PowerPoint Presentation

URAZY U DZIECI –

DZIAŁANIA EDUKACYJNE I

PREWENCYJNE

Pomorska Akademia Medyczna w

Szczecinie

Wydział Nauk o Zdrowiu

Katarzyna Grabarczyk

Według statystyk Międzynarodowej Organizacji

Pracy (MOP) na 100 wypadków śmiertelnych
składa się:



7 wypadków związanych z pracą



37 wypadków drogowych

(niezwiązanych z pracą),



56 wypadków w domu, w szkole, podczas
wypoczynku.

Urazy u dzieci stanowią ponad 40%

wszystkich przypadków leczonych

ambulatoryjnie i w Oddziale Chirurgii

Dziecięcej.



liczba urazów jest zdecydowanie większa w

przypadku dzieci

(brak w pełni rozwiniętej koordynacji

ruchowej);



najczęstsza przyczyna to brak prawidłowego

przygotowania fizycznego i niedostosowania

obciążeń do możliwości młodego organizmu;



analiza rozwoju psychofizycznego i stopnia

niedostosowania środowiska, w którym

przebywa dziecko, w stosunku do wieku

psychiczno – motorycznego dziecka daje

możliwość przewidywania różnego rodzaju

urazów.

Zależności między stopniem rozwoju

dziecka a urazem

wiek psychomotoryczny

predyspozycje do urazów

niemowlę

(od urodzenia do 1 r.ż.)



ryzyko upadku z przewijaka,



po 6 mies. zwiększona

ruchliwość – ryzyko uduszenia

mechanicznego (przedmioty do

ust)

dziecko uczące się chodzić

(koniec 1 r.ż.)



zwiększona ruchliwość i

szybkość, chodzenie, wspinanie

się dają możliwość dotarcia do

różnych przedmiotów – często ich

spożycie,



dziecko nieświadome

niebezpieczeństw,



upadki, oparzenia, utonięcia,



zabawki powinny być

odpowiednio dobrane, a sama

zabawa nadzorowana

Zależności między stopniem

rozwoju dziecka a urazem- c.d.

wiek przedszkolny

(2 – 5 lat)



wyznaczniki aktywności: bieganie,

wspinanie się, skakanie,



rzucanie przedmiotami, jazda na

rowerku trójkołowym, zabawa czynna,



sposób myślenia nielogiczny (brak

myślenia przyczynowo – skutkowego

co nie zapobiega podobnym

wypadkom w przyszłości),



można już uczyć dziecko rozwijania

umiejętności i zmiany zachowań

wiek szkolny

( 5 – 10 lat)



doskonalenie umiejętności

ruchowych, gry zespołowe,



żądza przygód i wrażeń, brak

właściwej oceny ryzyka i

konsekwencji,



często jazda na rowerze,

„eksperymenty”,



początki odpowiedzialności za swoje

bezpieczeństwo, często bez wiedzy

opiekunów – częste urazy gł na

drodze, złamania

Zależności między stopniem

rozwoju dziecka a urazem – c.d.

nastolatek

( 10 – 14 r.ż.)



rozwój sprawności i siły fizycznej –

częste urazy spowodowane uprawianiem

sportów,



rozważanie potencjalnego ryzyka,



często urazy związane z ogniem

wiek dorastania

(powyżej 14 r.ż.)



dalszy rozwój sprawności fizycznej,



zajęcia sportowe i dorywcze prace

zarobkowe,



prawo jazdy – urazy komunikacyjne,



presja otoczenia, potrzeba

przynależności i akceptacji przez grupę

rówieśniczą prowadzą do podejmowania

niebezpiecznych kroków, spożywania

alkoholu ze wszystkimi jego

następstwami,



ryzyko depresji, czas buntu, skrajne

postawy z pozorowaniem samobójstwa

lub próbami samobójczymi.

Urazy spowodowane wypadkami

drogowymi



stanowią główną przyczynę zgonów dzieci od 6 miesiąca życia

do 19 r.ż. ,



sprawcami są najczęściej niedoświadczeni lub nietrzeźwi

kierowcy,



co roku ginie w Polsce około 5800 osób, czyli małe miasteczko,



dochodzi do nich głównie z winy:

- kierującego (brak doświadczenia, alkohol),

- winy pieszego (około 6% wypadków dzieci w wieku do 7 lat),

- z winy pasażera (wyskakiwanie oraz wypadnięcie).

Urazy w czasie jazdy rowerkiem



corocznie ginie około 600 dzieci podczas jazdy

rowerkiem (narażone najbardziej są dzieci w wieku

4 -14 lat),



większość powikłań następuje w wyniku urazu

głowy:

- złamania kości czaszki,

- krwiaki mózgowe,

- krwotoki śródmózgowe,

- wstrząśnienie mózgu ,

- stłuczenie mózgu,



stłuczenia, skręcenia, zwichnięcia,

złamania

Zapobieganie



używanie kasków, ochraniaczy na łokcie i kolana,



prowadzenie szeroko rozpowszechnionych

programów edukacyjnych służących uczeniu

zasad bezpiecznej jazdy i zasad ruchu

drogowego,



korzystanie z dróg rowerowych, dzieci młodsze

pod opieką rodzica

Upadki



najczęstsza przyczyna urazów wśród dzieci,

jednocześnie najczęstszy uraz do którego dochodzi

w domu,



najczęściej u dzieci w wieku 1- 2 r.ż.,



w domu najczęściej są skutkiem upadku ze schodów

i stopni, okien, podestów, wanny, łóżka, krzesła,



poza domem na boiskach, rowerkach, placach

zabaw



najczęstsze urazy po upadku to:

- urazy głowy i szyi

- urazy kończyn

- urazy kręgosłupa

Stłuczenia



przeważnie nie są groźne i nie wiążą się z

powikłaniami,



objawy:

- ból,

- krwiak,

- obrzęk w wyniku uszkodzenia drobnych

naczyń krwionośnych,



działania:

- zimne okłady,

- zastosowanie preparatów p/obrzękowych

i p/bólowych

Skręcenie stawu



w wyniku przeciążenia stawu przy jego nieodpowiednim ułożeniu,



skutkiem jest naciągnięcie, naciągnięcie, naderwanie lub zerwanie

torebki stawowej, które objawia się ostrym bólem, obrzękiem i

krwiakiem, czasem unieruchomienie stawu,



najczęściej:

- stawy skokowe

- stawy kolanowe

- drobne stawy ręki



działania:

- okłady chłodzące,

- preparaty p/obrzękowe,

- preparaty p/bólowe

! W przypadku narastania obrzęku i bólu konieczne jest

skontaktowanie się z lekarzem !

Zwichnięcia



objawy bardzo podobne do skręcenia (ból,

obrzęk, unieruchomienie stawu),



najczęściej dotyczy stawu łokciowego oraz

palców, które wymagają natychmiastowej

pomocy lekarza ortopedy,



stosuje się preparaty p/ bólowe,

p/ obrzękowe, jeśli leczenie takie nie pomaga

konieczna jest interwencja chirurga

Urazy czaszkowo - mózgowe



dzieci ze względu na dużą ruchliwość i brak

umiejętności oceny grożącego ryzyka narażone są

znacznie bardziej,



głowa u małego dziecka stanowi 1/3 masy ciała,



elastyczność mózgu dziecka i jego możliwości

kompensacyjne sprawiają, że niektóre objawy mogą

przejawiać się znacznie później niż u dorosłego,



dłuższa obserwacja dzieci po urazie czaszkowo-

mózgowym

Wstrząśnienie mózgu



natychmiastowe i odwracalne uszkodzenie komórek

mózgowych powstałe wskutek urazu czaszki,



objawy:

- utrata świadomości ze zniesieniem odruchu

połykania, osłabieniem odruchu rogówkowego i

czynności oddechowej, niepamięć wsteczna,

- wymioty,

- rozlane bóle i zawroty głowy,

- niepewność chodu



leczenie:

- leżenie,

- leki uspokajające,

- leki p/obrzękowe

Stłuczenie mózgu



Stwierdzone pourazowe przerwanie ciągłości tkanki mózgowej,



Zmianom anatomicznym towarzyszą objawy t.j.:

- utrata świadomości,

- niedowłady,

- drgawki,

- u niemowląt napięcie ciemiączka spowodowane obrzękiem mózgu,

- krwawienie z ucha (pęknięcie podstawy czaszki),

- wyciek płynu mózgowo- rdzeniowego z nosa (przerwanie ciągłości

opony w obrębie przedniego dołu czaszkowego),



Leczenie:

- leki zmniejszające obrzęk mózgu,

- leki p/drgawkowe,

- leki uspokajające,

- antybiotyki (profilaktyka wtórnego zakażenia),



Pielęgnowanie:

- zapewnienie drożności dróg oddechowych,

- zapewnienie stałego bilansu wodno - elektrolitowego

Zapobieganie



poręcze, zapory, furtki



nie ustawiać mebli przy oknach,



materace i barierki w łóżeczkach,



nie zostawiać niemowląt samych na

przewijaku, stole, łóżku,



usunięcie mebli i przedmiotów z ostrymi

krawędziami,



nie zostawiać dzieci bez opieki

Utonięcia



są trzecią w kolejności przyczyną nagłych zgonów,



najczęściej: baseny, jeziora, rzeki, strumienie, wanna

(najczęściej- do 1 r.ż.),



główny powód zaburzeń- hipoksemia (obniżenie ciśnienia

cząsteczkowego tlenu we krwi tętniczej),



niedotlenienie mózgu w wyniku blokady dróg oddechowych,



obrzęk płuc,



ostra niewydolność nerek,



wysokie ryzyko hipotermii jeżeli temp wody<25stopni,



słona / słodka woda bez znaczenia.

Zapobieganie



nie pozostawiać dziecka bez opieki,

nawet w wannie,



baseny i kąpieliska

ogrodzone i nadzorowane,



sprawdzać głębokość i temperaturę

wody.

Istotne badania



Gazometria krwi tętniczej

- hipoksja (niedobór O2 w tkankach)

- hiperkapnia (wzrost CO2 we krwi)



Jonogram,



Glikemia (hiper-)



EKG,



RTG klatki (czy są obj .ARDS?- zesp. zmian zap. prow .do

nadciśnienia w lewym przedsionku i t. płucnej- hipoksemia)

Oparzenia



najczęściej podczas pożarów wznieconych w domu,



niedopałki, zła lub wadliwa instalacja grzewcza, zabawy

zapałkami,



gorące ciecze – w kuchni woda, tłuszcze, napoje, także woda do

kąpieli,



sprzęty AGD,



oparzenia prądem

Zapobieganie



pijąc gorące napoje nie trzymać na kolanach dzieci,



nie stawiać gorących napojów blisko krawędzi,



garnki i naczynia stawiać na kuchence tak, aby uchwyty były

skierowane w kierunku ściany i nie były w zasięgu ręki dziecka,



dziecko w bezpiecznej odległości podczas przygotowywania

posiłków,



serwetki zamiast obrusów,



pilnować dzieci w kąpieli,



zapałki, zapalarki, itp. chować przed dziećmi,



wyciągać z gniazdek wtyczki, na gniazdka zakładać pokrywki

ochronne

Postępowanie



jak najszybciej schłodzić oparzone miejsce,



w trakcie schładzania usunąć odzież poprzez rozcięcie, następnie pierścionki,

kolczyki, itp.,



po zakończeniu schładzania rany oparzeniowe osłonić opatrunkiem jałowym lub

hydrożelowym, schładzającym,



w miarę możliwości unieruchomić i unieść oparzoną część ciała,



w przypadku stwierdzenia objawów wstrząsu - blada spocona skóra, szybkie tętno,

pobudzenie psychoruchowe - należy dziecko ułożyć w pozycji na wznak z

uniesionymi kończynami dolnymi,



zapewnić komfort cieplny,



oparzonego należy chronić przed urazami wtórnymi,



w cięższych przypadkach (rozległe oparzenie, objawy wstrząsu) natychmiast

powiadomić pogotowie ratunkowe,



przy oparzeniach prądem odsunąć od źródła (materiałem nieprzewodzącym-drewno,

plastik)- reanimacja

Zadławienia i ciała obce



często trudno zauważalne, gł gdy przedmioty są

małe,



stan zagrożenia życia;



początkowo:

- wymioty,

- dławienie,

- świszczący oddech,

- dysfonia,



następnie:

- niedrożność górnych dróg oddechowych,

- niedrożność dolnych dróg oddechowych (sapanie,

asymetria lub brak szmerów oddechowych)

Zapobieganie



rozdrabniać małym dzieciom żywność do

wielkości małych kęsów,



poniżej 3 r.ż. Nie podawać tabletek do ssania,



zabawki bez drobnych elementów,



nie zostawiać w pobliżu dziecka drobnych

przedmiotów: monet, koralików, itp.

Działania



uderzanie w okolicę międzyłopatkową

- uderzanie w plecy w okolicę miedzy łopatkami

- zaraz po incydencie zadławienia

- głowę poszkodowanego należy pochylić do dołu; małe dziecko

trzymać głową w dół,



rękoczyn Heimlich'a

- udzielający pomocy dochodzi do zadławionego od tyłu i silnym

chwytem oburącz "próbuje podnosić" poszkodowanego ciskając na

jamę brzuszną

- rękoczyn ten wykonujemy tylko u osób przytomnych.



Konikotomia

nacięcie błony pomiędzy chrząstką tarczowatą a pierścieniowatą

krtani



próba przesunięcia ciała obcego dalej

- tylko, gdy zawiodły dotychczasowe metody

- wdmuchnięcie ciała obcego dalej (prawe oskrzele jest grubsze i

odchodzi pod mniejszym kątem próba silnego wdmuchnięcia przesunie

ciało obce poniżej rozwidlenia tchawicy, prawdopodobnie do prawego

oskrzela i umożliwi oddychanie choremu "uwolnionym" lewym płucem)

Zatrucia



między 1 a 5 r.ż. spożycie nieświadome

substancji szkodliwych,



wiek dojrzewania – częste próby samobójcze,



trucizny:

- leki 40%

- środki czystości

- kosmetyki

- rośliny

- inne

Działania



należy spowodować wymioty lub płukanie żołądka < 1 godz oraz podać

węgiel aktywowany,



czasem konieczna hemodializa,



środki przeczyszczające,



w zatrzymaniu krążenia – wentylacja

usta-usta (wyjątek- cyjanki, siarkowodór, substancje żrące, związki

fosfoorganiczne),



Gazometria



wysokie stężenia O2,



specyficzne odtrutki (Naloxon)

Paracetamol – N –acetylocysteina

zw.fosfoorganiczne – Atropina

opioidy- Naloxon

Zapobieganie



chować przed dziećmi leki, zamykać

apteczki domowe, środki chemiczne

chować pod zamknięciem,



u dzieci starszych rozpoznawać ich

problemy i je rozwiązywać, wcześnie

uświadamiać o niebezpieczeństwie

narkomanii, nikotynizmu, alkoholizmu

Narkotyki



przyczyny:

- chęć odurzenia się

- ciekawość i nuda,

- wpływ grupy rówieśniczej,

- ucieczka od problemów zewnętrznych,

- ucieczka od problemów wewnętrznych,

- naśladownictwo dorosłych

Document Outline