny dla 
kontrahentów Eurosystemu w krajowych 
bankach centralnych

52

background image

Specyficzne operacje 

refinansujące

• W sytuacjach krytycznych EBC (podobnie 

FED) wspomaga płynność sektora 
bankowego poprzez udostępnianie:

> niskooprocentowanego kredytu 

refinansowego

> zwiększanie limitów kredytu 

redyskontowego

> udzielanie nisko- lub 

zerooprocentowanych pożyczek

53

background image

Instrumenty polityki monetarnej  

EBC i KBC

Rezerwy obowiązkowe

• Eurosystem nakłada na instytucje 

kredytowe obowiązek utrzymywania 
minimalnych rezerw na rachunkach 
w krajowych bankach centralnych

• Ich celem jest stabilizacja stóp 

procentowych rynku pieniężnego 
i racjonalne efektywne reagowanie w 
sytuacji powstawania zagrożenia w 
postaci tworzenie (lub zwiększania) 
strukturalnego niedoboru płynności. 

• Jest to klasyczne długoterminowe 

narzędzie oddziaływania na podaż i popyt 
na pieniądz i de facto na zdolność kreacji 
pieniądza przez system bankowy sensu 
largo.

54

background image

55

background image

NBP a system ESBC 

czyli DZISIAJ

• W momencie przystąpienia Polski w 

maju 2004 r. do Unii Europejskiej, NBP 
stał się częścią Europejskiego Systemu 
Banków Centralnych (ESBC) krajów 
członków UE  

[proszę nie mylić z EBC]

.

 

• Uczestnictwo NBP w ESBC jest też 

związane z koniecznością wniesienia 
przez NBP, zgodnie z ustalonym kluczem 
subskrypcji, wkładu do kapitału 
Europejskiego Banku Centralnego (EBC) 

[nie jest to znacząca kwota ]

56

background image

NBP a system ESBC 

czyli JUTRO

• Po wejściu Polski do Unii Gospodarczej i 

Walutowej oraz przyjęciu euro jako waluty 
krajowej, NBP wniesie wkład do rezerw 
dewizowych EBC, a Polska stanie się 
pełnoprawnym uczestnikiem EBC 

(ale to długa 

perspektywa czasowa). 

• Oznacza to, że NBP znajdzie się w składzie 

narodowych banków centralnych uczestniczących 
w procesie zarządzania rezerwami EBC, opartym 
na specjalizacji walutowej według zasad 
określonych przez EBC. 

• Jednocześnie NBP będzie nadal zarządzał częścią 

własnych rezerw dewizowych.

• NBP także będzie w prowadził politykę 

monetarną w zakresie regulacji płynności 
krajowego sektora finansowego, sektora p-w, 
sektora gosp. domowych etc. 

57


Document Outline