Prawo pracy

Prawo pracy

- podstawowe prawa i

- podstawowe prawa i

obowiązki pracownika.

obowiązki pracownika.

Kodeks pracy

Kodeks pracy

Zasady wykonywania pracy są ujęte w

kodeksie pracy. Obejmuję on

uregulowania wynikające z umowy o

pracę, nie uwzględniają natomiast

przepisów dot. umowy-zlecenia i

umowy o dzieło, które są zawierane na

podstawie kodeksu cywilnego.

Umowa o pracę

Umowa o pracę

Umowa o pracę zawierana jest w formie

pisemnej określającej:
- rodzaj pracy, miejsce jej wykonywania
oraz termin rozpoczęcia;
- wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi
pracy.

Rodzaje umów o pracę:

Rodzaje umów o pracę:

- na czas określony,

- na czas określony,

- na czas nieokreślony,

- na czas nieokreślony,

- w zastępstwie.

- w zastępstwie.

Wyróżniamy również następujące

Wyróżniamy również następujące

rodzaje umów zawieranych

rodzaje umów zawieranych

pomiędzy pracodawcą a

pomiędzy pracodawcą a

pracownikiem:

pracownikiem:

-

-

umowa o pracę;

umowa o pracę;

- umowa – zlecenie;

- umowa – zlecenie;

- umowa o dzieło

- umowa o dzieło.

Umowa o pracę

Umowa o pracę

- praca musi być wykonywana osobiście;
- pracownik jest podporządkowany

pracodawcy i powinien wypełniać jego
polecenia;

- praca wykonywana jest w sposób ciągły, na

rzecz pracodawcy, w miejscu i czasie przez
niego wyznaczonym;

- pracownik objęty jest pełnym zakresem

ubezpieczeń społecznych.

Umowa - zlecenie

Umowa - zlecenie

- może być wykonywana osobiście lub za zgodą

zleceniodawcy można powierzyć jej
wykonywanie innej osobie;

- zleceniobiorca i zleceniodawca są

równorzędnymi podmiotami;

- zleceniobiorca powinien kierować się

wskazówkami zleceniodawcy dot. sposobu
wykonywania przedmiotu umowy;

- zleceniobiorca najczęściej objęty jest tylko

ubezpieczeniem zdrowotnym.

Umowa o dzieło

Umowa o dzieło

- dotyczy konkretnego dzieła i nie musi

być wykonywana osobiście;

- jej celem jest wykonywanie dzieła

będącego przedmiotem umowy;

- zamawiający i przyjmujący zamówienie

nie są zobowiązani do opłacania
składek na ubezpieczenie społeczne.



Umowę o pracę można zawrzeć w formie ustnej,
jednak w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy
należy ją potwierdzić na piśmie.



Umowa o pracę zawarta na czas określony traktowana
jest jako okres próbny (najczęściej jest to okres trzech
miesięcy lub roku) w trakcie którego pracodawca ocenia
przydatność pracownika do realizacji powierzonych mu
zadań.



Najlepszą formą umowy jest umowa na czas nieokreślony,
z której wynika większa pewność stałości zatrudnienia.



Umowa w zastępstwie daje możliwość zatrudnienia
nowego pracownika na okres urlopu macierzyńskiego
innego pracownika. Umowa ta obowiązuje tylko na czas
nieobecności innego pracownika i jest zbliżona warunkami
do umowy na czas określony.

Pracownik a

Pracownik a

pracodawca

pracodawca



Obowiązki i prawa, pracownika i

Obowiązki i prawa, pracownika i

pracodawcy zawarte są w kodeksie

pracodawcy zawarte są w kodeksie

pracy.

pracy.



Czas pracy w pełnym wymiarze

Czas pracy w pełnym wymiarze

wynosi 8 godzin dziennie i średnio 40

wynosi 8 godzin dziennie i średnio 40

godzin tygodniowo w okresie

godzin tygodniowo w okresie

rozliczeniowym 4 miesięcy.

rozliczeniowym 4 miesięcy.

Obowiązki pracownika

Obowiązki pracownika

Do obowiązków pracownika należy między innymi:

- sumienne i staranne wykonywanie pracy oraz
stosowanie się do poleceń przełożonych;
- przestrzeganie ustalonego w zakładzie czasu
pracy oraz regulaminu;
- przestrzeganie przepisów oraz zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, a także
przepisów przeciwpożarowych;
- dbanie o dobro zakładu, ochrona jego mienia
oraz zachowanie w tajemnicy informacji, które
mogłyby narazić na szkodę.

Prawa pracownika

Prawa pracownika

Wybrane prawa pracownika obejmują:

- prawo do terminowego otrzymywania

wynagrodzenia;
- równe traktowanie kobiet i mężczyzn;
- prawo do bezpłatnego urlopu w wymiarze

uzależnionym do stażu pracy;
- tworzenie organizacji powołanych w celu

ochrony praw pracowniczych (związków

zawodowych) i przynależności do nich;
- prawo do świadczeń socjalnych i do

ubezpieczenia (emerytalnego i zdrowotnego).

Obowiązki pracodawcy

Obowiązki pracodawcy

Do obowiązków pracodawcy należy między innymi:

- poszanowanie godności i dóbr osobistych pracownika;
- jednakowe traktowanie pracowników bez względu na

płeć, wiek, rasę, narodowość, przekonania, zwłaszcza

polityczne i religijne;
- zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków

pracy;
- ułatwienie pracownikom podnoszenia kwalifikacji
- w wypadku wygaśnięcia lub rozwiązania umowy o

pracę wydanie świadectwa pracy zawierającego

informacje dot. okresu, rodzaju pracy, zajmowanego

stanowiska.

Regulamin pracy

Regulamin pracy



Pracodawca zobowiązany jest do stworzenia

wewnętrznego regulaminu pracy, który stanowi

uszczegółowienie praw i obowiązków pracodawcy i

pracowników wynikających z kodeksu pracy.



Regulamin ustala organizację pracy, warunki przebywania

na terenie zakładu pracy oraz szczegółowe przepisy dot.

bezpieczeństwa i higieny pracy.



Za nieprzestrzeganie regulaminu pracodawca może

ukarać pracownika upomnieniem, naganą lub zwolnieniem

dyscyplinarnym. Pracodawca ma prawo także

wypowiedzieć umowę o pracę.



Okres wypowiedzenia (czas między poinformowaniem

pracownika a rozwiązaniem umowy o pracę) uzależniony

jest od rodzaju zawartej umowy i czasu zatrudnienia

pracownika.

Samozatrudnienie

Samozatrudnienie



Duże koszty związane z ubezpieczeniami społecznymi

pracowników oraz liczne obowiązki wynikające z kodeksu pracy
nałożone na pracodawców powodują, że unikają oni zatrudnienia
pracowników na podstawie umowy o pracę. Zastępowana jest ona
nową formą, polegającą na umowie o współpracy pomiędzy firmą i
osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą.



Pracownicy firmy są nakłaniani do otworzenia własnej

działalności gospodarczej, co powoduje, że stają się odrębnymi
podmiotami gospodarczymi. Takie osoby samodzielnie rozliczają się
z podatków i płacą za siebie składki ubezpieczeniowe.



Firma podpisuje ze współpracownikiem, będącym podmiotem

gospodarczym, umowę o współpracy. Od pracownika, który stał się
jednoosobową firmą, taka forma wymaga dużej samodyscypliny.
Niestety taka osoba traci szereg przywilejów np. prawo do płatnego
urlopu wypoczynkowego.

Związki zawodowe

Związki zawodowe



Związki zawodowe są niezależne i
reprezentują interesy pracownicze
swoich członków.



Najczęściej w formie negocjacji
przedstawiciele związków z pracodawcą
ustalają kwestie dot. wysokości płac i
polityki zatrudnienia prowadzonej przez
przedsiębiorstwo.



Pracodawca planujący zwolnienie
większej liczby osób musi warunki tego
zwolnienia konsultować z organizacjami
związkowymi działającymi na terenie
jego przedsiębiorstwa.



Pracownicy mają prawo przystąpić do
strajku: po wyczerpaniu wszystkich
możliwości rozwiązania sporu
zbiorowego, gdy pracodawca
bezprawnie uniemożliwił negocjacje lub
zwolnił związkowca prowadzącego spór.

Strajk

Strajk

To zbiorowe, dobrowolne zaprzestanie

pracy przez pracowników, w celu

realizacji żądań ekonomicznych lub

politycznych.

W Polsce ustawowo zagwarantowany po

raz pierwszy w 1982 roku.