1

1

Wykład 4:

Polityki monetarna EBC

Europejskiego Banku
Centralnego

1

Polityka pieniężna

• Polityka pieniężna. Współczesne ujęcie w

odniesieniu do polityki monetarnej EBC
Europejskiego Banku Centralnego i SE Strefy
Euro (Wykład 4), a także w odniesieniu do
polityki monetarnej kraju UE poza SE na
przykładzie Polski (Wykład 5-7). Cele.
Uwarunkowania. Metody. Skutki > to kilka
najbliższych jednostek wykładowych

• Podstawowe elementy teorii pieniądza w

kontekście polityki monetarnej. >>> Wykład 3.

• Polityka pieniężna w modelu IS-LM-BP

.

*/

**/

*/ Proszę o przerobienie tego zakresu materiału we własnym zakresie w ramach pracy z

podręcznikiem. Jak będą problemy to proszę o sygnał.

**/ Sygnał

red alarm

dla osób, które nie ukończyły studiów licencjackich o profilu

ekonomicznym > czas zakończyć czytanie/studiowanie podręcznika z Bankowości jak również
odnajdowanie odpowiednich partii materiału w obszarze Makro-i- Mikroekonomii > w przeciwnym
razie będą problemy!!!

2

3

3

3

Podstawowe cele polityki

gospodarczej każdego kraju UE

1. Wzrost PKB > trwały zrównoważony

wzrost gospodarczy

2. Równowaga w obrotach z zagranicą

3. Stabilność cen

4. Pełne zatrudnienie i podniesienie

standardu życia obywateli UE

5. Zapewnienie spójności ekonomicznej

i społecznej w obszarze UE

4

4

4

Polityka pieniężna

Główne narzędzia polityki

gospodarczej:

1. Narzędzia koniunkturalne

< obszar działań

krótko-

i średnioterminowych

1.1.Polityka pieniężna

1.2.Polityka budżetowa
1.3.Polityka dochodowa

2. Narzędzia strukturalne

< obszar działań

średnio-

i długoterminowych

>

w wymiarze średnio- i długoterminowym

dobrze prowadzona polityka pieniężna
wspiera pożądane zmiany w zakresie
zarówno strukturalnym, wzrostowym jak i w
zakresie utrzymania dyscypliny systemu
finansów publicznych

5

5

5

Polityka pieniężna

Zasadniczym

celem polityki pieniężnej

realizowanej zarówno:

w UE (też w całym w OECD)
jak i w Polsce

przez instytucje niezależne od rządów –
EBC Europejski Bank Centralny i przez
krajowe banki centralne, a w Polsce przez
NBP –

jest utrzymanie stabilności cen.

6

Stabilność cen jako cel

Eurosystemu

 Utrzymanie stabilności cen stanowi

podstawowy cel Eurosystemu > jest to
kluczowe postanowienie rozdziału o polityce
pieniężnej Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej

 Poprzez ukierunkowanie i

skoncentrowanie oddziaływania polityki
pieniężnej EBC na tym celu

Traktat

uwzględnia współczesną myśl
ekonomiczną co do roli, zakresu i
ograniczeń polityki pieniężnej oraz
wyznacza instytucjonalny i organizacyjny
kształt bankowości centralnej w unii
gospodarczej i walutowej.

7

Stabilność cen jako cel

Eurosystemu

• Istnieją 2 ważne przesłanki w konsekwencji

których Traktat wyznaczył Eurosystemowi jako
cel utrzymanie stabilności cen.

 Pierwszą z nich są dziesięciolecia doświadczeń i wielka

liczba analiz ekonomicznych, z których wynika, że właśnie
przez zapewnienie stabilnych cen polityka pieniężna może
najskuteczniej prowadzić do poprawy perspektyw
gospodarczych i podniesienia standardu życia obywateli.

 Drugą jest zgodność zarówno teorii, jak i praktyki

wykazujących, że polityka pieniężna faktycznie wpływa w
decydującym stopniu na poziom cen w gospodarce, a zatem
zapewnienie ich stabilności może być podstawowym (a
nawet jedynym) realnym celem wspólnej polityki
pieniężnej w perspektywie średniookresowej.

8

9

Stabilność cen – definicja

• W traktacie z Maastricht zapisano wprawdzie, że

głównym celem EBC jest utrzymanie stabilności
cen, ale nie podano definicji tego pojęcia.

• Dlatego też w październiku 1998 r. Rada

Prezesów EBC ogłosiła następującą definicję
liczbową stabilności cen:

„roczny wzrost zharmonizowanego
wskaźnika cen konsumpcyjnych (HICP) dla
strefy euro poniżej 2%”.

Rada uściśliła tę definicję dodając, że stabilność
cen „należy utrzymać w średnim okresie”.

• Wraz z wejściem w życie Traktatu

Lizbońskiego stabilność cen stała się
celem Unii Europejskiej w obszarze
polityki monetarnej.

10

Podstawowe zadanie

polityki pieniężnej

ukierunkowanej na

zapewnienie stabilności

cen

Zadanie utrzymania stabilności
cen odnosi się do ich ogólnego
poziomu w gospodarce
i obejmuje przeciwdziałanie
zarówno przedłużającej się

inflacji,

jak i groźbie

deflacji

.

11

Korzyści ze stabilności

cen

Stabilność cen przyczynia się do
osiągania wysokiego poziomu
aktywności gospodarczej
i zatrudnienia na kilka
sposobów:

1.Ułatwia społeczeństwu

dostrzeganie zmian relacji
cenowych, gdyż nie zaciemniają
ich nadmierne wahania
ogólnego poziomu cen.

12

Korzyści ze stabilności cen

2.Dzięki temu firmy i konsumenci

mogą podejmować trafniejsze
decyzje konsumpcyjne
i inwestycyjne, co z kolei prowadzi
do efektywniejszego wykorzystania
zasobów.

• Stabilność cen zwiększa zatem

potencjał produkcyjny gospodarki,
gdyż pomaga kierować zasoby
rynkowe tam, gdzie zostaną
wykorzystane w sposób najbardziej
produktywny

.

13

Korzyści ze stabilności

cen

3. Jeśli inwestorzy mają pewność, że

w przyszłości ceny pozostaną stabilne,
nie żądają zbyt wysokiej rekompensaty
(tzw. premii) za ryzyko inflacyjne
związane z utrzymywaniem przez długi
okres aktywów pieniężnych i premii za
podejmowane ryzyko inwestycji
rzeczowych (w sferze realnej).

Polityka pieniężna może prowadzić do
obniżenia premii za ryzyko, przyczyniając
się w ten sposób do lepszego
wykorzystania aktywów rynku
kapitałowego, co stanowi zachętę do
inwestowania, a zatem sprzyja
dobrobytowi gospodarczemu.

14

Korzyści ze stabilności

cen

4. Zaufanie do systemowego utrzymywania

stabilności cen sprawia, że osoby
prywatne i przedsiębiorstwa kierują
posiadane zasoby na cele jak najbardziej
efektywne w horyzoncie średnio- i
długoterminowym , zamiast jedynie na
zabezpieczenie się przed negatywnymi
skutkami inflacji

.

Dla przykładu, w warunkach wysokiej inflacji
uzasadnione wydaje się gromadzenie zapasów, które
zachowują wartość lepiej niż pieniądze czy niektóre
aktywa finansowe.
Gromadzenie nadmiernych zapasów nie jest jednak
dobrą decyzją inwestycyjną, bo może hamować wzrost
gospodarczy. Nadmierne zapasy konkurują z
inwestycjami produkcyjnymi.

15

Korzyści ze stabilności

cen

5.

Systemy podatkowe i zabezpieczenia

społecznego mogą – wbrew intencjom – w
warunkach negatywnych oczekiwań
inflacyjnych skłaniać do zachowań
niekorzystnych gospodarczo.

W warunkach inflacji lub deflacji
zachowania takie przeważnie się nasilają.

Stabilność cen zmniejsza negatywne
skutki, jakie w sferze realnej gospodarki
powodują spotęgowane przez inflację
niekorzystne zjawiska w obszarze
systemów podatkowych i zabezpieczenia
społecznego.

16

Korzyści ze stabilności

cen

6.Stabilność cen zapobiega

(zmniejsza skalę)
nieproporcjonalnej
redystrybucji bogactwa
i dochodów, występującej na
dużą skalę w warunkach
inflacji i deflacji.

17

Korzyści ze stabilności

cen

7.Środowisko, gdzie ceny są

stabilne, sprzyja też
spójności społecznej
i stabilności społeczeństwa.

Na przestrzeni XX wieku były
przypadki, gdy wysoka
inflacja doprowadzała do
destabilizacji społecznej
i politycznej.

18

Strategia polityki pieniężnej

EBC

• Strategia polityki pieniężnej w spójny

i uporządkowany sposób opisuje, jak
należy podejmować decyzje w dziedzinie
polityki pieniężnej związane z realizacją
celu każdego banku centralnego

i systemu

EBC.

• Dlaczego to jest ważne ?

>

bo system EBC

składa się też z krajowych banków
centralnych KBC, których nastawienie do
polityki pieniężnej w kontekście jej celów
odzwierciedla również uwarunkowania
społeczne i gospodarcze poszczególnych
krajów.

19

20

Strategia polityki pieniężnej EBC

Strategia ta ma spełniać dwa ważne
zadania:

 Po pierwsze (aspekt wewnętrzny) > jasno

określa, jak ma przebiegać sam proces
formułowania polityki, zapewniając w ten sposób
Radzie Prezesów EBC informacje i analizy
potrzebne do podejmowania decyzji

.

 Po drugie (aspekt zewnętrzny) > stanowi

„medium”, za pośrednictwem którego wyjaśnia
się opinii publicznej tj.:

>społeczeństwom i decydentom politycznym;
>sektorowi finansowemu;
>sektorowi przedsiębiorstw;
>inwestorom z obszaru UE i zewnętrznym;
>otoczeniu zewnętrznemu tj. innym krajom,
org.międzyn.

decyzje w sprawie polityki pieniężnej

w obszarze

UE, w tym Strefy Euro.

21

Strategia polityki pieniężnej

EBC

• Strategia zwiększa zatem

skuteczność polityki pieniężnej
i świadczy o zaangażowaniu EBC
i systemu KBC w utrzymanie
stabilności cen, a tym samym
podnosi wiarygodność EBC na
rynkach finansowych i w
społeczeństwach UE.

22

Strategia polityki pieniężnej

EBC

• Głównym zadaniem EBC jako ośrodka

Eurosystemu jest prowadzenie
polityki pieniężnej w strefie euro
ukierunkowanej na utrzymanie
stabilności cen w krajach Strefy Euro
i w pozostałych krajach UE.

• Polityka ta kształtuje

krótkoterminowe stopy procentowe
i tą drogą wpływa na gospodarkę,
a tym samym na poziom cen.

23

Strategia polityki pieniężnej

EBC

Podejście dwufilarowe

• Dążąc do prowadzenia polityki pieniężnej

w jak najlepszy sposób, EBC bada
charakter i skalę zagrożeń dla stabilności
cen w strefie euro w oparciu o specyficzną
metodykę, obejmującą szczegółową
analizę:

 sytuacji gospodarczej i

< >

Pierwszy Filar

 sytuacji pieniężnej.

< >

Drugi Filar

Przyjęte podejście dwufilarowe ma
zapewnić, że nie zostaną pominięte żadne
istotne informacje i konsekwencje w
obszarze sfery pieniężnej i realnej oraz
społecznej.

24

Strategia polityki pieniężnej

EBC

Wprowadzona przez EBC metodyka
porządkowania, oceny i weryfikacji
informacji istotnych przy ocenie
zagrożeń dla stabilności cen opiera
się więc na zastosowaniu dwóch
uzupełniających się płaszczyzn
analizy, określanych jako dwa filary:

analizy ekonomicznej <

Pierwszy Filar

analizy monetarnej < Drugi Filar

25

26

Strategia polityki pieniężnej

EBC

• Zadaniem analizy ekonomicznej jest ocena

czynników kształtujących poziom cen
w krótkim i średnim okresie, ze
szczególnym uwzględnieniem kondycji
finansowej i aktywności w sferze realnej
gospodarki.

• Przyjęcie perspektywy krótko-

i średniookresowej wiąże się z faktem, że
kształtowanie się cen w takim horyzoncie
zależy w znacznej mierze od relacji podaży
i popytu na rynkach towarów, usług
i czynników produkcji.

27

Strategia polityki pieniężnej EBC

• Analiza monetarna obejmuje dłuższy okres i bada

długoterminowy związek między podażą
pieniądza i cenami.

• Średnio- i długookresowe wskaźniki wynikające

z analizy monetarnej zestawia się ze wskaźnikami
krótko- i średniookresowymi płynącymi z analizy
ekonomicznej w celu ich weryfikacji.

• Monetarno-ekonomiczne sprzężenie zwrotne >

„serwomechanizm” > dlaczego?

 np. „uchwycenie” wpływu bieżącej i przyszłej

polityki fiskalnej na politykę monetarną i
„wymuszanie” zmian w poszczególnych krajach w
kontekście zagrożeń w danym kraju, ich
konsekwencji dla Strefy Euro i dla całej UE

 przykłady Irlandii, Grecji, Portugalii, Hiszpanii,

Włoch etc.

 procedury wynikające z tzw. nadmiernego

deficytu budżetowego

28

Strategia polityki pieniężnej EBC

• Przyjęte podejście sposobu formułowania

polityki pieniężnej i sposobu jej realizacji
ma zapewnić, że przy ocenie zagrożeń dla
stabilności cen nie zostanie pominięta
żadna istotna informacja.

• Obie perspektywy analityczne –

ekonomiczną i monetarną - należy
traktować z jednakową uwagą, poddając
wzajemnej weryfikacji płynące z nich
informacje, by uzyskać całościowy obraz
zagrożeń dla stabilności cen

czyli również

dla skuteczności prowadzonej polityki
monetarnej w wymiarze Strefy Euro i całej
UE, a także w wymiarze każdego z krajów
UE.

29

Strategia polityki pieniężnej

EBC

• Wszechstronna analiza umożliwia

podejmowanie lepiej uzasadnionych
decyzji , jak również
umożliwia przekonanie do nich:

 Opinii publicznej (czyli obywateli UE);

 Podmiotów finansowych i przedsiębiorstw

w UE;

 Partnerów gospodarczych i finansowych

UE (kraje i międzynarodowe instytucje
finansowe)

 Globalnego środowiska inwestycyjnego

(rynki inwestycyjne).

30

Strategia polityki

pieniężnej EBC

Analiza ekonomiczna

Analiza ekonomiczna dotyczy sfery
realnej gospodarki i jej kondycji
finansowej. Uwzględnia fakt, że
kształtowanie się cen w krótkim
i średnim okresie zależy w znacznej
mierze od:

relacji podaży i popytu na rynkach

towarów, usług i czynników
produkcji;

prowadzonej polityki

fiskalnej/budżetowej (w tym wpływu
wlk. deficytu i długu publicznego)

31

Strategia polityki pieniężnej

EBC

EBC regularnie obserwuje i

analizuje:

• poziom produkcji całkowitej,
• popyt i warunki na rynku pracy,
• szeroki zakres wskaźników cen

i kosztów,

• politykę fiskalną państw UE, a

szczególnie strefy euro,

• bilans płatniczy strefy euro i

całej UE.

32

Strategia polityki pieniężnej

EBC

Analiza ekonomiczna

• Istotną rolę w tej analizie odgrywają

makroekonomiczne prognozy warunkowe
(projekcje) ekspertów Eurosystemu*/.
Pozwalają one uporządkować i dokonać
syntezy obszernych danych
ekonomicznych pochodzących z różnych
źródeł, zapewniając przy tym ich spójność.
Dzięki temu można lepiej ocenić
perspektywy gospodarcze i dokładniej
przewidzieć odchylenia stopy inflacji od
ogólnego trendu w krótkim i średnim
okresie

.

*/ np. Eurostat + eksperci poszczególnych komisji w ramach Komisji

Europejskiej + opinie i stanowiska KBC w ramach EBC + opinie BC
pozostałych krajów UE itd..

33

Strategia polityki pieniężnej

EBC

• Informacje o oczekiwaniach inflacyjnych

na rynkach finansowych można uzyskać
analizując ceny aktywów i rentowność
instrumentów finansowych

.

Na przykład decyzje o kupnie i sprzedaży
obligacji wynikają wprost z oczekiwań
uczestników rynku co do przyszłego
poziomu stóp procentowych i cen w strefie
euro. EBC stosuje różne techniki
analityczne, by na podstawie cen aktywów
finansowych poznać te oczekiwania.

 Przykład podejścia inwestorów do

Hiszpanii bądź Włoch i rentowności
hiszpańskich oraz włoskich obligacji
skarbowych.

34

Strategia polityki pieniężnej

EBC

Od tego zależą bowiem w istotnym
zakresie np. koszty finansowe
programów emisji obligacji
skarbowych poszczególnych krajów
strefy euro jak i obligacji
komunalnych i korporacyjnych

.

Występuje tu specyficzny mechanizm
sprzężenia zwrotnego np. ratingi
krajów, koszty finansowania, wlk.
deficytów i tendencje zmian w
zakresie polityki fiskalnej (tj.
budżetowej) itd.

35

Znaczenie analizy ekonomicznej dla

strategii monetarnej

• Case study Polski:
 Pożądany poziom dynamiki wzrostu

produktu społecznego brutto minimum
2,8-3,5 % p.a.

 Konsekwencja obniżenia dynamiki o

pierwszy 1 pkt.% to realny spadek
przychodów budżetu centralnego o ok. 20-
25 mld PLN i jednoczesny przyrost
wydatków o ok. 12—15 mld PLN

 Kolejny minus 1 pkt.% to spadek

przychodów o kolejne 20-25 mld PLN i
przyrost wydatków o kolejne 5-10 mld PLN
itd.

36

37

Strategia polityki pieniężnej

EBC

Analiza monetarna

• Spośród zestawu wybranych kluczowych

wskaźników, jakie EBC regularnie
monitoruje i analizuje, szczególną uwagę
zwraca się na agregaty pieniężne.

• Analiza monetarna opiera się na

założeniu, że w średnim i długim
okresie istnieje ścisły związek
między dynamiką podaży pieniądza
i inflacją <

również w kontekście nie

tylko wielkości ale przede wszystkim
przyczyn inflacji

38

Strategia polityki pieniężnej

EBC

• Z tego samego założenia [że w średnim i długim

okresie istnieje ścisły związek między dynamiką
podaży pieniądza i inflacją]

wynika

średniookresowe nastawienie polityki pieniężnej
EBC.

• Analiza akcji kredytowej i poziomu płynności

pozwala EBC przewidywać rozwój sytuacji
z pominięciem przejściowych skutków różnych
wstrząsów gospodarczych ale zarazem z
uwzględnieneim średnio- i długokresowych ich
skutków dla polityki monetarnej.

• Wniosek > krótkoterminowe frykcje można i

należy eliminować (bądź neutralizować) ale
wstrząsy w wymiarze średnio- i
długoterminowym wymuszają reorientację
zarówno polityki monetarnej jak i fiskalnej.

39

Strategia polityki pieniężnej

EBC

Agregaty pieniężne:

 Agregat M1 obejmuje gotówkę w obiegu

i depozyty 24-godzinne

 W skład agregatu M2 wchodzą M1 oraz

depozyty z terminem pierwotnym do dwóch lat
i depozyty z terminem wypowiedzenia do
trzech miesięcy.

 Agregat M3 obejmuje M2 oraz operacje

z przyrzeczeniem odkupu (repo), jednostki
uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego oraz
dłużne papiery wartościowe z terminem
zapadalności do dwóch lat.

40

Strategia polityki pieniężnej

EBC

• Pragnąc podkreślić, jak wielką wagę

przywiązuje do analizy monetarnej,
a także wyznaczyć punkt odniesienia dla
oceny sytuacji pieniężnej, EBC ogłasza
wartość referencyjną szerokiego agregatu
pieniężnego M3.

• Wartość ta wyznacza tempo wzrostu M3,

przy którym stabilność cen w średnim
okresie uznaje się za zachowaną, a tym
samym stanowi naturalny punkt
odniesienia przy analizie wniosków
płynących z rozwoju sytuacji pieniężnej
w strefie euro, w każdym z krajów strefy, a
także w każdym kraju UE.

41

Strategia polityki pieniężnej

EBC

• Analiza monetarna EBC obejmuje

regularną ocenę dynamiki szerokiego
agregatu M3 oraz szeregu innych
zmiennych monetarnych
i finansowych

.

• Zmiany czynników kreacji M3 (takich

jak gotówka w obiegu czy depozyty
terminowe) uwzględnia się dlatego,
że dobrze odzwierciedlają dynamikę
całego agregatu i jego struktury.

42

Strategia polityki pieniężnej

EBC

• Z

 kolei agregaty węższe, np. M1,

dostarczają pewnych informacji o sferze
realnej gospodarki

.

• Podobnie przebieg akcji kredytowej dla

sektora prywatnego wskazuje, jaka jest
kondycja finansowa tego sektora, a za
pośrednictwem bilansu monetarnych
instytucji finansowych dostarcza
dodatkowych informacji o podaży
pieniądza.

• Tego rodzaju analizy pozwalają lepiej określić, jak

kształtuje się M3 wobec wartości referencyjnej
i jaki jest ogólnie stan płynności w gospodarce
oraz jego konsekwencje w aspekcie zagrożeń dla
stabilności cen.

43

Strategia polityki pieniężnej

EBC

• Ponadto analiza podaży pieniądza i akcji

kredytowej może – w pewnych okolicznościach –
wykryć wczesne sygnały destabilizacji
finansowej

.

• Sygnały takie są ważne z punktu widzenia

polityki pieniężnej, gdyż wystąpienie
nierównowagi finansowej (np. w efekcie złej
polityki fiskalnej/budżetowej lub spekulacyjnego
wzrostu cen aktywów (tzw. bańki spekulacyjnej)
może wpływać destabilizująco na aktywność
gospodarczą, a przez to na ceny w średnim
okresie.

44

Monetarny system wczesnego

ostrzegania

45

Instrumenty polityki

monetarnej EBC i KBC

Instrumenty polityki pieniężnej

System EBC i KBC (tzw.
Eurosystem) ma do dyspozycji
klasyczny zestaw instrumentów
polityki pieniężnej, przy pomocy
których może realizować jej
podstawowy cel, czyli
utrzymanie stabilności cen.

46

Instrumenty polityki

monetarnej EBC i KBC

Operacje otwartego rynku

Stanowią najważniejszy instrument
polityki pieniężnej, przy pomocy
którego można:

• kontrolować stopy procentowe

,

• regulować poziom płynności na

rynku pieniężnym

,

• sygnalizować nastawienie polityki

pieniężnej.

47

Instrumenty polityki

monetarnej EBC i KBC

Operacje otwartego rynku dzielą się na
cztery kategorie

:

• podstawowe operacje refinansujące

, czyli regularne

transakcje odwracalne zasilające w płynność
przeprowadzane co tydzień, z jednotygodniowym terminem
zapadalności;

• dłuższe operacje refinansujące

, czyli transakcje odwracalne

zasilające w płynność przeprowadzane co miesiąc,
z trzymiesięcznym terminem zapadalności;

• operacje dostrajające

, przeprowadzane doraźnie w celu

regulowania poziomu płynności na rynku oraz stóp
procentowych, głównie dla złagodzenia wpływu, jaki na
stopy procentowe wywierają niespodziewane wahania
płynności;

• operacje strukturalne

, przeprowadzane w drodze emisji

certyfikatów dłużnych, transakcji odwracalnych i transakcji
bezwarunkowych

48

Specyficzne nowe instrumenty

wprowadzane przez FED i EBC w

sytuacji niskich stóp %

1. Bank centralny może zmienić „kompozycję” swojego

bilansu, np. sprzedając krótkoterminowe i kupując
długoterminowe obligacje rządowe. Wówczas, zmiana
relatywnego popytu jest w stanie zmienić relatywne
ceny papierów wartościowych. W najbardziej
radykalnym przypadku, bank centralny może ogłosić
pułap dla rentowności pewnych długoterminowych
obligacji.

Pociąga to za sobą zobowiązanie do
nielimitowanego skupu danych papierów
wartościowych po ogłoszonych cenach.

Aby zaś

pozostawić wielkość bilansu na niezmienionym
poziomie, bank musi sprzedać inne papiery
wartościowe, w ilości równej zakupom danych
papierów.

49

Specyficzne nowe instrumenty

wprowadzane przez FED i EBC w sytuacji

niskich stóp %

2. W sytuacji niskiego poziomu stóp % bank

centralny może też zmienić wielkość swojego
bilansu, przeprowadzając specyficzne operacje
otwartego rynku. Nawet jeżeli zderzy się z
zerowym ograniczeniem dla nominalnych stóp
procentowych, nadal może zwiększyć ilość
płynnych rezerw. Zwiększenie rezerw
powyżej poziomu wymaganego do
utrzymania zerowych stóp nazywane jest
poluzowaniem ilościowym

quantitative

easing.

50

Instrumenty polityki

monetarnej EBC i KBC

Operacje kredytowo-depozytowe

Eurosystem oferuje także operacje
kredytowo-depozytowe w celu:

 zasilenia w płynność lub wchłonięcia

z rynku nadmiaru płynności na koniec dnia

oraz

 wyznaczenia dolnego i górnego limitu

jednodniowych stóp procentowych
(overnight) rynku pieniężnego

.

51

Instrumenty polityki

monetarnej EBC i KBC

Operacje kredytowo-depozytowe obejmują

też

:

• kredyt banku centralnego KBC na koniec

dnia, pozwalający kontrahentom
(instytucjom finansowym, np. bankom)
uzyskać płynność overnight,
z zabezpieczeniem w postaci aktywów
kwalifikowanych;

• depozyt w banku centralnym na koniec

dnia z terminem overnight, dostępny dla
kontrahentów Eurosystemu w krajowych
bankach centralnych

.

52

Specyficzne operacje

refinansujące

• W sytuacjach krytycznych EBC (podobnie

FED) wspomaga płynność sektora
bankowego poprzez udostępnianie:

> niskooprocentowanego kredytu

refinansowego

> zwiększanie limitów kredytu

redyskontowego

> udzielanie nisko- lub

zerooprocentowanych pożyczek

53

Instrumenty polityki monetarnej

EBC i KBC

Rezerwy obowiązkowe

• Eurosystem nakłada na instytucje

kredytowe obowiązek utrzymywania
minimalnych rezerw na rachunkach
w krajowych bankach centralnych

.

• Ich celem jest stabilizacja stóp

procentowych rynku pieniężnego
i racjonalne efektywne reagowanie w
sytuacji powstawania zagrożenia w
postaci tworzenie (lub zwiększania)
strukturalnego niedoboru płynności.

• Jest to klasyczne długoterminowe

narzędzie oddziaływania na podaż i popyt
na pieniądz i de facto na zdolność kreacji
pieniądza przez system bankowy sensu
largo.

54

55

NBP a system ESBC

czyli DZISIAJ

• W momencie przystąpienia Polski w

maju 2004 r. do Unii Europejskiej, NBP
stał się częścią Europejskiego Systemu
Banków Centralnych (ESBC) krajów
członków UE

[proszę nie mylić z EBC]

.

• Uczestnictwo NBP w ESBC jest też

związane z koniecznością wniesienia
przez NBP, zgodnie z ustalonym kluczem
subskrypcji, wkładu do kapitału
Europejskiego Banku Centralnego (EBC)

[nie jest to znacząca kwota ]

.

56

NBP a system ESBC

czyli JUTRO

• Po wejściu Polski do Unii Gospodarczej i

Walutowej oraz przyjęciu euro jako waluty
krajowej, NBP wniesie wkład do rezerw
dewizowych EBC, a Polska stanie się
pełnoprawnym uczestnikiem EBC

(ale to długa

perspektywa czasowa).

• Oznacza to, że NBP znajdzie się w składzie

narodowych banków centralnych uczestniczących
w procesie zarządzania rezerwami EBC, opartym
na specjalizacji walutowej według zasad
określonych przez EBC.

• Jednocześnie NBP będzie nadal zarządzał częścią

własnych rezerw dewizowych.

• NBP także będzie w prowadził politykę

monetarną w zakresie regulacji płynności
krajowego sektora finansowego, sektora p-w,
sektora gosp. domowych etc.

57